"Przedkładany Czytelnikowi podręcznik w jakiejś mierze stanowi odzwierciedlenie wykładów z rachunku wariacyjnego (w ujęciu optymalizacyjnym), które prowadziłem od roku 2012 w Instytucie Matematyki Politechniki Łódzkiej, najczęściej dla studentów wybierających indywidualny program studiów. Notatki do wykładów istniały już wcześniej w różnej postaci i postanowiłem je połączyć w pewną całość. Mam świadomość, iż wprowadzane przeze mnie podejście nie jest nowatorskie, ale wyraźny brak w polskiej literaturze podręczników nowocześnie ujmujących wstępne idee rachunku wariacyjnego budzi nadzieje, iż niniejsze opracowanie zostanie choćby w ograniczonym zakresie wykorzystane." (ze Wstępu)