Pielęgniarstwo w podstawowej opiece zdrowotnej - ebook

AUTORZY

Anna Augustynowicz

Dr n. prawnych, Zakład Ekonomiki Zdrowia i Prawa Medycznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Dagmara Maria Boruc

Dr n. społ., mgr psychologii, Instytut Pedagogiki i Psychologii, Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

Katarzyna Broczek

Dr n. med., Klinika Geriatrii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Katarzyna Chmielewska

Mgr piel., Domowa Opieka Medyczna

Monika Chorąży

Dr n. med., Klinika Neurologii Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Aleksandra Czerw

Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr., Zakład Ekonomiki Zdrowia i Prawa Medycznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Łukasz Czyżewski

Dr hab. n. med., mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa nefrologicznego, Zakład Pielęgniarstwa Nefrologicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Karolina Dąbrowska

Mgr dietetyki, Klinika Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Grażyna Dykowska

Dr n. o zdr., mgr piel., specjalista w dziedzinie organizacji i zarządzania, Zakład Ekonomiki Zdrowia i Prawa Medycznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Beata Dziedzic

Dr n. o zdr., mgr piel., Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa Nauk Społecznych i Medycznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Antoni Ferens

Dr n. med., Katedra i Klinika Neurologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Wiesław Fidecki

Dr n. med., mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa geriatrycznego, pielęgniarz, specjalista w dziedzinie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Krzysztof J. Filipiak

Prof. dr hab. med., I Katedra i Klinika Kardiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Aleksandra Golenia

Dr n. med., Katedra i Klinika Neurologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Izabela Gołębiak

Dr n. o zdr., Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, Filia w Warszawie

Ewa Gronkiewicz

Mgr profilaktyki społecznej i resocjalizacji, Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Północ m. st. Warszawy

Paweł Grzesiowski

Dr n. med., Przychodnia Konsultacyjna Szczepień Ochronnych Centrum Medyczne Żelazna; Fundacja ,,Instytut Profilaktyki Zakażeń”, Centrum Medycyny Zapobiegawczej i Rehabilitacji w Warszawie

Marta Hreńczuk

Dr n. o zdr., mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego, Transplantacyjnego i Leczenia Pozaustrojowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Anna Idzik

Dr n. o zdr., mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego, Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa, Nauk Społecznych i Medycznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Jacek Imiela

Prof. dr hab. n. med., Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa, Nauk Społecznych i Medycznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Małgorzata Jadczak

Mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej terapii, Oddział Kliniczny Neurochirurgii z Pododdziałem Traumatologii Narządu Ruchu, Dziecięcy Szpital Kliniczny w Warszawie, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego; Grupa Robocza ds. praktyki PTPAiIO

Marta Jonas

Dr n. med., specjalista chorób wewnętrznych, Zespół Kliniczno-Badawczy Epigenetyki Człowieka, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego w Warszawie, Polska Akademia Nauk

Maurycy Jonas

Dr n. med., Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Grażyna Kaca

Mgr piel., mgr pedagogiki, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, Filia w Warszawie

Barbara Kaczmarska

Mgr, Główny specjalista w Departamencie Świadczeń Opieki Zdrowotnej w Narodowym Funduszu Zdrowia

Renata Kałuska

Mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Chorób Naczyń, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Hanna Kachaniuk

Dr n. med., Zakład Pielęgniarstwa, Instytut Zdrowia, Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie

Jan Kachaniuk

Mgr piel., Instytut Nauk o Zdrowiu, Wydział Nauk Ścisłych i Nauk o Zdrowiu, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Grażyna Kacprzak

Mgr piel., specjalista w dziedzinie organizacji pomocy społecznej, Naczelna Pielęgniarka, Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza w Pruszkowie

Agnieszka Karczewska

Mgr piel., specjalista w dziedzinach pielęgniarstwo diabetologiczne i pielęgniarstwo kardiologiczne, Klinika Chorób Wewnętrznych, Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie

Dorota Kilańska

Dr n. o zdr., mgr piel., prof. Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Zakład Koordynowanej Opieki, Wydział Nauk o Zdrowiu, Dział Rozwoju Systemów Opieki Zdrowotnej – DR SOZ, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Barbara Knoff

Mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego, Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa, Nauk Społecznych i Medycznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Ewa Kobos

Dr n. o zdr., mgr piel., mgr pedagogiki, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego, Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa, Nauk Społecznych i Medycznych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Agnieszka Kolek

Dr n. społ., mgr psychologii, Wydział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych, Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie

Wojciech Konarski

Dr n. med., mgr fiz., lek. med., Oddział Chirurgii Ortopedycznej, Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie; Centrum Rehabilitacji Medycznej w Legionowie

Elżbieta Kozak-Szkopek

Dr n. med., Klinika Geriatrii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Tomasz Kryczka

Dr hab. n. med., Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa, Nauk Społecznych i Medycznych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Edyta Krzych-Fałta

Dr hab. n. o zdr., Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Katedra Zdrowia Publicznego i Środowiskowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Izabella Krzykwa

Mgr piel., Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Elżbieta Lisicka

Mgr piel., Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Dominika Łój

Lic. piel., Oddział Chirurgii i Ortopedii, Warszawski Szpital dla Dzieci

Rafał Maciąg

Dr n. hum., socjolog, Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa, Nauk Społecznych i Medycznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Natalia Maj

Lic. piel., Oddział Chirurgiczny Ogólny, Szpital Bielański w Warszawie

Krystyna Majewska

Dr n. o zdr., Klinika Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Joanna Major

Dr n. med., Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny w Warszawie

Piotr Małkowski

Prof. dr hab. n. med., Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego, Transplantacyjnego i Leczenia Pozaustrojowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Małgorzata Marcysiak

Dr n. hum., pielęgniarka, mgr pedagogiki, Zakład Pielęgniarstwa i Kształcenia Podyplomowego, Wydział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych, Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie

Natalia Mikołajczyk-Korniak

Dr n. med., Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych, Instytut Transplantologii im. Prof. Tadeusza Orłowskiego w Warszawie

Alicja Mikulska

Mgr piel., Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Beata Ostrzycka

Mgr, Konsultant Krajowy w Dziedzinie Pielęgniarstwa Rodzinnego, Szkoła Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Dyrektor Samodzielnego Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Dywitach

Agnieszka Patrzyczna

Mgr piel., specjalista pielęgniarstwa kardiologicznego, Klinika Kardiochirurgii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Tomasz Piątek

Dr n. o zdr., mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego, Transplantacyjnego i Leczenia Pozaustrojowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Tomasz Piecha

Dr n. med., Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Mariola Pietrzak

Dr n. o zdr., mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego, Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa Nauk Społecznych i Medycznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Kamila Płatek

Mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego, Transplantacyjnego i Leczenia Pozaustrojowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Piotr Radziszewski

Prof. dr hab. n. med., Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Marzenna Romańska

Mgr pedagogiki, lic. piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa geriatrycznego, Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego, Warszawa Praga Północ

Marcin Rybacki

Dr n. med., Klinika Chorób Zawodowych i Zdrowia Środowiskowego, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi

Anna Sadowska

Dr n. o zdr., Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Maria Sałamacha

Mgr piel., specjalista w dziedzinach organizacja zdrowia i zdrowie publiczne

Agnieszka Serafin

Dr n. med., I Katedra i Klinika Kardiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Paweł Sienkiewicz

Mgr fiz., Inprogres Fizjoterapia w Jabłonnie

Zofia Sienkiewicz

Dr n. o zdr., mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla pielęgniarek, specjalista w zakresie nauczania zdrowia publicznego, Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa, Nauk Społecznych i Medycznych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Matylda Sierakowska

Dr hab. n. o zdr., mgr piel., Zakład Zintegrowanej Opieki Medycznej, Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Wioleta Słomka

Mgr piel., Oddział Chorób Wewnętrznych, Szpital Czerniakowski w Warszawie

Katarzyna Krystyna Snarska

Dr n. med., mgr piel., specjalista z pielęgniarstwa zachowawczego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Zakład Medycyny Klinicznej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Jacek Sobocki

