INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Nowe, zaktualizowane i uzupełnione wydanie cenionego i nowoczesnego podręcznika akademickiego z dziedziny kultury języka, poświęconego problemom poprawnej wymowy i pisowni. Autor wykorzystał wieloletnie doświadczenie z pracy w Radzie Języka Polskiego oraz w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego do stworzenia aktualnego, praktycznego i jedynego na polskim rynku wydawniczym podręcznika akademickiego o takiej tematyce.
Przedmiot Kultura języka polskiego służy zapoznaniu studentów z podstawami teoretycznymi językoznawstwa normatywnego oraz kształtowaniu umiejętności właściwego (tj. poprawnego oraz zgodnego z zasadami etyki i etykiety językowej) posługiwania się językiem oraz zapoznaniu studenta z najważniejszymi tendencjami współczesnej polszczyzny, a także wyposażeniu go w narzędzia, które pozwolą zauważać zmiany w języku oraz samodzielnie dokonywać ich ocen, dostrzegać związki języka z kulturą.
Tomasz Karpowicz podaje najnowsze ustalenia dotyczące wymowy, ortografii i interpunkcji. W zakresie wymowy podręcznik przedstawia najnowsze ustalenia dotyczące wymowy samogłosek nosowych, podaje dokładniejszy opis wariantywnej wymowy niektórych grup spółgłoskowych, uwzględnia dwupoziomowość normy fonetycznej w charakterystyce odpowiednich upodobnień. W zakresie ortografii podręcznik uwzględnia zmiany wynikające z uchwał Rady Języka Polskiego, odnotowuje zmiany wprowadzone do wydania Wielkiego Słownika Ortograficznego PWN z 2012 roku i komentuje zmiany zawarte w najnowszych wydaniu tego słownika (2016). W zakresie interpunkcji autor analizuje interpunkcję szeregów przydawkowych, omawia interpunkcję szeregów okolicznikowych, rozbudowuje rozdział dotyczący interpunkcji konstrukcji porównawczych, przegląda trudniejsze konteksty zawierające podwojony wyraz czy, rozszerza opis przestankowania przy wyrazach funkcyjnych niż, zamiast.
Książka:
dogłębnie omawia zagadnienia wymowy, ortografii i interpunkcji, prezentuje konkretne rozstrzygnięcia poprawnościowe, podaje liczne przykłady i konkretne użycia, objaśnia wyrazy, formy i konstrukcje, posiada indeks ułatwiający korzystanie z publikacji.
Rok wydania | 2018 |
---|---|
Liczba stron | 240 |
Kategoria | Językoznawstwo |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-012-0320-7 |
Numer wydania | 2 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 11 |
I. Wymowa | 15 |
1. Natura polskiej wymowy | 15 |
1.1. Zbiór polskich głosek | 16 |
1.2. Relacja między głoską a fonemem | 17 |
1.3. Relacje między głoskami a literami | 19 |
1.3.1. Litery samogłoskowe | 20 |
1.3.2. Litery spółgłoskowe | 20 |
1.3.3. Problem współczesnych polskich półsamogłosek | 21 |
1.3.4. Wymowa literowa | 21 |
1.4. Zróżnicowanie normy fonetycznej | 22 |
1.4.1. Style wymowy | 22 |
1.4.2. Poziomy normy fonetycznej | 23 |
1.4.3. Istota wymowy regionalnej | 24 |
1.5. Tendencje rozwojowe polskiej fonetyki | 26 |
2. Akcent wyrazowy | 27 |
2.1. Charakterystyka normatywna współczesnego polskiego akcentu wyrazowego | 27 |
2.2. Kierunki zmian ewolucyjnych w akcentowaniu wyrazów | 28 |
2.3. Norma akcentowa a odstępstwa od paroksytonezy | 30 |
2.3.1. Formy fleksyjne rzeczowników obcego pochodzenia zakończonych na ika/ yka w mianowniku liczby pojedynczej | 30 |
2.3.2. Formy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej czasowników w czasie przeszłym | 31 |
2.3.3. Formy trybu przypuszczającego | 31 |
2.3.4. Historyczne zrosty liczebnikowe | 32 |
