Książka jest naukowym opracowaniem polszczyzny południowokresowej XVII i XVIII w. Autorka zrekonstruowała dzisiaj już historyczny wariant terytorialny języka polskiego na podstawie najbliższego ówczesnej polszczyźnie mówionej źródła, jakim są listy. W ten sposób odkryła także nowe źródła dla językoznawstwa historycznego, tym bardziej wartościowe, że rękopiśmienne, więc niepoddane normalizującej korekturze drukar-skiej, która w znacznym stopniu zacierała, a nawet eliminowała znamiona regionalne języka polskiego dawnych epok. Monografia zawiera wszechstronny i wiarygodny opis dziejów języka polskiego na Kre-sach Południowo-Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, który na ukraińskim (ruskim) obszarze etnicznym kształtował się przez wieki, wchłaniając tamtejsze słowa, formy gramatyczne i sposób wymowy. Metody badawcze językoznawstwa diachronicznego zostały przez autorkę potraktowane interpretacyjnie, a nie odtwórczo. Zrezygnowała ona z ujęcia wyłącznie dyferencyjnego i sformułowała systemowe i zarazem porównawcze kryterium opisu. Rezultatem takiego podejścia metodologicznego jest pełna i oryginalna monografia języka polskiego z XVII i XVIII w., używanego na ruskim (ukraińskim) obszarze etnicznym.