ByÅ‚o ich 316. Elita wyszkolona do zadaÅ„ specjalnych. ZostaÅ‚ jeden. Po latach opowiada jak byÅ‚o naprawdÄ™. Czy jesteÅ›my gotowi go usÅ‚yszeć? – Zgadza siÄ™ pan z sentencjÄ… wieÅ„czÄ…cÄ… monument Cichociemnych: „SÅ‚odko i piÄ™knie jest umierać za ojczyznÄ™”? – Nie sÅ‚yszaÅ‚em gorszej sentencji. Å»ycie jest piÄ™kne. Nie Å›mierć. DziewięćdziesiÄ™ciopiÄ™cioletni Aleksander „UpÅ‚az” Tarnawski – żoÅ‚nierz Armii Krajowej wyszkolony w Wielkiej Brytanii i zrzucony do Polski 1941 r. w sam Å›rodek wojennego piekÅ‚a – to ostatni żyjÄ…cy cichociemny. Duet Emil Marat i MichaÅ‚ Wójcik przeprowadziÅ‚ z nim rozmowÄ™ w swoim stylu – zaangażowanym, bezpoÅ›rednim, ludzkim i nieco zaczepnym. Tarnawskiego nie sposób nie polubić. Oto żoÅ‚nierz-ikona, który mówi, że nie lubi zabijać. Sceptyczny bohater, który zamiast zastrzelić przypadkowo napotkanego sowieckiego pilota – rozmawia z nim i dzieli siÄ™ jagodami. Legendarny wojownik, który nie znosi patosu. Kombatant uczulony na mitotwórstwo. TowarzyszÄ…c Tarnawskiemu na wojennym szlaku ze Szkocji przez NowogródczyznÄ™ do Warszawy, poznajemy kawaÅ‚ek wojennej rzeczywistoÅ›ci oczami czÅ‚owieka trzeźwego i sceptycznego, który zarejestrowaÅ‚ w pamiÄ™ci nie tylko legendarne akcje jak z filmu, ale też przypadkowe Å›mierci, rozpacz, nudÄ™ i rezygnacjÄ™. DziÄ™ki temu „Ostatni” jest jak klisza cudem ocalaÅ‚a z wojennej pożogi – daje poczucie obcowania z namacalnym wrÄ™cz faktem, historycznym szczegóÅ‚em. Jednym sÅ‚owem – z prawdÄ…: Nie atakowaliÅ›my. Tylko żeÅ›my uciekali. MaÅ‚a różnica. Po ciemku nie widać. Autorzy – majÄ…cy już na koncie NagrodÄ™ HistorycznÄ… Tygodnika Polityka (2015) za książkÄ™ „Made in Poland” – wypracowali wÅ‚asnÄ…, inteligentnÄ… formuÅ‚Ä™ literackÄ…, skutecznie odÅ›wieżajÄ…cÄ… nasze wyobrażenia o przeÅ‚omowych wÄ…tkach polskiej historii wojennej. OddajÄ…c gÅ‚os naszym narodowym bohaterom, przywracajÄ… ich losom ludzki wymiar i sprawiajÄ…, że żywy obraz minionego Å›wiata wyÅ‚ania spod spiżowej powÅ‚oki mitów: - Nie miaÅ‚ pan ochoty ginąć za PolskÄ™? - A wiecie, że jakoÅ› nie.