INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Jest to tłumaczenie piątego wydania bardzo popularnego w świecie podręcznika biologii komórki, który w niezwykle przystępny sposób przedstawia złożoność funkcjonowania najmniejszej jednostki życia - komórki. W porównaniu z drugim wydaniem zostało ono zaktualizowane i znacznie zmienione, dwa rozdziały dotyczące podziału komórki i kontroli cyklu komórkowego połączono w jeden, przy czym objętość podręcznika nie uległa zmianie.
Znakomite wprowadzenie w skomplikowane zagadnienia budowy i funkcjonowania komórek z podkreśleniem ich znaczenia dla zdrowia człowieka. Obecne wydanie, oprócz uzupełnienia tekstu o najnowsze odkrycia naukowe, w tym wynikające z coraz lepszego poznania genomu człowieka, omawia nowe zagadnienia poświęcone mechanizmom regulacji ekspresji genów, manipulowania aktywnością genów i potencjałowi tkwiącemu w komórkach macierzystych. W podręczniku położono akcent na przejrzystość. Tekst jest krótki, natomiast wiodącą rolę spełniają liczne wielobarwne poglądowe rysunki; niektóre zgromadzone w dwustronicowych panelach problemowych. Każdy rozdział zawiera: streszczenie, hasła kluczowe i pytania związane z tekstem i/lub rysunkami – odpowiedzi są na końcu książki.
Wydanie polskie podzielone jest na 2 części.
W części 1 omówione zostały chemiczne składniki komórki oraz podstawy zasilania energetycznego procesów życiowych. W omawianiu makrocząsteczek skoncentrowano się na białkach i kwasach nukleinowych, co stanowi doskonałe wprowadzenie do przedstawienia podstawowych zagadnień biologii molekularnej, czyli procesów replikacji materiału genetycznego, jego naprawy i rekombinacji, a także ekspresji i ewolucji genów.
W części 2 omówione zostały podstawowe mechanizmy i kluczowe dla życia procesy zachodzące w komórkach, związane m.in. z przemianami energetycznymi, transportem substancji i komunikowaniem się komórek. W końcowej części znajdują się rozdziały poświęcone podziałom komórkowym i mechanizmom ich regulacji, umożliwiającym odnawianie się komórek i ich specjalizację, ale także zaburzeniom tych procesów prowadzącym do mutacji, śmierci komórek i powstawania komórek nowotworowych.
Podręcznik dla studentów: biologii, biotechnologii, bioinformatyki, medycyny i różnych działów nauk o zdrowiu oraz nauk rolniczych; dla początkujących pracowników nauki w tych dziedzinach, a także dla uczniów szkół średnich oraz osób ciekawych świata komórek.
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 450 |
Kategoria | Biologia molekularna |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-20816-5 |
Numer wydania | 3 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
EBOOKI WYDAWCY
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Rozdział 11 Budowa błon 373 | |
Dwuwarstwa lipidowa | 375 |
Lipidy błonowe tworzą dwuwarstwy w środowisku wodnym | 375 |
Dwuwarstwa lipidowa jest elastycznym dwuwymiarowym płynem | 378 |
Płynność dwuwarstwy lipidowej zależy od jej składu | 379 |
Składanie błony rozpoczyna się w ER | 381 |
Występowanie niektórych fosfolipidów jest ograniczone do jednej strony błony | 381 |
Białka błonowe | 383 |
Białka błonowe łączą się z dwuwarstwą lipidową w różny sposób | 384 |
Łańcuch polipeptydowy zwykle przechodzi przez dwuwarstwę lipidową jako helisa α | 384 |
