Zakażenia szpitalne w jednostkach opieki zdrowotnej - ebook

Pierwszy na rynku wydawniczym podręcznik, w którym uwzględniono wszystkie elementy konieczne w codziennej realizacji nadzoru nad zakażeniami szpitalnymi.
W publikacji omówiono: profilaktykę i diagnostykę zakażeń szpitalnych oraz instytucjonalnych, tj. zarówno związanych z opieką nad pacjentem w szpitalu, jak i nad rezydentem opieki długoterminowej w zakładzie opiekuńczo-leczniczym. Przedstawiono również zagadnienia nieobecne w literaturze polskojęzycznej, takie jak: bankowanie mleka kobiecego, komunikacja społeczna, metody stosowane w dochodzeniach epidemiologicznych, szacowanie ryzyka zakażeń czy sposoby skutecznego wdrażania innowacji.
Książka będzie doskonałym źródłem wiedzy dla wszystkich osób, dla których kontrola zakażeń jest ważnym elementem pracy: zarządzających szpitalami, lekarzy, pielęgniarek, diagnostów.

Przedmowa VIII
1. Wprowadzenie do epidemiologii chorób zakaźnych
1.1. Podstawowe pojęcia i definicje – Małgorzata Sadkowska-Todys, Andrzej Zieliński
Proces zakaźny
Historia naturalna choroby zakaźnej
Szerzenie się chorób zakaźnych w populacji
Badania epidemiologiczne
Epidemiologiczne badanie przyczyn chorób
Nadzór epidemiologiczny
Zakażenia związane z opieką medyczną
1.2. Biostatystyka – Agnieszka Pac
Definicje i oznaczenia
Przedziały ufności
Testowanie hipotez statystycznych
Testowanie hipotez dotyczących wartości średnich
Testowanie hipotez dotyczących częstości (odsetków)
Korelacja i regresja liniowa
Regresja logistyczna
Analiza przeżycia
Trafność diagnostyczna
Piśmiennictwo

2. Mikrobiologia zakażeń szpitalnych
2.1. Zakażenia bakteryjne – Marta Wróblewska
Ziarenkowce Gram-dodatnie
Pałeczki Gram-ujemne
Pałeczki Gram-dodatnie
Laseczki z rodzaju Clostridium
2.2. Zakażenia wirusowe – Marta Wróblewska
Wirusy oddechowe
Wirusy przenoszone przez krew
Nowe zagrożenia
2.3. Zakażenia grzybicze – Marta Wróblewska
Grzyby drożdżopodobne (drożdżaki)
Drożdże
Grzyby pleśniowe
Grzyby dimorficzne
2.4. Biofilm bakteryjny jako jeden z patomechanizmów zakażeń – Marzenna Bartoszewicz, Adam F. Junka
Wyjaśnienie przyczyn powstawania biofilmu
Możliwości przetrwania biofilmu w organizmie gospodarza
Ograniczanie tworzenia struktury biofilmu
2.5. Oporność bakterii na antybiotyki, mechanizmy jej powstawania i znaczenie kliniczne – Beata Kowalska-Krochmal
Genetyczne podstawy mechanizmów oporności bakterii na antybiotyki
Mechanizmy oporności ziarenkowców Gram-dodatnich
Mechanizmy oporności pałeczek Gram-ujemnych
Piśmiennictwo

3. Podstawy kontroli zakażeń w warunkach zakładu opieki zdrowotnej – Jadwiga Wójkowska-Mach
3.1. Higiena rąk i zastosowanie rękawiczek ochronnych
Skóra i jej flora
Definicje
Techniki higieny rąk
3.2. Zasady izolacji pacjenta
Definicje
Piśmiennictwo

4. Współpraca z laboratorium mikrobiologicznym i apteką szpitalną
4.1. Racjonalna antybiotykoterapia i receptariusz szpitalny – Grzegorz Ziółkowski
Racjonalna antybiotykoterapia
Receptariusz szpitalny: antybiotykowy
4.2. Okołooperacyjna i okołoporodowa profilaktyka antybiotykowa – Małgorzata Bulanda
Profilaktyka okołooperacyjna
Profilaktyka okołoporodowa
4.3. Metody oceny zużycia antybiotyków – Anna Różańska
4.4. Pobieranie materiałów do badań mikrobiologicznych – Monika Pomorska-Wesołowska
Ogólne zasady pobierania materiału do badań mikrobiologicznych
Przechowywanie i transport materiału
Szczegółowe zasady pobierania materiałów
Błąd przedlaboratoryjny
4.5. Kontrola mikrobiologiczna mieszanin żywieniowych – Magdalena Piętka
Wymagania farmakopealne i ocena ryzyka skażenia
Badanie jałowości gotowej mieszaniny żywieniowej
Elementy kontroli mikrobiologicznej
Piśmiennictwo

5. Organizacja systemu kontroli – Anna Szczypta
5.1. Zespół Kontroli Zakażeń (ZKZ)
5.2. Komitet Kontroli Zakażeń (KKZ)
5.3. Organizacja pracy pielęgniarki epidemiologicznej
5.4. Edukacja personelu, szacowanie potrzeb edukacyjnych
Piśmiennictwo

