Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Onkologia i hematologia dziecięca. Tom 1 - ebook

Data wydania:
1 stycznia 2020
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
, MOBI
Format MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
(2w1)
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
229,00
Najniższa cena z 30 dni: 229,00 zł

Onkologia i hematologia dziecięca. Tom 1 - ebook

Nowe wydanie Onkologii i hematologii dziecięcej przygotowane przez specjalistów reprezentujących wszystkie wiodące ośrodki w Polsce zajmujące się onkologią i hematologią dziecięcą.

W podręczniku Czytelnik znajdzie aktualne wiadomości z zakresu: nowoczesnej diagnostyki nowotworów, współczesnej kompleksowej terapii nowotworów u dzieci oraz leczenia wspomagającego.

Książka dedykowana nie tylko pediatrom oraz onkologom i hematologom dziecięcym, lecz także onkologom i hematologom, immunologom klinicznym, chirurgom dziecięcym oraz chirurgom onkologicznym.

Kategoria: Medycyna
Zabezpieczenie: Watermark
Watermark
Watermarkowanie polega na znakowaniu plików wewnątrz treści, dzięki czemu możliwe jest rozpoznanie unikatowej licencji transakcyjnej Użytkownika. E-książki zabezpieczone watermarkiem można odczytywać na wszystkich urządzeniach odtwarzających wybrany format (czytniki, tablety, smartfony). Nie ma również ograniczeń liczby licencji oraz istnieje możliwość swobodnego przenoszenia plików między urządzeniami. Pliki z watermarkiem są kompatybilne z popularnymi programami do odczytywania ebooków, jak np. Calibre oraz aplikacjami na urządzenia mobilne na takie platformy jak iOS oraz Android.
ISBN: 978-83-200-6308-0
Rozmiar pliku: 14 MB

FRAGMENT KSIĄŻKI

AUTORZY

prof. dr hab. n. med. Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska

Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Gdański Uniwersytet Medyczny

prof. dr hab. n. med. Wojciech Apoznański

Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Maciej Bagłaj

Zakład Propedeutyki Pediatrii i Chorób Rzadkich

Katedra Pediatrii

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Walentyna Balwierz

Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Instytut Pediatrii

Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum

prof. dr hab. n. med. Ewa Bień

Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Gdański Uniwersytet Medyczny

dr n. med. Marzanna Chojnacka

Klinika Onkologii i Radioterapii

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie

Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie

prof. dr hab. n. med. Alicja Chybicka

Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Piotr Czauderna

Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży

Gdański Uniwersytet Medyczny

dr n. med. Małgorzata Czogała

Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Instytut Pediatrii

Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum

dr hab. n. med. Bożenna Dembowska-Bagińska, prof. ICZD

Klinika Onkologii

Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

dr hab. n. med. Katarzyna Drabko

Klinika Hematologii, Onkologii i Transplantologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

prof. dr hab. n. med. Jan Godziński

Zakład Traumatologii i Medycyny Ratunkowej Wieku Rozwojowego

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu;

Oddział Chirurgii Dziecięcej

Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka we Wrocławiu

dr hab. n. med. Ewa Gorczyńska, prof. UM

Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

dr n. med. Urszula Grata-Borkowska

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kałwak

Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Bernarda Kazanowska

Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

dr n. med. Teresa Klepacka

Zakład Patomorfologii

Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

prof. dr hab. n. med. Józef Kobos

Zakład Histologii i Embriologii

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

dr hab. n. med. Wojciech Kosiak, prof. RSU

Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Gdański Uniwersytet Medyczny

prof. dr hab. n. med. Jerzy R. Kowalczyk

Klinika Hematologii, Onkologii i Transplantologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

prof. dr hab. n. med. Maryna Krawczuk-Rybak

Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

dr n. med. Małgorzata A. Krawczyk

Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Gdański Uniwersytet Medyczny

dr n. med. Elżbieta Latos-Grażyńska

Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

lek. Justyna Łuczak

Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

dr hab. n. med. Adam Maciejczyk

Klinika Radioterapii

Katedra Onkologii

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu;

Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu

dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Michał Matysiak

Katedra i Klinika Onkologii, Transplantologii Klinicznej, Hematologii Dziecięcej i Pediatrii