Białka błonowe można przeprowadzić w formę rozpuszczalną w detergentach | 386 |
Znamy kompletną strukturę względnie niewielu białek błonowych | 387 |
Błona komórkowa jest wzmocniona przez znajdującą się pod nią korę komórki | 388 |
Komórka może ograniczać przemieszczanie się białek błonowych | 389 |
Powierzchnia komórki pokryta jest węglowodanami | 390 |
Rozdział 12 Transport przez błony 397 | |
Zasady transportu błonowego | 398 |
Dwuwarstwy lipidowe są nieprzepuszczalne dla jonów i większości substancji rozpuszczalnych w wodzie | 398 |
Stężenia jonów wewnątrz komórki różnią się bardzo od ich stężeń na zewnątrz | 399 |
Różnice w stężeniu jonów nieorganicznych w poprzek błony komórkowej tworzą potencjał błonowy | 399 |
Błonowe białka transportujące dzielimy na dwie główne klasy: transportery i kanały | 400 |
Transport bierny i aktywny umożliwiają substancjom rozpuszczonym przejście przez błonę | 401 |
Gradient stężeń i potencjał błonowy napędzają transport bierny substancji posiadającej ładunek elektryczny | 401 |
Woda przemieszcza się w poprzek błon komórkowych zgodnie z jej gradientem stężeń – proces ten nazywamy osmozą | 402 |
Transportery i ich funkcje | 403 |
Nośniki prowadzące transport bierny przenoszą substancje rozpuszczone zgodnie z ich gradientem elektrochemicznym | 404 |
Pompy aktywnie transportują substancje rozpuszczone wbrew ich gradientom elektrochemicznym | 405 |
Pompa Na+ napędzana ATP w komórkach zwierząt wykorzystuje energię uwalnianą podczas hydrolizy ATP, aby wyprowadzić Na+ z komórki i wprowadzić do niej K+ | 405 |
Pompa Na+-K+ tworzy silny gradient stężeń Na+ w poprzek błony komórkowej | 407 |
Wewnątrzkomórkowe stężenie Ca2+ jest utrzymywane na niskim poziomie przez pompy Ca2+ | 407 |
Pompy napędzane gradientem wykorzystują gradienty substancji rozpuszczonych do prowadzenia transportu aktywnego | 407 |
Elektrochemiczny gradient Na+ napędza transport glukozy przez błonę komórkową komórek zwierząt | 408 |
Do napędzania transportu błonowego rośliny, grzyby i bakterie używają elektrochemicznych gradientów H+ | 410 |
Kanały jonowe i potencjał błonowy | 411 |
Kanały jonowe są jonowo selektywne i bramkowane | 412 |
Potencjał błonowy jest zależny od przepuszczalności błony dla określonych jonów | 413 |
Kanały jonowe przełączają się między stanem otwartym i zamkniętym w sposób przypadkowy | 414 |
Różne typy bodźców wpływają na otwieranie i zamykanie kanałów jonowych | 416 |
Kanały jonowe bramkowane napięciem reagują na potencjał błonowy | 417 |
Kanały jonowe i sygnalizacja w komórkach nerwowych | 418 |
Potencjały czynnościowe umożliwiają szybkie komunikowanie się na duże odległości wzdłuż aksonów | 419 |
Potencjały czynnościowe są wynikiem działania kanałów kationowych bramkowanych napięciem | 419 |
Kanały Ca2+ bramkowane napięciem zamieniają w zakończeniach nerwowych sygnały elektryczne na sygnały chemiczne | 424 |
Kanały bramkowane neuroprzekaźnikiem zamieniają w komórce docelowej sygnały chemiczne z powrotem na sygnały elektryczne | 425 |
Neuroprzekaźniki mogą działać pobudzająco lub hamująco | 426 |
Większość leków psychoaktywnych wpływa na sygnalizację w synapsach przez wiązanie się z receptorami neuroprzekaźników | 427 |
