Rusz głową! Gimnastyka mózgu dla dzieci - ebook

Czym tak naprawdę jest inteligencja i do czego służy?

Inteligencja jest umiejętnością rozpoznawania, rozszyfrowywania, przechowywania, klasyfikowania i przetwarzania różnych informacji. Mówimy o kimś, że jest inteligentny, jeśli potrafi przyswoić i przeanalizować informację, a następnie posłużyć się nią w efektywny sposób. Dodatkowo osoba taka umie korzystać z informacji i jej właściwości w celu rozwiązywania różnych problemów.

Inteligencja jest pojęciem szerokim. Definiuje się ją na wiele sposobów, dotyczy wielu różnych właściwości mentalnych. IQ (iloraz inteligencji) jest konkretną miarą określonych typów zdolności. Według skali IQ opisuje się poziom inteligencji konkretnej osoby w porównaniu z innymi osobami z tej samej grupy. IQ oblicza się za pomocą testu opisującego określoną umiejętność mentalną.

Używamy inteligencji do poruszania się po świecie – nie tylko do rozwiązywania problemów, ale także by mieć ogląd naszego otoczenia, by widzieć całość tego, co dzieje się wokół nas, oraz korzystać z informacji, wyciągać wnioski i dokonywać wyboru. Używamy inteligencji oraz wielu innych funkcji mentalnych i rozwijamy je od najwcześniejszego dzieciństwa. I podoba nam się to: od narodzin nasza uwaga skupia się na rzeczach, które są trochę bardziej skomplikowane, niż nam się w pierwszej chwili wydaje. Podświadomie chcemy zbadać i poznać otoczenie, w którym się znaleźliśmy, wykorzystując do tego jak najwięcej naszych umiejętności. Badamy wrażenia zmysłowe, staramy się zrozumieć otoczenie i opanować je w jak najszerszym zakresie. To podstawa rozwoju i poczucia własnej wartości u każdego człowieka. Kiedy coś umiemy, czujemy się kompetentni i silni. Wówczas możemy iść dalej i spróbować rozwiązać bardziej wymagające zadanie. W ten sposób się uczymy i rozwijamy.

Używanie głowy to nie tylko inteligencja i IQ. Pamięć, kreatywność i poczucie humoru to przykłady innych ważnych umiejętności mentalnych. Myślimy także po to, by zrozumieć innych ludzi i społeczne zależności, by pojąć, jak funkcjonujemy, nauczyć się rozpoznawać własne i cudze emocje i reagować na nie. Inteligencja i inne umiejętności mentalne pomagają nam w relacjach z ludźmi, w rozwiązywaniu konfliktów, pozwalają na bycie osobami świadomymi. Musimy umieć komunikować się, myśleć, negocjować, przekazywać informacje, zmieniać zdanie i znajdować rozwiązanie w różnych życiowych sytuacjach. Dziecko, które wcześnie opanuje te umiejętności, łatwiej ukształtuje sobie rzeczywisty obraz otaczającego świata, a wiedza, perspektywa i jasność umysłu pomogą mu w osiągnięciu samoświadomości, zarówno fizycznej, jak i psychicznej.

W pewnym stopniu inteligencja jest dziedziczna, ale warunki zewnętrzne odgrywają olbrzymią rolę w jej rozwijaniu. Między innymi otrzymywanie błędnych informacji, brak stymulacji czy niewłaściwe odżywianie potrafią hamować lub ograniczać rozwój funkcji mózgowych. Dzieci są uzależnione od środowiska rodziców i innych dorosłych oraz od wyborów czynionych przez starszych. Intelektualny rozwój dzieci jest wynikiem ich własnych wyborów, ale jest też zależny od tego, do jakiego działania zachęca je otoczenie i jak dużą pomoc otrzymają. Psychiczny rozwój dziecka nie odbywa się samoczynnie. Jako rodzic nie możesz siedzieć z założonymi rękami, myśląc, że rozwój dziecka dokona się bez twojego udziału, ani liczyć na to, że wszystko załatwi szkoła i otoczenie. Oznaczałoby to, że hamujesz psychiczny rozwój swej pociechy.

