Przewodnik do ćwiczeń z geologii

W budowie układu nerwowego człowieka i zwierząt oprócz neuronów uczestniczy również tkanka glejowa zwana neuroglejem. Oligodendrocyty (OLGs) obecne w substancji białej i szarej ośrodkowego układu nerwowego (OUN) są niewielkimi komórkami ze skąpą ilością wypustek, regularnym jądrem komórkowymi oraz typowymi organelami komórkowymi w cytoplazmie. Dość długo utrzymywał się pogląd, że OLGs towarzyszą włóknom nerwowym,
a ich rola kończy się w momencie zakończenia mielinizacji. Badania histochemiczne wykazały, że OLGs są głównymi komórkami OUN, gromadzącymi żelazo, które jest niezbędne neuronom do ich przemian metabolicznych, a najlepiej poznaną funkcją tych komórek jest udział w procesie mielinizacji.
Tematyka niniejszej pracy dotyczyła analizy porównawczej w wybranych obszarach mózgowia dorosłych samców i samic czterech gatunków zwierząt, lokalizacji i morfologii OLGs, komórkowej i regionalnej dystrybucji żelaza, zawartości gleju immunoreaktywnego dla zasadowego białka mieliny (MBP), gęstości i rozmiaru OLGs oraz ustalenia masy cząsteczkowej białka MBP. Badania przeprowadzono w pięciu obszarach mózgowia, tj. korze mózgu (CCER), hipokampie (Hip), istocie szarej okołowodociągowej (PAG), spoidle wielkim (CC) oraz torebce wewnętrznej (IC) u samców i samic czterech gatunków zwierząt: norki amerykańskiej (Neovison vison), lisa rudego (Vulpes vulpes), konia domowego (Equus caballus) i bydła domowego (Bos taurus). Każdy gatunek reprezentowany był przez sześć dorosłych zwierząt obu płci.
W niniejszej pracy zwrócono szczególną uwagę na lokalizację, morfologię oraz właściwości OLGs w mózgowiu samic i samców dorosłych osobników wybranych gatunków ssaków. Uzyskane wyniki wskazują, że OLGs niezależnie od umiejscowienia są głównymi komórkami OUN gromadzącymi żelazo, utrzymującymi jego homeostazę w mózgowiu, a przez to zaangażowane są w przemiany metaboliczne neuronów. Przeprowadzona analiza wykazała istotne znaczenie tych komórek glejowych u dorosłych osobników, niezależnie od płci, w korelacji OLG – włókno mielinowe, nawet po zakończonym procesie tworzenia osłonki mielinowej. Wykazano, że zaangażowanie tych komórek jest procesem fizjologicznym, który przebiega w podobny sposób przez całe życie osobników i aktywnie oddziałuje na neurony oraz przemiany mieliny. Na podstawie przeprowadzonej analizy ekspresji białka MBP wykazano występowanie dymorfizmu płciowego u badanych gatunków zwierząt. Uzyskane wyniki wskazują, że funkcje tych komórek glejowych nie ograniczają się jedynie do procesów tworzenia osłonki mielinowej u młodych osobników, ale również pełnią istotną rolę w dorosłym mózgowiu u zwierząt. Poza wartością poznawczą uzyskane wyniki mają również aspekt praktyczny z punktu widzenia nauk klinicznych.

Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców UŁ, popularnie nazywane Wieżą Babel, jest najstarszą w Polsce jednostką kształcącą cudzoziemców w zakresie języka polskiego jako obcego. Kursy prowadzone w Studium przez polonistów oraz nauczycieli przedmiotów kierunkowych kompleksowo przygotowują słuchaczy do studiów w polskich uczelniach wyższych.
Biologia medyczna w ćwiczeniach to podręcznik przeznaczony dla cudzoziemców chcących studiować w Polsce na kierunkach medycznych i biologicznych, przede wszystkim dla słuchaczy kursów medycznych prowadzonych w Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców UŁ.
Składa się z dwunastu rozdziałów, których tematyka jest skorelowana z przyjętym w tej jednostce autorskim programem nauczania. Zawarte w książce informacje umożliwiają utrwalenie wiedzy z zakresu biologii przy jednoczesnym rozwijaniu umiejętności językowych. Zaprezentowane zadania dotyczą zagadnień związanych z cytologią, histologią, odpornością, narządami zmysłów czy genetyką klasyczną, a także układami: ruchu, oddechowym, krążenia, pokarmowym, nerwowym, hormonalnym, moczowym i rozrodczym.
Ćwiczenia reprezentują różny poziom trudności i kształtują takie umiejętności, jak: tworzenie krótkich wypowiedzi na zadany temat, czytanie ze zrozumieniem, odczytywanie informacji z wykresów lub tabel czy wybór poprawnej odpowiedzi z kilku podanych możliwości. W każdym rozdziale znajduje się też co najmniej jedno zadanie o charakterze typowo językowym (oznaczone gwiazdkami).
Celem podręcznika jest podniesienie umiejętności językowych korzystających z niego słuchaczy do poziomu B2 z elementami C1, co jest warunkiem podjęcia studiów w języku polskim na uczelniach medycznych.

Wyjątkowa książka, w której omówiono procesy zachodzące w organizmach żywych w sposób zintegrowany, pozwalający zrozumieć mechanizmy zjawisk i związki przyczynowo-skutkowe w biologii, a szczególnie w biochemii. Autorzy przyjęli oryginalny, ale zarazem czytelny sposób wykładu, posługując się wielokrotnie porównaniami i modelami ze świata makroskopowego i uświadamiając Czytelnikowi istnienie jedności praw fizyki, chemii i biologii. Całość zilustrowana jest licznymi, przemawiającymi do wyobraźni rysunkami i schematami.

W obecnym wydaniu znalazły się dodatkowo informacje narzucone postępem wiedzy w minionych kilku latach. Dotyczy to m. in. nowotworzenia –bulwersującej ludzkość dziedziny - gdzie w wyniku wybuchowego wręcz rozwoju wiedzy genetycznej nastąpił istotny postęp a także bioinżynierii z niezwykle efektywnie wykorzystywaną techniką przejętą z rozwiązań świata bakteryjnego, jaką jest technika CRISPRCAS.

Podręcznik jest pasjonującą lekturą dla wszystkich zainteresowanych biologią, a także stanowi doskonałe wprowadzenie do dynamicznie rozwijającej się w ostatnich latach biologii systemów. Skorzystają z niego studenci: biotechnologii, medycyny, bioinformatyki, programowania, robotyki i automatyki, biocybernetyki, inżynierii biomedycznej. Po książkę chętnie sięgną także czytelnicy, dla których oczywista staje się potrzeba zmian w sposobie przekazywania ogromu współczesnej wiedzy biologicznej - nauczyciele i uczniowie szkół ponadgimnazjalnych.

Książka rejestruje i prezentuje szeroki obraz wpływu aktualnych odkryć i nowych teorii biologicznych (m. in. z obszaru etologii, psychologii ewolucyjnej, neurobiologii, neo-ewolucjonizmu, memetyki) na nauki humanistyczne. Czytelnik znajdzie w niej nie tylko informacje o najnowszych rozstrzygnięciach biologów na temat neuronów lustrzanych, pracy mózgu, altruizmu i moralności zwierząt, pasożytnictwie memów internetowych czy doświadczeniach przeprowadzanych przez twórców bio-artu. Dowie się także, jak nowa humanistyka ( od etyki, socjologii, psychologii, medioznawstwa, antropologii kulturowej po językoznawstwo i literaturoznawstwo) reaguje dzisiaj na wyniki eksperymentów i wiedzę nauk przyrodniczych, zmieniających antropocentryczny obraz świata w duchu posthumanizmu. Lektura konieczna dla zainteresowanych „trzecią kulturą”.

MOTYL, JAKI JEST, (NIE) KAŻDY WIDZI
Parafraza słynnego hasła z pierwszej polskiej encyklopedii autorstwa Benedykta Chmielowskiego pojawia się w tym miejscu nie przez przypadek. W roku 1745 ksiądz Chmielowski uznał szczegółowe opisywanie konia za pozbawione sensu, gdyż było to zwierzę powszechnie znane, a jego wygląd i właściwości absolutnie oczywiste. Dlatego w Nowych Atenach, w tym jednym, jedynym przypadku, opis zwierzęcia autor zastąpił tylko tym krótkim stwierdzeniem (choć jednocześnie w różnych miejscach swojego dzieła opisał konie dokładnie, legenda pozostała). Nie zmienia to faktu, że z podobną lakonicznością opisu bardzo często spotykamy się współcześnie w odniesieniu do motyli. Gdy jednak uda się kogoś wciągnąć w rozmowę, okazuje się, że wielkie (znacznie większe, niż u koni) zróżnicowanie biologii i zachowań, nie mówiąc o wyglądzie tych owadów, może zainteresować nie tylko specjalistów. Niedowierzanie budzi już fakt, że w naszym kraju żyje ponad trzy tysiące gatunków motyli. Jeśli pokażemy komuś książkę prezentującą te najbardziej pospolite, z pewnością będzie zdumiony, jak barwne są niektóre z nich. Najczęściej nasz rozmówca będzie twierdził, że nigdy nie widział takich na własne oczy, a kiedy na krótkim spacerze lub nawet w przydomowym ogródku uda mu się zaobserwować kilka lub kilkanaście z nich, jest naprawdę zaskoczony. Nagle okazuje się, że nie dostrzegał niezwykłego bogactwa życia toczącego się tuż za progiem…
[fragment Rozdziału 1.]

Rozdział 11 z publikacji pt. "Gleboznawstwo", redakcja naukowa: Andrzej Mocek.
Kompendium wiedzy o glebie opracowane według najnowszych kryteriów stosowanych w Polsce i na świecie.
Nowoczesny, ogólnopolski podręcznik gleboznawstwa. Zaprezentowano w nim wiadomości dotyczące genezy, budowy morfologicznej, właściwości oraz klasyfikacji przyrodniczej i użytkowej gleb. Omówiono nowoczesną metodykę oznaczania najważniejszych parametrów glebowych. Książka jest bogato ilustrowana (m.in. są fotografie najważniejszych typów gleb Polski).
W publikacji przedstawiono nową klasyfikację uziarnienia mineralnych utworów glebowych, opracowaną przez PTG (2009), które nawiązują ściśle do podziałów na frakcje i grupy granulometryczne stosowane powszechnie w literaturze międzynarodowej. Zaprezentowano również nowe zasady klasyfikacji przyrodniczej gleb. Systematyka gleb Polski (SgP 2011) jest oparta na kryteriach najczęściej stosowanych w taksonomiach gleb o zasięgu światowym, zalecanych oraz wykorzystywanych w krajach Unii Europejskiej. Książka jest przeznaczona dla studentów kierunków: rolniczych, przyrodniczych, inżynierii kształtowania środowiska, ochrony środowiska, biologii, geografii, geodezji, architektury krajobrazu w ramach studiów licencjackich, magisterskich i doktoranckich oraz dla pracowników naukowych wyższych uczelni i instytutów badawczych.