Złożoność sygnalizacji synaptycznej umożliwia nam myślenie, działanie i pamiętanie | 428 |
Kanały jonowe bramkowane światłem mogą być używane do przejściowej aktywacji lub inaktywacji neuronów żywych zwierząt | 429 |
Rozdział 13 W jaki sposób komórki uzyskują energię z pożywienia | 435 |
Rozkład i wykorzystanie cukrów i tłuszczów | 436 |
Rozkład cząsteczek pokarmu przebiega w trzech etapach | 437 |
Rozszczepiając cukier, glikoliza uwalnia energię | 439 |
Podczas glikolizy powstają ATP i NADH | 439 |
W nieobecności tlenu ATP może powstawać dzięki fermentacji | 441 |
Enzymy glikolityczne sprzęgają utlenianie z gromadzeniem energii w aktywowanych nośnikach | 442 |
W macierzy mitochondrialnej kilka typów cząsteczek organicznych ulega przekształceniu w acetylo-CoA | 443 |
Cykl kwasu cytrynowego dostarcza NADH poprzez utlenianie grup acetylowych do CO2 | 448 |
Wiele szlaków biosyntezy rozpoczyna się od glikolizy lub cyklu kwasu cytrynowego | 449 |
W większości komórek synteza ATP zachodzi głównie dzięki transportowi elektronów | 452 |
Regulacja metabolizmu | 455 |
Reakcje kataboliczne i anaboliczne są uporządkowane i regulowane | 456 |
Regulacja przez sprzężenie zwrotne pozwala komórkom na przełączenie się z rozkładu glukozy na jej syntezę | 456 |
Komórki odkładają cząsteczki pożywienia w specjalnych magazynach, aby przygotować się na okres głodu | 457 |
Rozdział 14 Przekształcanie energii w mitochondriach i chloroplastach 463 | |
Większość energii w użytecznej postaci komórki pozyskują dzięki mechanizmom wykorzystującym błony | 464 |
Sprzężenie chemiosmotyczne jest pradawnym procesem, zachowanym we współczesnych komórkach | 465 |
Mitochondria i fosforylacja oksydacyjna | 467 |
Mitochondria dynamicznie zmieniają strukturę, lokalizację oraz swoją liczbę w komórce | 467 |
Mitochondria mają błonę zewnętrzną i wewnętrzną oraz dwa przedziały wewnętrzne | 469 |
Elektrony o wysokiej energii, niezbędne do syntezy ATP, są przechwytywane podczas cyklu kwasu cytrynowego | 470 |
Transport elektronów jest sprzężony z pompowaniem protonów | 471 |
Transport elektronów z NADH zachodzi z udziałem trzech dużych kompleksów enzymatycznych znajdujących się w wewnętrznej błonie mitochondrialnej | 472 |
Pompowanie protonów przyczynia się do powstania dużego elektrochemicznego gradientu protonowego w poprzek wewnętrznej błony mitochondrialnej | 473 |
Syntaza ATP wykorzystuje energię magazynowaną w elektrochemicznym gradiencie protonowym w celu wytwarzania ATP | 474 |
Elektrochemiczny gradient protonowy napędza również transport w poprzek wewnętrznej błony mitochondrialnej | 476 |
Szybkie przekształcanie ADP w ATP zachodzące w mitochondriach utrzymuje wysoką wartość stosunku ATP/ADP w komórkach | 477 |
Oddychanie komórkowe jest niezwykle wydajne | 478 |
Molekularne mechanizmy transportu elektronów i pompowania protonów | 479 |
Transport elektronów umożliwia pompowanie protonów | 480 |
Potencjał oksydoredukcyjny jest miarą powinowactwa do elektronów | 481 |
Transport elektronów uwalnia dużą ilość energii | 483 |
Metale ściśle związane z białkami stanowią uniwersalne nośniki elektronów | 483 |
Oksydaza cytochromu c katalizuje reakcję redukcji tlenu cząsteczkowego | 485 |
Chloroplasty i fotosynteza | 490 |
