Celem niniejszej pracy jest identyfikacja głównych wyzwań zewnętrznych dla Unii Europejskiej oraz analiza zmian pozycji ugrupowania w gospodarce światowej w XXI w. Do najistotniejszych zewnętrznych wyzwań rozwojowych dla Unii jako całości zaliczono: konsekwencje ewentualnych zmian składu członkowskiego ugrupowania (tj. opuszczenie UE przez Wielką Brytanię i rozważane poszerzenie o nowe państwa), konsekwencje kryzysu migracyjnego, rosnącą międzynarodową konkurencję w handlu i przepływach kapitału, konieczność wzmocnienia potencjału Unii Europejskiej w sferze naukowo-technologicznej, konieczność poprawy wykorzystania potencjału Internetu i potencjału ICT oraz kwestię zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Pracę podzielono na dwie główne części. Pierwsza z nich, tj. siedem pierwszych rozdziałów, odnosi się do najistotniejszych wyzwań rozwojowych, a druga, czyli trzy kolejne rozdziały, prezentuje zmiany pozycji Unii w światowym handlu i przepływach kapitałowych.