Historię arian uznaje się za dzieło historyczne ze względu na jego tematykę i chronologiczny sposób przedstawienia tak indywidualnych wydarzeń, jak i ogólnej polityki kościelnej w latach 330–360. W rzeczywistości jednak kwestia związana z przynależnością gatunkową tego dzieła jest znacznie bardziej złożona. (…) Zaznaczyć należy, że swoją historię Atanazy napisał specjalnie dla mnichów, u których ukrywał się w czasie swojego trzeciego wygnania, i prawdopodobnie nie miał na celu jej szerszej popularyzacji, poza środowiskiem mnichów. Najogólniej Historię arian zaliczyć można do pism polemicznych ze względu na jej silny charakter antyariański i wielokrotne podkreślanie idei nicejskiego wyznania wiary.

(fragment wprowadzenia)