EBOOKI WYDAWCY
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Znakomicie napisany podręcznik dla lekarzy rodzinnych doczekał się trzeciego wydania.
Pierwsze rozdziały nowego, zaktualizowanego wydania MEDYCYNY RODZINNEJ poświęcone zostały organizacji opieki zdrowotnej oraz relacji lekarz–pacjent. Ponieważ opieka lekarza medycyny rodzinnej obejmuje cały okres życia człowieka, od okresu prenatalnego aż po wiek senioralny, rozdziały te odnoszą się do chorego w jego środowisku społecznym i rodzinnym. W dalszej części książki omówiono zagadnienia z zakresu diagnostyki i terapii najczęstszych zaburzeń spotykanych w codziennej praktyce lekarza rodzinnego. W rozdziałach tych szczególną uwagę zwrócono na badania podmiotowe, tzn. wywiad, czyli rozmowę z chorym lub jego opiekunami. Teksty wzbogacono licznymi rycinami, tabelami i przykładami z praktyki klinicznej. Podręcznik zyskał bardziej poręczą dla czytelnika formę.
Publikacja ta, rekomendowana przez Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, stanowi cenne źródło wiedzy dla specjalistów medycyny rodzinnej, a przede wszystkim dla lekarzy specjalizujących się w tej dziedzinie oraz studentów medycyny.
Rok wydania | 2017 |
---|---|
Liczba stron | 1200 |
Kategoria | Choroby wewnętrzne |
Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
ISBN-13 | 978-83-200-5334-0 |
Numer wydania | 3 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
EBOOKI WYDAWCY
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Przedmowa XII | |
1. Podstawy medycyny rodzinnej | 1 |
1.1. Zarys historii podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce – Maciej Godycki-Ćwirko, Adam Windak, Katarzyna Kosiek | 1 |
1.1.1. Ewolucja lecznictwa otwartego do918 roku | 1 |
1.1.2. Lecznictwo otwarte w latach 1918–1939 | 2 |
1.1.3. Otwarta opieka zdrowotna w latach 1945–1989 | 3 |
1.1.4. Rozwój koncepcji instytucji lekarza rodzinnego w Polsce | 4 |
1.2. Pryncypia medycyny rodzinnej – Adam Windak, Maciej Godycki-Ćwirko | 6 |
1.2.1. Koncepcja wszechstronnej medycyny | 6 |
1.2.2. Kompetencje lekarza rodzinnego | 8 |
1.2.3. Sześć podstawowych zasad dyscypliny | 10 |
Pytania kontrolne | 11 |
2. Lekarz rodzinny w systemie opieki zdrowotnej | 13 |
2.1. Uwarunkowania stanu zdrowia – Jacek R. Łuczak | 13 |
2.1.1. Stan zdrowia społeczeństwa polskiego | 13 |
2.1.2. Czynniki warunkujące stan zdrowia | 15 |
2.1.3. Rola lekarza rodzinnego w kształtowaniu stanu zdrowia społeczeństwa | 19 |
2.2. Współpraca z władzami regionu oraz innymi środowiskami zawodowymi – Jarosław Pinkas, Agnieszka Jankowska-Zduńczyk | 21 |
2.2.1. Zasady organizacji opieki społecznej w Polsce | 21 |
2.2.2. Rola lekarza rodzinnego w zakresie komunikowania pacjenta z placówkami pomocy społecznej | 26 |
2.2.3. Współpraca lekarza rodzinnego z samorządem terytorialnym | 27 |
Pytania kontrolne | 28 |
3. Przygotowanie lekarza rodzinnego | 29 |
3.1. Charakterystyka specjalizacji – Witold Lukas, Elżbieta Mizgała-Izworska | 29 |
3.1.1. Struktura programu specjalizacji | 29 |
3.1.2. Rola kierownika specjalizacji | 31 |
3.2. Kształcenie w praktyce lekarza rodzinnego – Witold Lukas, Zbigniew J. Król | 32 |
3.2.1. Cele kształcenia | 32 |
3.2.2. Zalecane zasady doboru lekarza rodzinnego-nauczyciela do szkoleń w praktyce | 33 |
3.2.3. Sposób doboru lekarza rodzinnego-nauczyciela oraz rezydenta-ucznia | 34 |
3.2.4. Lista podstawowych cech i zasad funkcjonowania praktyki lekarza rodzinnego | 38 |
3.2.5. Lista zagadnień związanych z organizacją praktyki lekarza rodzinnego i zarządzaniem nią | 39 |
3.2.6. Lista praktycznych umiejętności dotyczących opieki nad pacjentem | 40 |
3.2.7. Zasady praktycznego kształcenia rezydenta | 41 |
Pytania kontrolne | 42 |
Piśmiennictwo | 42 |
4. Charakterystyka praktyki lekarza rodzinnego | 43 |
4.1. Organizacja praktyki lekarza rodzinnego i zarządzanie nią – Maciej Godycki-Ćwirko, Katarzyna Kosiek | 43 |
4.1.1. Praktyka | 43 |
4.1.2. Osoby | 43 |
4.1.3. Rzeczy | 47 |
4.1.4. Finanse | 50 |
4.1.5. Informacja | 51 |
4.1.6. Czas | 52 |
4.1.7. Opieka | 54 |
4.2. Akredytacja jakości praktyk lekarzy rodzinnych – Jan Leszek Wolańczyk | 56 |
4.2.1. Co to jest akredytacja jakości? | 56 |
4.2.2. Akredytacja jakości na świecie | 57 |
4.2.3. Dlaczego taka akredytacja, a nie ISO | 58 |
4.2.4. Krótka historia programu akredytacji w Polsce | 58 |
4.2.5. Standardy akredytacyjne | 60 |
4.2.6. Wizytatorzy | 64 |
4.2.7. Procedury akredytacyjne | 65 |
Pytania kontrolne | 67 |
Piśmiennictwo | 67 |
5. Opieka lekarza rodzinnego nad pacjentem w kontekście rodziny | 69 |
5.1. Rola rodziny w zdrowiu i chorobie – Bogusława Franek | 69 |
5.1.1. Systemowe rozumienie rodziny | 69 |
5.1.2. Cykl życia rodziny | 70 |
5.1.3. Wpływ rodziny na proces chorowania | 71 |
5.1.4. Wpływ choroby przewlekłej na sytuację rodziny | 72 |
5.2. Badania przesiewowe – Sławomir Chlabicz | 73 |
5.2.1. Charakterystyka badań przesiewowych | 73 |
5.2.2. Programy badań przesiewowych i ich rodzaje | 74 |
5.2.3. Pożądane cechy testów przesiewowych | 75 |
5.2.4. Kryteria oceny testu przesiewowego | 75 |
5.2.5. Korzyści i ryzyko związane z zastosowaniem badań przesiewowych | 76 |
5.2.6. Testy przesiewowe do wykrywania schorzeń u dzieci i młodzieży | 77 |
5.2.7. Testy przesiewowe u kobiet w ciąży | 78 |
5.2.8. Testy przesiewowe do wykrywania chorób nowotworowych u osób dorosłych | 78 |
5.2.9. Testy przesiewowe u osób dorosłych do wykrywania chorób nienowotworowych | 80 |
5.3. Orzecznictwo lekarskie – Konstanty Radziwiłł | 81 |
5.3.1. Informacje ogólne | 81 |
5.3.2. Orzekanie w sprawach dotyczących ubezpieczenia społecznego | 82 |
5.3.3. Orzekanie w sprawach dotyczących zatrudnienia i nauki | 84 |
5.3.4. Orzekanie w sprawach dotyczących kierowania pojazdami | 85 |
5.3.5. Orzekanie na potrzeby sądów | 85 |
5.3.6. Orzekanie w pozostałych sprawach | 86 |
Piśmiennictwo | 86 |
5.4. Opieka nad dzieckiem – Agnieszka Jankowska-Zduńczyk | 86 |
5.4.1. Definicja | 86 |
5.4.2. Charakterystyka populacji dzieci | 87 |
5.4.3. Opieka nad dzieckiem | 89 |
5.4.4. Profilaktyka | 90 |
Piśmiennictwo | 92 |
5.5. Osoba niepełnosprawna – Małgorzata Prędka | 93 |
5.5.1. Definicje i orzecznictwo | 93 |
5.5.2. Rola rodziny w postępowaniu z osobą niepełnosprawną | 95 |
5.5.3. Rehabilitacja zawodowa | 95 |
5.5.4. Rehabilitacja społeczna | 96 |
5.5.5. Rehabilitacja lecznicza | 96 |
5.5.6. Rola lekarza w postępowaniu z osobą niepełnosprawną | 96 |
5.5.7. Podsumowanie | 97 |
Pytania kontrolne | 97 |
6. Jakość opieki medycznej | 99 |
6.1. Jakość opieki – Tomasz Tomasik, Adam Windak | 99 |
