W zamyśle Redaktora Naukowego monografia ma łączyć zdiagnozowany stan praktyki edukacyjnej z propozycjami zmian i modernizacji wybranych jej obszarów, wynikającymi z zastosowania teorii pedagogicznych. Jej Autorzy, Członkinie i Członkowie Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk (w kilku przypadkach wraz ze swoimi współpracownikami) przedstawili własne rozważania w układzie: diagnoza – kierunki zmian i modernizacji – niezbędne warunki realizacyjne. Rozszerzyli przy tym pole namysłu o diagnozę i perspektywy rozwoju wybranych subdyscyplin pedagogicznych. W rezultacie powstał wielowątkowy raport pozwalający spojrzeć na pedagogikę z perspektywy teoretycznej i praktycznej – za co wyrażam gorące podziękowania wszystkim Autorom (…). Na podkreślenie zasługuje fakt, że autorskie diagnozy wybranych fragmentów rzeczywistości dotyczącej teorii pedagogicznych i praktyki edukacyjnej zostały poddane refleksji natury interdyscyplinarnej – specyficznej dla zadań realizacyjnych opartych na pogłębionej analizie stanu oraz doświadczeń (również międzynarodowych). Dzięki takiemu podejściu otrzymaliśmy nie tylko autorskie diagnozy, które są silną stroną badań pedagogicznych, ale też autorskie pomysły na rozwiązanie zdiagnozowanych problemów, będące eksperckim głosem pedagogów. Z Wprowadzenia Redaktora Naukowego prof. dra hab. Stefana M. Kwiatkowskiego

Prognozowanie przyszłości to nic innego jak planowanie społeczne, które stanowi przedmiot zainteresowania różnych dyscyplin naukowych. W rodzinie nauk społecznych, a w szczególności w pedagogice, wraz z rozwojem i postępującym zróżnicowaniem form (trendów ewolucji) życia publicznego niepomiernie wzrasta skala i rola zjawisk spontanicznych szczegółowo omawianych w literaturze przedmiotu w sferze teorii, a w znacznie mniejszym wymiarze w obszarze ich aplikacji praktycznych. Wiele bowiem jednostek i grup społecznych zostaje bezpośrednio uwikłanych w cykl zdarzeń nieoczekiwanych, których przebieg wykracza poza dotychczasowe doświadczenia ich uczestników. Proponowana przez Redaktora Naukowego tomu prof. dra hab. Stefana M. Kwiatkowskiego idea integracji społecznej za pośrednictwem edukacji na rzecz stabilizacji powstaje w warunkach zakłóconej internalizacji norm i wartości (…). Poszczególne artykuły posiadają walor bezpośredniego wykorzystania praktycznego. Są one wszystkie bez wyjątku rozprawami o teoretyczno-diagnostycznym charakterze. Zasługują na uwagę osób kreujących politykę społeczną i edukacyjną w naszym kraju (…). Z recenzji prof. dra hab. Andrzeja Radziewicza-Winnickiego