Chloroplasty przypominają mitochondria, lecz mają dodatkowy przedział – tylakoid | 491 |
Proces fotosyntezy wytwarza, a następnie wykorzystuje, ATP i NADPH | 491 |
Cząsteczki chlorofilu absorbują energię słoneczną | 492 |
Cząsteczki wzbudzonego chlorofilu przekazują energię do centrum reakcji | 493 |
Dwa różne fotosystemy współdziałają w celu syntezy ATP i NADPH | 494 |
Enzym rozszczepiający wodę, wchodzący w skład fotosystemu II, uwalnia tlen cząsteczkowy | 495 |
Źródłem elektronów dla pary specjalnej chlorofilu fotosystemu I jest fotosystem II | 496 |
Proces asymilacji węgla wykorzystuje ATP i NADPH w celu przekształcenia CO2 w węglowodany | 498 |
Cukry proste wytworzone w wyniku asymilacji węgla są magazynowane w postaci skrobi lub wykorzystywane do syntezy ATP | 499 |
Ewolucja systemów przekształcania energii | 500 |
Wykształcenie się procesu fosforylacji oksydacyjnej nastąpiło w kilku etapach | 501 |
Bakterie fotosyntetyzujące miały mniejsze wymagania wobec środowiska | 501 |
Strategia życiowa Methanococcus jannaschii sugeruje, że sprzężenie chemiosmotyczne jest pradawnym procesem | 503 |
Rozdział 15 Przedziały wewnątrzkomórkowe i transport białek | 509 |
Organelle błonowe | 510 |
Komórki eukariotyczne zawierają podstawowy zestaw organelli błonowych | 510 |
Organelle błonowe ewoluowały w różny sposób | 513 |
Sortowanie białek | 514 |
W komórce działają trzy mechanizmy transportu białek do organelli | 515 |
Sekwencje sygnałowe kierują białka do odpowiednich przedziałów | 516 |
Białka wnikają do jądra komórkowego przez kompleksy porowe | 517 |
Białka ulegają rozpleceniu, by wejść do mitochondriów i chloroplastów | 519 |
Białka trafiają do peroksysomów zarówno z cytozolu, jak i z retikulum endoplazmatycznego | 520 |
Białka wchodzą do retikulum endoplazmatycznego w trakcie swojej syntezy | 521 |
Syntezowane na powierzchni ER białka rozpuszczalne są uwalniane do światła ER | 522 |
Sygnały start i stop wyznaczają ustawienie białka transbłonowego w dwuwarstwie lipidowej | 523 |
Transport pęcherzykowy | 525 |
Pęcherzyki transportujące przenoszą białka rozpuszczalne i błonę między przedziałami | 525 |
Pączkowanie pęcherzyków jest napędzane przez proces składania białek opłaszczających | 526 |
Dokowanie pęcherzyków zależy od białek cumujących i białek SNARE | 527 |
Szlaki sekrecyjne | 529 |
Większość białek jest modyfikowana kowalencyjnie w ER | 530 |
Białka wychodzące z ER podlegają kontroli jakości | 531 |
Wielkość ER jest regulowana przez zapotrzebowanie na zwijanie białek | 532 |
Białka są dalej modyfikowane i sortowane w aparacie Golgiego | 533 |
Białka sekrecyjne są uwalniane z komórki w procesie egzocytozy | 534 |
Szlaki endocytozy | 538 |
Wyspecjalizowane komórki fagocytujące wchłaniają duże cząstki | 538 |
Płyn i makrocząsteczki są pobierane na drodze pinocytozy | 539 |
Endocytoza przebiegająca przy udziale receptorów zapewnia swoistą drogę do wnętrza komórek zwierzęcych | 540 |
Makrocząsteczki pobrane na drodze endocytozy są sortowane w endosomach | 541 |
Lizosomy są głównym miejscem trawienia wewnątrzkomórkowego | 542 |
Rozdział 16 Sygnalizacja komórkowa 547 | |
Główne zasady sygnalizacji komórkowej | 548 |
Sygnały mogą być wysyłane na dużą i małą odległość | 548 |
Ograniczony zestaw sygnałów zewnątrzkomórkowych może wywoływać ogromną różnorodność zachowań komórek | 551 |