6.1.1. Podstawowe pojęcia i definicje | 99 |
6.1.2. Cykl poprawy jakości | 100 |
6.1.3. Metody zapewnienia jakości | 105 |
6.1.4. Ustawiczny rozwój zawodowy lekarzy rodzinnych | 108 |
Pytania kontrolne | 109 |
Piśmiennictwo | 109 |
6.2. Elementy EBM – Roman Topór-Mądry, Tomasz Bochenek | 110 |
6.2.1. Co to jest EBM? | 110 |
6.2.2. Praktykowanie EBM | 110 |
6.2.3. Metodyka EBM | 111 |
6.2.4. Podsumowanie EBM | 119 |
Pytania kontrolne | 120 |
6.3. Farmakoekonomika i ocena technologii medycznych – Tomasz Bochenek, Roman Topór-Mądry | 120 |
6.3.1. Farmakoekonomika | 120 |
6.3.2. Rodzaje kosztów | 121 |
6.3.3. Rodzaje analiz farmakoekonomicznych | 121 |
6.3.4. Analizy farmakoekonomiczne „krok po kroku” | 123 |
6.3.5. Praktyczne zastosowania analiz farmakoekonomicznych i HTA | 125 |
Pytania kontrolne | 126 |
Piśmiennictwo | 126 |
7. Psychologia na potrzeby lekarza rodzinnego – Ewa Wojtyna | 127 |
7.1. Wybrane problemy i zaburzenia psychiczne w okresie adolescencji | 127 |
7.1.1. Wprowadzenie | 127 |
7.1.2. Wybrane psychologiczne aspekty dojrzewania | 128 |
7.1.3. Adolescent w systemie rodzinnym – implikacje dla lekarza rodzinnego | 129 |
7.1.4. Wybrane problemy i zaburzenia psychiczne – rola lekarza rodzinnego w diagnozie i leczeniu | 132 |
7.2. Wybrane problemy i zaburzenia psychiczne w okresie dorosłości | 138 |
7.2.1. Psychologiczny aspekt wyzwań okresu dorosłości | 138 |
7.2.2. Zaburzenia związane ze stresem i zaburzenia depresyjno-lękowe | 139 |
7.2.3. Nadużywanie substancji psychoaktywnych, leczniczych i suplementów | 144 |
7.2.4. Zachowania zdrowotne | 146 |
7.2.5. Objawy psychiczne jako skutek problemów somatycznych i efekt zażywanych leków | 147 |
7.2.6. Korzyści wtórne z choroby | 147 |
Pytania kontrolne | 148 |
Piśmiennictwo | 148 |
8. Etyka w praktyce lekarza rodzinnego – Maciej Godycki-Ćwirko, Witold Lukas | 149 |
8.1. Wartości, zasady i postawy etyczne | 149 |
8.2. Tajemnica lekarska | 151 |
8.3. Prawa i odpowiedzialność pacjenta | 151 |
8.3.1. Prawa pacjenta | 151 |
8.3.2. Odpowiedzialność pacjenta | 153 |
Pytania kontrolne | 153 |
9. Informatyzacja w podstawowej opiece zdrowotnej – Rafał Kacorzyk | 155 |
9.1. Wprowadzenie | 155 |
9.2. Informatyzacja praktyki podstawowej opieki zdrowotnej | 155 |
9.3. Ochrona danych osobowych | 157 |
9.4. Telemedycyna | 158 |
9.5. Narzędzia informatyczne wspierające lekarza | 159 |
Pytania kontrolne | 160 |
Piśmiennictwo | 160 |
10. Stany zagrożenia życia w praktyce lekarza rodzinnego – Wojciech Gaszyński | 161 |
10.1. Reanimacja i resuscytacja | 161 |
10.1.1. Definicje | 161 |
10.2. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa | 161 |
10.2.1. Podstawowe zabiegi podtrzymywania życia (ABC) | 161 |
10.2.2. Utrzymanie drożności górnych dróg oddechowych | 162 |
10.2.3. Rozpoczęcie sztucznego oddychania | 162 |
10.2.4. Błędy i niebezpieczeństwa związane z wentylacją | 164 |
10.3. Podjęcie masażu serca – uciskanie klatki piersiowej | 165 |
10.3.1. Pośredni masaż serca | 165 |
10.4. Defibrylacje (mechaniczna i elektryczna) | 166 |
10.4.1. Postępowanie w przypadku resuscytacji dzieci poniżej 8. roku życia (pediatric basic life support, BLS-P) | 168 |
10.5. Wytyczne Polskiej i Europejskiej Rady Resuscytacji | 169 |
10.5.1. A (airway) – utrzymywanie drożności górnych dróg oddechowych | 169 |
10.5.2. B (breathing) – rozpoczęcie sztucznego oddychania | 169 |
10.5.3. C (circulation) – podjęcie masażu serca | 169 |
10.5.4. D (drugs) – farmakoterapia | 170 |
10.5.5. E (electrocardiography) – elektrokardiografia | 172 |
10.5.6. F (fibrillation) – defibrylacja | 172 |
10.5.7. Czynniki mogące zwiększać szanse przeżycia pacjenta | 173 |
10.6. Ostra duszność krtaniowa | 173 |
10.7. Farmakoterapia w niestabilnej chorobie niedokrwiennej serca i zawale mięśnia sercowego | 175 |
10.7.1. Farmakoterapia w niestabilnej chorobie niedokrwiennej serca | 175 |
10.7.2. Farmakoterapia w zawale mięśnia sercowego (MONA) | 175 |
10.7.3. Leki stosowane w niestabilnej chorobie niedokrwiennej i zawale mięśnia sercowego | 175 |
10.8. Wyposażenie gabinetu lekarza rodzinnego w zakresie resuscytacji krążeniowo-oddechowej | 176 |
10.8.1. Sprzęt | 176 |
10.8.2. Leki | 176 |
Pytania kontrolne | 176 |
11. Choroby serca i nadciśnienie – Jan Henryk Goch, Aleksander Goch | 177 |
11.1. Choroba niedokrwienna serca | 177 |
11.1.1. Informacje ogólne | 177 |
11.1.2. Podział kliniczny choroby niedokrwiennej serca | 178 |
11.1.3. Diagnostyka i leczenie stabilnej dławicy piersiowej | 179 |
11.1.4. Ostry zespół wieńcowy z uniesieniem odcinka ST – zawał serca z uniesieniem ST (STEMI) | 180 |
11.1.5. Ostry zespół wieńcowy bez uniesienia odcinka ST – zawał serca bez uniesienia ST (NSTEMI) | 181 |
11.1.6. Niestabilna dusznica bolesna | 182 |
11.1.7. Zawał prawej komory serca | 182 |
11.1.8. Powikłania ostrych zespołów wieńcowych | 182 |
11.1.9. Postępowanie po przebyciu ostrego zespołu wieńcowego | 188 |
11.2. Diagnostyka różnicowa bólów w klatce piersiowej | 188 |
11.2.1. Rozwarstwienie aorty (tętniak rozwarstwiający aorty) typu A (rozwarstwienie obejmuje aortę wstępującą) i B (rozwarstwienie nie obejmuje aorty wstępującej) | 188 |
11.2.2. Zapalenia osierdzia | 188 |
11.2.3. Bóle opłucnowe | 189 |
11.2.4. Zatorowość płucna | 189 |
11.2.5. Bóle mięśniowo-stawowe | 189 |
11.2.6. Choroba refluksowa przełyku | 189 |
11.2.7. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy | 190 |
11.2.8. Choroby wątroby i dróg żółciowych | 190 |
11.3. Zapalenie mięśnia sercowego i wsierdzia | 190 |
11.3.1. Gorączka reumatyczna | 190 |
11.3.2. Pierwotne zapalenie mięśnia sercowego | 190 |
11.3.3. Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) | 191 |
11.4. Kardiomiopatie | 192 |
11.4.1. Kardiomiopatie pierwotne | 192 |
11.4.2. Kardiomiopatie wtórne | 194 |
11.5. Wady serca | 194 |
11.5.1. Wrodzone wady serca | 194 |
11.5.2. Nabyte wady serca | 195 |
11.6. Zaburzenia rytmu i przewodzenia | 198 |
11.6.1. Zaburzenia rytmu | 198 |
11.6.2. Zaburzenia przewodzenia | 204 |
11.7. Choroby osierdzia | 204 |
11.7.1. Ostre zapalenie osierdzia | 204 |
11.7.2. Zaciskające zapalenie osierdzia | 205 |
11.7.3. Tamponada serca | 205 |
11.8. Choroby serca u kobiet w ciąży | 205 |
11.9. Niewydolność serca | 206 |
11.10. Nadciśnienie tętnicze | 208 |
11.10.1. Nadciśnienie tętnicze pierwotne | 208 |
11.10.2. Nadciśnienie tętnicze wtórne | 211 |
11.10.3. Leczenie nadciśnienia tętniczego | 213 |
Pytania kontrolne | 220 |
12. Choroby układu oddechowego oraz problemy alergologiczne w praktyce lekarza rodzinnego | 221 |
12.1. Zakażenia układu oddechowego – Iwona Grzelewska-Rzymowska | 221 |