Prof. dr hab. n. med., Klinika Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Jacek P. Szaflik

Prof. dr hab. n. med., Katedra i Klinika Okulistyki, Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny; Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny w Warszawie

Alicja Szewczyk

Mgr piel., mgr pedagogiki terapeutycznej, specjalista w dziedzinach pielęgniarstwa diabetologicznego i pielęgniarstwa pediatrycznego, Klinika Endokrynologii i Diabetologii, Poradnia Diabetologiczna, Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie; Polska Federacja Edukacji w Diabetologii

Małgorzata Tomaszewska

Mgr piel., Wydział Nauk o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Agnieszka Trzaskowska

Mgr piel., Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny w Warszawie

Dariusz Wasiak

Dr n. med., Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego, Transplantacyjnego i Leczenia Pozaustrojowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Michał Waszkiewicz

Mgr, Szkoła Zdrowia Publicznego, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Joanna Wierzbicka

Mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa internistycznego, Zakład Pielęgniarstwa i Kształcenia Podyplomowego, Wydział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych, Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie

Grażyna Wójcik

Dr n. o zdr., mgr piel., Zakład Rozwoju Pielęgniarstwa, Nauk Społecznych i Medycznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Leszek Wronka

Mgr, Zakład Żywienia Człowieka, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Mariusz Wysokiński

Dr hab. n. o zdr., mgr piel., specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa geriatrycznego, pielęgniarz, specjalista w dziedzinie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Irena Wrońska

Prof. dr hab., n. med., specjalista w zakresie zdrowia publicznego, Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w LubliniePRZEDMOWA

Podręcznik „Pielęgniarstwo w podstawowej opiece zdrowotnej” przeznaczony jest dla studentów pielęgniarstwa, a także dla praktykujących pielęgniarek oraz wszystkich osób zainteresowanych podstawową opieką zdrowotną i jej funkcjonowaniem. Książka powstała dzięki współpracy specjalistów z wieloletnim doświadczeniem w zakresie leczenia, pielęgnowania i edukacji pacjentów. Do współpracy zaproszono nauczycieli akademickich o bogatym doświadczeniu w nauczaniu studentów pielęgniarstwa oraz konsultantów wojewódzkich i krajowych. W przygotowaniu podręcznika udział wzięli: pielęgniarki, lekarze, dietetycy, psycholodzy, pedagodzy, socjolodzy, ekonomiści i prawnicy – nadając tej publikacji wymiar interdyscyplinarny.

Naszym celem było przedstawienie organizacji i funkcjonowania POZ w Polsce. Podręcznik szczegółowo omawia także zagadnienia związane z postepowaniem z pacjentami cierpiącymi na różne schorzenia, uwzględniając założenia programowe kształcenia pielęgniarek w zakresie POZ.

Obserwowane zmiany w organizacji POZ oraz w systemie kształcenia zawodowego pielęgniarek wymuszają konieczność posiadania rzetelnej wiedzy z zakresu pielęgnowania pacjenta w każdym okresie życia i w różnych jednostkach chorobowych, najczęściej spotykanych w ramach realizowania świadczeń zdrowotnych pacjentowi POZ. Mamy nadzieję, że publikacja będzie pomocna na wszystkich etapach kształcenia zawodowego i w opiece nad pacjentem.

Wszystkim współautorom serdecznie dziękujemy za współpracę, a redaktorom PZWL Wydawnictwa Lekarskiego – za cenne uwagi i sugestie dotyczące redakcji podręcznika.

Mariola Pietrzak, Barbara Knoff, Tomasz Kryczka1. ORGANIZACJA PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ W POLSCE
Beata Ostrzycka, Mariola Pietrzak

