Niewiele jest w naszym kraju instytucji równie zasłużonych dla dialogu polsko- i chrześcijańsko-żydowskiego jak „Tygodnik Powszechny”.

Wydanie specjalne pisma, przygotowane z okazji 65. rocznicy jego powstania pod prowokacyjnym tytułem „Żydownik Powszechny” stanowi tego dobitne świadectwo.


W tej antologii najważniejszych tekstów „Tygodnika” poświęconych tematyce Zagłady i polskiego stosunku do niej, antysemityzmu oraz relacji między katolicyzmem i judaizmem, nie zabrakło oczywiście pomnikowego eseju Jana Błońskiego „Biedni Polacy patrzą na getto”, są jednak także i inne pamiętne teksty - pióra Władysława Bartoszewskiego, Jerzego Turowicza, ks. Stanisława Musiała, kard. Stanisława Dziwisza, Marka Edelmana, Czesława Miłosza czy Jana Tomasza Grossa.


Teksty wielokrotnie dyskutowane, tłumaczone na inne języki i wyróżniane najważniejszymi nagrodami dziennikarskimi, z odwagą podejmujące problemy trudne i dotykające ciemnych kart polskiej przeszłości, ale także świadczące o dokonującym się z czasem uzdrowieniu. Symbolicznym skrótem drogi, którą przez ponad pół wieku przeszło polskie społeczeństwo w swoim stosunku do Żydów, są teksty otwierające i zamykające wydanie: pisany na gorąco po pogromie kieleckim w 1946 r. artykuł Stefanii Skwarczyńskiej oraz opowiadanie o Jezusie z Nazaretu, pióra wybitnego izraelskiego pisarza Etgara Kereta, opublikowane przez „TP” w numerze bożonarodzeniowym w 2009 r. – jeśli dziś, mimo tragicznej przeszłości, możliwe są normalne stosunki polsko-żydowskie, możliwa jest współpraca i przyjaźń Kereta z katolickim tygodnikiem z Polski, to w dużej mierze dzięki tym historycznym publikacjom.


Cytat z wprowadzenia księdza Adma Bonieckiego:

„Jak (hipotetyczne) żydowskie pochodzenie Jana Pawła II zostało przez wielu poczytane za (hipotetyczną) zniewagę >>Naszego Papieża<<, tak zapewne autor i propagatorzy określenia >>Żydownik<< byli przekonani, że jest to epitet obraźliwy. Gdy tymczasem… owszem, >>Tygodnik<< od początku, jak żadne inne katolickie pismo w Polsce, zajmował się Żydami. Ale jak się zajmował!”.


Spis treści:

  • KS. ADAM BONIECKI Préface
  • TP Le crime de Kielce
  • STEFANIA SKWARCZYŃSKA In tenebris lux
  • JERZY TUROWICZ L’antisémitisme
  • WŁADYSŁAW BARTOSZEWSKi Les polonais au secours des juifs 1939– 1944
  • ANTONI SŁONIMSKI Celui-là est de ma patrie
  • MARCIN KRÓL Ce dont je me souviens
  • JAN BŁOŃSKI Les pauvres polonais regardent le ghetto
  • JAN DAROWSKI Post mortem
  • CZESŁAW MIŁOSZ Poème amer
  • MAREK EDELMAN Tout cela n’a aucune signification
  • MAREK EDELMAN Le plus important, c’est la vie
  • JERZY TUROWICZ J’ai bon espoir que c’est la dernière fois...
  • KS. STANISŁAW MUSIAŁ SJ Noir c’est noir
  • KS. STANISŁAW MUSIAŁ SJ Des poings serrés, contre
  • ABP HENRYK MUSZYŃSKI Le pauvre chrétien regarde Jedwabne
  • KS. ADAM BONIECKI Voici qu’une voixa rententi...
  • KS. ADAM BONIECKI Les larmes des Juifs
  • JAN TOMASZ GROSS Oubli collectif
  • ZUZANNA RADZIK Les caves sont en train de pourrir
  • JÓZEFA HENNELOWA Contribution a la journée du Judaïsme
  • KARD. STANISŁAW DZIWISZ Voisins, frères...
  • JAN HARTMAN Je voudrais être moi-même
  • ETGAR KERET Joyeuses fêtes