A Ty, co sądzisz o myślących maszynach? - ebook

PRZEDMOWA

Pytanie roku 2015 portalu Edge

John Brockman

Wydawca i redaktor, Edge

Zapoczątkowane jeszcze w latach 80. filozoficzne dyskusje o sztucznej inteligencji (SI lub artificial intelligence, AI) – o tym, czy komputery mogą „naprawdę” myśleć, mieć świadomość itd. – w ostatnim czasie przerodziły się w nowy typ rozmów, poświęcony temu, w jaki sposób możemy radzić sobie z formami sztucznej inteligencji występującymi (zdaniem wielu) już dziś, we współczesnym świecie. Jeśli bowiem te formy SI osiągną „superinteligencję” (termin zapożyczony z opublikowanej w 2014 roku książki Nicka Bostroma), to mogą stać się zagrożeniem dla egzystencji człowieka, doprowadzając do – jak określił to Martin Rees – naszej „ostatniej godziny”. Całkiem niedawno międzynarodowa prasa cytowała w nagłówkach artykułów Stephena Hawkinga, który powiedział w wywiadzie dla telewizji BBC: „Rozwój pełnej sztucznej inteligencji może oznaczać koniec ludzkiej rasy”.

Pytanie roku 2015 portalu Edge¹ brzmiało więc: „A ty, co myślisz o myślących maszynach?”.

Ale zaraz, chwileczkę! Czy nie powinniśmy spytać także samych myślących maszyn, co one sądzą na ten temat? Czy może chciałyby lub czy wręcz oczekują, że będą im przysługiwać prawa obywatelskie? Czy będą miały świadomość? Jakiego rodzaju rządy owe sztuczne inteligencje by dla nas wybrały? Jakiego kształtu społeczeństwo chciałyby budować? A w ogóle to czy „ich” społeczeństwo byłoby zarazem „naszym” społeczeństwem? Czy my i sztuczne inteligencje włączymy się wzajemnie w nasze kręgi empatii?

Bardzo wielu członków klubu Edge było pionierami w dziedzinie SI – zarówno jeśli chodzi o prace doświadczalne nad nią, jak i teorię. SI była najbardziej widocznym i zarazem kluczowym punktem dyskusji pomiędzy Pamelą McCorduck (Machines who think) i Isaakiem Asimovem (Machines that think), toczonych już w latach 80. podczas naszych pierwszych spotkań. Rozmowy prowadzimy nieprzerwanie – czego dowodem jest choćby opublikowany na stronie Edge materiał pioniera wirtualnej rzeczywistości Jarona Laniera pt. „The myth of AI” (Mit sztucznej inteligencji). Sposób, w jaki wyjaśnia on błędy logiczne i niepokoje, jakie wywołują próby postrzegania komputerów jako „ludzi”, wzbudził masę ubogacających i prowokujących komentarzy.

Czy SI staje się coraz bardziej rzeczywista? Czy wkroczyliśmy już w nową erę inteligentnych maszyn? Czas dojrzeć, by zmierzyć się z tym tematem. Autorzy tegorocznej odsłony Pytania Edge (jest ich niemal dwustu) stanowią dojrzałe grono specjalistów wystrzegających się nawiązań do science fiction i filmów w rodzaju: „Star maker”, „Zakazana planeta”, „Projekt Forbina”, „Łowcy androidów”, „2001”², „Ona”, „Matrix” czy „The Borg”. Osiemdziesiąt lat po tym, jak Alan Turing opracował swą uniwersalną maszynę, czas już oddać honor jemu i innym pionierom sztucznej inteligencji i pozwolić im na zasłużony spoczynek. Historię już znamy (Chętnych zapraszam do materiału George’a Dysona z 2004 roku pt. „Turing’s Cathedral”, który znajdziecie na stronie Edge). Co dalej?

Otóż, zgodnie z należytym porządkiem, teraz Edge zadaje pytanie: A TY, CO MYŚLISZ O MYŚLĄCYCH MASZYNACH?

— John Brockman
Wydawca i redaktor, Edge