Tom czwarty, część czwarta dzieła „Słowianie Zachodni” omawia następujące tematy:

Lutycy północni. (Na archipelagu Rańskim i przyległym lądzie).

1. Stosunek księstwa Rańskiego do korony i władzy duchownej duńskiej.
2. Książęta i otoczenie ich. Rodowód książąt rańskich.
3. Kościół i duchowieństwo.
4. Podział ludności na stany:
a) szlachta.
b) knieżyce.
c) ludność swobodna i niewolna.
5. Kolonizacja:
a) W posiadłościach lądowych:
b) Na wyspie.
c) W miastach.
6. Zwichnięcie obyczajów narodowych.
7. Upadek narodowości słowiańskiej:
a) W posiadłościach lądowych.
b) Na wyspie.
8. Rozwiązanie bytu narodowego. Lutycy Południowi.
A. W posiadłościach Arcybiskupstwa Magdeburskiego (Moraczanie, Ziemczycy, Leszycy).
B. W margrafstwie Brandenburskim (Brzeżanie, Stodoranie, Sprewianie). Umocowanie się margrafów nad Hobolą w XII w. Rycerstwo i feudalizm.
3. Chrześcijaństwo i Duchowieństwo.
4. Zniszczenie ustroju słowiańskiego.
5. Kolonizacja.
a) Lokatorowie osad Szulcy, ich zarządy. Koloniści z Niemców i Słowian. Lenne konie.
b) Osiedlenie kolonistów niemieckich w miastach i wsiach. Wpływ instytucji (duchownych na rozwój kolonizacji kraju i germanizacji Słowian. Osady słowiańskie i niemieckie, wielkie i małe. Znikanie osad słowiańskich w XIII i XIV w. Niektóre z nich trwają w XV w.: W Priegniz-mark. W Hawellandzie. W Suchej. W Teltowskim kraju. W Banimskim kraju. W Rupińskim kraju. Ciemiężenie Słowian w XIII i XIV w. Poniżenie ich do stanu rybaków, chyzarów, kosatów, zagrodników i pastuchów.
7. Upośledzenie Słowian w miastach.
8. Zmiany pod przewagą niemiecką.
9. Upadek i pozostałe po Słowianach ślady.