PoczÄ…tek dyskusji nad realnÄ… różnicÄ… istoty i istnienia rozpoczÄ…Å‚ bakaÅ‚arz Uniwersytetu Paryskiego, uczeÅ„ Tomasza z Akwinu, Idzi Rzymianin. Nie ulega wÄ…tpliwoÅ›ci, że Idzi doskonale zdawaÅ‚ sobie sprawÄ™ z fundamentalnego znaczenia zÅ‚ożenia istotowo-istnieniowego w bycie stworzonym. Można zaryzykować stwierdzenie, iż byÅ‚ pierwszym, który zauważyÅ‚ jej doniosÅ‚ość. Nieoczekiwanie stanowisko Idziego spotkaÅ‚o siÄ™ z ostrÄ… reakcjÄ… jednego z nestorów Uniwersytetu Paryskiego Henryka z Gandawy. Od tego momentu rozgorzaÅ‚ zaciÄ™ty spór o tzw. realnÄ… różnicÄ™ pomiÄ™dzy istotÄ… a istnieniem, myÅ›licieli. Idzi Rzymianin staÅ‚ siÄ™ tym, który realnÄ… różnicÄ™ istoty i istnienia sproblematyzowaÅ‚ i zapoczÄ…tkowaÅ‚ dociekania nad tÄ… kwestiÄ…. (...) W pewnym sensie staÅ‚ siÄ™ twórcÄ… syntezy tomizmu, w tym znaczeniu, że uwypukliÅ‚ fundamentalne idee myÅ›li Tomasza z Akwinu. ZwróciÅ‚ bowiem uwagÄ™ na problem zÅ‚ożeÅ„ bytowych, rozumienie istnienia jako aktu istoty, na partycypacjÄ™ istnienia w bytach stworzonych. JednoczeÅ›nie jednak okazaÅ‚ siÄ™ typem myÅ›liciela odmiennym od Akwinaty, a pewne jego rozwiÄ…zania daleko odbiegajÄ… od doktryny mistrza. Tomasz z Akwinu pozostaje w peÅ‚nym tego sÅ‚owa znaczeniu ontologiem, podczas gdy Idzi jest przede wszystkim metafizykiem. Istnienie rozumiaÅ‚ Idzi jako rzecz „naddanÄ…" bytom. Warto również pamiÄ™tać, że w doktrynie Idziego można zauważyć silne wpÅ‚ywy neoplatonizmu, szczególnie Proklosa, co pozwoliÅ‚o mu budować odmiennÄ… od Tomasza strukturÄ™ bytowÄ…. Ze wstÄ™pu tÅ‚umacza