Obywatelskość jako płaszczyzna integracji społeczności muzułmańskich ze społeczeństwem polskim

W monografii opisano sposób pojmowania obywatelskości jako płaszczyzny integracji społeczności muzułmańskich ze społeczeństwem polskim na przykładzie Ligi Muzułmańskiej w RP. W wymiarze analiz teoretycznych dotyczył on trzech wiodących zagadnień – integracji, obywatelskości oraz wielokulturowości. Przedstawione analizy wykazały, że w społeczeństwach wielokulturowych, pomimo różnorodności jego modeli, obywatelskość i integracja wzajemnie się uzupełniają. Konieczne jest jednak wyraźne nakreślenie granicy pomiędzy społeczeństwem pluralistycznym a wielokulturowym, pomiędzy wielokulturowością a wieloraką jednokulturowością. Podstawowe dylematy związane z włączaniem imigrantów do społeczeństw przyjmujących w perspektywie wielokulturowości dotyczyły istoty takiego społeczeństwa: niejednoznaczności definiowania i rozumienia wielokulturowości, współistnienia praw jednostkowych i grupowych, spójności społecznej.

Dla społeczeństwa wielokulturowego integracja jest zgodna z jego zasadami oraz optymalnym sposobem na włączenie imigrantów do społeczeństwa przyjmującego. Gwarantuje zachowanie własnej tradycji społeczno-kulturowej przez nowych przybyszów przy wykształceniu się licznych powiązań z nowym miejscem osiedlenia. Bycie obywatelem staje się tym samym wartością rdzenną dla tworzących się społeczeństw multikulturowych. Dynamiczny i dwuwymiarowy charakter integracji zmienia obie strony tego procesu. Taki proces związany jest z wykształceniem się ponadetnicznej definicji nowego obywatela.