Kryminał. Każę aktorom powtórzyć morderstwo ebook

Ma­ciej Słom­czyń­ski (Ka­zi­mierz Kwa­śniew­ski)

Każę ak­to­rom po­wtó­rzyć mor­der­stwo

Pro­jekt okład­ki

Mi­ko­łaj Ja­strzęb­ski

Edycję opra­co­wa­no na pod­sta­wie wy­da­nia:

Iskry, War­sza­wa 1965

© Co­pyri­ght by the Es­ta­te of Ma­ciej Słom­czyń­ski, 2020

© Co­pyri­ght for this edi­tion by Wy­daw­nic­two LTW, 2020

ISBN 978-83-7565-655-8

Wy­daw­nic­two LTW

ul. rtm. W. Pi­lec­kie­go 9

Dzie­ka­nów Le­śny

05-092 Ło­mian­ki

tel. 22 751-25-18

www.ltw.com.pl

e-mail: [email protected]

Mó­wiąc, że zbrod­niarz nie­je­den w te­atrze

Do głę­bi du­szy tak bywał wstrzą­śnię­ty

Wy­mo­wą tego, co uj­rzał na sce­nie,

Że swe wy­stęp­ki wy­zna­wał otwar­cie;

Gdyż zbrod­nia, cho­ciaż ję­zyka nie mie­wa,

Prze­ma­wia w spo­sób naj­bar­dziej prze­dziw­ny.

Każę ak­to­rom po­wtó­rzyć mor­der­stwo…

Sha­ke­spe­are, Ham­let, akt II, sce­na 2

1. POCIĄG OSOBOWY Z ZAKOPANEGO WJEŻDŻA NA TOR PRZY PERONIE CZWARTYM…

Był to je­den z owych zmien­nych, chłod­nych po­ran­ków wio­sen­nych, zsy­ła­ją­cych pra­wie co kwa­drans nie­wiel­ki deszcz, a po nim krót­kie roz­ja­śnie­nie.

Kie­dy Anna wyj­rza­ła przez lewe okno tak­sów­ki, zo­ba­czyła nad uli­cą nie­bie­skie, czyste nie­bo. Zer­k­nę­ła w pra­we okno. Po­nad mi­ja­nym skwe­rem i da­cha­mi ka­mie­nic od­cho­dzi­ła wy­strzę­pio­na, ni­sko i szyb­ko płyną­ca czar­na chmu­ra.

Anna opar­ła się o sie­dze­nie wozu, mimo woli do­tknę­ła mo­kre­go kap­tura swe­go nie­prze­ma­kal­ne­go płasz­cza i tak samo mimo woli uśmiech­nę­ła się. Ten mło­dy, dzi­ko wy­glą­da­ją­cy chło­pak włó­czył się za nią pra­wie przez trzy go­dzi­ny i spra­wiło jej to przy­jem­ność, cho­ciaż na­wet te­raz, kie­dy stra­ci­ła go już z oczu, nie przy­zna­ła­by się do tego otwar­cie sama przed sobą. Uśmiech znik­nął z jej twa­rzy rów­nie szyb­ko, jak się po­ja­wił.

– Idiot­ko… – po­wie­dzia­ła do sie­bie szep­tem, tak ci­cho, żeby kie­row­ca nie mógł jej usłyszeć. – To nie bę­dzie ła­twy dzień. – Przy­mknę­ła oczy i do­da­ła w myśli: „Nie. Na pew­no nie bę­dzie. To może być na­wet naj­trud­niej­szy dzień w two­im życiu…”

Wóz za­krę­cił ostro. Unio­sła po­wie­ki. Przed nią była ni­ska, pę­ka­ta hala Dwor­ca Głów­ne­go. Anna spoj­rza­ła na ze­ga­rek. Za dzie­sięć dzie­sią­ta. Nie mu­sia­ła się za­nad­to spie­szyć. Po­ciąg z Za­ko­pa­ne­go wje­dzie do­pie­ro za dwa­na­ście mi­nut.