12.1.1. Zapalenie płuc (pneumonia) | 221 |
12.1.2. Ostre zapalenie oskrzeli | 228 |
12.2. Przewlekła obturacyjna choroba płuc – Paweł Górski, Iwona Grzelewska-Rzymowska | 229 |
12.2.1. Fenotypy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc | 233 |
12.2.2. Przewlekła obturacyjna choroba płuc jako choroba wielonarządowa | 233 |
12.2.3. Całościowa, zindywidualizowana ocena POChP | 234 |
12.2.4. Postępowanie lecznicze | 236 |
12.2.5. Zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc | 243 |
Pytania kontrolne (do podrozdz. 12.1 i 12.2) | 244 |
12.3. Astma – Paweł Górski, Iwona Grzelewska-Rzymowska | 244 |
12.3.1. Fenotypy astmy | 247 |
12.3.2. Ocena stopnia ciężkości astmy | 248 |
12.3.3. Ocena kontroli astmy | 248 |
12.3.4. Długotrwałe leczenie astmy | 249 |
12.3.5. Astma ciężka (oporna na leczenie) | 252 |
12.3.6. Zaostrzenia astmy | 253 |
12.3.7. Astma z nadwrażliwością na ASA (aspirynę) i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne | 254 |
12.3.8. Astma a ciąża | 254 |
12.3.9. Zespół nakładania astma–POChP | 255 |
Pytania kontrolne | 256 |
12.4. Ostry napad astmy – Paweł Górski | 256 |
Pytania kontrolne | 258 |
12.5. Wstrząs anafilaktyczny – Paweł Górski | 258 |
Pytania kontrolne | 259 |
12.6. Odma opłucnowa – Adam Antczak, Adam Białas, Paweł Górski | 259 |
12.6.1. Odma pourazowa | 259 |
12.6.2. Odma samoistna | 259 |
Pytania kontrolne | 260 |
12.7. Rak płuca – Iwona Grzelewska-Rzymowska | 261 |
Pytania kontrolne | 267 |
12.8. Choroby śródmiąższowe płuc – Wojciech J. Piotrowski | 267 |
12.8.1. Wybrane choroby śródmiąższowe | 269 |
12.8.2. Zadania lekarza rodzinnego | 273 |
Pytania kontrolne | 273 |
12.9. Alergiczny nieżyt nosa – Piotr Kuna, Marta Kołacińska-Flont | 273 |
12.10. Atopowe i kontaktowe zapalenie skóry – Piotr Kuna, Marta Kołacińska-Flont | 279 |
12.11. Pokrzywki i obrzęk naczynioruchowy – Piotr Kuna, Marta Kołacińska-Flont | 283 |
Pytania kontrolne (do podrozdz. 12.9–12.11) | 286 |
12.12. Obturacyjny bezdech senny w praktyce lekarza rodzinnego – Maciej Król, Dariusz Nowak | 286 |
Pytania kontrolne | 289 |
13. Podstawy onkologii – Piotr Potemski | 291 |
13.1. Profilaktyka pierwotna i wtórna | 292 |
13.1.1. Profilaktyka pierwotna | 292 |
13.1.2. Profilaktyka wtórna | 293 |
13.2. Najczęstsze objawy wskazujące na konieczność wdrożenia diagnostyki w kierunku choroby nowotworowej | 294 |
13.2.1. Nieprawidłowe krwawienia | 294 |
13.2.2. Niegojące się owrzodzenia skóry lub błon śluzowych | 294 |
13.2.3. Zmiany barwnikowe, które zmieniają swój wygląd lub powiększają się | 294 |
13.2.4. Chrypka | 294 |
13.2.5. Kaszel | 294 |
13.2.6. Niedokrwistość | 295 |
13.2.7. Zaburzenia czynności przewodu pokarmowego | 295 |
13.2.8. Objawy dyspeptyczne | 295 |
13.2.9. Zaburzenia połykania | 295 |
13.2.10. Objawy dysuryczne | 295 |
13.2.11. Utrata ciężaru ciała, przewlekła gorączka, osłabienie | 295 |
13.2.12. Ból | 295 |
13.2.13. Guz | 295 |
13.3. Zasady postępowania w wybranych objawach i stanach towarzyszących chorobie nowotworowej | 295 |
13.3.1. Ból | 296 |
13.3.2. Duszność | 300 |
13.3.3. Gorączka | 300 |
13.3.4. Infekcje | 300 |
13.3.5. Krwawienie | 301 |
13.3.6. Niedokrwistość | 301 |
13.3.7. Biegunka | 301 |
13.3.8. Obrzęki | 302 |
13.3.9. Powikłania zakrzepowo-zatorowe | 302 |
13.3.10. Oliguria | 302 |
13.3.11. Niedrożność przewodu pokarmowego | 302 |
13.3.12. Stany psychiatryczne | 303 |
13.3.13. Zespół ciasnoty śródczaszkowej (obrzęk mózgu) | 303 |
13.3.14. Zespół żyły głównej górnej | 303 |
13.3.15. Hiperkalcemia | 303 |
13.4. Postępowanie u chorych z wybranymi objawami niepożądanymi leczenia przeciwnowotworowego | 303 |
13.4.1. Powikłania hematologiczne | 303 |
13.4.2. Nudności i wymioty | 304 |
13.4.3. Zapalenie błon śluzowych jamy ustnej i przewodu pokarmowego | 304 |
13.4.4. Uszkodzenie układu krążenia | 305 |
13.5. Badania kontrolne po zakończonym leczeniu onkologicznym | 305 |
13.5.1. Rak piersi | 305 |
13.5.2. Rak jelita grubego | 305 |
13.5.3. Rak płuca | 305 |
13.5.4. Rak gruczołu krokowego | 305 |
Pytania kontrolne | 306 |
14. Choroby układu pokarmowego w praktyce lekarza rodzinnego – Maciej Gonciarz, Zbigniew Gonciarz | 307 |
14.1. Objawy chorobowe ze strony górnego odcinka przewodu pokarmowego | 307 |
14.1.1. Zgaga (łac. pyrosis) | 307 |
14.1.2. Choroba refluksowa (GERD) | 307 |
14.1.3. Dysfagia | 307 |
14.1.4. Zaburzenia motoryki przełyku | 308 |
14.1.5. Zakażenie bakteriami Helicobacter pylori | 309 |
14.1.6. Profilaktyka uszkodzeń przewodu pokarmowego wywołanych niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) | 309 |
14.1.7. Rak przełyku | 310 |
14.1.8. Zapalenia żołądka | 310 |
14.1.9. Wrzód trawienny żołądka i dwunastnicy | 311 |
14.1.10. Rak żołądka | 312 |
14.2. Choroby jelita cienkiego | 312 |
14.2.1. Choroba trzewna (celiakia) | 312 |
14.2.2. Wrażliwość na gluten niezwiązana z celiakią | 313 |
14.2.3. Alergie pokarmowe i nietolerancje pokarmowe | 313 |
14.2.4. Niedokrwienie jelit | 313 |
14.2.5. Zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego | 314 |
14.2.6. Guzy jelita cienkiego | 314 |
14.3. Objawy chorobowe ze strony dolnego odcinka przewodu pokarmowego | 314 |
14.3.1. Biegunka | 314 |
14.3.2. Choroby czynnościowe jelit | 315 |
14.3.3. Choroby jelita grubego | 315 |
14.4. Choroby wątroby | 320 |
14.4.1. Interpretacja laboratoryjnych testów wątrobowych | 320 |
14.4.2. Ocena zdolności syntetyzujących hepatocytów | 321 |
14.4.3. Badania wskazujące na etiologię chorób wątroby | 321 |
14.4.4. Zapalenia wątroby | 322 |
14.4.5. Metaboliczne choroby wątroby | 324 |
14.4.6. Alkoholowe choroby wątroby | 325 |
14.4.7. Niealkoholowe stłuszczeniowe choroby wątroby (non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD) | 326 |
14.4.8. Autoimmunologiczne choroby wątroby | 326 |
14.4.9. Polekowe uszkodzenia wątroby (drug induced liver injury, DILI) | 328 |
14.4.10. Marskość wątroby | 328 |
14.4.11. Choroby naczyniowe wątroby | 331 |
14.4.12. Zmiany ogniskowe wątroby | 332 |
14.4.13. Pierwotne nowotwory złośliwe wątroby | 333 |
14.5. Choroby dróg żółciowych | 334 |
14.5.1. Kamica żółciowa | 334 |
14.5.2. Kamica pęcherzyka żółciowego | 334 |
14.5.3. Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego | 335 |
14.5.4. Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego | 335 |
14.5.5. Kamica przewodowa | 335 |
14.6. Choroby trzustki | 336 |
14.6.1. Ostre zapalenie trzustki (OZT) | 336 |
14.6.2. Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) | 337 |
14.6.3. Autoimmunologiczne zapalenie trzustki (AZT) | 337 |