1.1. WPROWADZENIE

Podstawowa opieka zdrowotna (POZ) jest częścią systemu ochrony zdrowia. Zapewnia osobom uprawnionym do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i zamieszkałym lub przebywającym na terenie Polski świadczeń zdrowotnych w miejscu zamieszkania. Świadczenia mogą być udzielane w warunkach ambulatoryjnych lub w przypadkach uzasadnionych medycznie w domu pacjenta, w tym także w domu pomocy społecznej (DPS). Realizowane są również w środowisku nauczania i wychowania w ramach profilaktycznej opieki nad dziećmi i młodzieżą sprawowanej przez pielęgniarkę środowiska nauczania i wychowania lub higienistę szkolną. POZ jest miejscem, które stanowi pierwszy kontakt pacjenta (świadczeniobiorcy) z systemem opieki zdrowotnej, w którym zagwarantowany jest dostęp do profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczych, pielęgnacyjnych oraz rehabilitacyjnych świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Funkcjonowanie podstawowej opieki zdrowotnej oparte jest na Ustawie z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 172) oraz Obwieszczeniu Ministra Zdrowia z dnia 15 lutego 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 540). Podstawowa opieka zdrowotna stanowi miejsce pierwszego kontaktu świadczeniobiorcy w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1398). Pacjent ma prawo do imiennego wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ, składając deklaracje wyboru. Wyjątek stanowi nocna i świąteczna opieka zdrowotna realizowana w POZ.

Cele POZ:

• Zapewnienie opieki zdrowotnej nad świadczeniobiorcą i jego rodziną.

• Koordynacja opieki zdrowotnej nad świadczeniobiorcą w systemie ochrony zdrowia.

• Ocena potrzeb oraz ustalenie priorytetów zdrowotnych populacji objętej opieką oraz wdrażanie działań profilaktycznych.

• Rozpoznawanie, eliminowanie lub ograniczanie zagrożeń i problemów zdrowia fizycznego i psychicznego.

• Zapewnienie profilaktycznej opieki zdrowotnej i promocji zdrowia dostosowanych do potrzeb różnych grup społeczeństwa.

• Zapewnienie edukacji świadczeniobiorcy w zakresie odpowiedzialności za własne zdrowie i kształtowanie świadomości prozdrowotnej.

1.2. ŚWIADCZENIA GWARANTOWANE W POZ

Narodowy Fundusz Zdrowia definiuje świadczenia gwarantowane jako świadczenia z zakresu medycyny ogólnej, rodzinnej, chorób wewnętrznych i pediatrii, które są ukierunkowane na promocję zdrowia, profilaktykę, diagnostykę schorzeń, leczenie, zapobieganie lub ograniczanie niepełnosprawności oraz usprawnianie i pielęgnację świadczeniobiorcy podczas choroby, udzielane w ramach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej.

Ustawodawca wyodrębnił następujące świadczenia gwarantowane:

• świadczenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej,

• świadczenia pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej,

• świadczenia położnej podstawowej opieki zdrowotnej,

• świadczenia pielęgniarki lub higienistki szkolnej udzielane w środowisku nauczania i wychowania,

• świadczenia nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej,

• transport sanitarny.

Świadczenia gwarantowane powinny być udzielane zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, z wykorzystaniem metod diagnostyczno-terapeutycznych innych niż stosowane w medycynie niekonwencjonalnej, ludowej lub orientalnej.

1.3. ORGANIZACJA POZ

W zakresie podstawowej opieki zdrowotnej świadczeniobiorcy przysługują świadczenia gwarantowane. Udzielane są one przez świadczeniodawcę w dni robocze od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8.00 do 18.00 z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy, zgodnie z harmonogramem pracy świadczeniodawcy. Pacjent w Polsce wybiera lekarza, pielęgniarkę oraz położną POZ spośród świadczeniodawców, którzy zawarli umowę z NFZ o udzielanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Świadczeniobiorca ma prawo wybrać lekarza, pielęgniarkę, położną POZ zatrudnionych u tego samego świadczeniodawcy, u różnych świadczeniodawców lub tworzących zespół POZ. Pacjent ma prawo do bezpłatnej zmiany wyboru profesjonalistów POZ dwa razy w roku. Lekarz, pielęgniarka oraz położna POZ w przypadkach uzasadnionych stanem zdrowia pacjenta realizują świadczenie zdrowotne w dniu zgłoszenia, a w pozostałych sytuacjach świadczenie jest realizowane w terminie uzgodnionym ze świadczeniobiorcą. Lekarz i pielęgniarka POZ realizują także świadczenia zdrowotne w domu pacjenta oraz w domu pomocy społecznej zgodnie z ustalonym dla pacjenta indywidualnym planem opieki.

