Artykuł przybliża podstawy dogmatyczne, doktrynalne oraz historycznoprawne związane z problematyką okoliczności wyłączających bezprawność czynów, ze szczególnym uwzględnieniem obrony koniecznej. Obrona konieczna jako konstrukcja prawnicza jest wiekowa i na przestrzeni dziejów występowała wszędzie tam, gdzie władza publiczna stosowała represję karną. Praca poświęcona jest refleksjom nad polskim systemem prawnym. Dlatego też przytoczone wnioski ograniczają się do polskiej myśli karnistycznej.