Książka stanowiąca uzupełnienie wystawy "Fashionable, dandys, elegant. Moda męska w XIX i na początku XX wieku w czasopismach ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie", przygotowana przez mgr Liliannę Nalewajską, ze wstępem prof. dr hab. Anny Sieradzkiej, jest pozycją oryginalną, a nawet pionierską w polskiej bibliografii kostiumologicznej. Do tej pory brak było publikacji, w których moda (w szczególności męska) byłaby ukazana za pomocą samych rycin, reklam oraz artykułów pochodzących wyłącznie z czasopism oraz magazynów, zarówno tych poświęconych samej modzie czy sztuce krawieckiej, jak i tych o charakterze bardziej ogólnym.

Książkę tę można porównać do klasycznych już publikacji Stelli Blum, jednego z najwybitniejszych kostiumologów amerykańskich. Zawiera fragmenty o charakterze literackim (z odniesieniami np. do dzieła Łukasza Gołębiowskiego), wprowadzające czytelnika w historię oraz specyfikę mody męskiej w XIX i początkach XX wieku (Świat mody męskiej czyli krótki rys historyczny; Mężczyzna od stóp do głów czyli dopełnienie męskiego ubioru; Moda aktualna; Wszystko dla panów czyli krawiectwo i rynek mody; Polski ubiór narodowy i mundurowy) oraz szczególnie cenną i ważną część ilustracyjną (Przechadzka po królestwie mody, czyli stroje męskie sposobem dykcjonarza ułożone; Ubrania dla chłopców, czyli z dziecięcia młodzieniec; Kronika mody męskiej roku 1845 z Dziennika Mód Paryskich zaczerpnięta).

Publikacja ta stanowi cenne źródło informacji dla kostiumologów, kostiumografów, projektantów mody, stylistów oraz wszelkich innych osób zainteresowanych modą oraz pragnących poznać ją z pierwszej ręki poprzez dawne gazety oraz magazyny.

Jest to pierwsza tego rodzaju na polskim rynku wydawniczym i jedna z niewielu dostępnych na rynku europejskim pozycji. Praca znakomicie pokazuje, że względna powściągliwość mody męskiej ukrywa bogactwo form i złożoność odzieżowej etykiety oraz systemu wartości i kontekstów kulturowych, które odzwierciedlały, a także odkrywa subtelność przekazywanych przez strój sygnałów o jednostce, jej pozycji społecznej i aspiracjach. W całej pracy, dzięki obszernym cytatom, autorka pozwala przemawiać źródłom ich oryginalnym i barwnym językiem, umożliwiając czytelnikowi uchwycenie rzeczy tak ulotnej, jak zmieniająca się w procesie historycznym percepcja stroju. (Małgorzata Możdżyńska-Nawotka, Kustosz Działu Tkanin i Ubiorów, Muzeum Narodowe we Wrocławiu)

Książkę tę mogłabym porównać do klasycznych już publikacji Stelli Blum (jednego z najwybitniejszych kostiumologów amerykańskich), która opublikowała wiele książek prezentujących modę z danego okresu poprzez ryciny zamieszczane w popularnych ówcześnie magazynach oraz czasopismach czy katalogach wysyłkowych słynnych, amerykańskich domów handlowych. Godny podziwu jest szeroki i reprezentatywny wybór materiałów ikonograficznych oraz bogaty i zróżnicowany zestaw tytułów różnych magazynów oraz czasopism krajowych i zagranicznych, które prezentują nie tylko ubiory męskie, ale i chłopięce, jak również nieodzowne dodatki oraz bieliznę, a nawet stroje maskaradowe i charakterystyczne tylko dla Polski ubiory narodowe oraz mundury. W części ilustracyjnej – zdecydowanie najważniejszej i najciekawszej, na pochwałę zasługuje niezwykły dobór materiałów ikonograficznych: pięknych, kolorowych rycin oraz reklam. (Magdalena Bialic)

*********

Men's fashion in the nineteenth and early twentieth centuries. Fashionable, dandys, elegant

The book supplementing the exhibition "Fashionable, dandys, elegant. Men's fashion in the nineteenth and early twentieth centuries in magazines from the collections of the University Library in Warsaw", prepared by Lilianna Nalewajska, with an introduction by prof. dr hab. Anna Sieradzka, is an original and even pioneering book in Polish costume bibliography. So far, there have been no publications in which fashion (especially men's) would be presented using only engravings, advertisements and articles exclusively from magazines and magazines, both those devoted to fashion or the art of tailoring, as well as those of a more general nature.

This book can be compared to the already classic publications of Stella Blum, one of the most prominent American costume designers. It contains literary fragments (with references to, for example, the work of Łukasz Gołębiowski), introducing the reader to the history and specificity of men's fashion in the nineteenth and early twentieth centuries (The world of men's fashion, i.e. a short historical outline; Man from head to toe, i.e. a complement to men's clothing; Fashion current; Everything for men, i.e. tailoring and the fashion market; Polish national and uniform clothes) and a particularly valuable and important illustrative part (A walk through the kingdom of fashion, i.e. men's clothes arranged in a dictatorial way; 1845 from the Journal of Parisian Fads, taken).

This publication is a valuable source of information for costume designers, costume designers, fashion designers, stylists and all other people interested in fashion and wishing to get to know it first-hand through old newspapers and magazines.

*********

Lilianna Nalewajska – ukończyła historię sztuki i archeologię na Uniwersytecie Warszawskim. Kilkakrotnie brała udział w pracach wykopaliskowych Polskiej Misji Archeologicznej w Nea Paphos na Cyprze. Publikowała w czasopismach m.in. "Zabytki", "Spotkania z zabytkami", "Z otchłani wieków" głównie na temat zabytków architektury, ich ochrony w Polsce i za granicą, rezerwatów archeologiczno-architektonicznych architektury romańskiej w Polsce, motywów egiptyzujących w sztuce polskiej. Obecnie pracuje w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, gdzie zorganizowała wystawę "Fashionable, dandys, elegant. Moda męska w XIX i na początku XX wieku w czasopismach ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie", prezentującą wybór materiału zawartego w niniejszej książce.