Jeden dzień w starożytnym Rzymie Życie powszednie, sekrety, ciekawostki

Prezentowana książka dotyczy działalności prasowo-wydawniczej, dziennikarskiej i redakcyjnej Augustyna Wróblewskiego, wybitnego chemika i biochemika, docenta Uniwersytetu Jagiellońskiego. W styczniu 1905 r. w Krakowie powołał on do życia periodyk "Przyszłość" propagujący hasła: abstynencji, bezpartyjności i prohibicji. Względne powodzenie przedsięwzięcia, umiarkowany odzew czytelniczy, który umożliwił jego egzystencję do wybuchu I wojny światowej (aczkolwiek Wróblewski wycofał się z redakcji w połowie 1907 r.), skłoniły założyciela pisma do powołania kolejnego tytułu prasowego - "Czystość", "dwutygodnika bezpartyjnego, poświęconego sprawom zwalczania prostytucji i nierządu". Pierwszy numer pisma pojawił się w połowie 1905 roku, początkowo w postaci samoistnego dodatku prasowego, a następnie samodzielnego wydawnictwa, które z przerwami, głównie spowodowanymi brakiem środków finansowych, przetrwało do końca 1909 roku.

Dlaczego wybitny chemik, docent Uniwersytetu Jagiellońskiego porzuca karierę naukową, by poświęcić się dziełu odrodzenia moralnego społeczeństwa? Jaką rolę w tej konwersji odegrały dramatyczne wypadki 1902 r., w wyniku których Augustyn Wróblewski osadzony został jako nieuleczalnie chory w szpitalu psychiatrycznym? Czy kolejne prasowe przedsięwzięcia, w tym przede wszystkim "Czystość", pełniły rolę trampoliny, dzięki której miał powrócić do życia publicznego w glorii reformatora społecznego, misjonarza etycznej przemiany, adwokata odrzuconych i wykluczonych? W jakim stopniu perypetie osobiste wywarły wpływ na program, kształt, zawartość "Czystości"? Czy dzieło na wskroś autorskie, swoiste forum radykalnych poglądów Wróblewskiego w kwestiach społecznych miało szanse na rezonans czytelniczy? Na te pytania autor próbuje odpowiedzieć w relacji o niecodziennym piśmie i niezwykłym jego założycielu, który postanowił prowadzić życie prawdziwego człowieka.

Wstęp / 7

Rozdział 1. W domu rodzinnym (1912–1930) / 29
W kręgu rodziny / 29
W latach szkolnych / 34
Na początku drogi do zrozumienia tajemnicy Ewangelii / 37

Rozdział 2. Podczas studiów na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej (1930–1934) / 42
Na Politechnice Lwowskiej / 42
W katolickich organizacjach akademickich / 45
We lwowskim oddziale Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” / 50
Debiut publicystyczny na łamach „Vox Universitatis” / 56
Początki publicystyki na łamach „Życia Technickiego” i „Dyszla w Głowie” / 59

Rozdział 3. W czasie studiów na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (1934–1938) / 76
Mistrzowie profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego / 77
Mistrzowie personalizmu francuskiego / 78
W krakowskim oddziale Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” / 82
Tygodnie Społeczne SKMA „Odrodzenie” / 87
Z perspektywy Krakowa na szpaltach lwowskiego biuletynu „Dyszel w Głowie” / 90
Na łamach „Odrodzenia” oraz podczas XIV Tygodnia Społecznego SKMA „Odrodzenie” – Kraków 1935 / 94
Na łamach wileńskiego „Paxu” / 102
W czasie XV Tygodnia Społecznego SKMA „Odrodzenie” – Lwów 1936 / 113
W trakcie XVI Tygodnia Społecznego SKMA „Odrodzenie” – Wilno 1937 / 127
W kręgu zainteresowań literackich na szpaltach „Kultury” / 135
Aktywność międzynarodowa w katolickich środowiskach młodzieży akademickiej / 141
Na łamach „Prosto z Mostu” i „Gazety Kościelnej” / 147
Ślub z Anną Gąsiorowską / 160

Rozdział 4. W redakcji i na łamach „Głosu Narodu” (1939) / 167
W charakterze członka redakcji chadeckiego dziennika / 171
Wobec zagrożenia wybuchu konfliktu europejskiego / 196
Redaktor naczelny „Głosu Narodu” / 210

