Publikacja z psychologii różnic indywidualnych, poświęcona pozaintelektualnym wyznacznikom sprawności wykonywania operacji umysłowych (czynności myślenia), zwanych wytwarzaniem dywergencyjnym i konwergencyjnym, a kojarzonych z twórczością (w tym przypadku nieco na wyrost) oraz z inteligencją. Autor omawia i bada indywidualne, w pewnym zakresie zaś też środowiskowe, czynniki powodzenia takich operacji. Rozważane są ich konteksty osobowościowo-afektywne, w tym znaczenie poczucia własnej skuteczności, rola samooceny, jak również wpływ oceny zewnętrznej dotychczasowych wyników myślenia, racjonalność–intuicyjność jako styl myślenia, waga sytuacyjnej i dyspozycyjnej potrzeby domknięcia poznawczego oraz – już tylko na gruncie teoretycznym – uwarunkowania biologiczne. Główna konkluzja to stwierdzenie daleko idącej specyficzności myślenia dywergencyjnego i konwergencyjnego – wyraża to między innymi ich odmienna wrażliwość na działanie tych samych czynników, potencjalnie korzystnych dla przebiegu operacji umysłowych. Jednymi z ciekawszych spostrzeżeń szczegółowych są zaś następstwa manipulacji eksperymentalnej obniżającej stan potrzeby domknięcia poznawczego. Książka adresowana jest do badaczy zdolności, uzdolnień lub twórczości oraz studentów zainteresowanych tą problematyką.

W książce Autor przedstawia solidną analizę problematyki determinant różnicujących czynności myślenia dywergencyjnego i konwergencyjnego. [...] Język książki, styl przeprowadzonego wywodu są bardzo dobre. [...] Autor prowadzi swój wywód w spójny, myślowo zdyscyplinowany sposób. Praca jest napisana z pazurem i dobrze skonstruowana w ogólnym sensie [...] cała strona metodologiczna pracy jest bez zarzutu.

Z recenzji prof. dr. hab. Czesława Nosala

Zdolności ludzkie [...] winny być opisywane w całokształcie psychiki, zwłaszcza podmiotowych korelatów wykraczających poza charakterystyki umysłu. Tym holistycznym ujęciem wpisuje się Badacz w nurt coraz bardziej popularnych badań, zorientowanych na integrowanie "umysłu i serca". [...] Przegląd piśmiennictwa [...] wyczerpujący, erudycyjny, systematyzujący wiedzę nagromadzoną od wielu dziesięcioleci. [...] Wkład własny Autora trudny do przecenienia: opracowany oraz zweryfikowany własny model teoretyczny.

Z recenzji dr hab. Marii Ledzińskiej, prof. UW