Warszawski Uniwersytet Medyczny

dr n. med. Angelina Moryl-Bujakowska

Oddział Onkologii i Hematologii

Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie

dr n. med. Maciej Murawski

Klinika Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży

Gdański Uniwersytet Medyczny

dr n. med. Małgorzata Pacholska

Oddział Chirurgii Dziecięcej

Wojewódzki Szpital Dziecięcy im J. Brudzińskiego w Bydgoszczy

prof. dr hab. n. med. Dariusz Patkowski

Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Danuta Perek

Klinika Onkologii i Radioterapii

Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

dr n. med. Karolina Pesz

Katedra i Zakład Genetyki

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

dr n. med. Wojciech Pietras

Katedra i Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

dr n. med. Katarzyna Połczyńska, emeryt

Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Gdański Uniwersytet Medyczny

dr hab. n. med. Andrzej I. Prokurat Oddział Chirurgii Dziecięcej

Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. J. Brudzińskiego w Bydgoszczy

lek. Olga Rutynowska-Pronicka

Klinika Onkologii

Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

dr n. med. Magdalena Rychłowska-Pruszyńska

Klinika Onkologii i Chirurgii Onkologicznej

Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

prof. dr hab. n. med. Krystyna Sawicz-Birkowska, emeryt

Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Marek Sąsiadek

Katedra RadiologiiZakład Radiologii Ogólnej, Zabiegowej i Neuroradiologii

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Anna Skowrońska-Gardas, emeryt

Klinika Onkologii i Radioterapii

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie

Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie

dr hab. n. med. Joanna Stefanowicz

Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Gdański Uniwersytet Medyczny

prof. dr hab. n. med. Jan Styczyński

Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Bydgoszczy

prof. dr hab. n. med. Agata Szulc

Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Robert Śmigiel Zakład Propedeutyki Pediatrii i Chorób Rzadkich

Katedra Pediatrii

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

dr hab. n. med. Marek Ussowicz

Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Jacek Wachowiak

Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej

Instytut Pediatrii

Uniwersytet Medycznyim. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

dr n. med. Jadwiga Węcławek-Tompol

Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

dr n. med. Aleksandra Wieczorek

Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Instytut Pediatrii

Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum

prof. dr hab. n. med. Wojciech Woźniak

dr hab. n. med. Grażyna Wróbel

Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

prof. dr hab. n. med. Urszula Zaleska-Dorobisz

Zakład Radiologii Ogólnej i Pediatrycznej

Katedra Radiologii Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we WrocławiuPRZEDMOWA

Po dziesięciu latach od pierwszego wydania Onkologii i hematologii dziecięcej oddajemy w Państwa ręce drugie, 2-tomowe wydanie podręcznika przygotowane przez Wydawnictwo PZWL. Znajdą w nim Państwo wszelkie nowości, które pojawiły się w ciągu ostatnich 10 lat w temacie diagnozowania i leczenia chorób nowotworowych.

Nowotwory występujące w dzieciństwie nadal są chorobą groźną – nie tylko dlatego, że są pierwszą przyczyną zgonów wśród chorób wieku dziecięcego, lecz także dlatego, że sama choroba oraz jej leczenie mogą powodować odległe uszkodzenia w różnych narządach. W Polsce na nowotwór złośliwy rocznie zapada około 1200 dzieci. Wyleczalność natomiast wzrosła do ponad 80% przypadków. Obecnie na każdy tysiąc osób w wieku 20 lat przypada jeden pacjent wyleczony w dzieciństwie z nowotworu.

Rozpoznanie choroby nowotworowej u dziecka jest zawsze „gromem z jasnego nieba” – zarówno dla dziecka, jak i całej jego rodziny. Leczenie jest trudne i długotrwałe. Często wymaga, by jedno z rodziców zaprzestało pracy. Dziecko zostaje wyrwane ze środowiska rówieśników – ze szkoły, przedszkola czy żłobka na 3 lata, a czasem nawet dłużej. Uzyskany w ostatnich latach postęp w diagnostyce i leczeniu chorób nowotworowych pozwala nie tylko wyleczyć więcej dzieci, lecz także ułatwia dziecku przetrwanie tego trudnego okresu. Na szczęście rutyną stała się nowoczesna diagnostyka, w zakresie której wprowadzono nowe metody badań obrazowych: rezonans magnetyczny, tomografię komputerową, PET, badania scyntygraficzne dokładnie oceniające lokalizację i stopień rozprzestrzenienia nowotworu, badania cytogenetyczne, immunologiczne i biomolekularne pozwalające na wczesne rozpoznanie i monitorowanie leczenia nowotworów.