14.6.4. Rak trzustki | 337 |
Pytania kontrolne | 338 |
15. Problemy pediatryczne w praktyce lekarza rodzinnego | 339 |
15.1. Opieka nad noworodkiem – Urszula Godula-Stuglik | 339 |
15.1.1. Pielęgnacja skóry i kikuta pępowiny | 340 |
15.1.2. Odrębności badania przedmiotowego noworodka | 341 |
15.1.3. Żywienie noworodka | 343 |
15.1.4. Szczepienia u noworodków – obowiązki lekarza rodzinnego | 347 |
15.1.5. Najczęstsze problemy zdrowotne noworodka | 347 |
15.1.6. Noworodek matki HIV (+) | 354 |
15.1.7. Postępowanie z noworodkiem z letalną wadą rozwojową (zgodnie z zasadami Deklaracji Helsińskiej i Dyrektywą Unii Europejskiej) | 355 |
15.1.8. Wizyta patronażowa | 355 |
15.2. Wybrane aspekty relacji lekarz–rodzice–dziecko – Witold Lukas, Aleksandra Oleksiak | 356 |
15.2.1. Podejmowanie decyzji o udaniu się do lekarza | 358 |
15.2.2. Wzajemne oddziaływanie – budowanie kontaktu | 360 |
15.2.3. Definiowanie problemu zdrowotnego pacjenta | 363 |
15.2.4. Wyjaśnienie sytuacji zdrowotnej pacjenta | 366 |
15.2.5. Ustalenie zakresu zgodności poglądów i planu działania (sformułowanie zaleceń lekarskich) | 366 |
15.3. Ocena rozwoju psychoruchowego niemowlęcia i małego dziecka – Witold Lukas, Elżbieta Mizgała-Izworska | 367 |
15.3.1. Podstawowe prawa rozwoju dziecka | 367 |
15.3.2. Metody oceny rozwoju psychoruchowego dostępne w praktyce lekarza rodzinnego | 368 |
15.3.3. Czynniki wpływające negatywnie na prawidłową ocenę rozwoju psychoruchowego | 368 |
15.3.4. Funkcjonalna diagnostyka rozwojowa jako ocena kompleksowa rozwoju dziecka | 369 |
15.3.5. Badanie niemowlęcia według Vojty | 375 |
15.4. Ocena rozwoju fizycznego i psychicznego dziecka w wieku od 3 do 18 lat – Maria Rybakowa | 379 |
15.4.1. Wskaźniki prawidłowego wzrastania i dojrzewania | 379 |
15.4.2. Rozwój psychiczny w okresie wczesnego dzieciństwa, szkolnym i pokwitania – metody oceny | 397 |
15.5. Żywienie dzieci zdrowych – Janusz Książyk | 398 |
15.5.1. Żywienie dzieci w 1. roku życia | 398 |
15.5.2. Żywienie dzieci w 2.–3. roku życia | 400 |
Piśmiennictwo | 401 |
15.6. Prewencja w wieku rozwojowym – Witold Lukas | 403 |
15.6.1. Zapobieganie krzywicy | 403 |
15.6.2. Zapobieganie próchnicy | 408 |
15.6.3. Profilaktyczne badanie lekarskie populacji w wieku rozwojowym – Mirosław Ruciński | 412 |
Piśmiennictwo | 418 |
15.7. Szczepienia ochronne w praktyce lekarza rodzinnego – Honorata Błaszczyk | 418 |
15.7.1. Podstawy prawne wykonywania szczepień ochronnych | 418 |
15.7.2. Organizacja punktu szczepień | 420 |
15.7.3. Ogólne zasady wykonywania szczepień | 421 |
15.7.4. Realizacja szczepień ochronnych w sytuacjach szczególnych | 423 |
15.7.5. Objawy niepożądane i przeciwwskazania do szczepień | 425 |
Piśmiennictwo | 426 |
15.8. Częstość występowania chorób wieku dziecięcego – Urszula Godula-Stuglik | 427 |
15.8.1. Ostre epizody w codziennej praktyce ambulatoryjnej | 427 |
15.8.2. Wybrane choroby uwarunkowane genetycznie i choroby metaboliczne | 431 |
15.8.3. Choroby przewlekłe | 433 |
15.9. Dziecko z gorączką – codzienny gość w poradni i szpitalnym oddziale ratunkowym – Jacek Grygalewicz | 438 |
15.9.1. Gorączka – definicja i charakter zjawiska | 438 |
15.9.2. Pirogeneza | 438 |
15.9.3. Gorączka u dzieci – występowanie | 440 |
15.9.4. Stan gorączkowy – komponenty | 440 |
15.9.5. Bardzo wysoka gorączka i hipertermia | 440 |
15.9.6. Gorączka: granica bezpieczeństwa | 441 |
15.9.7. Gorączka jako sojusznik | 441 |
15.9.8. Postępowanie przeciwgorączkowe | 441 |
15.9.9. Miejsca i sposoby mierzenia ciepłoty ciała u dzieci | 443 |
15.9.10. Gorączka niejasnego pochodzenia u dzieci (fever of unknown origin, FUO; fever without source, FWS) | 443 |
15.9.11. Gorączki okresowe | 445 |
Piśmiennictwo | 446 |
15.10. Symptomatologia i leczenie chorób układu oddechowego – Andrzej Radzikowski, Aleksandra Banaszkiewicz | 447 |
15.10.1. Patofizjologia i leczenie objawowe zakażeń dróg oddechowych | 447 |
15.10.2. Podstawy racjonalnej antybiotykoterapii w zakażeniach dróg oddechowych | 453 |
15.11. Symptomatologia najczęściej występujących chorób układu pokarmowego – Jerzy Socha | 461 |
15.11.1. Wymioty | 461 |
15.11.2. Bóle brzucha | 461 |
15.11.3. Biegunka | 463 |
15.11.4. Nieswoiste zapalenie jelit | 464 |
15.11.5. Zaparcia | 465 |
15.11.6. Żółtaczka | 465 |
15.11.7. Ostra i przewlekła niewydolność wątroby | 467 |
15.11.8. Niedożywienie | 467 |
15.12. Diagnostyka i leczenie chorób układu krążenia w wieku rozwojowym – Lesław Szydłowski, Maria Popczyńska-Marek | 469 |
15.12.1. Fizjologiczne odrębności układu krążenia w wieku rozwojowym | 469 |
15.12.2. Symptomatologia wad i chorób serca | 472 |
15.12.3. Badania pomocnicze w podstawowej diagnostyce układu krążenia | 473 |
15.12.4. Postępowanie doraźne w stanach naglących pochodzenia kardiogennego | 478 |
15.12.5. Udział i rola lekarza rodzinnego w kompleksowym leczeniu wad i chorób serca u dzieci | 484 |
15.13. Wybrane problemy z zakresu hematologii – Danuta Sońta-Jakimczyk | 486 |
15.13.1. Podział niedokrwistości | 486 |
15.13.2. Podstawowe badania laboratoryjne | 486 |
15.13.3. Niedokrwistości niedoborowe | 486 |
15.13.4. Zwiększony rozpad krwinek czerwonych (niedokrwistość hemolityczna) | 488 |
15.13.5. Sferocytoza wrodzona | 488 |
15.13.6. Hemoglobinopatie | 488 |
15.13.7. Skazy krwotoczne | 489 |
15.13.8. Białaczki i chłoniaki złośliwe | 493 |
15.13.9. Powiększone węzły chłonne | 495 |
15.14. Wybrane problemy endokrynologiczne – Maria Rybakowa | 497 |
15.14.1. Opóźnione wzrastanie | 498 |
15.14.2. Choroby tarczycy u dzieci i młodocianych | 501 |
15.14.3. Zaburzenia odżywiania | 504 |
15.14.4. Wrodzony przerost nadnerczy | 508 |
15.14.5. Choroba i zespół Cushinga | 509 |
15.15. Reumatologia wieku rozwojowego – Lidia Rutkowska-Sak | 510 |
15.15.1. Gorączka reumatyczna | 510 |
15.15.2. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) | 511 |
15.15.3. Młodzieńcze zapalenie skórno-mięśniowe (MZSM) | 514 |
15.15.4. Toczeń rumieniowaty układowy (TRU) | 515 |
15.15.5. Twardzina | 516 |
15.15.6. Zapalenia naczyń | 517 |
Piśmiennictwo | 519 |
15.16. Pediatria metaboliczna na potrzeby lekarza rodzinnego – Ewa Pronicka | 519 |
15.16.1. Rola i zasady konsultacji metabolicznej w pracy lekarza rodzinnego | 522 |
15.16.2. Formy konsultacji metabolicznej | 524 |
15.16.3. Szczegółowa symptomatologia wad metabolizmu | 525 |
15.17. Problemy nastolatków i młodocianych w praktyce lekarza rodzinnego – Maria Rybakowa | 527 |
15.17.1. Układ hormonalny w okresie pokwitania i dojrzewania | 528 |
15.17.2. Konstytucyjne opóźnienie wzrostu i rozwoju | 529 |
