Największy i najbardziej krwawy zryw niewolniczy rozpoczął się od buntu w szkole gladiatorów w 73 r. p.n.e.. Siedemdziesięciu ośmiu zbiegów, w tym przywódca buntu – Spartakus, schroniło się na zboczach Wezuwiusza – wulkan stał się twierdzą buntowników. Wkrótce armia Spartakusa liczyła ponad 10 tysięcy wojowników. Do gladiatorów dołączali kolejni niewolnicy i biedni chłopi. Po raz pierwszy armia wyzwoleńcza pokonała armię Imperium w bitwie na zboczach Wezuwiusza. Buntownicy stali się postrachem mieszkańców: łupili, grabili przez dwa lata, niemal w całej Italii. Ostatecznie Spartakusa pokonał nad rzeką Silarus konsul Krassus.