Sto lat temu w Jasnej Polanie zdarzyło się coś, co wstrząsnęło całym światem. Osiemdziesięciodwuletni pisarz, hrabia Lew Tołstoj potajemnie, w nocy, uciekł z domu w nieznanym kierunku. W listopadzie 1910 roku z 50 rublami w kieszeni dotarł do stacji Astapowo, gdzie zmarł. Od tego czasu szczegóły ucieczki i śmierci wielkiego starca obrosły mnóstwem mitów i legend… Tołstoj przez całe swoje życie był niewygodny. Władzę uważał za zło, nawoływał do odmawiania służby wojskowej i piętnował zbytek. Obstawał przy tym, że na zło nie wolno odpowiadać złem – jedynie miłością, co wiązało się z jego głębokimi przekonaniami religijnymi. Ale największy żyjący Rosjanin, sumienie narodu, objęty był oficjalną ekskomuniką, ponieważ twierdził, że Cerkiew i władze państwowe są zepsute i sprzeniewierzają się prawdziwemu chrześcijaństwu. I nie zmienił zdania do życia. Znany pisarz i dziennikarz Pawieł Basiński na podstawie dokumentów, także archiwalnych, przedstawia nie tyle własną wersję ucieczki, ile jej żywą rekonstrukcję. Czytelnicy mogą prześledzić życie Lwa Tołstoja, poznać przyczyny rodzinnego dramatu i tajemnicze okoliczności, w których powstał jego testament duchowy. Całość ilustrowana jest rzadkimi fotografiami ze zbiorów muzeum w Jasnej Polanie oraz Państwowego Muzeum Lwa Tołstoja.     Pawieł Basiński (ur. 1961) – niezwykle ceniony pisarz, dziennikarz, krytyk i literaturoznawca. Członek Związku Pisarzy Rosyjskich, wykładowca na rosyjskiej akademii literatury współczesnej. Zasiada w jury Nagrody Sołżenicyna. Autor kilkunastu książek: antologii wierszy, zbiorów esejów i powieści. Jest specjalistą nie tylko od Lwa Tołstoja, ale i Maksyma Gorkiego czy Osipa Mandelsztama. Ucieczkę z raju uhonorowano jedną z najbardziej prestiżowych rosyjskich nagród literackich „Bolszaja kniga”.