Legenda i sumienie polskiego socjalizmu niepodległościowego, Lidia Ciołkoszowa, pisze o najważniejszych dylematach Polski w jednym z najburzliwszych okresów jej historii. Chłodnym, analitycznym okiem ogląda spory i polemiki emigrantów wojennych i powojennych, od prawa do lewa – Stanisława i Józefa Mackiewiczów, Adama Ciołkosza, Wojciecha Wasiutyńskiego, Juliusza Mieroszewskiego, Adama Pragiera czy Zygmunta Zaremby.

 

Publicystyczne batalie – o źródła klęski wrześniowej, sens powstania warszawskiego, geopolityczny los pojałtańskiej Polski, ewolucję komunizmu i przyszłość Europy – odsyłają nas do epoki, gdy polityczni komentatorzy i pisarze częściej zajmowali się sprawami tego świata niż samymi sobą.

 

Napisana kompetentnie, obiektywnie, a zarazem żywym językiem książka Lidii Ciołkoszowej jest znakomitym przewodnikiem do zrozumienia, jak Polacy w wolnym świecie patrzyli na wielkie i trudne doświadczenia, które stały się ich udziałem w dwudziestoleciu wyznaczonym datami 1939 i 1960.

Andrzej Friszke

 

Lidia Ciołkoszowa (1902–2002) – historyczka, publicystka, wieloletnia działaczka Polskiej Partii Socjalistycznej, doktor pedagogiki. W okresie przedwojennym wykładowczyni Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, od roku 1939 na emigracji. Od 1940 roku członkini władz emigracyjnej PPS, od roku 1990 dożywotnia Honorowa Przewodnicząca partii. Autorka wielu książek, m.in. dwutomowego Zarysu dziejów socjalizmu polskiego (wspólnie z Adamem Ciołkoszem, Londyn 1966, 1972), bohaterka wywiadu-rzeki Andrzeja Friszke pt. Spojrzenie wstecz (Paryż, 1995).