Współczesna kompleksowa terapia nowotworów u dzieci jest bardziej przyjazna pacjentowi, a zarazem skuteczna w walce z nowotworem. Uwzględnia nowoczesne, nieokaleczające leczenie chirurgiczne z wykorzystaniem endoprotez i chirurgii plastycznej, chemioterapię z leczeniem wspomagającym i osłonowym, radioterapię planowaną komputerowo i prowadzoną na urządzeniach nowoczesnych i bezpiecznych oraz megaterapię z przeszczepieniem komórek heamtopoetycznych (SCT), a także leczenie celowane polegające na zastosowaniu leków niszczących komórki nowotworu np. przeciwciała monoklonalne, inhibitory szlaku kinazy tyrozynowej, CAR T-cells uzbrojone genetycznie przeciwko białaczce komórki typu T (metodę tę stosuje się np. we Wrocławiu).

Dla dziecka ważne jest, aby leczenie odbywało się w kolorowych, nowoczesnych i przede wszystkim odpowiednio do tego przygotowanych centrach onkologicznych, dysponujących wielospecjalistyczną kadrą, aparaturą diagnostyczną i leczniczą, zasobem leków podstawowych (cytostatyki) i wspomagających (preparaty krwiopochodne, immunoglobuliny, czynniki krwiotwórcze). Właściwe warunki lokalowe, ograniczają bowiem możliwość zakażenia i zapewniają dziecku stałą obecność matki.

Dla personelu medycznego największym nakazem etycznym jest dobro chorego dziecka – salus aegroti suprema lex esto. Mechanizmy rynkowe, naciski społeczne i wymagania administracyjne nie zwalniają z przestrzegania tej zasady. Ważne jest poszanowanie praw małego pacjenta. W razie niepomyślnej dla chorego dziecka prognozy trzeba odnosić się zarówno do chorego dziecka, jak i jego rodziców z taktem i ostrożnością. Kiedy choroba z powodu zbyt późnego rozpoznania lub ograniczonych możliwości terapeutyczno-leczniczych staje się nieuleczalna, należy wdrożyć opiekę paliatywną, która zajmuje się łagodzeniem lub zmniejszeniem natężeniem objawów choroby w procesie umierania. Stanowi to ogromne wyzwanie dla wszystkich, którzy towarzyszą w cierpieniu umierającego dziecka.

Zespół medyczny ma obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej. Tajemnicą objęte są wiadomości o pacjencie i jego otoczeniu uzyskane w związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi. Śmierć chorego nie zwalnia z obowiązku dochowania tajemnicy lekarskiej.

W książce tej znajdą Państwo niezbędne informacje dotyczących najnowszych sposobów walki z chorobami nowotworowymi u dzieci.

Prof. Alicja Chybicka1
Epidemiologia nowotworów złośliwych u dzieci
Jerzy R. Kowalczyk

Choroba nowotworowa dotyczy głównie osób w wieku dojrzałym i starszym, z tego względu nowotwory u dzieci występują znacznie rzadziej niż u dorosłych i stanowią poniżej 1% wszystkich zachorowań. W Europie odnotowuje się każdego roku ok. 15 tys. nowych zachorowań na nowotwory złośliwe wśród dzieci w wieku 0–14 lat, a wśród młodzieży i młodych dorosłych w wieku 15–24 lat dodatkowo 20 tys. nowych zachorowań. W większości krajów europejskich współczynnik zapadalności wynosi 120–160 nowych zachorowań rocznie na 1 mln dzieci w wieku 0–14 lat. Oznacza to, że ryzyko wystąpienia nowotworu w pierwszych 15 latach życia wynosi od ok. 1 na 588 do 1 na 833 obserwowanych w tym okresie dzieci.

W Polsce jest obecnie ok. 7 mln dzieci i młodzieży w wieku od 0 do ukończonych 17 lat i stwierdza się ok. 1100–1200 nowych zachorowań rocznie. Równocześnie od kilku lat obserwuje się współczynnik zachorowalności zbliżony do 145 nowych zachorowań na 1 mln dzieci i młodzieży w tym wieku, a ryzyko zachorowania na nowotwór w ciągu pierwszych 15 lat życia wynosi ok. 1 na 625 dzieci. Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, że porównywanie zapadalności między różnymi krajami jest utrudnione z powodu różnej struktury wiekowej w poszczególnych populacjach, co może wpływać na rozkład zachorowań zależnych od wieku, a tak jest w przypadku chorób nowotworowych. Dlatego też konieczne jest posługiwanie się współczynnikami standaryzowanymi. W tym celu określono tzw. standardową populację świata, której poszczególne grupy wiekowe charakteryzują się idealną liczebnością. Standaryzowany współczynnik zachorowalności mówi o tym, jak wyglądałby surowy wskaźnik zachorowalności – czyli liczba nowych zachorowań rocznie dzielona przez liczebność populacji w danym wieku – gdyby dotyczył on standardowej populacji świata. Dzięki temu współczynniki różnych populacji można między sobą obiektywnie porównywać. Współczynniki obserwowane w populacji polskiej najlepiej jest porównywać do standardowej populacji Europy.