Za­pła­ci­ła tak­sów­ka­rzo­wi i szyb­ko wbie­gła po stop­niach pro­wa­dzą­cych do hali. Ro­zej­rza­ła się. Przy ka­sach sta­ły kil­ku­na­sto­oso­bo­we ko­lej­ki po bi­le­ty. Prze­cię­ła halę na ukos i za­trzy­mała się przed jed­nym z au­to­ma­tów sprze­da­ją­cych pe­ro­nów­ki. Szuka­jąc w to­reb­ce dwuzło­tów­ki, spoj­rza­ła w lu­ster­ko wbu­do­wane po­środ­ku au­to­ma­tu. Zo­ba­czyła w nim zmę­czo­ną twarz bez uśmie­chu, za­ci­śnię­te usta i oczy peł­ne nie­po­ko­ju. Odru­cho­wo po­pra­wi­ła wy­myka­ją­ce się spod kap­tura ko­smyki jas­nych wło­sów i wy­pro­sto­wa­ła się, a po­tem lek­ko i ze znie­cier­pli­wie­niem ude­rzyła pal­ca­mi w tar­czę au­to­ma­tu. Do­pie­ro wte­dy za­uwa­żyła, że w drugiej dło­ni trzyma cią­gle jesz­cze dwuzło­tów­kę. Wsunę­ła ją szyb­ko do otwo­ru, od­czyta­ła in­struk­cję i na­ci­snę­ła guzik. Au­to­mat szczęk­nął, od­były się w nim na­gle jego zwykle, me­cha­nicz­ne prze­mia­ny i pe­ro­nów­ka wy­lą­do­wa­ła w ma­leń­kiej, ni­klo­wa­nej rynien­ce. Anna pa­trzyła jesz­cze przez chwi­lę, nie zda­jąc so­bie spra­wy z tego, że wię­cej nic już się tu nie sta­nie. Po­tem wy­cią­gnę­ła nie­cier­pli­wie dłoń, wzię­ła bi­let i ruszyła ku przej­ściu na pe­ro­ny. Była go­dzi­na dzie­sią­ta mi­nut dwie.

– Za­ko­piań­ski jesz­cze nie przy­szedł, praw­da? – za­pyta­ła kon­tro­le­ra z na­głym nie­po­ko­jem. Je­że­li rano nie­uważ­nie spoj­rza­ła na ta­bli­cę in­for­ma­cyj­ną i Ma­rysia zdą­żyła już przy­je­chać, był­by to fa­tal­ny zbieg oko­licz­no­ści.

– Nie – kon­tro­ler sta­ran­nie prze­dziur­ko­wał pe­ro­nów­kę i od­dał, spo­glą­da­jąc na nią da­lej z wa­ha­niem, jak gdyby mo­gła być pod­ro­bio­na. – Ale za­raz chyba bę­dzie. Nie za­po­wia­da­li jesz­cze, to zna­czy, że nie wy­szedł z Za­chod­nie­go.

Ode­tchnę­ła z ulgą. W tej sa­mej chwi­li me­ga­fon dwor­co­wy ob­wie­ścił ostrym, skrze­kli­wym, ko­bie­cym gło­sem:

– Po­ciąg oso­bo­wy z Za­ko­pa­ne­go wjeż­dża na tor przy pe­ro­nie czwar­tym! Po­wta­rzam: po­ciąg oso­bo­wy…

Anna przy­spie­szyła kro­ku wy­cho­dząc z hali. Ale po­cią­gu jesz­cze nie było i za­trzyma­ła się pod słupem naj­bliż­szej la­tar­ni, zdy­sza­na. Po­wo­li od­dech uspo­ka­jał się. Zno­wu po­myśla­ła prze­lot­nie o tym chłop­cu, ale myśl ta po­ja­wi­ła się i znik­nę­ła w ułam­ku se­kun­dy, gdyż z dala, po­śród splą­ta­nej sie­ci drutów trak­cyj­nych i lasu se­ma­fo­rów, uka­zał się po­tęż­ny, zie­lo­ny elek­tro­wóz, a za nim sznure­czek wa­go­nów. Po­ciąg był tak da­le­ko, że nie słysza­ła go jesz­cze. Po­tem zbli­żył się. Po pe­ro­nie prze­je­chał za­baw­ny, po­dob­ny do chra­bąsz­cza wó­zek to­wa­ro­wy, na któ­rym sie­dzia­ło trzech ko­le­ja­rzy w roz­pię­tych ko­szulach. Anna roz­pię­ła płaszcz i zsunę­ła kap­tur z gło­wy. W tej chwi­li świe­ci­ło słoń­ce i z ka­łuż na pe­ro­nie uno­si­ły się ma­leń­kie ob­łocz­ki pary. Po­ciąg był już bli­sko.

Elek­tro­wóz wol­niut­ko pod­cią­gnął sznur wa­go­nów do koń­ca pe­ro­nu i za­trzymał się ci­cho.

Anna mi­nę­ła oba wa­go­ny pocz­to­we i za­trzyma­ła się przed wo­zem sy­pial­nym, z któ­re­go wła­śnie wy­sko­czył kon­duk­tor i wy­cią­gnął dłoń ku wy­sia­da­ją­cej ostroż­nie sta­rusz­ce. Za sta­rusz­ką wi­dać było grup­kę pa­sa­że­rów stło­czo­nych przy wyj­ściu i w ko­ryta­rzu. Za­czę­li scho­dzić w dół i ko­lej­no sta­wa­li na pe­ro­nie. Sied­miu. Ośmiu. Wszyscy.