Wcześniej uważano, że inteligencja i IQ są czynnikami stałymi, na które nie mamy wpływu. Dziś wiemy, że mózg może się zmieniać i że wiele czynników oddziałuje na poziom naszej pracy. Na połączenia w naszym mózgu wpływa zarówno styl życia, jak i zewnętrzne czynniki stymulujące, a mózg jest wspaniale elastyczny i potrafi się przystosować. Przez całe życie możemy zmieniać i poprawiać wydajność naszego mózgu.

Niezwykle ważna jest też wiara we własne dziecko. Według badań uczniowie, którzy słyszą, że czegoś nie opanowali, radzą sobie z nauką dużo gorzej niż ci, w których się wierzy i których się dopinguje. Kiedy jesteśmy przekonani, że coś nam się uda, pracujemy ciężej, żeby osiągnąć cel, wiedząc, że mózg potrafi się zmieniać i rozwijać. Kiedy na przykład nie udaje się nam zrobić czegoś za pierwszym razem, nie myślimy od razu, że jesteśmy „głupi”. Myślimy raczej, że może są jakieś inne sposoby, inne drogi do osiągnięcia sukcesu, o których jeszcze nie wiemy, albo że z częścią danej sytuacji zdołamy poradzić sobie samodzielnie, a do wykonania reszty musimy poprosić kogoś o pomoc. Wówczas cały proces staje się fascynującą kształcącą podróżą. A kiedy już zrozumiemy, że możemy zrobić bardzo dużo, by poprawić nasze umiejętności mentalne, to od razu o wiele chętniej podejmujemy kolejne próby.

Rozwiąż rebus

Rozwiązanie „Rebus”: Słońce.

Czy domyślasz się, jak wygląda następna figura w tym ciągu?

Rozwiązanie „Figura”: „6. Szóstka w zegarku elektronicznym nie ma dolnej linii, toteż wygląda jak „h”. Figury z zadaniu to cyfry od 1 do 6 zapisane bez górnych i dolnych linii.

O co tutaj chodzi?

Oto kilka zdań, w których nie podano całych wyrazów. Musisz zgadnąć, o co mi chodzi, mając tylko skróty. Przykład: „1 l m w k” to „1 litr mleka w kartonie”.

Możliwe, że znajdziesz jakieś inne rozwiązania niż te proponowane przeze mnie – możesz być z siebie dumny: dobra robota!

a) 7 d w t

b) 52 k w t

c) 24 g n d

d) 2 b w p b

e) 4 k w s

f) 30 d w l

g) 60 s n m

h) 5 p u k s

i) 100 l w s

j) 365 d w r

Rozwiązanie „Słowa”: a) 7 dni w tygodniu, b) 52 karty w talii, c) 24 godziny na dobę, d) 2 bliźniąt w parze bliźniąt, e) 4 koła w samochodzie, f) 30 dni w listopadzie, g) 60 sekund na minutę, h) 5 palców u każdej stopy, i) 100 lat w stuleciu, j) 365 dni w roku.

Znajdź pięć błędnych elementów na rysunkach

Rozwiązanie „Błędy”: Kot ma płetwy, na zegarze jest 13 zamiast 12, rower ma kwadratowe koło, na jabłoni rośnie ananas, w jednym oknie firanki wiszą poziomo.

Lustrzane odbicie

Rozwiązanie „Lustrzane odbicie”: D. Wskazówka: Przetestuj w lustrze!

Przenieś zapałki

Tego zadania nauczyła mnie mama. Spójrz na tę gwiazdę.

Jeśli przeniesiesz 6 zapałek w inne miejsce, nadal będziesz miał gwiazdę. Jak to zrobić?

Rozwiązanie „Gwiazda”:

Krojenie tortu

Bystrzak ma urodziny. Zaprosił czworo przyjaciół. Upiekł pyszny tort i podzielił go na pięć kawałków – po jednym dla każdego gościa i jeden dla siebie. Kiedy wszyscy mieli już przed sobą swoje porcje, na paterze wciąż pozostawał jeden kawałek.

Jak to możliwe?