Odpowiedź komórki na sygnał może być szybka lub wolna | 553 |
Receptory na powierzchni komórki przekazują sygnały za pośrednictwem wewnątrzkomórkowych szlaków sygnalizacyjnych | 553 |
Niektóre wewnątrzkomórkowe białka sygnałowe działają jak przełączniki molekularne | 555 |
Receptory na powierzchni komórki zalicza się do trzech głównych klas | 557 |
Receptory jonotropowe zamieniają sygnały chemiczne w elektryczne | 558 |
Receptory metabotropowe (współpracujące z białkami G) | 559 |
Stymulacja receptorów metabotropowych aktywuje podjednostki białek G | 560 |
Niektóre toksyny bakteryjne wywołują choroby na skutek zmiany aktywności białek G | 562 |
Niektóre białka G bezpośrednio regulują kanały jonowe | 562 |
Wiele białek G aktywuje enzymy błonowe uczestniczące w syntezie małych cząsteczek sygnałowych | 563 |
Szlak wykorzystujący cAMP może prowadzić do aktywacji enzymów i włączania genów | 564 |
Szlak fosfatydyloinozytolu uruchamia wzrost wewnątrzkomórkowego stężenia Ca2+ | 566 |
Sygnał Ca2+ uruchamia wiele procesów biologicznych | 567 |
Szlak sygnalizacyjny przebiegający z udziałem receptora metabotropowego generuje rozpuszczalny gaz, który jest sygnałem przenoszonym do sąsiednich komórek | 569 |
Uruchamiane przez receptor metabotropowy wewnątrzkomórkowe kaskady sygnalizacyjne mogą osiągnąć zadziwiającą szybkość, wrażliwość i zdolność adaptacji | 570 |
Receptory katalityczne | 572 |
Aktywowane receptorowe kinazy tyrozynowe tworzą kompleks z wewnątrzkomórkowymi białkami sygnałowymi | 572 |
Większość receptorowych kinaz tyrozynowych aktywuje białko Ras wiążące GTP | 574 |
Receptorowe kinazy tyrozynowe aktywują kinazę | |
PI-3K, co umożliwia tworzenie miejsc dokujących przez lipidy błony komórkowej | 575 |
Niektóre receptory aktywują szybką ścieżkę do jądra | 581 |
Niektóre zewnątrzkomórkowe cząsteczki sygnałowe przechodzą przez błonę komórkową i wiążą się z receptorami wewnątrzkomórkowymi | 581 |
Rośliny i zwierzęta wykorzystują różne receptory i strategie sygnalizacyjne | 583 |
Sieci kinaz białkowych integrują informacje, co umożliwia kompleksową kontrolę zachowania się komórek | 584 |
Rozdział 17 Cytoszkielet 591 | |
Filamenty pośrednie | 593 |
Filamenty pośrednie przypominają mocne liny | 594 |
Filamenty pośrednie zabezpieczają komórki przed stresem mechanicznym | 595 |
Otoczka jądrowa jest wzmocniona przez sieć filamentów pośrednich | 596 |
Białka łącznikowe wiążą filamenty cytoszkieletu i trawersują otoczkę jądrową | 597 |
Mikrotubule | 598 |
Mikrotubule są pustymi w środku rurkami ze strukturalnie odmiennymi końcami | 599 |
Centrosom jest głównym ośrodkiem organizującym mikrotubule w komórkach zwierzęcych | 600 |
Mikrotubule wykazują dynamiczną niestabilność | 601 |
Dynamiczna niestabilność jest napędzana przez hydrolizę GTP | 601 |
Dynamika mikrotubul może być modyfikowana przez leki | 602 |
Mikrotubule organizują wnętrze komórki | 603 |
Białka motoryczne kierują transportem wewnątrzkomórkowym | 604 |
Mikrotubule i białka motoryczne umiejscawiają organelle w cytoplazmie | 605 |
Rzęski i wici zawierają stabilne mikrotubule przemieszczane przez dyneinę | 606 |
Filamenty aktynowe | 610 |
Filamenty aktynowe są cienkie i giętkie | 611 |