TABELA 1.1. Populacja polska a populacja standardowa Europy (2019)

Wiek

Populacja Polski

Populacja standardowa Europy

0–4

1 918 464

8%

3 040 000

5–9

1 950 146

7%

2 660 000

10–14

2 019 477

7%

2 660 000

15–17

1 060 619

4,5%

1 710 000

0–17

6 948 706

26,5%

10 109 750

W związku z coraz lepszymi wynikami leczenia chorób nowotworowych u dzieci następuje kumulacja pacjentów, którzy w przeszłości byli leczeni z powodu nowotworu. Obecnie można oceniać, że w Polsce jest ok. 14 tys. dzieci, które są po leczeniu choroby nowotworowej. Z każdym rokiem będzie tych dzieci przybywało, ponieważ potrafimy wyleczyć większość z nich. Wynika z tego, że każdy lekarz pediatra lub lekarz rodzinny w ciągu swojej praktyki lekarskiej może zetknąć się z wieloma dziećmi chorymi lub wyleczonymi z nowotworu. Jest to o tyle ważne, że dzieci te, a później dorośli będą wymagali kompleksowego monitorowania pod kątem ewentualnego nawrotu choroby, a także pod kątem tzw. późnych następstw.

Nowotwory dziecięce wykazują bardzo duże zróżnicowanie typów histologicznych oraz umiejscowienia anatomicznego. Częstość występowania jest zdecydowanie inna niż u osób dorosłych. Te nowotwory, które najczęściej występują w wieku dojrzałym: rak płuca, rak gruczołu sutkowego, rak żołądka, rak jelita grubego, są rzadkie u dzieci. Natomiast te nowotwory, które są częste u dzieci, jak np. białaczki, wykazują stosunkowo rzadsze występowanie u osób dorosłych.

Wszystkie nowotwory wieku dziecięcego są klasyfikowane według rodzaju tkanki, z jakiej powstały, w przeciwieństwie do wieku dojrzałego, gdzie podział opiera się na umiejscowieniu narządowym danego nowotworu. Międzynarodowa klasyfikacja nowotworów wieku dziecięcego (International Classification of Childhood Cancer – ICCC, 3 edycja) wyróżnia 12 grup nowotworów. W ramach poszczególnych grup wyodrębnia się ewentualne podtypy.

TABELA 1.2. Międzynarodowa klasyfikacja nowotworów dziecięcych (International Classification of Childhood Cancer), 3 edycja (ICCC-3) oparta na ICD-O-3

+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+
| |
+--+

Skróty: MPNST – malignant peripheral nerve sheath tumor (złośliwy obwodowy guz osłonek nerwowych).

Opracowano na podstawie: Steliarova-Foucher E., Stiller C., Lacour B., Kaatsch P.: International Classification of Childhood Cancer, Third Edition. Cancer 2005, 103: 1457–1467 oraz https://seer.cancer.gov/iccc/iccc-who2008.html.

Najczęstszym nowotworem wieku dziecięcego są nowotwory układu krwiotwórczego, czyli białaczki. Stanowią one ok. 28% wszystkich nowotworów dziecięcych. Na drugim miejscu pod względem częstości są nowotwory ośrodkowego układu nerwowego, które stanowią ok. 23% wszystkich nowotworów. Trzeba jednak podkreślić, że względna częstość występowania nowotworów ośrodkowego układu nerwowego (OUN) wykazuje dużą zmienność między krajami Europy. W Anglii i Walii stanowią one 16,21%, we Francji – 16,85%, w Niemczech – 20,0%, a na Węgrzech – nawet 26,5%. Trzecim pod względem częstości występowania nowotworem u dzieci są chłoniaki (ok. 13%).