Przy­sunę­ła się do drzwi wa­go­nu, aby nie dać się unieść fali ludz­kiej, któ­ra za­czę­ła płynąć pe­ro­nem. Po­tem od­wró­ci­ła się szyb­ko. Mógł być prze­cież i drugi wa­gon sy­pial­ny w tyle.

Ktoś do­tknął lek­ko jej ra­mie­nia. Od­wró­ci­ła się na pię­cie i po raz drugi dzi­siaj ode­tchnę­ła z ulgą.

Przed nią sta­ła mło­da dziew­czyna, ubra­na w ko­stium po­dróż­ny i roz­pię­ty płaszcz nie­prze­ma­kal­ny. W jed­nej dło­ni trzy­mała małą wa­li­zecz­kę, w drugiej to­reb­kę. Po­chyli­ła się ku przo­do­wi i nie wy­pusz­cza­jąc z rąk ba­ga­żu, do­tknę­ła prze­lot­nie war­ga­mi po­licz­ka cze­ka­ją­cej.

– Ser­wus, Aniu! Ba­łam się, że nie do­sta­łaś de­pe­szy i nie przyj­dziesz. Do­brze, że je­steś.

Kie­dy tak sta­ły na­prze­ciw sie­bie, moż­na było do­strzec, na pierw­szy rzut oka, że łą­czy je bli­skie po­kre­wień­stwo. Były po­dob­nie zbu­do­wa­ne i tak samo ja­sne: ja­sne wło­sy, ja­sna cera, ja­sne oczy.

– Ser­wus, mała. Nie przy­je­cha­łaś sy­pial­nym? – Anna sta­ra­ła się nadać swo­im sło­wom bar­wę zdaw­ko­we­go za­cie­ka­wie­nia i z za­do­wo­le­niem stwier­dzi­ła, że uda­ło jej się to.

– Zde­cydo­wa­łam się je­chać w ostat­niej chwi­li i nie było już miej­sca. Chodź…

Młod­sza, nie uśmie­cha­jąc się już, po­cią­gnę­ła ją w stro­nę wyj­ścia. Ruszyły po­wo­li, po­śród gę­ste­go, ob­ła­do­wa­ne­go ba­ga­ża­mi tłumu, któ­ry opływał je z obu stron. Przez chwi­lę szły w mil­cze­niu.

„Dla­cze­go ona nic nie mówi?… – po­myśla­ła Anna, nie pa­trząc na sio­strę. – Dla­te­go, że ma za­miar zro­bić, albo już zro­bi­ła, naj­więk­sze głup­stwo w swo­im głupim życiu”.

Przez chwi­lę sta­ra­ła się opa­no­wać ro­sną­cą złość, ale nie wy­trzyma­ła i spoj­rzaw­szy z uko­sa na sio­strę, po­wie­dzia­ła twar­do:

– Wie­czo­rem do­sta­łam two­ją de­pe­szę. Wiem z do­świad­cze­nia, że nie lu­bisz zbytecz­nej ko­re­spon­den­cji. Pro­si­łaś, że­bym wy­szła po cie­bie na dwo­rzec. Wy­szłam. Je­stem. Co się sta­ło?

Tam­ta wzruszyła ra­mio­na­mi.

– Ma­rysiu… – po­wie­dzia­ła Anna ci­cho i zdzi­wi­ła się, że sio­stra usłysza­ła ją po­śród zgieł­ku.

– Tak?

– Pytam, co się sta­ło?

– Wiesz prze­cież, co się sta­ło.

– Wiem i nie wiem. Wiem, co się mo­gło stać. Co się może stać. Ale nie chcesz mi chyba po­wie­dzieć, że rzucasz Ro­ma­na dla tego… tego smar­ka­cza?

Ma­ria za­trzyma­ła się, po­sta­wi­ła wa­li­zecz­kę i za­czę­ła szukać bi­le­tu w to­reb­ce. Anna pa­trzyła ze znie­cier­pli­wie­niem na jej pięk­ne pal­ce prze­rzuca­ją­ce bez­rad­nie dzie­siąt­ki przed­mio­ci­ków w głę­bi to­reb­ki. Po­myśla­ła, że chyba nig­dy jesz­cze nie była tak zła na swo­ją młod­szą sio­strę, jak dziś.

– Mo­żesz to i tak okre­ślić – po­wie­dzia­ła Ma­ria, szuka­jąc nadal. – Rzucić męża dla przy­stoj­ne­go smar­ka­cza. To­bie pew­nie tak się to przed­sta­wia. Nie mogę mieć do cie­bie pre­ten­sji. To ja go ko­cham, nie ty. Jest! – Wy­cią­gnę­ła bi­let i po­da­ła An­nie, któ­ra wzię­ła go bez­myśl­nie. Po­tem unio­sła wa­li­zecz­kę i ruszyły. Ob­ła­do­wa­ny tra­garz roz­dzie­lił je gwał­tow­nie, woła­jąc: – Prze­pra­szam!… Prze­pra­szam!… – Po­tem zno­wu były bli­sko sie­bie w gęst­nie­ją­cym przy wyj­ściu tłumie.