2.3.5. Inne rzeczowniki pochodzenia obcego | 32 |
2.3.6. Proparoksytoniczne akcentowanie rzeczowników rodzimych | 34 |
2.4. Proklityki | 35 |
2.5. Enklityki | 36 |
2.6. Akcent oksytoniczny | 36 |
2.7. Akcentowanie nazw własnych | 37 |
2.8. Błędy w akcentowaniu wyrazów | 38 |
3. Problem (samo)głosek nosowych | 38 |
3.1. Wymowa głosek zapisywanych literą ę na końcu wyrazu | 39 |
3.2. Wymowa głosek zapisywanych literą ą na końcu wyrazu | 40 |
3.3. Wymowa głosek zapisywanych literą ę przed literami spółgłoskowymi | 40 |
3.3.1. Wartości fonetyczne litery ę przed literami odpowiadającymi spółgłoskom szczelinowym | 40 |
3.3.2. Wartość fonetyczna litery ę przed literami l oraz ł | 41 |
3.3.3. Wartości fonetyczne litery ę przed literami odpowiadającymi innym spółgłoskom | 41 |
3.4. Wymowa głosek zapisywanych literą ą przed literami spółgłoskowymi . | 43 |
3.4.1. Wartości fonetyczne litery ą przed literami odpowiadającymi spółgłoskom szczelinowym | 43 |
3.4.2. Wartość fonetyczna litery ą przed literą ł | 44 |
3.4.3. Wartości fonetyczne litery ą przed literami odpowiadającymi innym spółgłoskom | 44 |
3.5. Wymowa głosek zapisywanych literami am, an, em, en, om, on itp | 45 |
3.6. Wymowa głosek zapisywanych literami nk lub ng | 46 |
3.7. Wymowa głosek zapisywanych literą ń | 46 |
3.7.1. Wartość fonetyczna litery ń na końcu wyrazów | 47 |
3.7.2. Wartość fonetyczna litery ń przed literami odpowiadającymi spółgłoskom szczelinowym | 47 |
3.7.3. Wartość fonetyczna litery ń przed literami odpowiadającymi spółgłoskom nieszczelinowym | 47 |
3.7.4. Wartość fonetyczna połączenia liter ni przed literami samogłoskowymi | 47 |
4. Wymowa głosek zapisywanych połączeniem litery samogłoskowej z literą u | 48 |
4.1. Połączenie liter au w wyrazach rodzimych | 48 |
4.2. Połączenie liter au w wyrazach obcych | 49 |
4.3. Połączenie liter eu w wyrazach rodzimych | 49 |
4.4. Połączenie liter eu w wyrazach obcych | 49 |
5. Wymowa głosek zapisywanych połączeniem litery samogłoskowej z literą samogłoskową inną niż u | 50 |
6. Wymowa głosek zapisywanych połączeniami liter bi, pi, mi, wi oraz fi | 50 |
6.1. Połączenia typu bi przed literą samogłoskową | 50 |
6.2. Połączenia typu bi przed literą spółgłoskową | 51 |
7. Wymowa głosek zapisywanych literami gie lub kie oraz ge lub ke | 51 |
8. Wymowa głoski zapisywanej literą ł | 52 |
9. Wymowa głosek zapisywanych literami li | 52 |
10. Ubezdźwięcznienie na końcu wyrazu | 53 |
11. Upodobnienia fonetyczne | 54 |
11.1. Upodobnienia pod względem dźwięczności | 54 |
11.2. Upodobnienia pod względem miękkości | 56 |
11.3. Upodobnienia pod względem miejsca artykulacji | 56 |
11.4. Upodobnienia pod względem stopnia zbliżenia narządów mowy | 57 |
11.5. Uproszczenia grup spółgłoskowych | 58 |
11.6. Inne redukcje głosek | 61 |
12. Wymowa głosek zapisywanych literą h oraz dwuznakiem ch | 61 |
13. Wymowa głosek zapisywanych połączeniami liter typu ai, ei, oi | 62 |
14. Wymowa głosek zapisywanych połączeniami liter ii lub ji | 63 |
15. Wymowa głoski zapisywanej literą i na początku wyrazu | 63 |
16. Wymowa głosek zapisywanych połączeniem liter aj | 64 |
17. Wymowa głosek zapisywanych podwojoną literą samogłoskową (inną niż i) | 64 |
18. Podsumowanie | 64 |
II. Ortografia | 67 |
1. Natura polskiej ortografii | 67 |
1.1. Zasada konwencjonalna | 69 |
1.2. Zasada historyczna | 70 |
1.3. Zasada morfologiczna | 71 |
1.4. Zasada fonetyczna | 72 |
2. Użycie wielkiej albo małej litery | 73 |