Mechanizmy polimeryzacji aktyny i tubuliny są podobne | 612 |
Liczne białka wiążą się z aktyną i modyfikują jej właściwości | 613 |
Kora komórki bogata w filamenty aktynowe znajduje się pod błoną komórkową większości komórek eukariotycznych | 614 |
Pełzanie komórki zależy od aktyny korowej | 615 |
Białka wiążące aktynę wpływają na typ wypustek formowanych na krawędzi wiodącej komórki | 616 |
Sygnały zewnątrzkomórkowe mogą zmieniać ułożenie filamentów aktynowych | 617 |
Aktyna wiąże się z miozyną, by tworzyć struktury kurczliwe | 618 |
Skurcz mięśnia | 618 |
Skurcz mięśnia zależy od oddziaływań filamentów aktynowych z miozyną | 619 |
Podczas skurczu mięśnia filamenty aktynowe ślizgają się między filamentami miozynowymi | 620 |
Skurcz mięśnia jest wyzwalany przez nagły wzrost stężenia Ca2+ w cytozolu | 621 |
Różne typy komórek mięśniowych pełnią zróżnicowane funkcje | 624 |
Rozdział 18 Cykl komórkowy 629 | |
Cykl komórkowy w zarysie | 630 |
Eukariotyczny cykl komórkowy zazwyczaj obejmuje cztery fazy | 631 |
System kontroli cyklu komórkowego włącza główne procesy cyklu komórkowego | 632 |
Kontrola cyklu komórkowego jest podobna u wszystkich eukariontów | 633 |
System kontroli cyklu komórkowego | 633 |
System kontroli cyklu komórkowego jest sprawowany przez cyklicznie aktywowane kinazy białkowe nazwane Cdk | 633 |
Różne kompleksy cyklina–Cdk włączają różne etapy cyklu komórkowego | 634 |
Transkrypcja i proteoliza uczestniczą w regulacji stężenia cyklin | 637 |
Aktywność kompleksów cyklina–Cdk zależy od fosforylacji i defosforylacji | 638 |
Aktywność Cdk może zostać zablokowana przez białkowe inhibtory Cdk | 638 |
System kontroli cyklu komórkowego może wstrzymać cykl komórkowy w różny sposób | 638 |
Faza G1 | 640 |
Cdk są konsekwentnie inaktywowane w fazie G1 | 640 |
Mitogeny pobudzają wytwarzanie cyklin, co stymuluje podział komórki | 640 |
Uszkodzenie DNA może czasowo zatrzymać przebieg fazy G1 | 641 |
Komórki mogą opóźniać przebieg podziałów komórkowych przez dłuższy czas i przejść w szczególny stan, w którym nie zachodzą podziały komórkowe | 642 |
Faza S | 643 |
S–Cdk rozpoczyna replikację DNA i blokuje jego ponowną replikację | 643 |
Niezakończona replikacja może zatrzymać cykl komórkowy w fazie G2 | 644 |
Faza M | 645 |
M–Cdk kieruje wejściem w mitozę | 645 |
Kohezyny i kondensyny uczestniczą w przygotowaniu podwojonych chromosomów do rozdzielenia | 646 |
Mitozę i cytokinezę przeprowadzają odrębne maszyny zbudowane z elementów cytoszkieletu | 647 |
Faza M dokonuje się etapami | 647 |
Mitoza | 650 |
Centrosomy podwajają się, co ułatwia utworzenie dwóch biegunów wrzeciona mitotycznego | 650 |
Składanie wrzeciona mitotycznego zaczyna się w profazie | 651 |
Chromosomy przyłączają się do wrzeciona mitotycznego w prometafazie | 651 |
Chromosomy wspomagają utworzenie wrzeciona mitotycznego | 653 |
W metafazie chromosomy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona | 653 |
Proteoliza powoduje rozdział chromatyd siostrzanych w anafazie | 654 |
Chromosomy podlegają segregacji w anafazie | 655 |
Nieprzyłączony chromosom zapobiega rozdziałowi chromatyd siostrzanych | 656 |
Otoczka jądrowa odtwarza się w telofazie | 656 |
Cytokineza | 657 |
Wrzeciono mitotyczne wyznacza płaszczyznę podziału cytoplazmy | 657 |
W komórkach zwierzęcych pierścień kurczliwy zbudowany jest z filamentów aktyny i miozyny | 658 |
Cytokineza w komórkach roślinnych obejmuje utworzenie nowej ściany komórkowej | 658 |
W czasie podziału komórki organelle otoczone błoną muszą zostać rozdzielone do komórek potomnych | 659 |
Kontrola liczby i wielkości komórek | 660 |
Apoptoza pomaga regulować liczbę komórek zwierząt | 660 |
W apoptozie uczestniczy kaskada proteaz wewnątrzkomórkowych | 661 |
W apoptozie wywołanej sygnałami wewnątrz- komórkowymi uczestniczą białka z rodziny Bcl-2 | 662 |
Sygnały wywołujące apoptozę mogą również pochodzić z innych komórek | 663 |
Podziały, wzrost i przeżycie komórek zwierzęcych zależą od sygnałów zewnątrzkomórkowych | 664 |
Czynniki przeżycia hamują apoptozę | 664 |
Mitogeny stymulują podziały komórek poprzez promowanie ich wejścia w fazę S | 665 |
Czynniki wzrostu stymulują wzrost komórek | 665 |
Niektóre zewnątrzkomórkowe białka sygnałowe hamują przeżywanie, podziały i wzrost komórek | 666 |
Rozdział 19 Rozmnażanie płciowe i genetyka | 671 |
Zalety płci | 672 |
W rozmnażaniu płciowym uczestniczą komórki diploidalne i haploidalne | 672 |
Rozmnażanie płciowe przyczynia się do różnorodności genetycznej | 673 |
Rozmnażanie płciowe daje organizmom konkurencyjną przewagę w zmieniającym się środowisku | 674 |
Mejoza i zapłodnienie | 674 |
Mejoza obejmuje replikację DNA i następujące po niej dwa podziały jądra komórkowego | 675 |
Podczas profazy mejozy podwojone chromosomy homologiczne łączą się w pary | 677 |
W każdym biwalencie rekombinacja zachodzi między chromosomami matczynymi i ojcowskimi | 678 |
Łączenie się chromosomów w pary i rekombinacja zapewniają prawidłową segregację chromosomów homologicznych | 680 |
W wyniku drugiego podziału mejotycznego powstają haploidalne jądra potomne | 680 |
Haploidalne gamety zawierają losowo wymieszaną informację genetyczną | 680 |
Mejoza nie jest bezbłędna | 682 |
Zapłodnienie odbudowuje cały diploidalny genom | 683 |
Mendel i prawa dziedziczenia | 684 |
Mendel badał cechy dziedziczone w sposób nieciągły | 684 |
Mendel obalił inne teorie dziedziczenia | 685 |
Eksperymenty Mendla wykazały istnienie alleli dominujących i recesywnych | 686 |
Gamety przenoszą pojedyncze allele wszystkich cech | 687 |
Prawo segregacji Mendla dotyczy wszystkich organizmów rozmnażających się płciowo | 687 |
Allele różnych cech podlegają niezależnej segregacji | 689 |
Zachowanie chromosomów w czasie mejozy leży u podstaw praw dziedziczenia Mendla | 690 |
Geny znajdujące się w tym samym chromosomie podlegają niezależnej segregacji dzięki rekombinacji | 692 |
Mutacje genów mogą powodować utratę lub nabycie funkcji | 692 |
Każdy z nas jest nosicielem wielu potencjalnie szkodliwych mutacji recesywnych | 693 |
Genetyka jako narzędzie doświadczalne | 694 |
Klasyczne podejście genetyczne rozpoczyna się od losowej mutagenezy | 694 |
Genetyczne badanie przesiewowe umożliwia identyfikację mutantów, u których nie zachodzą wybrane procesy komórkowe | 696 |
Mutanty warunkowe umożliwiają badanie mutacji letalnych | 696 |
Test komplementacji pozwala sprawdzić, czy dwie mutacje dotyczą tego samego genu | 698 |
Odkrywanie genetyki człowieka | 698 |
Zespoły haplotypów odziedziczyliśmy po naszych przodkach | 699 |