15.17.3. Zaburzenia miesiączkowania u dziewcząt | 530 |
15.17.4. Hirsutyzm | 531 |
15.17.5. Ginekomastia | 531 |
15.17.6. Psychospołeczne zaburzenia wieku młodzieńczego i ich profilaktyka | 531 |
15.18. Wybrane zagadnienia z nefrologii dziecięcej w praktyce lekarza rodzinnego – Danuta Zwolińska | 533 |
15.18.1. Podstawowe badania w diagnostyce chorób układu moczowego | 533 |
15.18.2. Wskaźniki funkcji nerek | 536 |
15.18.3. Diagnostyka radiologiczna chorób układu moczowego | 536 |
15.18.4. Zakażenie układu moczowego u dzieci | 537 |
15.18.5. Kamica układu moczowego | 545 |
15.18.6. Moczenie nocne | 548 |
15.18.7. Kłębuszkowe zapalenie nerek (KZN) | 554 |
15.18.8. Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek (OKZN) | 554 |
15.18.9. Nefropatia IgA | 555 |
15.18.10. Zewnątrzwłośniczkowe kłębuszkowe zapalenie nerek | 556 |
15.18.11. Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek (nefropatia błoniasta) | 557 |
15.18.12. Błoniastorozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek (mezangiokapilarne kłębuszkowe zapalenie nerek) | 558 |
15.18.13. Zespół nerczycowy (ZN) | 559 |
15.18.14. Ostre uszkodzenie nerek (acute kidney injury, AKI) | 563 |
15.18.15. Przewlekła choroba nerek (PChN) | 567 |
Piśmiennictwo | 569 |
15.19. Wady postawy. Skrzywienia kręgosłupa – Ireneusz M. Kowalski | 570 |
Piśmiennictwo | 586 |
15.20. Problemy chirurgii dziecięcej – Józef Dzielicki, Wojciech Korlacki | 587 |
15.20.1. Rany | 587 |
15.20.2. Zakażenia tkanek miękkich | 590 |
15.20.3. Złamania kości | 592 |
15.20.4. Stłuczenia, skręcenia i zwichnięcia | 593 |
15.20.5. Oparzenia | 594 |
15.20.6. Obrażenia i schorzenia chirurgiczne w obrębie głowy | 596 |
15.20.7. Schorzenia chirurgiczne w obrębie szyi | 598 |
15.20.8. Urazy, wady rozwojowe i schorzenia klatki piersiowej | 599 |
15.20.9. Urazy i schorzenia chirurgiczne jamy brzusznej | 604 |
15.20.10. Pojęcia „ostrego brzucha” i „ostrej moszny” | 608 |
15.20.11. Wady zewnętrznych narządów płciowych | 608 |
15.20.12. Podstawowe zasady znieczulania | 610 |
15.20.13. Współpraca z oddziałem chirurgii jednego dnia | 611 |
15.20.14. Chirurgia małoinwazyjna | 612 |
15.21. Najczęstsze choroby zakaźne – Urszula Godula-Stuglik | 613 |
15.21.1. Choroby wysypkowe | 613 |
15.21.2. Inne choroby zakaźne | 618 |
15.21.3. Choroby odzwierzęce | 621 |
15.22. Problemy HIV i AIDS u dzieci i młodzieży – Magdalena Marczyńska, Małgorzata Szczepańska-Putz | 625 |
15.22.1. Drogi zakażenia HIV | 625 |
15.22.2. Przebieg zakażenia wertykalnego HIV u dzieci | 626 |
15.22.3. Diagnostyka dzieci matek HIV-dodatnich | 626 |
15.22.4. Klasyfikacja zakażenia HIV u dzieci | 627 |
15.22.5. Zasady leczenia zakażenia HIV | 628 |
15.22.6. Profilaktyka zakażeń oportunistycznych | 629 |
15.22.7. Program szczepień ochronnych | 630 |
Pytania kontrolne | 631 |
16. Problemy położnictwa i ginekologii w praktyce lekarza rodzinnego – Jacek Suzin, Wiesław Tyliński, Grzegorz Surkont, Edyta Wlaźlak, Maria Szubert, Katarzyna Kowalczyk-Amico | 633 |
16.1. Fizjologia układu rozrodczego | 633 |
16.1.1. Anatomia żeńskich narządów płciowych | 633 |
16.1.2. Cykl miesiączkowy | 633 |
16.1.3. Zapłodnienie | 635 |
16.1.4. Menopauza | 635 |
16.1.5. Badanie ginekologiczne | 636 |
16.2. Stany nagłe w ginekologii | 637 |
16.2.1. Nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych | 637 |
16.2.2. Stany zapalne żeńskich narządów płciowych | 639 |
16.2.3. Bóle podbrzusza | 644 |
16.3. Uroginekologia | 645 |
16.3.1. Dolegliwości w obrębie pęcherza moczowego i cewki moczowej | 646 |
16.3.2. Leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu i pęcherza nadreaktywnego | 647 |
16.3.3. Inne postacie nietrzymania moczu | 650 |
16.3.4. Zaburzenia statyki | 650 |
16.3.5. Skierowanie pacjentki z dolegliwościami uroginekologicznymi do specjalisty z dziedziny uroginekologii | 651 |
16.4. Ciąża i stany nagłe w położnictwie | 651 |
16.4.1. Określanie długości trwania ciąży i spodziewanego terminu porodu | 654 |
16.4.2. Zmiany ogólnoustrojowe w przebiegu ciąży | 655 |
16.4.3. Ogólne zalecenia dla ciężarnych | 656 |
16.4.4. Poród | 656 |
16.4.5. Połóg | 657 |
16.4.6. Patologia połogu | 658 |
16.4.7. Stany nagłe w położnictwie | 659 |
16.5. Leczenie hormonalne w ginekologii | 660 |
16.5.1. Antykoncepcja | 660 |
16.5.2. Menopauza | 670 |
16.5.3. Leczenie hormonalne z innych wskazań | 673 |
16.6. Niepłodność | 673 |
16.6.1. Przyczyny niepłodności | 673 |
16.6.2. Metody umożliwiające ocenę owulacji | 675 |
16.6.3. Badanie nasienia | 675 |
16.6.4. Metody stosowane w medycynie rozrodu | 676 |
16.7. Onkologia ginekologiczna | 676 |
16.7.1. Rak sromu | 676 |
16.7.2. Rak pochwy | 677 |
16.7.3. Rak szyjki macicy | 678 |
16.7.4. Rak endometrium | 679 |
16.7.5. Rak jajnika | 680 |
16.7.6. Rozrosty i nowotwory trofoblastu | 682 |
Pytania kontrolne | 683 |
17. Cukrzyca – Józef Drzewoski | 685 |
17.1. Patogeneza cukrzycy | 686 |
17.2. Główne czynniki sprzyjające rozwojowi T2DM | 688 |
17.3. Insulinooporność | 689 |
17.4. Osłabienie czynności i redukcja masy komórek β | 690 |
17.5. Rola lekarza medycyny rodzinnej w zapobieganiu stanom hiperglikemicznym (prediabetes i cukrzyca) oraz ich leczeniu | 691 |
17.5.1. Kryteria rozpoznania cukrzycy | 691 |
17.5.2. Leczenie zaburzeń gospodarki węglowodanowej | 693 |
17.6. Podsumowanie | 696 |
Pytania kontrolne | 697 |
18. Podstawy otorynolaryngologii dla dorosłych i dzieci – red. J. Bożydar Latkowski | 699 |
18.1. Wybrane choroby uszu oraz współistniejące uszkodzenia słuchu i układu równowagi – J. Bożydar Latkowski, Alina Morawiec-Sztandera | 699 |
18.1.1. Narząd słuchu | 699 |
18.1.2. Układ równowagi | 708 |
18.2. Częste choroby nosa, gardła i krtani oraz stany zakłócające ich sprawność – J. Bożydar Latkowski, Jerzy Kopczyński | 712 |
18.2.1. Nos i zatoki przynosowe | 712 |
18.2.2. Gardło | 719 |
18.2.3. Krtań | 723 |
18.3. Otorynolaryngologia dziecięca – Anna Zakrzewska | 726 |
18.3.1. Stany nagłe w otolaryngologii dziecięcej | 726 |
18.3.2. Najczęstsze choroby laryngologiczne u dzieci | 728 |
Pytania kontrolne | 732 |
19. Choroby reumatyczne w praktyce lekarza rodzinnego – Irena Zimmermann-Górska | 733 |
19.1. Uogólnione choroby tkanki łącznej | 733 |
19.1.1. Reumatoidalne zapalenie stawów | 733 |
19.1.2. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów | 736 |
19.1.3. Toczeń rumieniowaty układowy | 736 |
19.1.4. Twardzina układowa | 737 |
19.1.5. Zapalenie wielomięśniowe | 737 |
19.1.6. Zespół antyfosfolipidowy | 738 |
19.1.7. Polimialgia reumatyczna | 738 |
19.1.8. Zespół Sjögrena | 739 |