Świadczeniodawca zapewnia funkcjonowanie gabinetu zabiegowego od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Zapewnia również funkcjonowanie gabinetu szczepień przynajmniej raz w tygodniu po godz. 15.00. W przypadkach, gdy zachodzi konieczność wykonania badań laboratoryjnych u pacjenta znajdującego się na liście świadczeniobiorców, świadczeniodawca organizuje pobranie krwi do badań diagnostycznych, zapewnia pojemniki na materiały do zleconych badań oraz pojemnik zbiorczy do transportu pobranych próbek (odpowiadających wymogom określonym w przepisach Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej, tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 2061) oraz zapewnienia w tym samym miejscu odbiór pobranych przez pielęgniarkę próbek.

Lekarz POZ w ramach współpracy z pielęgniarką POZ, na której liście znajduje się świadczeniobiorca, wydaje skierowanie na realizację zleceń pozostających w zakresie zadań pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej. Pielęgniarka i położna POZ realizują świadczenia na podstawie zlecenia lekarskiego lub skierowania. W przypadkach uzasadnionych medycznie pacjentowi w trakcie realizacji świadczeń na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej przysługuje przejazd środkami transportu sanitarnego w przypadku chorób, urazów, zatruć oraz wad rozwojowych wrodzonych, zniekształceń i aberracji chromosomowych określonych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.

1.4. ZESPÓŁ POZ

Zadania podstawowej opieki zdrowotnej realizuje zespół POZ, w skład którego wchodzi lekarz, pielęgniarka i położna podstawowej opieki zdrowotnej, realizujący świadczenia zdrowotne na rzecz tego samego pacjenta. Pracą zespołu POZ koordynuje lekarz. Wszyscy realizują świadczenia w ramach własnych kompetencji, ale jednocześnie komunikując się ze sobą. Zespół również współpracuje z pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania, która obejmuje opieką dzieci w szkołach. Do kompetencji lekarza należy podejmowanie decyzji z zakresu planowania i realizowania postępowania diagnostyczno-leczniczego realizowanego wobec świadczeniobiorcy (pacjenta).

Ustawodawca nałożył na lekarza POZ zadania z zakresu planowania i realizacji opieki lekarskiej nad pacjentem w zakresie działań, których celem jest zachowanie zdrowia, profilaktyka chorób, rozpoznawanie i ich leczenie oraz rehabilitacja świadczeniobiorcy.

Pielęgniarka POZ rozpoznaje u pacjenta warunki i potrzeby zdrowotne, problemy pielęgnacyjne, a także planuje i realizuje opiekę pielęgniarską w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki chorób, świadczeń pielęgnacyjnych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz kontynuuje postępowania lecznicze zlecone przez innego świadczeniodawcę zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.

Do zadań położnej POZ należy planowanie i realizacja pielęgnacyjnej opieki położniczo-neonatologiczno-ginekologicznej w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób, świadczeń pielęgnacyjnych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych. Zarówno lekarz, jak i pielęgniarka oraz położna POZ wydają skierowania na realizację zabiegów i procedur medycznych dla zadeklarowanych pacjentów zgodnie ze swoimi kompetencjami. Kwalifikacje członków zespołu POZ określa Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej.

1.5. ZAKRES WSPÓŁPRACY ZESPOŁU POZ W RAMACH KOORDYNACJI

Zespół POZ współpracuje z:

• osobami udzielającymi świadczeniobiorcy świadczeń specjalistycznych w rozumieniu ustawy o świadczeniach w zakresie udzielania porad, przekazywania informacji oraz podejmowania wspólnych działań w celu zachowania zdrowia i profilaktyki chorób, rozpoznawania i leczenia chorób oraz rehabilitacji świadczeniobiorcy,

• przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia oraz organami administracji publicznej oraz dyrektorami szkół oraz innych placówek, o których mowa w art. 2 pkt 7 Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 910). Zakres współpracy obejmuje podejmowanie wspólnych działań w celu zachowania zdrowia i profilaktyki chorób, w tym promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej oraz identyfikacji czynników ryzyka oraz zagrożeń zdrowotnych.

