Sieci wpływu Psychologia perswazji on-line

Krzywdzenie dzieci stanowi jeden z żywo dyskutowanych oraz naukowo i praktycznie podejmowanych tematów. Badania ujawniające rozmiar zjawiska uderzyły społeczność międzynarodową zakresem i formami zaniedbania i przemocy, jakim podlegają dzieci w wielu regionach świata. Od wielu lat obserwuje się podejmowanie licznych inicjatyw mających na celu ograniczenie występowania zachowań, sytuacji i warunków, jakie uznawane są za krzywdzenie dzieci. Zarysowuje się potrzeba ukazania zjawiska jako problemu o wielu obliczach, potrzeba przełamania społecznego stereotypu, w świetle którego przemoc wobec dzieci to jedynie problem kryminalny i prawny, a w dodatku występujący w ograniczonych społecznie przestrzeniach. Z tego też względu swój udział w badaniach zaznaczają specjaliści z zakresu medycyny, socjologii, psychologii, prawa czy pedagogiki, a na istniejące zapotrzebowanie starali się odpowiedzieć autorzy tekstów pomieszczonych w niniejszym tomie.
Poszczególne opracowania pozwalają naświetlić zjawisko jako mające miejsce zarówno w teraźniejszości, jak i przeszłości, w różnych rejonach świata, różnych środowiskach i rodzinnych, i szkolnych, ukazując krzywdę wyrządzaną świadomie, krzywdę przez zaniedbanie (np. dziecka chorego czy dziecka wybitnie uzdolnionego), a także krzywdę przez niepodjęcie działań pomocowych. W tomie prócz recenzji prac z zakresu prezentowanej problematyki pomieszczono – między poszczególnymi tekstami – wstrząsające fragmenty autobiograficznej książki osoby w dzieciństwie maltretowanej, wykorzystywanej seksualnie i zaniedbywanej.

Polskie Towarzystwo Psychologiczne jest niewątpliwie największą organizacją skupiającą polskich psychologów. Co trzy lata pod jego egidą organizowane są ogólnopolskie zjazdy naukowe. Ostatni z nich, trzydziesty czwarty, pod hasłem Oblicza współczesnej psychologii. Jedność w różnorodności?, odbywał się w Katowicach w dniach 18–21 września 2011 roku na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego, pod honorowym patronatem JM Rektora UŚ prof. zw. dr. hab. Wiesława Banysia. W Zjeździe uczestniczyło blisko 600 psychologów z całego kraju, reprezentujących niemal wszystkie wiodące ośrodki naukowe oraz instytucje praktyki zawodowej. XXXIV Ogólnopolski Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Psychologicznego był znakomitą okazją do spotkania się przedstawicieli różnorodnych, koegzystujących współcześnie wizji i koncepcji uprawiania psychologii, nawiązania bądź kontynuowania zapoczątkowanego już wcześniej dialogu oraz – przede wszystkim – budowania i umacniania poczucia jedności dyscyplinarnej. Na kanwie wystąpień i dyskusji zjazdowych powstały teksty składające się na niniejszy tom, napisane przez grono najwybitniejszych polskich psychologów i nawiązujące do niektórych najważniejszych zagadnień poruszanych podczas Zjazdu. W artykułach zaprezentowano wiele problemów nurtujących współczesną polską psychologię, zarówno natury ogólnej, jak i szczegółowej, zrelacjonowano wyniki badań empirycznych, a także rozważania teoretyczne i metateoretyczne. Niniejszy zbiór tekstów adresowany jest zarówno do psychologów, jak i do przedstawicieli innych nauk, zainteresowanych ważnymi problemami współczesnej psychologii oraz aktualnym stanem tej dyscypliny naukowej i dziedziny praktyki społecznej w Polsce i na świecie.

Co jest tak niezwykłego w przyjaźni między psem a człowiekiem?
Jaki sens kryją te wszystkie historie o psach, które ponoć czytają w myślach, podsłuchują nasze rozmowy przy kawie i znikają błyskawicznie, gdy wspomni się o czymś nieprzyjemnym, jak na przykład wizyta u weterynarza? Czy relacja człowieka i psa jest naprawdę czymś wyjątkowym, czy jedynie – patrząc z zimnym dystansem – wyolbrzymioną przez ludzi, w gruncie rzeczy całkiem „błahą” sprawą? Mniej więcej tak samo „błahą”, jak relacja z wieloma innymi zwierzętami, które czują się pod naszą opieką lepiej lub gorzej. Czy pies jest „szczęśliwy” ze swojego życia w rodzinie składającej się jedynie tylko z ludzi i czego potrzebuje, żeby być „szczęśliwym”? A czego potrzebują jego pan i pani, żeby być równie „szczęśliwymi”?
Christoph Jung i Daniela Pörtl poszukują odpowiedzi na te pytania i opowiadają o kulisach szczególnego partnerstwa między człowiekiem i psem. Objaśniają, dlaczego kochamy psy i w jaki sposób nasza wspólna historia sprawia, że nie da się mówić o psach, nie mówiąc o ludziach. A także odwrotnie: nie możemy mówić o ludziach, nie wspominając o psach.

Pierwsze wydanie książki Elliota Aronsona powstało w 1970 roku. Od tamtej pory stale aktualizowany podręcznik Człowiek istota społeczna jest jedną z najważniejszych publikacji wprowadzających w obszar psychologii społecznej.