Bardziej obiektywnych informacji dotyczących częstości występowania określonych typów nowotworów w poszczególnych krajach dostarczają tzw. standaryzowane współczynniki zapadalności. Te współczynniki są obliczane na podstawie danych uzyskiwanych z narodowych rejestrów nowotworów dziecięcych. W Polsce taki rejestr działa od 1995 r. Standaryzowane współczynniki zapadalności na 1 mln dzieci w Polsce w latach 2001–2014 zostały przedstawione w tabeli 1.3. Wynika z niej, że standaryzowany współczynnik zachorowalności na białaczki w Polsce wynosił 43,1/1 mln, a na chłoniaki – 18,6/1 mln. Porównujące te dane z innymi krajami Europy Zachodniej, można stwierdzić w populacji polskiej wyższą zapadalność na chłoniaki niehodgkinowskie. Być może ma to związek ze stosunkowo wysokim nosicielstwem mutacji w genie NBS1, które odgrywają rolę w patogenezie zespołu Nijmegen i predysponują do chłoniaków.

Zachorowalność na nowotwory OUN wynosi w Polsce 34,1/1 mln. Jest to współczynnik porównywalny do obserwowanych w innych krajach Europy Zachodniej. W Wielkiej Brytanii i Niemczech wynosi on 27 nowych zachorowań rocznie na 1 mln dzieci, we Francji – 28/1 mln, w Stanach Zjednoczonych – 31,6/1 mln. W niektórych krajach jest on jednak znacznie wyższy, np. na Węgrzech wynosi 35,2 na 1 mln dzieci, w krajach skandynawskich: w Norwegii – 34/1 mln, w Danii – 38,8/1 mln, w Finlandii – 39,2/1 mln i w Szwecji – 41,0/1 mln.

TABELA 1.3. Standaryzowane współczynniki zachorowalności na 1 mln dzieci w Polsce i w Europie (2014)

-------------------------------- -------- --------
Wyszczególnienie Polska Europa
Białaczki 43,1 44,0
Chłoniaki 18,6 15,2
Nowotwory CUN 34,1 29,9
Nowotwory układu współczulnego 9,3 11,2
Retinoblastoma 3,7 4,1
Nowotwory nerek 7,4 8,8
Nowotwory wątroby 1,3 1,5
Nowotwory kości 6,0 5,5
Mięsaki tkanek miękkich 10,6 9,1
Nowotwory germinalne 6,3 4,5
Nowotwory nabłonkowe 2,7 4,1
Inne nowotwory 0,4 0,6
Ogółem 143,5 138,5
-------------------------------- -------- --------

Różne grupy nowotworów dziecięcych charakteryzują się różną częstością występowania w poszczególnych grupach wiekowych. Ostra białaczka limfoblastyczna jest najczęstsza u dzieci w wieku pomiędzy 2 a 5 rż. Na najwcześniejsze lata życia przypada szczyt występowania nowotworów embrionalnych. W pierwszym roku życia stwierdza się najwięcej przypadków nerwiaka zarodkowego współczulnego (neuroblastoma), siatkówczaka zarodkowego (retinoblastoma) lub wątrobiaka zarodkowego (hepatoblastoma). Natomiast chłoniak Hodgkina, mięsak kościopochodny lub mięsak Ewinga są najczęściej diagnozowane w wieku młodzieńczym. Gonadalne nowotwory zarodkowe u chłopców stwierdza się najczęściej we wczesnym dzieciństwie, następnie ich liczba gwałtownie się zmniejsza, aby ponownie wzrosnąć przed 15 rż. do końca okresu dojrzewania. U dziewcząt występowanie tych nowotworów jest rzadkie we wczesnym dzieciństwie, a zwiększenie ich częstości stwierdza się w okresie dojrzewania.

Płeć tylko w niewielkim stopniu wpływa na powstawanie nowotworów u dzieci. Ogólnie występują one nieco częściej u płci męskiej niż u żeńskiej, w stosunku 4:3. Tak więc różnice te są bardzo niewielkie. Największa różnica dotyczy chłoniaków, w mniejszym stopniu zaznaczona jest w białaczkach, guzach mózgu i nerwiaku zarodkowym oraz mięsaku kości i tkanek miękkich. Z kolei dziewczynki częściej chorują na nowotwory germinalne oraz raka kory nadnerczy i gruczołu tarczowego. Obserwuje się również pewne różnice w częstości występowania poszczególnych typów nowotworów w zależności od rasy. Mięsak Ewinga i nowotwory złośliwe jąder dotyczą głównie rasy białej, guz Wilmsa występuje rzadziej w Azji niż w Europie i Stanach Zjednoczonych, natomiast częściej u rasy czarnej. Z kolei ostra białaczka limfoblastyczna w USA jest rozpoznawana dwa razy częściej u rasy białej niż u czarnej. Podtypy histologiczne choroby Hodgkina występują z różną częstością w różnych regionach świata, najbardziej agresywne klinicznie podtypy są częste w krajach o gorszych warunkach społeczno-ekonomicznych. Równocześnie pojawiają się doniesienia o nieoczekiwanie dużej zachorowalności na różne nowotwory na stosunkowo niewielkich obszarach. Podejmowane są próby znalezienia przyczyn, które na danym terenie można by wiązać etiologicznie z tymi chorobami.