– W koń­cu dla cie­bie to sło­wa… ta­kie albo inne. A dla mnie to naj­waż­niej­sza spra­wa w życiu! – mó­wi­ła Ma­ria.

Anna po­da­ła oba bi­le­ty i zna­la­zły się przed dwor­cem. Chwy­ciła sio­strę za ra­mię. Sta­ły te­raz z boku, obok kra­ty, i tłum mi­jał je w pew­nej od­le­gło­ści.

– To nie­praw­da! On nie może być dla cie­bie naj­waż­niej­szy. Po­myśl o Ro­ma­nie!

– Myśla­łam. Myślę, ale to ni­cze­go nie zmie­nia. Zresz­tą, po­wie­dzia­łam Ro­ma­no­wi o Hen­ryku…

– Po­wie­dzia­łaś mu!

– Tak, to prze­cież on mi ka­zał wy­je­chać na ty­dzień, do­kąd ze­chcę, i prze­myśleć wszyst­ko. Wiesz, jaki on jest: spo­koj­ny. Po­je­cha­łam do Za­ko­pa­ne­go. Ale nie po­trze­bo­wa­łam ca­łe­go ty­god­nia, żeby się zde­cydo­wać. Wró­ci­łam. De­pe­szo­wa­łam do cie­bie, bo chcę, że­byś była przy tym. Nie jest mi ła­two. Ro­man był za­wsze bar­dzo do­bry dla mnie.

– Tak, był bar­dzo do­bry dla cie­bie! – po­wie­dzia­ła Anna nie mo­gąc opa­no­wać na­głej nie­na­wi­ści do dziew­czyny, któ­rą wy­cho­wa­ła i na­uczyła się ko­chać nie tyl­ko jak sio­strę, ale i jak cór­kę. – To praw­da, był za do­bry dla cie­bie! Za do­bry! Za do­bry!!

Od­wró­ci­ła się i za­czę­ła iść przed sie­bie ku po­sto­jo­wi tak­só­wek. Młod­sza po­bie­gła za nią, do­pę­dzi­ła ją i za­gro­dzi­ła jej dro­gę.

– Nie zo­sta­wiaj mnie sa­mej – po­wie­dzia­ła ze stra­chem. – On prze­cież zro­zu­mie…

– Na pew­no! – Anna chcia­ła wy­mi­nąć ją, ale nie poru­szyła się. Nie mo­gła. Nie mo­gła po­zo­sta­wić jej sa­mej. Ma­ria, jak gdyby zro­zu­miaw­szy to, do­da­ła szyb­ko i bła­gal­nie:

– On jest do­bry. Zo­ba­czysz, że przyj­mie to spo­koj­nie. Sam mi mó­wił, że jest o dwa­dzie­ścia lat star­szy i że… Nie­raz tak mó­wił. Po­jedź ze mną. On cie­bie lubi.

Anna opu­ści­ła gło­wę, a po­tem unio­sła ją. W oczach jej nie było już nie­chę­ci ani nie­po­ko­ju, tyl­ko roz­pacz.

– Zmar­nujesz życie so­bie i jemu – po­wie­dzia­ła ci­cho. – Dla­cze­go tacy wspa­nia­li, uta­len­to­wa­ni, pra­co­wi­ci męż­czyź­ni, jak Ro­man, bio­rą so­bie za­wsze ta­kie idiot­ki, któ­re myślą tyl­ko o no­wych suk­niach i no­wych ko­chan­kach?

– Nie mia­łam ko­chan­ka. Nie chcia­łam być taka, jak mó­wisz i dla­te­go po­wie­dzia­łam mu… Chcia­łam być uczci­wa wo­bec nie­go…

Za­czę­ły iść w kie­run­ku po­sto­ju tak­só­wek.

Wozy uno­szą­ce falę pa­sa­że­rów za­ko­piań­skie­go po­cią­gu od­je­cha­ły już i po­ja­wi­ły się na­stęp­ne, puste tak­sów­ki.

– Chcia­łaś być uczci­wa! Żeby przy­najm­niej nie do­wie­dział się o tym nig­dy. To nie jest uczci­we: spra­wiać cier­pie­nie in­nym, żeby so­bie uła­twić życie.

– To zna­czy, że uczci­wiej było­by go oszuki­wać?

Anna nie od­po­wie­dzia­ła. Sta­ły już przy tak­sów­kach. Tro­chę zbyt gwał­tow­nie szarp­nę­ła drzwicz­ki, ustą­pi­ły mięk­ko. Wsia­dła. Ma­ria wsunę­ła za nią swo­ją wa­li­zecz­kę, któ­rą star­sza sio­stra, zno­wu zupeł­nie od­ru­cho­wo, wzię­ła na ko­la­na. Kie­dy drzwicz­ki za­trza­snę­ły się i wóz ruszył, Ma­ria po­chyli­ła się ku przo­do­wi i zwró­ci­ła do kie­row­cy:

– Dę­bo­wa dwa­na­ście.

– Dę­bo­wa? – Na uła­mek se­kun­dy od­wró­cił ku niej gło­wę. – Gdzie to bę­dzie?

– Na Okę­ciu. Mała, wil­lo­wa ulicz­ka. Ostat­ni numer pod las­kiem. Niech pan je­dzie. Po­ka­żę panu po­tem.

Opa­dła na sie­dze­nie.

– Ale dla­cze­go chcesz mnie w to wcią­gnąć? – za­pyta­ła star­sza. Od­ru­cho­wo bęb­ni­ła pal­ca­mi po kra­wę­dzi wa­li­zecz­ki.

– A kogo? – od­par­ła tam­ta szcze­rze. – Prze­cież tyl­ko cie­bie mam na świe­cie. Wy­cho­wa­łaś mnie, Aniu, i…

– I chcesz, żeby Ro­man po­dzię­ko­wał mi oso­bi­ście za to, jak ślicz­nie cię wy­cho­wa­łam! – Urwa­ła. – Nie po­win­nam tam je­chać z tobą – do­da­ła bez prze­ko­na­nia. Wie­dzia­ła, że po­je­dzie, że musi po­je­chać. Co­kol­wiek mia­ło­by się zda­rzyć w życiu jej sio­stry, ona za­wsze weź­mie za to tyle od­po­wie­dzial­no­ści, ile po­tra­fi udźwi­gnąć.

– Mu­sisz! – Ma­rysia wzię­ła ją za rękę. Anna chcia­ła cof­nąć dłoń, ale nie cof­nę­ła. – Wy­tłuma­czysz mu. On ci uwie­rzy…

– To­bie też wie­rzył…

Umil­kły. Tak­sów­ka je­cha­ła po­wo­li w dłu­gim łań­cu­chu aut i za­trzyma­ła się przed czer­wo­nymi świa­tła­mi skrzyżo­wa­nia.

– Po­patrz – po­wie­dzia­ła ci­cho Ma­ria, wska­zując małą, owal­ną ta­blicz­kę na bocz­nej ścian­ce, po­mię­dzy sie­dze­nia­mi:

„Do­roż­ka oso­bo­wa – 2224”.

Anna unio­sła gło­wę. Przez chwi­lę wpa­trywa­ła się w prze­strzeń nie ro­zu­mie­jąc. Po­tem usłysza­ła głos sio­stry.

– Do­roż­ka oso­bo­wa numer 2224… to zupeł­nie jak dla mnie… Aż dziw­ne… Mia­łam dwa­dzie­ścia dwa lata, kie­dy wy­szłam za nie­go, a te­raz mam dwa­dzie­ścia czte­ry…

Anna od­wró­ci­ła ku niej zwil­got­nia­łe na­gle oczy.

– Ma­rysiu, Ma­rysiu, Ma­rysiu… – opu­ści­ła gło­wę. Ma­ria za­uwa­żyła dwie łzy, któ­re upa­dły na wie­ko wa­li­zecz­ki i za­mie­ni­ły się w lśnią­ce, nie­re­gular­ne plam­ki.

– Nie płacz, no nie płacz – po­wie­dzia­ła zdu­szo­nym gło­sem.

– Ale czy ty na­praw­dę mu­sisz to zro­bić? Je­że­li on ci dał czas do na­mysłu, to za­sta­nów się jesz­cze. Po­tem bę­dzie już za póź­no. On…

Zno­wu umil­kła nie koń­cząc zda­nia. Prze­cież wie­dzia­ła, że jest już za póź­no. Ni­cze­go nie moż­na było już zmie­nić. Ro­man…

Nie chcia­ła myśleć o Ro­ma­nie. Zwró­ci­ła gło­wę ku Ma­rii, któ­ra po­wie­dzia­ła twar­do:

– Mu­szę… Mo­żesz mi wie­rzyć albo nie, ale ja na­praw­dę ko­cham Hen­ryka. I wiem, że Ro­man sam by nie chciał, że­bym zo­sta­ła z nim, ko­cha­jąc kogo in­ne­go. Zresz­tą po­zwo­lił mi wy­brać. Wy­bra­łam. – Urwa­ła, a po­tem do­da­ła z na­głą roz­pa­czą w gło­sie: – Nie mogę in­a­czej… nie mogę…

Kie­row­ca z cie­ka­wo­ścią zer­k­nął w lu­ster­ko, w któ­rym wi­dział wy­raź­nie dwie mło­de, ko­bie­ce twa­rze. Za­uwa­żył, że młod­sza z ko­biet po­ło­żyła gło­wę na ra­mie­niu star­szej i za­sło­niła so­bie oczy dłoń­mi, tuląc się do niej.

2. ROMKU, DLACZEGO NIE ODPOWIADASZ…

Wil­la była mała, par­te­ro­wa i po­ło­żo­na w płyt­kim, wy­pie­lę­gno­wa­nym, mło­dym ogro­dzie, naj­wyraź­niej za­sa­dzo­nym w chwi­li, kie­dy ukoń­czo­no dom. Od uli­cy od­gra­dza­ła ją siat­ka i ro­sną­cy wzdłuż siat­ki żywo­płot, któ­ry czę­ścio­wo za­sła­niał wi­dok. As­fal­to­wa dro­ga bie­gną­ca od stro­ny mia­sta po­mię­dzy wil­lami, sto­ją­cymi po­śród mło­dych ogro­dów, koń­czyła się w tym miej­scu i prze­cho­dzi­ła w zwykłą ko­le­inę, któ­ra prze­ci­na­ła nie za­bu­do­wa­ne jesz­cze pola i omi­ja­jąc nie­wiel­ki, cu­dem tyl­ko chyba po­zo­sta­wio­ny tu la­sek, a ra­czej za­gaj­nik brzo­zo­wy, łą­czyła się z da­le­ką szo­są; bie­gły po niej ma­leń­kie z tej odle­gło­ści cię­ża­rów­ki i sa­mo­cho­dy oso­bo­we.

W ulicz­ce było bar­dzo ci­cho. Od­gło­sy mia­sta przy­pływa­ły tu w po­sta­ci ni­kłe­go, nie koń­czą­ce­go się nig­dy szumu, ale był on tak jed­no­staj­ny, że po chwi­li ucho prze­sta­wa­ło go słyszeć i sta­wał się czę­ścią ci­szy. Są­sia­du­ją­cy z wil­lą na krań­cu ulicz­ki do­mek od­dzie­lo­ny był od niej nie za­bu­do­wa­ną par­ce­lą i le­żał w od­le­gło­ści stu kro­ków. Nig­dzie wo­ko­ło nie było żywej du­szy.

Od stro­ny mia­sta nad­je­cha­ła tak­sów­ka, za­trzyma­ła się i po chwi­li wy­sia­dły z niej dwie ko­bie­ty. Po­de­szły do furt­ki. Cięż­ka, ciem­na chmu­ra prze­sło­ni­ła słoń­ce i ulicz­ka w jed­nej chwi­li sta­ła się nie­mal mrocz­na.

Ma­ria na­ci­snę­ła klam­kę furt­ki. Na­ci­snę­ła po raz drugi i sięg­nęła do to­reb­ki, sta­wia­jąc wa­li­zecz­kę na wy­sy­pa­nym żwi­rem chod­ni­ku. Wy­ję­ła pęk klu­czy i wsunę­ła je­den z nich w za­mek. Otwo­rzyła i we­szła pierw­sza, za­po­mi­na­jąc o wa­li­zecz­ce.

Anna po­chyli­ła się, wzię­ła wa­li­zecz­kę i po­szła za nią, zamy­ka­jąc trą­ce­niem pan­to­fla furt­kę. Spoj­rza­ła na okna wil­li. Były ci­che i za­mknię­te. Nie do­strze­gła w żad­nym z nich naj­mniej­sze­go ruchu. Wzdrygnę­ła się.

Idą­ca przed nią Ma­ria od­ru­cho­wo trą­ca­ła trzyma­nymi w dło­ni klu­cza­mi krze­wy róż ro­sną­cych po obu stro­nach ścież­ki. Pierw­sze kro­ple desz­czu, wiel­kie i rzad­ko roz­rzuco­ne, upa­dły na ogród.

We­szły po kil­ku sze­ro­kich, pła­skich stop­niach i za­trzyma­ły się na gan­ku wil­li. Anna wzdrygnę­ła się raz jesz­cze i spoj­rza­ła na moc­ne drzwi wej­ścio­we wy­ko­na­ne z gład­kie­go, bia­łe­go dębu i ozdo­bio­ne po­krytą szkli­wem wi­zytów­ką, ob­wiesz­cza­ją­cą:

MA­RIA I RO­MAN RUDZIŃ­SCY

„Od dziś jed­no z tych imion prze­sta­nie tu fi­guro­wać” – po­myśla­ła. W szkla­ny da­szek nad ich gło­wa­mi za­bęb­ni­ła na­gła, gwał­tow­na ule­wa. Za­grzmia­ło.

Ma­ria po krót­kim, nie­do­strze­gal­nym pra­wie wa­ha­niu na­cis­nęła dzwo­nek, któ­ry za­tur­ko­tał ci­cho w głę­bi domu. Sta­ły cze­ka­jąc.

Za nimi, w głę­bi ulicz­ki, tak­sów­ka przy­sło­nię­ta fi­ran­ką desz­czu za­wró­ci­ła i od­je­cha­ła.

Ma­ria raz jesz­cze na­ci­snę­ła dzwo­nek. Zno­wu cze­ka­ły przez chwi­lę.

– Może wy­szedł? – po­wie­dzia­ła Anna tro­chę za swo­bod­nie. – O tej po­rze jest prze­cież za­wsze w pra­cow­ni.

Ma­ria wzruszyła ra­mio­na­mi.

– Do nie­go też wy­sła­łam de­pe­szę, że przy­jeż­dżam. Nie wy­szedł­by prze­cież przed roz­mo­wą ze mną. – Cof­nę­ła się na­gle i chwyci­ła sio­strę za rękę. – Słuchaj, a je­że­li on tam jest i nie chce mi otwo­rzyć? – za­pyta­ła z na­głym prze­stra­chem. – Mo­że nie chce mnie wpu­ścić? Co ja zro­bię?

– Po­je­dziesz do mnie – po­wie­dzia­ła Anna szyb­ko. Obej­rza­ła się. Po tak­sów­ce nie było już śla­du. Deszcz pa­dał te­raz rów­no i gę­sto. Cały wid­no­krąg po­kryty był ni­sko płyną­cymi, cięż­ki­mi chmu­ra­mi.

– Do­brze! Jedź­my! – Ma­ria od­wró­ci­ła się i chcia­ła sięg­nąć po wa­li­zecz­kę. Ręka jej unio­sła się po­wo­li. – Prze­cież mam klu­cze – po­wie­dzia­ła ci­cho. – Nie wiem, co mi jest. Zwa­rio­wa­łam chyba…

Szyb­ko wsunę­ła klucz w za­mek i drzwi otwo­rzyły się bez­sze­lest­nie. Ma­ria sta­ła przez chwi­lę, pa­trząc w głąb puste­go przed­po­ko­ju.

– Nie wej­dę – po­wie­dzia­ła ci­cho. – On tam jest i nie chce ze mną mó­wić.

Anna od­sunę­ła ją lek­ko i po­szła pierw­sza. Nie od­wra­ca­jąc się, usłysza­ła, że Ma­rysia idzie za nią i za­mknę­ła drzwi za so­bą. Sta­ły te­raz w pół­mro­ku, bar­dzo po­dob­ne, nie­rucho­me, nad­słuchu­jąc.

Anna na­bra­ła głę­bo­ko po­wie­trza w pier­si.

– Rom­ku! – po­wie­dzia­ła gło­śno, na pew­no tro­chę za głoś­no. Ci­sza. – Jego płaszcz wisi – do­da­ła po chwi­li pół­gło­som, wska­zując wie­szak. – W ta­kim ra­zie jest chyba? Wziął­by go, bo od rana jest brzyd­ko. Rom­ku!…

Ma­ria zbli­żyła się do pół­otwar­tych drzwi, któ­re pro­wa­dzi­ły do jed­ne­go z dwóch fron­to­wych po­ko­jów.

– Rom­ku. – Zaj­rza­ła i cof­nę­ła gło­wę. Od­wró­ci­ła się ku sio­strze. – Nie. Nie ma go już. Na pew­no wy­szedł w kurt­ce.

Szyb­ko po­de­szła do drugich drzwi, otwo­rzyła je i zaj­rza­ła.

– Tu też go nie ma.

Anna sta­ła po­środ­ku przed­po­ko­ju śle­dząc jej po­rusze­nia.

Ma­ria zwró­ci­ła się do trze­cich drzwi, le­żą­cych po prze­ciw­nej stro­nie przed­po­ko­ju.

Za­trzyma­ła się na uła­mek se­kun­dy z ręką na klam­ce, po­tem na­ci­snę­ła ją i zaj­rza­ła. Otwo­rzyła drzwi sze­rzej i sta­nę­ła w pro­gu.

– Dzień do­bry, Ro­man – po­wie­dzia­ła ci­cho, za­ła­mu­ją­cym się gło­sem. – Dla­cze­go nie od­po­wia­dasz? Dzwo­ni­my, woła­my i… Rom­ku!!…

W gło­sie jej było coś ta­kie­go, że Anna drgnę­ła, a po­tem szyb­ko po­de­szła do drzwi i sta­nę­ła przy niej.

Był to duży, ja­sny po­kój sto­ło­wy, w któ­rym stał kre­dens, stół i krze­sła, po­cho­dzą­ce sprzed lat mniej wię­cej pięć­dzie­się­ciu. Anna nie zwró­ci­ła naj­mniej­szej uwa­gi na dzi­wacz­ne ume­blo­wa­nie. Bywa­ła tu czę­sto i wie­dzia­ła, że sta­no­wi­ło ono włas­ność ro­dzi­ców Ro­ma­na Rudziń­skie­go. Nie po­zbył się tych cięż­kich i zbyt wiel­kich me­bli nig­dy, naj­praw­do­po­dob­niej przez sen­tyment dla zmar­łych, cho­ciaż Ma­rysia, zwo­len­nicz­ka jak naj­da­lej po­sunię­tej no­wo­cze­sno­ści, była im bar­dzo prze­ciw­na.

Ro­man Rudziń­ski sie­dział przy sto­le z gło­wą opar­tą na rę­kach. Wy­glą­dał, jak gdyby usnął przed chwi­lą. Twa­rzy nie było wi­dać.

Wzrok Anny po­biegł ku pod­ło­dze, na któ­rej do­strze­gła roz­bitą szklan­kę. Tuż za sobą słysza­ła przy­spie­szo­ny, prze­rywa­ny od­dech sio­stry. Czując nie­rów­ny, gwał­tow­ny rytm wła­sne­go ser­ca, po­de­szła do sie­dzą­ce­go.

– Rom­ku, to ja – po­wie­dzia­ła ci­cho. – Przy­je­cha­łam z nią, żeby…

Nie od­po­wie­dział i nie po­ruszył się. Anna po­ło­żyła ła­god­nie dłoń na jego ra­mie­niu.

Po­myśla­ła, że sie­dzą­cy chce strzą­snąć z ra­mie­nia jej pal­ce. Ale to nie była praw­da.

Wy­star­czyło to lek­kie do­tknię­cie, aby cia­ło Ro­ma­na Rudziń­skie­go zwa­li­ło się cięż­ko z krze­sła na pod­ło­gę.

Anna cof­nę­ła się o krok, chwyta­jąc od­dech.

Za sobą, jak gdyby z ogrom­nej od­le­gło­ści, usłysza­ła wy­so­ki, prze­ni­kli­wy, nie­mal nie­ludz­ki krzyk Ma­rii:

– Ro­ma­aan! Ro­ma­aan! Ro­ma­aan!!!

Od­wró­ci­ła się po­wo­li.

– Je­że­li go za­bi­łaś – po­wie­dzia­ła ci­cho, ze zdu­mie­wa­ją­cym spo­ko­jem, któ­re­go nie umia­ła so­bie wy­tłuma­czyć – miej te­raz przy­najm­niej tyle god­no­ści, żeby się przy­zwo­icie za­cho­wy­wać.

Krzyk dziew­czyny uwał się na­gle w po­ło­wie fra­zy.

– Ja?… Ja go nie za­bi­łam – wy­szep­ta­ła Ma­ria i spoj­rza­ła na nią prze­ra­żo­nymi ocza­mi. – Jak mo­głam go za­bić?

– Ale umarł przez cie­bie, praw­da? – po­wie­dzia­ła Anna klę­ka­jąc przy nie­rucho­mym cie­le i do­tyka­jąc lek­ko dło­nią czo­ła. Było zim­ne, tak zim­ne, że prze­mknę­ło jej przez myśl, jak mar­twy przed­miot może być o tyle chłod­niej­szy od oto­cze­nia…

– Nie, nie prze­ze mnie. Nie. – Szept Ma­rii był co­raz głoś­niej­szy. A po­tem za­czę­ła krzyczeć wy­so­kim, za­ła­mu­ją­cym się gło­sem: – Nie!!! Nie!!! Nie­eeeeee…

Uci­chła.

– Prze­stań! – po­wie­dzia­ła Anna wsta­jąc z klę­czek. – Po­myśl le­piej o tym, co po­wiesz mi­li­cji. Mu­szę te­raz po­dejść do apa­ra­tu i za­dzwo­nić do nich.

– Mi­li­cji?… Prze­cież on chyba… On nie…

Anna ruszyła ku drzwiom i wy­mi­nę­ła ją. Kie­dy zna­la­zła się w przed­po­ko­ju, Ma­ria po­bie­gła za nią.

– Nie zo­sta­wiaj mnie tam. Nie zo­sta­wiaj mnie…

– Nie bój się. Nie zo­sta­wię cię – po­wie­dzia­ła Anna zmę­czo­nym gło­sem i unio­sła słuchaw­kę apa­ra­tu.