Rozwiązanie „Krojenie tortu”: Wszyscy goście Bystrzaka dostali swoje porcje na talerzykach, ale sam Bystrzak ma swój kawałek tortu na paterze.

Pokoloruj sześcian

Oto sześcian. Jak sama nazwa wskazuje, składa się on z sześciu boków, na obrazku widać trzy z nich. Jeśli pokolorujesz sześcian trzema różnymi kolorami (przy czym każdy bok musi być jednokolorowy), czy możliwe jest pomalowanie ich tak, by dwa boki tego samego koloru się nie dotykały?

Rozwiązanie „Sześcian”: Tak, można pokolorować tym samym kolorem te boki, które leżą naprzeciwko siebie.

W którym kierunku jedzie autobus?

Rozwiązanie „Autobus”: W lewo. Skąd to wiemy? Bo nie widać drzwi!

Rozwiązanie „Na ulicy”: Bo zebra się obraziła.

Jakie to miasta?

Rozwiązanie „Nazwy miast”: Radom, Piła, Suwałki

Rozwiązanie „Co się robi w ogrodzie?”: Sadzenie.

Który wzór pasuje?

Rozwiązanie „Wzory”: Bystrzak uważa, że D jest właściwą odpowiedzią, bo pokazuje, że w każdym kolejnym rzędzie „wyrasta” jeden dodatkowy kwiatek.

Rozwiązanie „Piłka”: Możesz podrzucić piłkę do góry – za chwilę do ciebie wróci – albo odbić ją od ściany.

Który z poniższych obrazków najbardziej różni się od pozostałych:

A, B, C czy D?

Rozwiązanie „Figury”: B, bo jeden plus został narysowany w trójkącie, na pozostałych obrazkach plusy są na zewnątrz trójkąta.

Odległość

Stoimy do siebie twarzami w odległości pół metra. Widzimy się, ale nie możemy się dotknąć. Jak to możliwe? Nie jesteśmy przywiązani, możemy swobodnie poruszać rękami i nogami.

Rozwiązanie „Odległość”: Stoimy po dwóch stronach ściany i widzimy się przez zamknięte okno.

Domino

Graliście kiedyś w domino? Kamienie domino składają się z dwóch części, na każdej z nich znajdują się kropki oznaczające cyfry od 0 do 6. Bystrzak ułożył osiem kamieni. Zastanawia się, jaki kamień położyć w miejscu ze znakiem zapytania.

Rozwiązanie „Domino”: W każdym rzędzie są te same trzy kamienie, tylko zmieniają miejsce.

Które słowo nie pasuje?

W każdym rzędzie znajdują się cztery słowa. Jedno z nich nie pasuje do pozostałych. Które? Jaką wspólną cechę mają pozostałe słowa?

Rozwiązanie: „Słowa” A) ZIELONY nie pasuje. Wszystkie pozostałe to kolory podstawowe, które miesza się, by powstały inne. Zielony tworzy się z żółtego i niebieskiego. B) PATELNIA nie pasuje. Pozostałe słowa oznaczają sztućce, których używamy do jedzenia, patelnia służy do przyrządzania jedzenia.

Gra CLUSTERED

Oto zadanie z grą CLUSTERED. Należy ułożyć kostki obok siebie według zasady, która brzmi:

Każda kostka na obrazku przedstawia figury geometryczne w różnych kształtach, kolorach i w różnej liczbie. Jeśli chcemy ułożyć jedną kostkę obok drugiej, musimy wybrać takie miejsce, aby wszystkie kostki leżące wokół nowej kostki miały przynajmniej dwie wspólne cechy (kształt, kolor lub liczbę figur).

Przyjrzyj się poniższej układance oraz pięciu nowym kostkom oznaczonym za pomocą liter A, B, C, D i E. Spróbuj zgadnąć, które z nowych kostek należy ułożyć w polach oznaczonych cyframi.

1) Którą kostkę lub które kostki można ułożyć w polu z numerem 5?

2) W którym polu można ułożyć kostkę B?

3) Której kostki lub których kostek nie da się ułożyć w żadnym z pól?

Rozwiązanie: 1) B, C i E, 2) 1, 3, 5 i 7, 3) D