Elliot Aronson i Joshua Aronson prowadzą czytelnika przez najważniejsze zagadnienia psychologii społecznej. Definiują tę dyscyplinę jako naukowe badanie wpływu rzeczywistej, wyobrażonej lub założonej obecności innych na nasze myśli, emocje, przekonania i zachowania – oraz tego, w jaki sposób my wywieramy wpływ na innych. Przybliżają zagadnienia poznania społecznego, uzasadniania własnego postępowania, konformizmu, wpływu mediów oraz zjawiska zachodzące w relacjach międzyludzkich: agresję, uprzedzenia, sympatię i miłość. Przedstawiają klasyczne eksperymenty i najważniejsze odkrycia. Podręcznik wieńczy rozdział Psychologia społeczna jako nauka, w którym autorzy pokazują, w jaki sposób pytania o społeczne funkcjonowanie człowieka można przełożyć na język nauki i jak szukać na nie wiarygodnych odpowiedzi.

Czym różni się to wydanie od poprzednich? Joshua i ja od nowa przejrzeliśmy każdy rozdział, usuwając część badań i teorii, które były na topie parę lat wstecz, ale nie wytrzymały próby czasu i replikacji. Przeorganizowaliśmy i wygładziliśmy każdy rozdział, by po włączeniu nowego materiału jego narracja była przejrzysta. Stare badania zastąpiliśmy nowymi, które pozwalają nam rozumieć bieżące wydarzenia – na przykład to, jaki korzystny i niekorzystny wpływ na procesy decyzyjne wywiera internet, jak pojawienie się baniek informacyjnych i samopotwierdzających źródeł medialnych kształtuje spolaryzowane poglądy i zachowania naszych społeczeństw, jak wygląda emocjonalna ciemna strona nieustannych porównań społecznych możliwych dzięki Facebookowi i jak powstają grupy terrorystyczne typu ISIS. Jestem głęboko przekonany, że uaktualnianie książki nie oznacza potrzeby usuwania ikonicznych historii o błędach naszego rządu w Wietnamie i Iraku czy informacji o tragediach w Jonestown, Columbine i Heaven’s Gate. Daty tych wydarzeń są odległe, ale społeczno-psychologiczne lekcje, które z nich płyną, nie mają terminu ważności. Chcę, żeby studenci zrozumieli, iż to, co wydarzyło się wtedy, ma potężne odniesienie do tego, co dzieje się teraz.
Z tekstu

Niewątpliwymi atutami książki są z jednej strony rzetelna informacja o zmianach zachodzących w życiu młodych ludzi – podana w sposób logiczny i uporządkowany, z drugiej zaś – spojrzenie poradnikowe: jak dorośli mogą na te zmiany reagować i które reakcje pomagają, a które przeszkadzają w rozwoju i układaniu wzajemnych relacji. Autorka pokazuje trudności, ale przedstawia je jako normalne i rozwojowe, wyjaśnia, obala mity. Pisze w sposób wyważony, nie posługuje się stereotypami, nie straszy, lecz uspokaja, buduje zrozumienie, co nadaje całości konstruktywny, pozytywny wydźwięk.
Praca łączy w sobie wysokie walory merytoryczne dobrej książki naukowej z przystępnością formy i lekkością pióra książki popularnej. Co więcej, zawiera jasne i cenne wskazówki dotyczące postępowania. To połączenie wiedzy, mądrości i dobrego stylu czyni z niej pozycję ze wszech miar wartą polecenia.
z recenzji prof. dr. hab. Piotra K. Olesia

Lucyna Bakiera – adiunkt w Instytucie Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autorka prac z zakresu psychologicznych aspektów zmian rozwojowych człowieka, głównie w okresie dorastania i dorosłości, oraz psychologii małżeństwa i rodziny. Aktualnie jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół komplementarności rozwoju psychicznego rodziców i dzieci.

Różnica między mądrością a inteligencją polega na tym, że inteligentny potrafi wyjść z sytuacji, w którą mądry nigdy się nie wpakuje. Autor nieznany Gdyby chodzący po ateńskich ulicach Sokrates nie wierzył w uczenie mądrości, nie zatrzymywałby ludzi, aby rozmawiać z nimi i uświadamiać im różne niemądrości. Platon nie zakładałby Akademii, a Arystoteles – Liceum. Wielu innych filozofów nie pisałoby dzieł o mądrości, którą warto krzewić. Do podobnego wniosku prowadzą koncepcje i badania psychologiczne w XXI wieku, które sugerują, że można jej nie tylko uczyć, ale nawet nauczyć. O ile łatwo znaleźć książki lub artykuły poświęcone mądrości z perspektywy teoretycznej, o tyle trudno o praktyczne wskazówki, jak rozwijać mądrość. Oto książka, która próbuje tę lukę wypełnić. Czytelnik znajdzie w niej nie tylko przegląd filozoficznych i psychologicznych koncepcji mądrości. Autor odpowiedział na pytania czy bycie mądrym jest związane z wiekiem, płcią, poziomem inteligencji, wykształceniem, bogactwem i wieloma innymi cechami, czy mądrość jest przedmiotem refleksji w edukacji, biznesie i służbie zdrowia. Zamieścił także serię praktycznych ćwiczeń pozwalających rozwinąć refleksyjność, krytyczne myślenie, emocjonalny dystans oraz inne cechy uznawane za atrybuty mądrości. Dr Sławomir Jarmuż podjął odważną próbę przedstawienia zagadnienia zarówno od strony teoretycznej, jak i aplikacyjnej. Książka jest ciekawa, skłaniająca do myślenia, wolna od górnolotnych uniesień – dość częstych w literaturze mądrościowej. Byłoby dobrze, gdyby trafiła do nauczycieli, do managerów, do lekarzy, do aktywistów społecznych. Oczywiście, powinna trafić do studentów psychologii skażonych często pedagogiką konformizmu, posłuszeństwa, uległości i obojętności na los innych ludzi. Z recenzji prof. dr hab. Wiesława Łukaszewskiego