INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Jak wyglądały dwory? Kim byli ich mieszkańcy? Czym charakteryzowała się domowa przestrzeń i kto ją tworzył? W jaki sposób pisarze utrwalili ten mikroświat w literaturze?
Dwór czy dworek stanowi główne tło wielu polskich utworów literackich z XIX i początku XX wieku.
Nie tylko jako dom, w którym prowadzi się bogate życie towarzyskie. Oprócz sfery obyczajowej w literackim obrazie dworku również ważna jest również specyfika polska, co wynikało z uwarunkowań historycznych. Nawet dziś, kiedy świat ziemiański w dawnej postaci stał się reliktem przeszłości, dwory jako przestrzeń materialna i symboliczna są stałym elementem polskiego pejzażu kulturowego.
Książka przedstawia obraz dworu opisanego w polskiej prozie XIX i początku XX wieku. Jest to zatem obraz wykreowany, ale przecież wiarygodnie – bo z pierwszej ręki – odzwierciedlający obraz świata dworskiego. Potęga literatury polega na tym, że utrwaliła ten obraz dworu, a ponadto stworzyła takie wzorce, które chciano realizować, urzeczywistniać – dawniej i dziś. W literaturze polskiej dwór przedstawiony jest nie tylko jako gniazdo rodzinne, ale w szerszej perspektywie – jako przestrzeń symboliczna, ogólnonarodowa; jako dom patriotyczny, gdzie przetrwała polskość.
Czytelnik będzie miał okazję poznać codzienny, jak i świąteczny rytm dnia związany z dworem wpisanym w wiejską rzeczywistość i w tamtejszy mikroświat. Autorka zwraca uwagę na to, jak bardzo tradycja i zwyczaje wpływały na życie dworu. Przedstawia to m.in. poprzez ukazanie barwnych obyczajów, bogactwa kulinarnego, religijności czy sposobów leczenia charakterystycznych dla przestrzeni dworskiej.
Bazą źródłową książki jest polska proza XIX i XX-wieczna, dotąd nieopracowana szczegółowo pod kątem zagadnienia dworu. W licznych pozycjach poświęconych tematyce dworu dominuje rys historyczny i dokumentalny. Kilka najbardziej znanych polskich powieści służy niezmiennie jako przykłady omawiane w kontekście obyczajów dworskich wraz z pamiętnikami ziemiańskimi i literaturą wspomnieniową. Ten wybór autorka książki rewiduje i znacząco rozszerza.
„W powieściach XIX i początku XX w. tłem wydarzeń często jest piękny dworek – np. mały drewniany pobielony domek z kolumnami od frontu. Pisarze nakreślili obyczajowy obraz dawnego życia – pełen wrażeń, emocji i walorów. Dostrzeżemy w nim urokliwą codzienność życia w wiejskim zaciszu, niewolną jednak od mankamentów czy perturbacji. Dzięki literackim opisom widzimy zajeżdżające przed dwór powozy i panny w zwiewnych sukniach zbiegające z ganku. Gdy zajrzymy do środka dworku, zobaczymy dzieci bawiące się z psami, haftujące kobiety albo ludzi zgromadzonych przy kominku na rozmowach, czytaniu czy śpiewie. W salonie rozbrzmiewa muzyka wygrywana na fortepianie, a w tle słychać cykanie świerszcza. Dzięki literaturze potrafimy wyobrazić sobie zapach – a może i smak – niezwykłych potraw i różnorodnych trunków. W prozie możemy odnaleźć coś, o co bardzo trudno w dzisiejszym świecie – inny rytm czasu, silną więź człowieka z przyrodą, domem i przodkami”.
Fragment tekstu
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 368 |
Kategoria | Antropologia kulturowa |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-20906-3 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
WSTĘP 6 | |
I. ARCHITEKTURA DWORU POLSKIEGO | 16 |
1. Wzorce prawdziwego dworku | 17 |
2. Architektura literackiego dworu | 24 |
II. „TAK TU ŁADNIE, WESOŁO I PRZYTULNIE” 48 | |
1. Domowa przestrzeń | 49 |
2. Wykwintne przedmioty | 68 |
III. „ROZMAITOŚĆ W JEDNOŚCI” | 78 |
1. Zaplecze dworu | 79 |
2. Roślinna świta | 92 |
IV. MIESZKAŃCY DWORÓW 102 | |
1. Wielka rodzina | 103 |
2. Panny respektowe | 110 |
3. Służący | 116 |
4. Dzikie i oswojone zwierzęta | 121 |
V. MIKROŚWIAT 132 | |
1. Wieś – prowincjonalny świat | 133 |
2. Daleko od miasta | 138 |
3. Chłopi – bliscy sąsiedzi | 143 |
VI. ZWYCZAJNE ŻYCIE 158 | |
1. Droga | 159 |
2. Płomień świecy | 163 |
3. Ciepło z kominka | 167 |
4. Ochrona dworu | 172 |
5. Higiena, ale nieprzesadna | 177 |
6. Dworskie apteczki | 182 |
7. Pełen talerz | 191 |
8. Nie tylko samowar | 203 |
VII. „RYTUAŁY ZACHOWANIA POWSZEDNIEGO” 208 | |
1. Celebrowanie codzienności | 209 |
2. Konwencjonalna matryca | 225 |
3. Tradycyjne polowania | 228 |
4. Podejmowanie gości | 235 |
5. Odpowiednie wykształcenie | 239 |
6. „Dwór modli się każdą drzazgą swej ściany” | 249 |
VIII. „JEDYNA RÓŻNICA W FORMIE” 256 | |
1. Różnice między zaborami | 257 |
2. Architektura prestiżowa | 261 |
3. Pieniądz i szlachectwo | 270 |
4. Dwory męskie i żeńskie | 285 |
IX. OBYCZAJE WSPÓLNE DLA POLAKÓW 286 | |
1. Dom pełen obyczajów | 287 |
2. Święta Bożego Narodzenia i Wielkiejnocy | 291 |
3. Rytm świąteczny | 302 |
X. „OAZA KWIECISTA ŚRÓD PUSZCZY SAHARY” 306 | |
1. Patriotyczny dom | 307 |
2. „Dom ten, księga żywa pokoleń, budowany był przez dzieje” | 310 |
3. „Odcinki przeszłości” | 323 |
4. Drzewo wyrwane z korzeniami | 342 |
Wykaz nazw majątków | 354 |
Bibliografia | 356 |