19.1.9. Rumień guzowaty | 740 |
19.2. Spondyloartropatie | 740 |
19.2.1. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa | 740 |
19.2.2. Łuszczycowe zapalenie stawów | 743 |
19.2.3. Reaktywne zapalenie stawów | 744 |
19.3. Zapalenia stawów spowodowane bezpośrednio zakażeniem bakteryjnym | 745 |
19.4. Zapalenie stawów wywoływane przez kryształy | 746 |
19.4.1. Dna moczanowa | 747 |
19.5. Choroba zwyrodnieniowa stawów | 749 |
19.6. Osteoporoza | 751 |
19.7. Choroby reumatyczne a ciąża | 753 |
19.7.1. Reumatoidalne zapalenie stawów | 753 |
19.7.2. Toczeń rumieniowaty układowy | 753 |
19.7.3. Zespół antyfosfolipidowy | 753 |
19.7.4. Leczenie farmakologiczne chorób reumatycznych w okresie ciąży i karmienia piersią | 753 |
Pytania kontrolne | 754 |
20. Problemy neurologiczne w praktyce lekarza rodzinnego – Antoni Prusiński | 755 |
20.1. Diagnostyka najczęstszych objawów i zaburzeń neurologicznych | 755 |
20.1.1. Bóle głowy | 755 |
20.1.2. Zawroty głowy | 757 |
20.1.3. Bóle barku | 758 |
20.1.4. Bóle okolicy lędźwiowo-krzyżowej | 758 |
20.1.5. Zaburzenia czynności ruchowych | 758 |
20.1.6. Zaburzenia przytomności | 759 |
20.1.7. Zaburzenia mowy | 760 |
20.1.8. Zaburzenia snu | 761 |
20.2. Krótki przegląd ważniejszych jednostek chorobowych i zespołów w neurologii | 762 |
20.2.1. Choroby naczyniowe mózgu | 762 |
20.2.2. Urazy mózgu | 765 |
20.2.3. Guzy mózgu | 766 |
20.2.4. Zatrucia układu nerwowego | 767 |
20.2.5. Wybrane choroby zwyrodnieniowe i metaboliczne | 767 |
20.2.6. Stwardnienie rozsiane | 768 |
20.2.7. Padaczka | 769 |
20.2.8. Migrena i inne samoistne bóle głowy | 770 |
20.2.9. Uszkodzenia pojedynczych nerwów (mononeuropatie) | 772 |
20.2.10. Bólowe zespoły korzeniowe | 772 |
20.2.11. Polineuropatie | 773 |
20.2.12. Choroby mięśni i nerwowo-mięśniowe | 774 |
20.2.13. Zaburzenia neurologiczne w chorobach ogólnoustrojowych i narządów wewnętrznych | 775 |
Pytania kontrolne | 776 |
21. Problemy chirurgiczne i choroby naczyń w praktyce lekarza rodzinnego – Ryszard Markert | 777 |
21.1. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego | 777 |
21.2. Kamica żółciowa | 778 |
21.3. Żółtaczka jako objaw | 779 |
21.3.1. Żółtaczka mechaniczna | 779 |
21.3.2. Wirusowe zapalenie wątroby | 779 |
21.4. Ostre zapalenie trzustki | 780 |
21.5. Niedrożność jelit | 781 |
21.5.1. Niedrożność wysoka | 781 |
21.5.2. Niedrożność niska | 781 |
21.6. Uwięźnięcie przepukliny zewnętrznej | 782 |
21.6.1. Przepuklina pachwinowa i udowa | 782 |
21.6.2. Przepuklina pępkowa | 783 |
21.7. Choroby sutka | 783 |
21.7.1. Rak sutka | 783 |
21.7.2. Zapalenie i ropień sutka | 784 |
21.8. Choroby naczyń | 784 |
21.8.1. Choroby układu tętniczego | 785 |
21.8.2. Choroby układu żylnego | 787 |
21.9. Proktologia | 789 |
21.10. Chirurgia ambulatoryjna | 791 |
21.10.1. Zakażenia skóry i tkanki podskórnej | 791 |
21.10.2. Kończyna górna | 792 |
21.10.3. Kaszak | 795 |
21.10.4. Brodawki skórne | 796 |
21.10.5. Rak skóry | 796 |
21.10.6. Kończyna dolna | 796 |
Pytania kontrolne | 798 |
22. Podstawowe problemy rehabilitacji w praktyce lekarza rodzinnego | 799 |
22.1. Metody lecznicze stosowane w rehabilitacji medycznej – Jolanta Kujawa, Jolanta Taczała, Agnieszka Zawadzka, Kamila Gworys | 799 |
22.1.1. Kinezyterapia | 800 |
22.1.2. Metody neurofizjologiczne | 803 |
22.1.3. Fizykoterapia | 804 |
22.1.4. Masaż leczniczy | 806 |
22.2. Wybrane zagadnienia z rehabilitacji medycznej – Jolanta Kujawa, Jolanta Taczała, Agnieszka Zawadzka, Kamila Gworys | 807 |
22.2.1. Rehabilitacja w przypadku chorób i zaburzeń wieku rozwojowego | 807 |
22.2.2. Rehabilitacja osób starszych | 810 |
22.2.3. Rehabilitacja kardiologiczna | 812 |
22.2.4. Rehabilitacja osób z chorobami układu oddechowego | 813 |
22.2.5. Rehabilitacja osób z chorobami reumatycznymi | 816 |
Pytania kontrolne | 819 |
Piśmiennictwo (do podrozdz. 22.1 i 22.2) | 820 |
22.3. Rehabilitacja głosu u chorych po laryngektomii całkowitej – Alina Morawiec-Sztandera | 820 |
Pytania kontrolne | 822 |
22.4. Rehabilitacja słuchu – Elżbieta Malenda-Modzelewska, J. Bożydar Latkowski | 822 |
22.4.1. Zasada rehabilitacji głuchot (metoda klasyczna) | 825 |
Pytania kontrolne | 826 |
23. Problemy osób starszych w praktyce lekarza rodzinnego – Krzysztof Socha, Tomasz Kostka | 827 |
23.1. Starzenie się człowieka | 827 |
23.1.1. Chorobowość osób starszych | 828 |
23.1.2. Całościowa ocena geriatryczna | 829 |
23.2. Wybrane geriatryczne jednostki i stany chorobowe | 830 |
23.2.1. Upadki | 830 |
23.2.2. Zespół słabości (zespół kruchości, frailty syndrome) | 831 |
23.2.3. Otępienie | 832 |
23.2.4. Nietrzymanie moczu | 834 |
23.2.5. Nietrzymanie stolca | 835 |
23.2.6. Odleżyny | 836 |
23.2.7. Odmienny obraz kliniczny chorób u osób starszych | 838 |
Pytania kontrolne | 840 |
Piśmiennictwo | 840 |
24. Podstawy farmakologii klinicznej – Józef Drzewoski, Agnieszka Śliwińska | 843 |
Pytania kontrolne | 847 |
25. Choroby układu krwiotwórczego w praktyce lekarza rodzinnego – Tadeusz Robak, Krzysztof Chojnowski, Piotr Smolewski, Halina Urbańska-Ryś, Agata Wrzesień-Kuś | 849 |
25.1. Najczęściej występujące niedokrwistości | 849 |
25.1.1. Niedokrwistość z niedoboru żelaza | 851 |
25.1.2. Niedokrwistości megaloblastyczne | 852 |
25.1.3. Niedokrwistości hemolityczne | 853 |
25.1.4. Niedokrwistość aplastyczna | 854 |
25.2. Skazy krwotoczne | 855 |
25.2.1. Naczyniowe skazy krwotoczne | 855 |
25.2.2. Skazy krwotoczne małopłytkowe | 857 |
25.2.3. Skazy krwotoczne osoczowe | 860 |
25.3. Ostre białaczki | 863 |
25.4. Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne | 868 |
25.4.1. Przewlekła białaczka szpikowa (CML) | 869 |
25.4.2. Czerwienica prawdziwa (PV) | 870 |
25.4.3. Nadpłytkowość samoistna (ET) | 871 |
25.4.4. Pierwotna mielofibroza (PMF) | 872 |
25.5. Chłoniaki złośliwe | 873 |
25.5.1. Chłoniaki nie-Hodgkina (NHL) | 874 |
25.5.2. Chłoniak Hodgkina | 876 |
25.5.3. Przewlekła białaczka limfocytowa | 878 |
25.5.4. Szpiczak mnogi | 879 |
Pytania kontrolne | 881 |
26. Choroby układu endokrynnego i choroby metaboliczne w praktyce lekarza rodzinnego | 883 |
26.1. Choroby tarczycy – Jolanta Kunert-Radek | 883 |
26.1.1. Badania diagnostyczne w chorobach tarczycy | 883 |
26.1.2. Nadczynność tarczycy | 886 |
26.1.3. Niedoczynność tarczycy | 889 |
26.1.4. Wole obojętne rozlane i guzkowe | 891 |
26.1.5. Rak tarczycy | 892 |
26.1.6. Zapalenia tarczycy | 894 |
26.1.7. Incydentaloma tarczycy | 895 |
Pytania kontrolne | 896 |
26.2. Choroby przysadki – Jolanta Kunert-Radek | 896 |
26.2.1. Układ podwzgórzowo-przysadkowy – nadrzędna rola w układzie endokrynnym | 896 |