6. Nadzór nad zakażeniami związanymi z opieką zdrowotną
6.1. Definicje i kryteria rozpoznania zakażeń – Anna Różańska
Zakażenie miejsca operowanego (ZMO)
Zakażenie krwi
Zapalenie płuc
Zakażenie układu moczowego
Zakażenia kości i stawów
Zakażenie układu sercowo-naczyniowego
Zakażenia wewnątrzbrzuszne
Zakażenia układu rozrodczego
Zakażenia skóry i tkanki podskórnej
6.2. Rejestracja zakażeń – Jadwiga Wójkowska-Mach
Efektywna rejestracja zakażeń
Metody rejestracji zakażeń
Zbieranie danych do rejestru zakażeń
6.3. Ocena ryzyka rozwoju zakażenia, zarządzanie ryzykiem w kontroli zakażeń – Jadwiga Wójkowska-Mach
Prewalencja
Zachorowalność
Ocena ryzyka rozwoju zakażenia
Matryca analizy ryzyka
6.4. Zakażenia endemiczne i epidemiczne. Dochodzenie epidemiologiczne – Jadwiga Wójkowska-Mach
Epidemia
Dochodzenie epidemiologiczne
6.5. Raportowanie i informacja zwrotna – Jadwiga Wójkowska-Mach
Informacja zwrotna
Raportowanie
6.6. Genotypowanie drobnoustrojów w kontroli zakażeń – Agnieszka Chmielarczyk
Analiza restrykcyjna chromosomalnego DNA połączona z elektroforezą pulsową
Amplifikacja pozagenowych sekwencji powtórzonych metodą PCR 227 Polimorfizm długości amplifikowanego fragmentu DNA
Analiza sekwencji pojedynczego locus
Analiza sekwencji wielu loci
Sekwencjonowanie całego genomu
6.7. Przegląd i ocena dostępnych źródeł informacji dotyczących profilaktyki zakażeń – Jadwiga Wójkowska-Mach
Przygotowanie zaleceń
Dostępność zaleceń
Piśmiennictwo

7. Zakażenia w różnych obszarach klinicznych
7.1. Pacjent operowany – Mateusz Wierdak, Jadwiga Wójkowska-Mach, Anna Szczypta
Pacjent operowany
Wybór techniki operacyjnej a ryzyko zakażeń szpitalnych
Przygotowanie pacjenta i przebieg zabiegu operacyjnego
Okres pooperacyjny
Pooperacyjne zapalenie płuc
7.2. Wszczepy i zastosowanie protez – Małgorzata Bulanda
Charakterystyka wszczepu
Etiopatogeneza zakażeń związanych z biomateriałem
Profilaktyka i leczenie zakażeń okołowszczepowych
7.3. Oddział intensywnej terapii – Agnieszka Misiewska-Kaczur
Oddział intensywnej terapii
Zakażenia u pacjenta z cewnikiem w żyle centralnej
Zakażenia układu moczowego u pacjenta z cewnikiem w pęcherzu moczowym
Zapalenie płuc związane z wytworzeniem sztucznej drogi oddechowej i wentylacją mechaniczną
7.4. Oddziały neonatologiczne i pediatryczne – Jadwiga Wójkowska-Mach
Epidemiologia
Definicje zakażeń w grupie noworodków z bardzo małą masą urodzeniową
Etiologia zakażeń na oddziałach neonatologicznych
Epidemiczne występowanie zakażeń
Etiologia zakażeń na oddziałach pediatrycznych
7.5. Oddział oparzeniowy – Małgorzata Bulanda
Patomechanizm rany oparzeniowej
Zakażenie rany oparzeniowej
Epidemiologia zakażeń rany oparzeniowej
Zapobieganie zakażeniom rany oparzeniowej
7.6. Pacjent z HIV/AIDS – Beata Ochocka
Zarys sytuacji epidemiologicznej HIV/AIDS
Aspekty etyczno-prawne problematyki HIV/AIDS
Pacjent z HIV/AIDS: rola i zadania Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych
Procedury i zasady postępowania eliminujące ryzyko szpitalnych zakażeń HIV
7.7. Zakażenia w pierwotnych i wtórnych niedoborach odporności – Jolanta Goździk
Pierwotne niedobory odporności
Wtórne niedobory odporności
Zakażenia u biorców przeszczepów
7.8. Oddział położniczy – Katarzyna Kopeć-Godlewska, Jadwiga Wójkowska-Mach
7.9. Bank mleka kobiecego – Marta Twardoch-Drozd
Organizacja banku mleka
Zasady kwalifikacji dawczyni mleka
Zasady przechowywania i pasteryzacji mleka w banku mleka
7.10. Opieka długoterminowa – Jadwiga Wójkowska-Mach
Epidemiologia
Zakażenie układu moczowego
Zakażenia układu oddechowego
Zakażenia skóry i tkanek miękkich, zarażenia pasożytnicze
Zakażenia epidemiczne (epidemie) w zakładach opieki długoterminowej
Program kontroli zakażeń
7.11. Pacjent geriatryczny – Barbara Gryglewska, Anna Kańtoch
Epidemiologia i konsekwencje zakażeń
Czynniki ryzyka zakażeń
Definicja zakażeń u chorych w wieku podeszłym
Zakażenia układu oddechowego
Zakażenie układu moczowego
Zakażenia przewodu pokarmowego
Zapobieganie zakażeniom w starszym wieku
7.12. Wybrane zakażenia układu pokarmowego – Gajane Martirosian
Charakterystyka norowirusów
Charakterystyka Clostridium difficile
7.13. Rany przewlekłe – Marzenna Bartoszewicz
Definicja rany przewlekłej
Mechanizm tworzenia biofilmu na ranach
Etapy rozwoju zakażenia
Wytyczne postępowania w ranie zagrożonej infekcją a wskazania do zastosowania antyseptyki i specjalistycznych opatrunków
Piśmiennictwo