Polimorfizmy pomagają wyjaśnić naszą ewolucyjną historię | 699 |
Badania genetyczne pomagają w poszukiwaniu przyczyn chorób człowieka | 700 |
Większość rzadko występujących, groźnych chorób człowieka to skutki mutacji pojedynczych genów | 701 |
Powszechnie występujące choroby ludzi są zwykle związane z licznymi mutacjami i czynnikami środowiskowymi | 702 |
Badania asocjacyjne całego genomu mogą pomóc w poszukiwaniach mutacji związanych z chorobami | 703 |
Musimy się jeszcze wiele dowiedzieć na temat genetycznych podstaw chorób oraz zmienności naszego gatunku | 704 |
Rozdział 20 Zespoły komórek: tkanki, komórki macierzyste i nowotwory 711 | |
Macierz zewnątrzkomórkowa i tkanki łączne | 712 |
Komórki roślinne mają twarde ściany zewnętrzne | 713 |
Mikrofibryle celulozowe zapewniają ścianie komórki roślinnej wytrzymałość na rozciąganie | 714 |
Tkanka łączna zwierząt składa się głównie z macierzy zewnątrzkomórkowej | 715 |
Kolagen zapewnia wytrzymałość na rozciąganie w zwierzęcych tkankach łącznych | 716 |
Komórki wydzielają i organizują kolagen | 717 |
Integryny łączą macierz zewnątrzkomórkową z cytoszkieletem wewnątrz komórek | 718 |
Żele polisacharydów i białek wypełniają wolne przestrzenie i przeciwdziałają ściskaniu | 720 |
Nabłonki pokrywające i połączenia międzykomórkowe | 721 |
Nabłonki mają spolaryzowane powierzchnie i spoczywają na błonie podstawnej | 722 |
Połączenia zamykające tworzą szczelny nabłonek oraz oddzielają jego powierzchnie szczytowe i podstawne | 723 |
Połączenia międzykomórkowe związane z cytoszkieletem efektywnie łączą komórki nabłonka między sobą i z błoną podstawną | 724 |
Połączenia komunikacyjne umożliwiają jonom nieorganicznym i małym cząsteczkom przechodzenie z komórki do komórki | 727 |
Komórki macierzyste i odnowa tkanek | 729 |
Tkanki są zorganizowaną mieszaniną wielu typów komórek | 730 |
Różne tkanki podlegają odnawianiu z różną częstotliwością | 732 |
Komórki macierzyste i proliferujące komórki prekursorowe są niewyczerpanym źródłem ostatecznie zróżnicowanych komórek | 733 |
Swoiste sygnały utrzymują populacje komórek macierzystych | 735 |
Komórki macierzyste mogą służyć do naprawy uszkodzonych tkanek | 736 |
Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste stanowią dogodne źródło ludzkich komórek podobnych do ES | 737 |
Mysie i ludzkie pluripotencjalne komórki macierzyste w kulturach komórkowych mogą tworzyć organoidy | 738 |
Nowotwory | 739 |
Komórki nowotworowe nadmiernie proliferują i migrują w sposób nieprawidłowy | 739 |
Badania epidemiologiczne identyfikują możliwe do uniknięcia przyczyny nowotworów | 740 |
Nowotwory powstają na skutek nagromadzenia się mutacji somatycznych | 741 |
Komórki nowotworowe ewoluują, nabierając cech dających im przewagę w konkurencji z komórkami prawidłowymi | 742 |
Dwie główne klasy genów są kluczowe dla rozwoju nowotworu: onkogeny i geny supresorowe | 744 |
Mutacje sprawcze nowotworów związane są z kilkoma ważnymi ścieżkami metabolicznymi | 746 |
Rak jelita grubego ukazuje, jak utrata funkcji genu supresorowego może prowadzić do rozwoju nowotworu | 747 |
Zrozumienie biologii komórki nowotworowej umożliwia opracowanie nowych strategii terapeutycznych | 748 |
Odpowiedzi O-1 757 | |
Słowniczek S-1 789 | |
Indeks I-1 | 809 |