2.1. Użycie wielkiej litery ze względów składniowych | 74 |
2.2. Użycie wielkiej litery ze względów grzecznościowych | 74 |
2.3. Użycie wielkiej litery ze względów graficznych | 75 |
2.4. Użycie wielkiej litery ze względów semantycznych | 75 |
2.4.1. Pisownia nazw osobowych i ich odpowiedników | 75 |
2.4.2. Pisownia nazw geograficznych i administracyjnych | 78 |
2.4.3. Pisownia tytułów utworów | 81 |
2.4.4. Pisownia nazw obiektów miejskich | 82 |
2.4.5. Pisownia nazw instytucji, urzędów oraz organizacji | 84 |
2.4.6. Pisownia nazw firm i marek a pisownia nazw produktów przemysłowych | 85 |
2.4.7. Pisownia innych podgrup nazw własnych | 86 |
2.4.8. Pisownia przymiotników | 90 |
2.5. Użycie małej litery | 90 |
2.5.1. Pisownia nazw przedziałów czasowych | 90 |
2.5.2. Pisownia nazw wydarzeń historycznych | 91 |
2.5.3. Pisownia rzeczowników utworzonych od nazw osobowych | 92 |
2.5.4. Pisownia podgrup rzeczowników osobowych | 92 |
2.5.5. Pisownia podgrup nazw gatunkowych | 93 |
2.5.6. Pisownia innych podgrup rzeczownikowych | 94 |
2.5.7. Pisownia podgrup przymiotnikowych | 96 |
2.6. Fakultatywne użycie wielkiej litery | 96 |
3. Pisownia łączna lub rozdzielna | 97 |
3.1. Pisownia łączna | 101 |
3.1.1. Pisownia łączna cząstki nie- | 101 |
3.1.2. Pisownia łączna cząstki -by | 105 |
3.1.3. Pisownia łączna cząstek -że (-ż) oraz -li | 107 |
3.1.4. Pisownia zrostów a pisownia zestawień | 107 |
3.1.5. Pisownia wyrażeń przyimkowych | 108 |
3.1.6. Pisownia przyimków złożonych | 109 |
3.1.7. Pisownia wyrażeń zaimkowych | 109 |
3.1.8. Użycie łącznika w zestawieniach i złożeniach | 109 |
3.2. Pisownia rozdzielna | 114 |
3.2.1. Pisownia rozdzielna cząstki nie | 114 |
3.2.2. Pisownia rozdzielna cząstki by (bym, byś, byśmy itp.) | 116 |
3.3. Pisownia połączeń typu dziko rosnący, nowo otwarty | 118 |
4. Pisownia litery h a pisownia dwuznaku ch | 119 |
5. Pisownia litery ż a pisownia dwuznaku rz | 121 |
6. Pisownia litery ó a pisownia litery u | 123 |
7. Zapisywanie głosek nosowych | 124 |
7.1. Pisownia litery ą | 125 |
7.2. Pisownia litery ę | 125 |
7.3. Pisownia połączeń liter om, on oraz em, en | 126 |
8. Zapisywanie głosek miękkich | 127 |
8.1. Wielofunkcyjność litery i | 128 |
8.2. Pisownia litery i a pisownia litery j na początku wyrazu | 128 |
8.3. Pisownia liter i oraz j po literach samogłoskowych | 129 |
8.4. Pisownia liter i oraz j po literach spółgłoskowych | 129 |
8.5. Pisownia form fleksyjnych rzeczowników zakończonych na ia albo ja | 130 |
8.6. Oddawanie w zapisie upodobnień głosek pod względem miękkości | 131 |
8.7. Pisownia połączeń ge, ke oraz gie, kie | 132 |
8.8. Pisownia połączeń literowych gę oraz kę | 132 |
8.9. Pisownia połączeń hi, hy oraz chi, chy | 132 |
9. Pisownia wybranych grup spółgłoskowych i samogłoskowych | 132 |
9.1. Pisownia połączeń liter ns oraz nz | 133 |
9.2. Pisownia połączeń gz oraz ks | 133 |
9.3. Pisownia litery x | 133 |
9.4. Pisownia form fleksyjnych rzeczowników zakończonych na eja | 135 |
9.5. Pisownia form fleksyjnych rzeczowników zakończonych na ea | 135 |
9.6. Pisownia form fleksyjnych rzeczowników zakończonych na ua | 136 |
10. Pisownia wybranych przedrostków oraz przyrostków i zakończeń | 137 |
10.1. Pisownia przedrostków z-, s-, ś- | 137 |
10.2. Pisownia przedrostków wz-, wez-, ws-, wes-, wsz-, wś- | 138 |
10.3. Pisownia innych przedrostków zakończonych na spółgłoskę | 138 |
10.4. Pisownia rzeczowników z przyrostkiem -ba | 138 |
10.5. Pisownia rzeczowników zakończonych na ca | 138 |
10.6. Pisownia zakończenia ski | 139 |
10.7. Pisownia zakończeń cki oraz dzki | 140 |
10.8. Pisownia zakończenia czyzna | 142 |
10.9. Pisownia zakończenia two | 144 |
11. Pisownia zakończeń niektórych form czasownika | 147 |
11.1. Zakończenie bezokolicznika jako problem ortograficzny | 147 |
11.2. Pisownia zakończeń form trzeciej osoby liczby pojedynczej czasu przeszłego czasowników rodzaju męskiego | 149 |
11.3. Pisownia zakończeń imiesłowów przysłówkowych | 149 |
11.4. Oboczności typu trzepoczę – trzepocę | 150 |
12. Podsumowanie | 150 |
III. Interpunkcja | 153 |
1. Natura polskiej interpunkcji | 153 |
1.1. Ogólnopolska norma interpunkcyjna a wewnętrzne ustalenia instytucjonalne | 155 |
1.2. Niefortunne, szkolne formułki | 155 |
2. Użycie kropki | 156 |
2.1. Funkcja oddzielająca kropki | 156 |
2.2. Kropka na końcu odpowiednich skrótów | 157 |
2.3. Kropka po cyfrze | 158 |
2.4. Obligatoryjne pomijanie kropki | 159 |
3. Użycie średnika | 161 |
4. Użycie przecinka | 162 |
4.1. Przecinek w zdaniu złożonym podrzędnie | 163 |
4.1.1. Problem pozornych orzeczeń | 165 |
4.2. Przecinek w zdaniach złożonych współrzędnie | 167 |
4.3. Przecinek w zdaniu pojedynczym | 169 |
4.3.1. Interpunkcja typowych szeregów rzeczownikowych | 171 |
4.3.2. Interpunkcja szeregów przydawkowych | 171 |
4.3.3. Interpunkcja przydawek rozwiniętych | 190 |
4.3.4. Interpunkcja szeregów okolicznikowych | 196 |
4.3.5. Interpunkcja wyrazów powtórzonych i wyrażeń symetrycznych | 202 |
4.4. Użycie przecinka w porównaniach | 203 |
4.5. Interpunkcja wtrąceń | 219 |
4.6. Interpunkcja przy wyrazach funkcyjnych niż, zamiast | 223 |
4.7. Inne konteksty składniowe wymagające przecinka | 226 |
4.7.1. Interpunkcja spójników pozornie podwojonych | 226 |
4.7.2. Interpunkcja spójników złożonych i konstrukcji do nich podobnych | 227 |
4.8. Interpunkcja przy podwojonym wyrazie czy | 232 |
5. Użycie znaku zapytania | 240 |
5.1. Typowe konteksty wymagające znaku zapytania | 240 |
5.2. Zbiegnięcie się znaku zapytania z innymi znakami interpunkcyjnymi | 241 |
6. Użycie znaku wykrzyknienia | 242 |
6.1. Typowe konteksty wymagające znaku wykrzyknienia | 242 |
6.2. Zbiegnięcie się znaku wykrzyknienia z innymi znakami interpunkcyjnymi | 243 |
7. Użycie wielokropka | 244 |
7.1. Zbiegnięcie się wielokropka z innymi znakami interpunkcyjnymi | 245 |
8. Użycie dwukropka | 246 |
8.1. Dwukropek przed wyliczeniem | 246 |
8.2. Dwukropek przed cytatem | 250 |
8.3. Inne konteksty właściwe dwukropkowi | 250 |
9. Użycie myślnika | 251 |
9.1. Myślnik sygnalizujący powtórzenie | 251 |
9.2. Myślnik wprowadzający wyjaśnienie | 252 |
9.3. Myślnik porządkujący składnię | 253 |
9.4. Myślnik konstruujący wyliczenia | 254 |
9.5. Myślnik(i) w dialogach | 256 |
9.6. Inne konteksty wymagające myślnika | 257 |
9.7. Zbiegnięcie się myślnika z innymi znakami interpunkcyjnymi | 258 |
10. Użycie cudzysłowu | 258 |
10.1. Cudzysłów a cytaty | 259 |
10.2. Inne konteksty wymagające cudzysłowu | 260 |
10.3. Zbiegnięcie się cudzysłowu z innymi znakami interpunkcyjnymi | 262 |
11. Użycie nawiasu | 263 |
11.1. Wstawka nawiasowa | 263 |
11.2. Inne funkcje nawiasu | 264 |
11.3. Zbiegnięcie się nawiasu z innymi znakami interpunkcyjnymi | 264 |
12. Znaki nieinterpunkcyjne | 265 |
12.1. Użycie apostrofu | 266 |
12.2. Użycie łącznika | 266 |
13. Interpunkcja wzorcowa a interpunkcja użytkowa – wybór właściwego wariantu | 267 |
14. Podsumowanie | 268 |
Bibliografia | 271 |
Indeks | 275 |