Łuszczyca - ebook

WSTĘP

Łuszczyca jest chorobą nie dość, że bardzo widoczną dla otoczenia, to jeszcze bardzo częstą. Z tego powodu stanowi problem nie tylko dla chorych, ale także dla wielu osób mających z nimi kontakt — rodziny, przyjaciół, współpracowników. Objawy chorobowe mogą pojawić się już w dzieciństwie — w okresie przedszkolnym, szkolnym — i utrzymywać przez całe dorosłe życie. Niniejsza książka adresowana jest do pacjentów z łuszczycą, ale może być również przydatna dla osób z ich najbliższego otoczenia. Poznanie mechanizmów prowadzących do wystąpienia zmian skórnych oraz możliwych terapii pozwoli na racjonalne podejście do choroby.

Oprócz przedstawienia podstawowych wiadomości o łuszczycy starałam się uwzględnić w książce odpowiedzi na pytania, jakie przez lata pracy zadawali mi chorzy z łuszczycą.

Hanna WolskaWPROWADZENIE

Łuszczyca nie jest nową chorobą. Ludzkość borykała się z nią od wieków. Pierwszy opis łuszczycy przypisuje się Celsusowi — rzymskiemu uczonemu żyjącemu w I wieku p.n.e. Ale tak naprawdę opisy łuszczycy pochodzą jeszcze z czasów biblijnych, z tym że wówczas uważano ją za odmianę trądu. Taki pogląd utrzymywał się aż do XIX wieku! Dopiero w 1809 r.

R. Willan przedstawił po raz pierwszy klasyczny, kliniczny opis łuszczycy, który jest aktualny do dziś.

O łuszczycy wiemy obecnie i bardzo dużo, i niewiele. Bardzo dużo — bo w znacznej mierze poznane są podstawowe zjawiska zachodzące w tej chorobie i w większości przypadków można zlikwidować zmiany skórne. Niewiele — gdyż poprawa stanu skóry jest tymczasowa. Niestety nie umiemy trwale wyleczyć łuszczycy, czyli sprawić, by po zastosowaniu danej terapii już nigdy nie doszło do nawrotu choroby.

Warto zapamiętać

Co to jest łuszczyca? Klasyczna definicja łuszczycy określa ją jako przewlekłą, nawrotową, zapalną, NIEZAKAŹNĄ chorobę skóry.

W łuszczycy dochodzi do nadmiernej proliferacji i pobudzenia keratynocytów (wzmożonego namnażania komórek zewnętrznej warstwy skóry — naskórka — które wydzielają szereg czynników zapoczątkowujących i podtrzymujących proces chorobowy), a także nacieków zapalnych z komórek zarówno w naskórku, jak i w głębszych warstwach skóry. W części przypadków pewną rolę odgrywają czynniki genetyczne. Choroba prowadzi do pogorszenia jakości życia, a w niektórych przypadkach wręcz do inwalidztwa fizycznego.

W kolejnych rozdziałach zostaną po kolei omówione zjawiska zachodzące w łuszczycy oraz sposoby jej leczenia.EPIDEMIOLOGIA ŁUSZCZYCY

Łuszczyca dotyka wszystkich ras, aczkolwiek z niejednakową częstotliwością. Rzadziej występuje u Azjatów i mieszkańców zachodniej Afryki. Z kolei osoby rasy białej chorują częściej. Dokładna ocena częstości występowania łuszczycy jest niemożliwa, chociażby dlatego, że wielu chorych z łagodną postacią choroby w ogóle nie szuka porady lekarza, zwłaszcza gdy łuszczyca występowała w rodzinie.

Warto zapamiętać

Przyjmuje się, że łuszczyca dotyka około 2% populacji Europy. A to oznacza, że w Polsce mamy około 800 tysięcy osób z łuszczycą. Chorują jednakowo często mężczyźni, jak i kobiety.

Najczęściej, bo w 75–80% przypadków łuszczyca rozpoczyna się pomiędzy 10. i 40. rż. (ze szczytem zachorowań w wieku 16–22 lat). Jest to I typ łuszczycy, w którym o wiele częściej (aż do 58% przypadków) występuje łuszczyca w rodzinie. Nadal nie ma zgodności poglądów, czy istnieje łuszczyca wrodzona — obecna u noworodka. Prawdopodobnie myli się z łuszczycą bardzo rzadko występujący ciężki stan zapalny skóry, który może całkowicie ustąpić, bądź przekształcić się w ciężką chorobę z kręgu rybiej łuski o zupełnie innym charakterze niż łuszczyca. Taki stan tylko w sporadycznych przypadkach przekształca się w łuszczycę.

Jakie jest ryzyko wystąpienia łuszczycy u dziecka, gdy choruje jedno z rodziców? Dokładnie na to pytanie nie można odpowiedzieć. Zakłada się jednak, że ryzyko wynosi co najmniej 10%. Natomiast jeśli chorych jest obydwoje rodziców — wzrasta do 50%. Rodzinne występowanie łuszczycy sugeruje niewątpliwą rolę czynników genetycznych. Nie ma jednak jasności co do charakteru dziedziczenia. Wiadomo tylko, że choroba zależy nie od jednego, a od wielu genów.

Łuszczyca może wystąpić również u osoby nieobciążonej dodatnim wywiadem rodzinnym. Zdarza się to najczęściej w II typie, w którym szczyt zachorowalności przypada na 57.–60. rż. — tu krewnych z łuszczycą ma 10–30% chorych.

W obydwu typach łuszczycy zmiany skórne są podobne, z tym że część badaczy uważa, iż cięższy przebieg choroby spotyka się częściej w I typie — u pacjentów z wczesnym początkiem łuszczycy.