Świadczenia gwarantowane lekarza podstawowej opieki zdrowotnej:

• porada lekarska udzielana w warunkach ambulatoryjnych,

• porada lekarska udzielana w domu świadczeniobiorcy w przypadkach uzasadnionych medycznie,

• świadczenia w ramach profilaktyki chorób układu krążenia (patrz rozdz. 25),

• porada patronażowa,

• badania bilansowe, w tym badania przesiewowe,

• świadczenia medycznej diagnostyki laboratoryjnej lub diagnostyki obrazowej i nieobrazowej,

• szczepienia ochronne realizowane zgodnie z zasadami określonymi w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (patrz rozdz. 16).

1.6. WARUNKI REALIZACJI PORAD PATRONAŻOWYCH ORAZ BADAŃ BILANSOWYCH

Badania u dzieci do 16. roku życia są wykonywane w obecności opiekunów prawnych lub faktycznych. W przypadku braku promocji do następnej klasy nie wykonuje się powtórnie testów przesiewowych.

Porada patronażowa lekarza podstawowej opieki zdrowotnej realizowana jest u dziecka w 1.–4. tygodniu życia. Obejmuje badanie podmiotowe i przedmiotowe, z uwzględnieniem rozwoju fizycznego, pomiaru i monitorowania obwodu głowy, oceny żółtaczki, podstawowej oceny stanu neurologicznego oraz badania przedmiotowego w kierunku wykrywania wrodzonej dysplazji stawów biodrowych.

Badania bilansowe, w tym badania przesiewowe, są wykonywane u dzieci i młodzieży w określonych przedziałach czasowych. Są to:

• 2.–6. miesiąc życia (w terminach wypisuje odpowiadających szczepieniom) – badanie lekarskie obejmuje badanie podmiotowe i przedmiotowe dziecka, ocenę wielkości ciemienia przedniego, ocenę stanu neurologicznego, określenie wieku zębowego. U chłopców wykonywane jest badanie palpacyjnie na obecność jąder w mosznie. Lekarz przeprowadza test rozwoju reakcji słuchowych, a w przypadku nieprawidłowego wyniku testu lub stwierdzenia przynależności do grupy ryzyka uszkodzenia słuchu wypisuje skierowanie do specjalistycznej diagnostyki audiologicznej lub foniatrycznej. Oceniana jest obecność czynników ryzyka uszkodzenia słuchu oraz wykonywane jest badanie przedmiotowe w kierunku wykrywania wrodzonej dysplazji stawów biodrowych.

• 9. miesiąc życia – badanie obejmuje badanie lekarskie podmiotowe i przedmiotowe, z uwzględnieniem tempa rozwoju fizycznego i psychomotorycznego oraz ocenę wykonania szczepień ochronnych zgodnie z kalendarzem szczepień. Przeprowadzany jest test rozwoju reakcji słuchowych.

• 12. miesiąc życia – wykonywane jest badanie lekarskie podmiotowe i przedmiotowe, z uwzględnieniem tempa rozwoju fizycznego i psychomotorycznego, dokonuje się oceny wykonań szczepień ochronnych, zgodnie z kalendarzem szczepień. Przeprowadzany jest test rozwoju reakcji słuchowych oraz ocenia się występowanie nowych czynników ryzyka uszkodzenia słuchu; po raz pierwszy wykonuje się pomiar ciśnienia tętniczego krwi u dziecka.

• 2. rok życia – profilaktyczne badanie lekarskie (bilans zdrowia) obejmuje: badanie lekarskie podmiotowe i przedmiotowe, ze szczególnym uwzględnieniem tempa rozwoju fizycznego i psychomotorycznego oraz przebytych schorzeń; ocenę wykonania szczepień ochronnych zgodnie z kalendarzem szczepień; ocenę obecności czynników ryzyka uszkodzenia słuchu; przeprowadzenie testu rozwoju reakcji słuchowych oraz ocenę rozwoju mowy; test Hirschberga w kierunku wykrywania zeza; pomiar ciśnienia tętniczego krwi.