Epilog (1939–1945). W Goszycach / 218

Zakończenie / 248
Bibliografia / 265
Indeks osobowy / 284

SPIS TREŚCI
ZENON ROMANOW – Andrzej Czarnik – nauczyciel, historyk, społecznik 5
Bibliografia publikacji Andrzeja Czarnika, opr. Zenon Romanow i Wojciech Skóra 9
JAROSŁAW SOCHACKI – Kwestia trybutu śląskiego w XII wieku 13
AGNIESZKA TETERYCZ-PUZIO – Wyprawa księcia Henryka Sandomierskiego do Palestyny 29
ZBIGNIEW I. BRZOSTOWSKI – Reinhold Heidenstein – Epitafium historyka 43
ANDRZEJ GROTH – Wieś kaszubska Krokowa w XVII-XVIII wieku 47
ZYGMUNT SZULTKA – Pierwsze niemieckie tłumaczenie „Bogurodzicy” 55
MARIAN MROCZKO – O kształt polskiego obszaru narodowego nad Bałtykiem w końcu XIX i na początku XX wieku 65
MAŁGORZATA MASTALERZ-KRYSTJAŃCZUK – Pomorze w publicystyce
Antoniego Chołoniewskiego 79
HIERONIM RYBICKI – Andrzej Czarnik o Pograniczu niemiecko-
-polskim w okresie między dwiema wojnami światowymi 97
KACPER PENCARSKI – Przebieg demobilizacji w Koszalinie w latach 1918-1920 111
ELśBIETA KAL – Dialog twórczości Karla Schmidta-Rottluffa i Maxa Pechsteina. Szkic problematyki 123
GRZEGORZ P. BĄBIAK – Pstrągi Maxa Pechsteina 143
MAREK STAśEWSKI – Zmiany statutu Obywatelskiego Stowarzyszenia Strzeleckiego w Oliwie (Bürgerschützenverein Oliva e.V.) w latach 1934-1941. Przyczynek do nazyfikacji Wolnego Miasta Gdańska 149
WOJCIECH SKÓRA – Glosa do pomorskich podróŜy Józefa Kisielewskiego (1937-1938) 161
PIOTR KOŁAKOWSKI – Organizacja i działalność polskiego wywiadu na kierunku czecho-słowackim (listopad 1938 – marzec 1939) 171
MAREK ANDRZEJEWSKI – W cieniu Berlina. Stosunki polsko-
-szwajcarskie po wybuchu II wojny światowej 185
JERZY W. BOREJSZA – Kilka uwag o kolaboracji we współczesnym języku polskim 195
TADEUSZ KMIECIK – Organizacja systemu szkolnictwa wojskowego w latach 1945-1955 205
JERZY PRZYBYLSKI – Rozwój i doskonalenie szkolenia specjalistów – marynarzy i podoficerów dla potrzeb Marynarki Wojennej w latach 1956-1980 225
ZENON ROMANOW – Zjazd działaczy V dzielnicy Związku Polaków
w Niemczech w Złotowie w 1957 roku 239
MACIEJ HEJGER – Położenie mniejszości narodowych na terenie województwa koszalińskiego w latach 1960-1970 w świetle źródeł 253
ARKADIUSZ SŁABIG – śydzi w województwie koszalińskim w okresie kampanii antysyjonistycznej 1967-1968 w świetle dokumentów Służby Bezpieczeństwa 269
PIOTR SEMKÓW – Sprawa „Ren”. Działalność MSW PRL na kierunku zachodnioniemieckim w latach 70. XX wieku 281
Informacje o autorach 289

Praca ma charakter biograficzny, skupia się na pokazaniu kariery politycznej ostatniego wojewody mińskiego w dziejach Rzeczypospolitej Adama Chmary. Jest ona sama w sobie interesująca, ale przede wszystkim robi wrażenie skalą awansu, od łowczego mińskiego do wojewody mińskiego, dodajmy co nie jest bez znaczenia pierwszego senatorstwa w rodzinie Chmarów. Jakkolwiek kariera polityczna bohatera stanowi szkielet tego studium, to obejmuje ma ona znacznie szerszy zakres problemów. Przedstawia funkcjonowanie i mechanizmy tworzenia elit w czasach stanisławowskich, pokazuje obraz polityczny prowincji litewskiej, a w tej przestrzeni, przejście od politycznych rozgrywek województwa mińskiego do polityki państwowej państwa polsko-litewskiego. Prezentowane w rozprawie są różne podejścia obywateli – nie tylko A. Chmary – do najistotniejszych kwestii związanych z istnieniem Rzeczypospolitej oraz ogólnie odrysowane są codzienne sprawy w życiu elit stanisławowskich. Sfera polityczna to tylko jedna z nich i to nie zawsze najważniejsza. Na takiej szerokiej płaszczyźnie pokazano także sposoby osiągania sukcesu na drodze publicznej posługi, ale też polityczne meandry życia publicznego na Litwie i słabnącą rolę wielkich litewskich rodów.

Zbiór opartych na faktach opowiadań o bohaterskich agentach działających podczas II wojny światowej. Książka składa się z czterech części. W pierwszej z nich poznajemy nieznane epizody z działalności wywiadowczej rządu emigracyjnego w Londynie. Część druga jest poświęcona czterem spośród trzydziestu dziewięciu agentek SOE, sekcji specjalnej wywiadu brytyjskiego. Trzecia część to historia burzliwego życia Sergiusza Piaseckiego – znanego pisarza, agenta wywiadu i przemytnika, więźnia Świętego Krzyża. Całość kończy tzw. Rodzinne postscriptum. Inspiracją dla autorki były przeżycia wojenne jej ojca oraz jego stryja – wstrząsające losy kadeta, żołnierza i cichociemnego. Zachowując styl zbeletryzowanej opowieści, nie tylko przedstawiono niezwykłe, często dramatyczne losy alianckich szpiegów, ale również odkryto nieznane karty dziejów II wojny światowej.

Prezentowany tom czasopisma składa z kilkunastu artykułów o tematyce historycznej. Obok artykułów w dalszej części książki znalazły się Źródła i materiały oraz Recenzje, Sprawozdania i Kronika naukowa.