Ebook Piastówny i żony Piastów mobi,epub

Do księżniczek, które zostały zakonnicami, zaliczyła Autorka także Gryfinę, wdowę po Leszku Czarnym. Tymczasem Gryfina, choć po śmierci męża na kilka lat osiadła w Sączu, klaryską nie została. Była tylko panią sądecką. Można się też zastanawiać, czy rzeczywiście pozycja kobiet w Polsce była niższa niż kobiet w zachodniej Europie. Autorka pisze, że na Zachodzie przysługiwały księżniczkom prawa do korony, a w Polsce nie. Wydaje się jednak, że prawa te wyglądały podobnie. Zarówno w Polsce, jak i w innych państwach Europy tron dziedziczył najstarszy syn zmarłego władcy, kobiety dziedziczyły dopiero wtedy, gdy nie było męskich następców. A tak przecież było i w Polsce, tyle że do drugiej połowy XIV wieku zawsze znajdowali się męscy następcy. Gdy jednak tylko zabrakło męskiego następcy zmarłego króla, koronę przekazała swemu synowi kobieta, siostra Kazimierza Wielkiego. Wiadomo natomiast, że w Polsce kobiety dziedziczyły majątki na równych prawach z mężczyznami, mamy na to dowody, od XI wieku poczynając. Mimo tych kilku drobnych uwag, które wynikły przede wszystkim z postępu wiedzy, stwierdzić należy, że Jadwiga Żylińska napisała wspaniałą książkę, dzięki której można poznać zarówno dzieje żon i córek Piastów, jak i rozszerzyć wiedzę na temat historii nie tylko polskiej. Marek Kazimierz Barański Rzepka Zacząć wypada od Rzepki, żony Piasta, założyciela pierwszej dynastii polskiej. Synem ich miał być Siemowit, który wstąpił na tron po księciu Popielu. Ale kroniki znają dopiero prawnuka Siemowita, Mieszka I, którego Widukind mieni królem Słowian i ,,przyjacielem cesarza". Praprababka Mieszka I jest postacią legendarną, której imię pojawia się po raz pierwszy w dwunastowiecznej kronice Galla sławiącego gesta Krzywoustego i opisującego dzieje jego przodków i księstwa. Być może jednak imiona założycieli dynastii panującej żyły w tradycji dworskiej i przechodziły z pokolenia w pokolenie. ,,Wszelkie mity zanalizowane w świetle faktów odsłonić mogą rąbek prawdy, która w nich tkwi" - mówi Witold Hensel, archeolog. Tak było w wypadku Schliemanna i Evansa, którzy idąc po tropach Homera, odkopali Troję i Knossos, weryfikując legendarne podania Achajów. Podobnie odkrycia archeologiczne dokonane w ostatnich dziesiątkach lat na ziemiach polskich rzucają nowe światło na początki państwa polskiego i jeśli nawet nie są w stanie potwierdzić imion przekazanych przez legendę - Popiela, Piasta, Rzepki, Siemowita - osadzają je w konkrecie historycznym. Przypomnijmy zatem, co mówi tekst Galla, naszej najstarszej kroniki, i spróbujmy iść jego tropami. ,,Był mianowicie w mieście Gnieźnie, które po słowiańsku znaczy tyle co <>, książę imieniem Popiel, mający dwóch synów. Przygotował on zwyczajem słowiańskim wielką ucztę na ich postrzyżyny, na którą zaprosił bardzo wielu swych wielmożów i przyjaciół. Zdarzyło się zaś z tajemnej woli Boga, że przybyli tam dwaj goście, którzy nie tylko że nie zostali zaproszeni na ucztę, lecz nawet odpędzeni w krzywdzący sposób od wejścia do miasta. A oni, oburzeni nieludzkością owych mieszczan, skierowali się od razu na przedmieście, gdzie trafili zupełnym przypadkiem przed domek oracza wspomnianego księcia, który urządzał ucztę dla synów. Ów biedak, pełen współczucia, zaprosił tych przybyszów do swej chatki i jak najuprzejmiej roztoczył przed nimi obraz swego ubóstwa [...] Mieszkańcami gościnnego domu byli: niejaki Piast, syn Chościska, i żona jego imieniem Rzepka". Oszczędna relacja Galla stwarza plastyczną wizję grodu z siedzibą książęcą i podgrodzia, wizję dostatecznie sugestywną, ażeby szukać dowodów na jej egzystencję. Jakoż wykopaliska archeologiczne w Gnieźnie poświadczają, że istniał tam na tzw. Górze Lecha warowny gród, którego powstanie datowane jest na wiek VIII. ,,Wał obronny grodu wzniesiony był w konstrukcji tzw. rusztowej, tj. w technice typowej dla wałów Słowian północno-zachodnich [...] Fortyfikacje te w ciągu IX i początkach X wieku nieraz naprawiano i ulepszano" (W. Hensel). Kolejne warstwy umocnień i zabudowań grodu spoczywają jedna na drugiej, świadcząc o ciągłości ośrodka władzy, co niewątpliwie przemawia na korzyść relacji Galla. W świetle wykopalisk nie tylko Ziemomysł, Leszek i Siemowit, ale nawet ,,postacie Popiela i Piasta zaczynają nabierać rumieńców rzeczywistości" (W. Hensel). Z pomocą archeologii przychodzą również wiadomości z innych dziedzin nauki. I tak prof. H. Łowmiański stwierdza, że na wiek VII przypada wielki przełom gospodarczy na ziemiach Polski i przejście od systemu wypaleniskowego do systemu ornego, z czego wynikają ważkie konsekwencje natury społecznej i politycznej. Stabilizacja gospodarza doprowadziła do rozpadu wspólnoty rodowej: ,,Ród był zapewne konieczny p