W 1918 roku mówiono nam, że państwo odzyskaliśmy w darze od zwycięskich mocarstw zachodnich.Wolność z łaski nie jest jednak wolnością. Państwo polskie w takim a nie innym położeniu geopolitycznym nie jest obcym darem, który można otrzymać za darmo. Żeby Polska była Polską – musieli ją obronić Polacy. Przed pogardą obcych i przed własnym zwątpieniem.

O tym właśnie jest ta książka: jak w roku 1920 Polacy potrafili dorosnąć do tego wyzwania, jakim stało się zadanie wywalczenia granic, obrony polskiej (i europejskiej) wolności przed idącą od sowieckiego wschodu totalitarną nawałą, a zarazem odbudowy normalnego w tych nienormalnych warunkach życia. (…)

Tę codzienną perspektywę czasu dziejowych rozstrzygnięć ukazuje znakomicie Jarosław Szarek w swojej książce – reportażowej niemal w zbliżeniu do faktu, do konkretu, do żywego człowieka. Wprowadza nas jakby do fotoplastykonu, w którym możemy zobaczyć historię nie w postaci dat, cyfr, pomników i wieńców, ale poszczególne twarze, imiona, emocje.

prof. dr hab. Andrzej Nowak (ze wstępu)