Przy każdej okazji omawiania epidemiologii nowotworów u dzieci pojawia się pytanie, czy na przestrzeni czasu zwiększa się liczba zachorowań. Obecnie nie ma podstaw do stwierdzenia dużych zmian w liczbie zachorowań w ciągu ostatnich lat. Obserwuje się dość powolny, stały wzrost zachorowań na większość nowotworów, który wynosi średnio ok. 0,8–1% rocznie. W ciągu ostatnich 30 lat w wielu krajach notowano okresy wzrostu zachorowalności, np. na nowotwory OUN, nie był to jednak stały wzrost, lecz raczej skokowe wzrosty obserwowane w końcu lat 70. oraz w połowie lat 80. ubiegłego wieku, po których następowała stabilizacja, a nawet obniżanie się wskaźników. Wzrosty zachorowalności występowały w czasie, gdy powiększały się możliwości badań obrazowych dla nowotworów OUN (tomografia komputerowa w połowie lat 70. i magnetyczny rezonans jądrowy w połowie lat 80.). Od czasu rutynowego wprowadzenia MR w diagnostyce guzów OUN zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Niemczech w latach 1985–1997 nie obserwowano dalszego wzrostu współczynnika zachorowalności. Może to więc świadczyć o tym, że wzrost liczby chorych obserwowany w pewnych okresach jest wynikiem lepszej diagnostyki i lepszej zgłaszalności, a nie rzeczywistego zwiększenia liczby zachorowań. Natomiast w przypadku nowotworów takich jak białaczki, których diagnostyka opiera się od kilkudziesięciu lat na tych samych zasadach (ocena cytomorfologiczna szpiku i badania immunofenotypowe, cytochemiczne, cytogenetyczne i molekularne służące do klasyfikacji podtypów białaczki), w rozwiniętych krajach Europy i Ameryki Północnej nie obserwuje się wzrostu liczby zachorowań u dzieci.

Obserwowany wzrost zachorowalności na ostre białaczki u dzieci na niektórych terenach próbuje się wiązać z występowaniem pewnych infekcji wirusowych czy pewnymi czynnikami środowiskowymi jak np. działalność zakładów nuklearnych czy fabryk chemicznych.

Piśmiennictwo

1. Gurney J.G., Severson R.K., Davis S., Robison L.L.: Incidence of cancer in children in the United States. Sex-, race-, and 1-year age-specific rates by histologic type. Cancer 1995, 75: 2186–2195.

2. Gurney J.G., Davis S., Severson R.K. i wsp.: Trends in cancer incidence among children in the U.S. Cancer 1996, 78: 532–541.

3. Hrusak O., Trka J., Zuna J. i wsp.: Acute lymphoblastic leukemia incidence during socioeconomic transition: selective increase in children from 1 to 4 years. Leukemia 2002, 16(4): 720–725.

4. Kowalczyk J.R., Dudkiewicz E., Balwierz W. i wsp.: Incidence of childhood cancers in Poland in 1995–1999. Med. Sci. Monit. 2002, 8: 587–590.

5. Kramarova E., Stiller C.A.: The international classification of childhood cancer. Int. J. Cancer 1996, 68: 759–765.

6. Little J.: Epidemiology of childhood cancer. IARC, Lyon, France 1999.

7. Pizzo P.A., Poplack D.G. (red.): Principles and Practice of Pediatric Oncology. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia 2011.

8. Ries L.A.G., Smith M.A., Gurney J.G. i wsp. (red.): Cancer Incidence and Survival among Children and Adolescents: United States SEER Program 1975–1995, National Cancer Institute, SEER Program. NIH Pub. No. 99–4649. Bethesda, MD, 1999.

9. UK Childhood Cancer Research Group, National Registry of Childhood Tumors, 2004.

10. Steliarova-Foucher E., Stiller C., Lacour B., Kaatsch P.: International Classification of Childhood Cancer, Third Edition. Cancer 2005, 103: 1457–1467.

11. https://seer.cancer.gov/iccc/iccc-who2008.html.
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: