Wolność i jej Polscy Strzelcy. Socjaliści w konspiracji wileńskiej SZP/ZWZ 1939-1941
Wydawnictwo: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Książka składa się z trzech rozdziałów, w których problematyka została przedstawiona w ujęciu problematyczno-chronologicznym.
W pierwszym rozdziale Rokicki omawia działalność organizacji Wolność pod okupacją litewską, od jej założenia w Wilnie w listopadzie 1939, aż do wkroczenia Sowietów do miasta w czerwcu 1940 r. Autor przybliża w nim okoliczności formowania się władz organizacji i jej programu, dokonuje charakterystyki jej kadry oraz rozwijanej w tym czasie działalności politycznej. Ponadto zarysowuje kontakty utrzymywane przez organizację z przywódcami PPS w Warszawie i Francji, a także relacje z dowództwami SZP/ZWZ w Wilnie i Warszawie. Prezentuje też próby budowania struktur Wolności pod okupacją sowiecką i niemiecką oraz formy utrzymywania tajnej łączności.
Rozdział drugi, w którym Autor koncentruje się na działalności Polskich Strzelców w pierwszej połowie 1940 r., zawiera charakterystykę kadry dowódczej oraz przegląd sformowanych rejonów powstańczych. Omawia też sposoby przygotowywania się do walki wyzwoleńczej przeciwko okupantom.
W rozdziale trzecim Autor przedstawia losy Wolności i Polskich Strzelców od połowy czerwca 1940 do 24 czerwca 1941 r. na terenie okupowanej przez Sowietów Wileńszczyzny, w okresie kiedy obie grupy poniosły dotkliwe straty ze strony sowieckiego aparatu represji, co sparaliżowało ich działalność. Omawia także odrodzenie się Wolności w okupowanej przez Niemców Warszawie po przeniesieniu tam kierownictwa organizacji. Działalność w stolicy potraktowana została jednak drugoplanowo, jedynie jako dopełnienie obrazu aktywności na Wileńszczyźnie, który jest głównym wątkiem pracy.
W epilogu Autor omawia okoliczności zakończenia w drugiej połowie 1941 r. samodzielnej działalności i włączenia się jej członków w szeregi ogólnokrajowej pepeesowskiej działalności organizacji Wolność – Równość – Niepodległość. Tam też Rokicki opisał późniejsze losy konspiratorów Wolności i Polskich Strzelców, zwłaszcza ich udział w dalszej walce o niepodległość ojczyzny w szeregach ZWZ/AK w okupowanym kraju oraz w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Omówił też ich działalność polityczną na uchodźstwie oraz stosunek do władzy komunistycznej w powojennej Polsce.