26.2.2. Nadczynność przysadki | 897 |
26.2.3. Niedoczynność przysadki | 901 |
26.2.4. Incydentaloma przysadki | 902 |
Pytania kontrolne | 903 |
Piśmiennictwo | 903 |
26.3. Choroby kory nadnerczy – Henryk Stępień | 903 |
26.3.1. Regulacja czynności hormonalnej kory nadnerczy | 903 |
26.3.2. Niedoczynność kory nadnerczy | 904 |
26.3.3. Nadczynność kory nadnerczy | 907 |
26.3.4. Wskazania i przeciwwskazania do kortykoterapii | 910 |
26.3.5. Rakowiak | 913 |
Pytania kontrolne | 915 |
26.4. Pierwotna nadczynność gruczołów przytarczycznych – Jan Komorowski | 915 |
26.4.1. Nadczynność przytarczyc | 915 |
26.4.2. Niedoczynność przytarczyc | 917 |
26.4.3. Hipokalcemia | 917 |
Pytania kontrolne | 918 |
26.5. Otyłość i jadłowstręt psychiczny – Jan Komorowski | 918 |
26.5.1. Otyłość | 918 |
26.5.2. Jadłowstręt psychiczny | 921 |
Pytania kontrolne | 923 |
27. Podstawy chorób narządu ruchu | 925 |
27.1. Wady wrodzone narządu ruchu – Marek Synder | 925 |
27.1.1. Braki i ubytki kończyny | 925 |
27.1.2. Przerosty kończyn | 925 |
27.1.3. Wrodzony zrost promieniowo-łokciowy | 925 |
27.1.4. Rozwojowa (zwana dawniej wrodzoną) dysplazja stawu biodrowego (developmental dysplasia of the hip, DDH) | 926 |
27.2. Wady wrodzone klatki piersiowej – Marek Synder | 927 |
27.2.1. Wrodzone wysokie ustawienie łopatki (tzw. choroba Sprengla) | 927 |
27.2.2. Klatka piersiowa lejkowata | 927 |
27.2.3. Klatka piersiowa kurza (pectus carinatum) | 928 |
27.2.4. Wrodzony kręcz szyi (torticollis) | 928 |
27.3. Wady postawy – Marek Synder | 928 |
27.3.1. Plecy okrągłe | 929 |
27.3.2. Boczne skrzywienie kręgosłupa, tzw. skolioza | 929 |
27.3.3. Zaburzenia statyki | 930 |
27.4. Zmiany zwyrodnieniowe stawów – Marek Synder | 931 |
27.4.1. Zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego | 931 |
27.4.2. Zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego | 932 |
27.4.3. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa | 933 |
27.4.4. Zmiany zwyrodnieniowe stawu ramiennego | 933 |
27.5. Postępowanie po urazach narządu ruchu – Andrzej Grzegorzewski | 933 |
27.5.1. Postępowanie u pacjentów z opatrunkiem gipsowym | 934 |
27.5.2. Postępowanie po urazach więzadłowo-torebkowych | 934 |
27.6. Zmiany przeciążeniowe narządu ruchu – Andrzej Grzegorzewski | 935 |
Pytania kontrolne | 936 |
28. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa – zespoły bólowe – Andrzej Radek, Maciej Radek | 937 |
28.1. Rola krążka międzykręgowego i jego patologia | 937 |
28.2. Diagnostyka chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa | 937 |
28.3. Procesy chorobowe krążka międzykręgowego | 938 |
28.4. Leczenie | 940 |
Pytania kontrolne | 941 |
29. Problemy urologiczne w praktyce lekarza rodzinnego – Andrzej Prelich | 943 |
29.1. Krwiomocz | 943 |
29.2. Tamponada pęcherza moczowego | 944 |
29.3. Ostre zapalenie pęcherza moczowego | 944 |
29.4. Zatrzymanie moczu | 945 |
29.5. Ostre zapalenie gruczołu krokowego | 946 |
29.6. Kolka nerkowa | 946 |
29.7. Zakażone wodonercze | 947 |
29.8. Zapalenie najądrza i jądra | 947 |
29.9. Skręt jądra | 947 |
29.10. Zgorzel Fourniera | 948 |
29.11. Guzy jądra | 948 |
29.12. Rak stercza | 949 |
29.13. Parafimoza (zadzierzgnięcie napletka) | 949 |
29.14. Uraz nerki | 950 |
29.15. Uraz pęcherza moczowego | 950 |
29.16. Uraz cewki moczowej | 950 |
29.17. Urazy moszny i jąder | 951 |
Pytania kontrolne | 951 |
Piśmiennictwo | 951 |
30. Podstawowe problemy dermatologii w praktyce lekarza rodzinnego | 953 |
30.1. Zakażenia bakteryjne – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 953 |
30.1.1. Zapalenie mieszków włosowych (folliculitis) | 953 |
30.1.2. Czyrak (furunculus) | 953 |
30.1.3. Róża (erysipelas) | 954 |
30.1.4. Liszajec zakaźny (impetigo contagiosa) | 954 |
30.1.5. Niesztowica (ecthyma) | 955 |
30.2. Gruźlica – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 955 |
30.2.1. Gruźlica toczniowa (tuberculosis luposa) | 955 |
30.3. Grzybice skóry – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 955 |
30.3.1. Grzybica skóry gładkiej (tinea cutis glabrae) | 955 |
30.3.2. Grzybica stóp (tinea pedis) | 956 |
30.3.3. Grzybica paznokci (tinea unguium) | 956 |
30.3.4. Łupież pstry (pityriasis versicolor) | 957 |
30.4. Zakażenia pasożytnicze – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 957 |
30.4.1. Świerzb (scabies) | 957 |
30.4.2. Wszawica głowowa (pediculosis capillitii) | 957 |
30.5. Choroby wirusowe – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 958 |
30.5.1. Półpasiec (zoster) | 958 |
30.5.2. Opryszczka zwykła (herpes simplex) | 958 |
30.5.3. Brodawki zwykłe (verrucae vulgares) | 959 |
30.6. Rumienie – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 960 |
30.6.1. Rumień wielopostaciowy wysiękowy (erythema exsudativum multiforme) | 960 |
30.6.2. Toksyczna nekroliza naskórka (toxic epidermal necrolysis, syndroma Lyell – zespół Lyella) | 960 |
30.6.3. Rumień guzowaty (erythema nodosum) | 961 |
30.7. Atopowe zapalenie skóry | 961 |
30.8. Łuszczyca zwyczajna (psoriasis vulgaris) – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 961 |
30.9. Choroby pęcherzowe – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 962 |
30.9.1. Pęcherzyca (pemphigus) | 962 |
30.9.2. Pemfigoid | 963 |
30.9.3. Opryszczkowate zapalenie skóry (dermatitis herpetiformis, morbus Duhring – choroba Dühringa) | 963 |
30.10. Choroby tkanki łącznej – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 964 |
30.10.1. Zmiany skórne w przebiegu tocznia rumieniowatego | 964 |
30.10.2. Zmiany skórne w przebiegu zapalenia skórno-mięśniowego | 965 |
30.10.3. Twardzina układowa (systemic sclerosis) | 965 |
30.10.4. Twardzina ograniczona (morphea, sclerodermia circumscripta) | 966 |
30.11. Owrzodzenie goleni | 967 |
30.12. Trądzik – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 967 |
30.13. Nowotwory skóry – Anna Woźniacka, Anna Sysa-Jędrzejowska | 968 |
30.13.1. Rak podstawnokomórkowy (basal cell carcinoma, BCC) | 968 |
30.13.2. Rak kolczystokomórkowy (carcinoma spinocellulare) | 968 |
30.13.3. Czerniak złośliwy (melanoma malignum) | 969 |
Pytania kontrolne (do podrozdz. 30.1–30.13) | 969 |
30.14. Choroby przenoszone drogą płciową – Jolanta Dorota Torzecka | 970 |
30.14.1. Kiła (lues, syphilis) | 970 |
30.14.2. Rzeżączka (gonorrhoea) | 971 |
30.14.3. Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej | 973 |
Pytania kontrolne | 974 |
31. Niektóre postacie grzybic – Piotr Kurnatowski, Anna J. Kurnatowska | 975 |
31.1. Grzybice układu oddechowego | 975 |
31.1.1. Grzybice nosa i zatok przynosowych | 975 |
