Wstrząsający dziennik nastoletniej Mary Berg. Relacja na gorąco z samego wnętrza piekła – warszawskiego getta.

Tkwimy tu na wysepce otoczonej oceanem krwi. We krwi tonie całe getto. Dosłownie widzimy świeżo rozlaną ludzką krew, czujemy jej woń. Czy świat na zewnątrz coś o tym wie? Dlaczego nikt nie przychodzi nam z pomocą?

Mary urodziła się w USA w polsko-amerykańskiej rodzinie, ale jeszcze przed wybuchem II wojny światowej przeprowadziła się wraz z rodzicami do Polski. Pamiętnik zaczęła prowadzić w dniu swoich piętnastych urodzin, gdy niemiecka armia dławiła Warszawę w coraz mocniejszym uścisku. Dziewczyna wówczas jeszcze nie wiedziała, że jej zeszyt zapełni się opisami niewyobrażalnego terroru z czterech lat życia w okupowanej Polsce, oraz będzie zawierał sugestywne szczegóły z najważniejszych wydarzeń XX wieku i stanie się cennym dokumentem dostarczającym wiedzy z pierwszej ręki o dramatycznym losie Żydów.

Młoda autorka, uczestniczka i obserwatorka wojennych wydarzeń, dokumentuje ciężką dolę uchodźców, życie nuworyszów, przymusowy werbunek do pracy, deportacje i heroizm bojowników ruchu oporu, którzy powstali przeciwko niemieckiemu uciskowi. Zapiski obejmują okres od oblężenia Warszawy do ostatecznego, brutalnego stłumienia powstania w getcie.

Mary miała szczęście w nieszczęściu. Jako jednej z nielicznych, udało jej się uniknąć śmierci w komorze gazowej. Dzięki amerykańskiemu obywatelstwu jej matki, cała rodzina została objęta aliancką akcją wymiany więźniów.

My, którzy uratowaliśmy się z getta, wstydzimy się spojrzeć na siebie, czy mieliśmy prawo, by się ratować? Dlaczego w tej części świata jest tak pięknie? Tutaj wszystko pachnie słońcem i kwiatami, a tam jest tylko krew – krew moich pobratymców. Boże, dlaczego musi istnieć to całe okrucieństwo? Wstydzę się. Ja oddycham tu świeżym powietrzem, a tam moi rodacy duszą się gazem i giną w płomieniach, paleni żywcem. Dlaczego?

Dziewczyna wyjeżdżając z okupowanej Polski przemyciła dziennik rozpoczęty przed czterema laty. Tym samym ocaliła jeden z cenniejszych dokumentów z okresu II wojny światowej - jedyną w swoim rodzaju, osobistą opowieść o zetknięciu się kochającej życie dziewczyny z niesłychanym ludzkim cierpieniem, niezwykłą relację o jednym z najmroczniejszych rozdziałów historii.

Wydanie, które oddajemy w ręce czytelników, jest w nowym tłumaczeniu i wzbogacone o nowe, do tej pory niepublikowane materiały.


Jedno z najbardziej rozdzierających świadectw na temat wojny, jakie się kiedykolwiek ukazało (...) śmiała i porywająca książka.
„The New Yorker”

Ten niezwykły, mrożący krew w żyłach pamiętnik stanowi nieodzowną lekturę dla każdego.
„Independent”

Poruszający zapis terroru.
„Kirkus Reviews”

Autor niniejszej recenzji poleca wszystkim lekturę pamiętnika Mary Berg bez zastrzeżeń.
„New York Times”

Jeden z najważniejszych dokumentów z epoki Hitlera.
„San Francisco Chronicle”


Mary Berg (Miriam Wattenberg, 1924–2013) – od momentu przeniesienia rodziny Mary z Łodzi do Warszawy dziewczynka prowadzi dziennik, w którym zapisuje dzień po dniu życie najpierw w okupowanej Warszawie, a następnie w getcie warszawskim. W marcu 1944 roku wraz z całą rodziną została zakwalifikowana do grupy osób przeznaczonych przez Niemców na wymianę na jeńców niemieckich internowanych przez aliantów. Dzięki temu rodzina Wattenbergów mogła bezpiecznie opuścić Europę i przeżyć wojnę. „Pamiętnik Mary Berg”, tłumaczony na wiele języków, jest jednym z najlepszych świadectw dotyczących życia codziennego w getcie warszawskim.