8. Nadzór pielęgniarski w wybranych obszarach klinicznych
8.1. Pacjent z cewnikiem w pęcherzu moczowym – Marta Wałaszek
Zasady zapobiegania zakażeniom układu moczowego związanym z cewnikowaniem pęcherza moczowego
Przygotowanie pacjenta do cewnikowania pęcherza moczowego
Pielęgnowanie pacjenta z cewnikiem w pęcherzu moczowym
8.2. Pacjent narażony na zapalenie płuc – Marta Wałaszek
Profilaktyka szpitalnych zapaleń płuc
Profilaktyka szpitalnych zapaleń płuc związanych z wentylacją
8.3. Zastosowanie linii naczyniowych – Maria Budnik-Szymoniuk
8.4. Zakażenia w żywieniu dojelitowym i pozajelitowym prowadzonym w warunkach szpitalnych – Anna Zmarzły
Niedożywienie a zakażenia
Zakażenia w żywieniu dojelitowym
Zakażenia związane z gastrostomią klasyczną i gastrostomią endoskopową typu PEG
Zakażenia w żywieniu pozajelitowym
8.5. Postępowanie z raną przewlekłą – Małgorzata Szczepaniak
Rodzaje ran przewlekłych
Pielęgnowanie ran przewlekłych
Nowoczesne kierunki leczenia
Piśmiennictwo

9. Dekontaminacja
9.1. Utrzymanie czystości – Jolanta Sergot-Kowalska
Koło Sinnera
Narzędzia
Środki chemiczne
Technologia czyszczenia
Maszyny
9.2. Dekontaminacja środowiska nieożywionego niskiego ryzyka – Edyta Synowiec
9.3. Dekontaminacja środowiska nieożywionego wysokiego ryzyka – Krystyna Brońska
Zasady czyszczenia sali operacyjnej (postępowanie międzyzabiegowe)
Postępowanie końcowe
9.4. Wyzwania kompleksowej dezynfekcji – Anna Różańska
9.5. Kontrola czystości środowiska szpitalnego – Agnieszka Gniadek
9.6. Dekontaminacja narzędzi i materiałów medycznych – Ewa Starowiejska
Teoria wartości A0
Centralna sterylizatornia w świetle wymagań architektoniczno-budowlanych
Czyszczenie i dezynfekcja
Sterylizacja
Reprocesowanie sprzętu jednorazowego użytku
Narażenie zawodowe
Piśmiennictwo

10. Rola służb pomocniczych w kontroli zakażeń szpitalnych – Małgorzata Giemza
Zasady prawidłowego utrzymania czystości
Bielizna szpitalna a ryzyko wystąpienia zakażeń
Żywienie w szpitalu
Czystość mikrobiologiczna powietrza w szpitalu
Piśmiennictwo

11. Ochrona zdrowia personelu medycznego
11.1. Profilaktyka zakażeń wśród personelu medycznego – Anna Szczypta
11.2. Postępowanie poekspozycyjne – Anna Szczypta
11.3. Lekoterapia po zakłuciu z inokulacją – Monika Bociąga-Jasik
Postępowanie w przypadku ekspozycji związanej z ryzykiem zakażenia HIV
Postępowanie po ekspozycji na zakażenie HBV
Postępowanie po ekspozycji na HCV
11.4. Immunoterapia i immunoprofilaktyka zakażeń – Magda Baran
Immunoprofilaktyka czynna i bierna
Szczepienia zalecane rutynowo całemu personelowi
Szczepienia zalecane w szczególnych okolicznościach
Piśmiennictwo

12. Proces akredytacji i certyfikacji – Jerzy Kulikowski

13. Analiza ekonomiczna w kontroli zakażeń – Anna Różańska
Piśmiennictwo

14. Wdrażanie zmiany postaw personelu w placówce medycznej – Jerzy Rosiński
Zmiana postaw personelu – poziom organizacji
Zmiana postaw personelu – poziom zespołu
Zmiana postaw personelu – poziom pojedynczego pracownika
Piśmiennictwo

Skorowidz