W prezentowanej monografii pt. Związanie kasacyjnym orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego podjęto próbę odpowiedzi na pytania:

  • jaki model kontroli instancyjnej funkcjonuje de facto na gruncie postępowania sądowoadministracyjnego i jakie są konsekwencje wyboru takiego właśnie modelu;
  • jaki zasadniczy skutek dla postępowania sądu I instancji wywołuje orzeczenie NSA uchylające zaskarżone orzeczenie WSA;
  • czy związanie wykładnią prawa dokonaną w sprawie przez NSA ingeruje w zagwarantowaną konstytucyjnie zasadę niezawisłości sędziowskiej,
  • jakie jeszcze inne – poza formalnym związaniem wykładnią prawa dokonaną w sprawie przez NSA – skutki dla sądów I instancji i innych podmiotów, także poza postępowaniem, wywołują orzeczenia NSA uchylające zaskarżone orzeczenie WSA?

Głównym przedmiotem pracy jest analiza instytucji uregulowanej w art. 190 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który normuje sytuację związania sądu I instancji wykładnią prawa zawartą w wyroku NSA.

Poruszona w pracy tematyka związania WSA wykładnią dokonaną przez NSA, siłą rzeczy stanowi zagadnienie dość nowe, bo na gruncie postępowania sądowoadministracyjnego pojawiła się jako jedna z konsekwencji wielkiej reformy sądownictwa administracyjnego 2004 r., wprowadzonej ustawą z 25.7.2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych, ustawą – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz ustawą z 30.8.2002 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która miała na celu wdrożenie dwuinstancyjnego systemu sądownictwa administracyjnego.

Dla uzyskania kompleksowego obrazu podjętego tematu konieczne było przedstawienie analizowanych zagadnień nie tylko z punktu widzenia dogmatyki postępowania sądowoadministracyjnego, ale także na płaszczyźnie ogólnej teorii prawa, jak również z punktu widzenia juryslingwistyki. Dlatego też poszczególne rozdziały pracy omawiają:

  1. Charakter, zakres i metody sądowej kontroli legalności działań administracji publicznej;
  2. Istotę i cel wiążącej wykładni sądowej;
  3. Instytucję związania sądów wykładnią prawa w obcych systemach prawnych;
  4. Związanie sądu I instancji wykładnią prawa zawartą w kasacyjnym orzeczeniu NSA w Prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi;
  5. Zagadnienie zgodności instytucji związania sądu I instancji wykładnią prawa dokonaną w sprawie przez NSA z konstytucyjną zasadą niezawisłości sędziowskiej;
  6. Pozaprocesowe (nieformalne) skutki orzeczeń NSA uchylających zaskarżone orzeczenie WSA i przekazujących sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie.

Niezwykle bogate orzecznictwo powoływane w tej publikacji, sprawia, że będzie ona szczególnie interesująca dla praktyków, pomagając im w rozwiązaniu codziennych problemów ich klientów. Dlatego też niniejsza pozycja jest w szczególności pomocna dla adwokatów, radców prawnych i sędziów, a także aplikantów zawodów prawniczych i studentów, którzy pragną pogłębić wiedzę z prezentowanego zakresu.