31.1.2. Grzybice krtani | 976 |
31.1.3. Grzybice dolnych dróg oddechowych | 977 |
31.2. Grzybice układu pokarmowego | 980 |
31.2.1. Grzybice jamy ustnej i gardła | 980 |
31.2.2. Grzybice przełyku, żołądka i jelit | 982 |
31.3. Grzybice wieloogniskowe i uogólnione | 983 |
Pytania kontrolne | 985 |
Piśmiennictwo | 985 |
32. Podstawowe choroby jamy ustnej – Anna J. Kurnatowska, Piotr Kurnatowski | 987 |
32.1. Choroby jamy ustnej przebiegające z zanikiem błony śluzowej | 987 |
32.1.1. Zapalenie kątów ust (zajady) | 987 |
32.1.2. Zapalenie jamy ustnej protetyczne (stomatopatia protetyczna) | 987 |
32.1.3. Zapalenie jamy ustnej w przebiegu cukrzycy | 988 |
32.2. Choroby jamy ustnej przebiegające z wytwarzaniem aft | 988 |
32.3. Zapalenie jamy ustnej ze zmianami martwiczo-wrzodziejącymi | 989 |
32.3.1. Zapalenie jamy ustnej białaczkowe | 989 |
32.4. Zmiany w jamie ustnej w przebiegu AIDS | 989 |
32.5. Stomatodynia (pieczenie jamy ustnej) | 990 |
32.6. Ropień okołozębowy (ropień przyzębny) | 991 |
32.7. Stany przedrakowe | 991 |
32.8. Zapalenie jamy ustnej uczuleniowe (kontaktowa alergia, alergiczne zapalenie błony śluzowej) | 992 |
32.9. Cuchnienie z ust (cuchnący oddech, halitosis, przykry zapach z ust) | 994 |
32.10. Zaburzenia czynności stawów skroniowo-żuchwowych (artropatia skroniowo-żuchwowa, dysfunkcja skroniowo-żuchwowa, mioartropatia, zespół Costena) | 994 |
Pytania kontrolne | 995 |
Piśmiennictwo | 995 |
33. Podstawy nefrologii – Michał Nowicki | 997 |
33.1. Przewlekła choroba nerek | 997 |
33.2. Ostre uszkodzenie nerek (acute kidney injury, AKI) | 1001 |
33.3. Kłębuszkowe choroby nerek, diagnostyka białkomoczu i krwinkomoczu | 1002 |
33.4. Nefropatie cewkowo-śródmiąższowe (śródmiąższowe zapalenia nerek, ŚZN) | 1006 |
33.5. Wrodzone choroby nerek | 1007 |
33.6. Zmiany metabolizmu leków w chorobach nerek, nefrotoksyczność leków | 1008 |
Pytania kontrolne | 1011 |
Piśmiennictwo | 1011 |
34. Problemy psychiatryczne i zachowania samobójcze w praktyce lekarza rodzinnego – Antoni Florkowski | 1013 |
34.1. Stany zagrożenia życia w psychiatrii | 1013 |
34.1.1. Zachowania samobójcze | 1013 |
34.1.2. Zachowania agresywne | 1016 |
34.1.3. Majaczenie | 1017 |
34.1.4. Złośliwy zespół neuroleptyczny | 1018 |
34.1.5. Ostra katatonia | 1019 |
34.1.6. Zespół serotoninowy | 1020 |
34.2. Wybrane choroby i zaburzenia psychiczne przewlekłe | 1021 |
34.2.1. Depresja | 1021 |
34.2.2. Zaburzenia afektywne dwubiegunowe | 1026 |
34.2.3. Schizofrenia i inne psychozy urojeniowe | 1027 |
34.2.4. Procesy otępienne i wybrane zagadnienia psychiatrii wieku podeszłego | 1033 |
34.2.5. Zaburzenia lękowe i związane ze stresem | 1035 |
34.2.6. Zaburzenia psychiczne spowodowane piciem alkoholu | 1039 |
34.2.7. Zaburzenia psychiczne spowodowane nadużywaniem benzodiazepin (BZD) | 1042 |
34.2.8. Zaburzenia psychiczne spowodowane nadużywaniem środków odurzających | 1042 |
Pytania kontrolne | 1044 |
Piśmiennictwo | 1044 |
35. Choroby zakaźne w praktyce lekarza rodzinnego – Anna Piekarska | 1047 |
35.1. Wirusowe zapalenia wątroby (WZW) | 1047 |
35.1.1. Ostre wirusowe zapalenie wątroby | 1047 |
35.1.2. Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby (PZW) | 1048 |
35.1.3. Pozapalna marskość wątroby oraz rak wątrobowokomórkowy | 1048 |
35.1.4. Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B – postępowanie | 1049 |
35.1.5. Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C – postępowanie | 1049 |
35.1.6. Immunoprofilaktyka WZW | 1050 |
35.2. Zakażenia przewodu pokarmowego | 1050 |
35.2.1. Zakażenia wirusowe | 1050 |
35.2.2. Zakażenia bakteryjne | 1051 |
35.3. Neuroinfekcje | 1051 |
35.4. Zakażenia przenoszone przez kleszcze | 1053 |
35.4.1. Borelioza z Lyme | 1053 |
35.4.2. Kleszczowe zapalenie mózgu | 1054 |
35.5. Zakażenia skóry i tkanki podskórnej | 1055 |
35.6. Zakażenie HIV/AIDS | 1055 |
35.7. Grypa | 1057 |
35.8. Gruźlica | 1058 |
35.9. Choroby wysypkowe | 1059 |
35.9.1. Ospa wietrzna i półpasiec | 1059 |
35.9.2. Różyczka | 1060 |
35.9.3. Odra | 1061 |
35.9.4. Płonica | 1061 |
35.9.5. Rumień zakaźny | 1061 |
35.9.6. Mononukleoza zakaźna | 1062 |
35.9.7. Zmiany skórne w przebiegu zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego | 1062 |
35.10. Zakażenia związane z podróżowaniem do strefy tropikalnej | 1063 |
35.10.1. Postępowanie przed wyjazdem | 1063 |
35.10.2. Postępowanie po powrocie | 1064 |
Pytania kontrolne | 1065 |
36. Okulistyka w praktyce lekarza rodzinnego – Mirosława Grałek | 1067 |
36.1. Odcinek przedni oka | 1067 |
36.1.1. Choroby aparatu ochronnego i dróg łzowych | 1067 |
36.1.2. Zapalenie rogówki (keratitis) | 1070 |
36.1.3. Zapalenie błony naczyniowej (uveitis) | 1070 |
36.1.4. Choroby soczewki | 1071 |
36.2. Odcinek tylny oka (siatkówka i nerw wzrokowy) | 1072 |
36.2.1. Obraz prawidłowy | 1072 |
36.2.2. Choroby siatkówki i nerwu wzrokowego | 1072 |
36.2.3. Jaskra (glaucoma) | 1075 |
36.3. Inne choroby narządu wzroku | 1075 |
36.3.1. Urazy oka (trauma oculi) | 1075 |
36.3.2. Nowotwory złośliwe | 1076 |
36.3.3. Wady refrakcji | 1076 |
36.3.4. Zaburzenia mięśni okoruchowych | 1077 |
Pytania kontrolne | 1077 |
37. Wybrane zagadnienia toksykologii klinicznej – Lech Panasiuk | 1079 |
37.1. Zatrucia lekami | 1079 |
37.2. Zatrucia alkoholami i glikolami | 1081 |
37.3. Zatrucie tlenkiem węgla | 1084 |
37.4. Zatrucia grzybami | 1085 |
37.5. Zatrucia substancjami żrącymi | 1087 |
37.6. Zatrucia narkotykami i środkami halucynogennymi | 1088 |
37.7. Zatrucia „pigułkami gwałtu” i dopalaczami | 1090 |
Pytania kontrolne | 1092 |
38. Wybrane zagadnienia medycyny sportowej dla lekarzy rodzinnych – Anna Jegier | 1093 |
38.1. Wpływ regularnej aktywności fizycznej na organizm człowieka | 1093 |
38.1.1. Układ krążenia osoby wytrenowanej, serce sportowca | 1093 |
38.1.2. Wpływ aktywności fizycznej na układ ruchu | 1096 |
38.2. Zasady orzekania o udziale w sporcie dzieci i młodzieży | 1098 |
38.3. Wydolność fizyczna organizmu podstawą programowania obciążeń treningowych | 1102 |
38.4. Medyczne aspekty sportu dzieci i młodzieży | 1103 |
38.5. Sportowe urazy i uszkodzenia układu ruchu | 1104 |
38.5.1. Entezopatie | 1105 |
38.5.2. Zapalenia ścięgien | 1106 |
38.5.3. Złamania zmęczeniowe | 1107 |
38.5.4. Jałowe martwice kości | 1107 |
38.5.5. Zespoły ciasnoty przedziałów powięziowych | 1107 |
38.5.6. Ostre urazy | 1107 |
38.6. Zalecenia aktywności fizycznej w promocji zdrowia i prewencji pierwotnej chorób przewlekłych dla osób dorosłych | 1108 |
Pytania kontrolne | 1111 |
Piśmiennictwo | 1111 |
Skorowidz | 1113 |