• 4. rok życia – profilaktyczne badanie lekarskie (bilans zdrowia) obejmuje: ocenę obecności czynników ryzyka uszkodzenia słuchu; badanie lekarskie podmiotowe i przedmiotowe w kierunku oceny rozwoju fizycznego (pomiary: wzrostu i masy ciała), w tym określenie współczynnika masy ciała (ang. Body Mass Index, BMI), psychomotorycznego i społecznego; przeprowadzenie testu rozwoju reakcji słuchowych oraz ocenę rozwoju mowy; ocenę higieny jamy ustnej.

• 5. rok życia – profilaktyczne badanie lekarskie (bilans zdrowia) obejmuje badanie lekarskie podmiotowe i przedmiotowe w kierunku oceny rozwoju fizycznego, psychomotorycznego i społecznego oraz pomiar ciśnienia tętniczego krwi.

• Roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne – profilaktyczne badanie lekarskie (bilans zdrowia) obejmuje badanie podmiotowe zawierające wywiad od przedstawicieli ustawowych albo opiekunów prawnych lub faktycznych i dziecka, z uwzględnieniem czynników ryzyka dla zdrowia oraz zachowań zdrowotnych, analizę informacji zawartej w karcie badania profilaktycznego, analizę innej dostępnej indywidualnej dokumentacji medycznej. W badaniu przedmiotowym lekarz uwzględnia ocenę rozwoju fizycznego, psychomotorycznego, mowy, lateralizacji, układu ruchu, jamy ustnej. U chłopców wykonywane jest badanie obecności jąder w mosznie i wad układu moczowo-płciowego. Badanie ma na celu także wykrywanie zaburzeń układu ruchu, w tym bocznego skrzywienia kręgosłupa, zniekształceń statycznych kończyn dolnych; wykrywanie zeza (cover test, test Hirschberga); wykrywanie zaburzeń ostrości wzroku; ocenę wykonania szczepień ochronnych zgodnie z kalendarzem szczepień; przeprowadzenie testu rozwoju reakcji słuchowych oraz ocenę rozwoju mowy; ocenę obecności czynników ryzyka uszkodzenia słuchu; pomiar ciśnienia tętniczego krwi; badanie lekarskie specjalistyczne i diagnostyczne w razie potrzeby; podsumowanie badania z określeniem zdrowotnej dojrzałości szkolnej i kwalifikacji do grupy na zajęciach wychowania fizycznego (w tym nauki pływania) oraz ewentualnego problemu zdrowotnego; poradnictwo w zakresie prozdrowotnego stylu życia.

• Klasa III szkoły podstawowej – profilaktyczne badanie lekarskie (bilans zdrowia) obejmuje badanie podmiotowe składające się z wywiadu od przedstawicieli ustawowych albo opiekunów prawnych lub faktycznych i dziecka, z uwzględnieniem czynników ryzyka dla zdrowia oraz zachowań zdrowotnych, analizy informacji zawartej w karcie badania profilaktycznego od pielęgniarki lub higienistki szkolnej, ze szczególnym uwzględnieniem wyników testów przesiewowych, oraz od wychowawcy klasy oraz analizy innej dostępnej indywidualnej dokumentacji medycznej. Badanie przedmiotowe ucznia uwzględnia ocenę rozwoju fizycznego, psychospołecznego, układu ruchu, układu moczowo-płciowego, dojrzewania płciowego według skali Tannera, tarczycy, jamy ustnej. Lekarz przeprowadza badania w kierunku wykrywania zaburzeń układu ruchu, w tym bocznego skrzywienia kręgosłupa, zaburzeń ostrości wzroku i widzenia barw. Wykonywany jest pomiar ciśnienia tętniczego krwi. W razie potrzeby przeprowadza się badania specjalistyczne lekarskie i diagnostyczne. W podsumowaniu badania lekarz określa poziom i tempo rozwoju fizycznego, rozwoju psychospołecznego (ocena orientacyjna), przystosowania szkolnego, kwalifikacji do grupy na zajęciach wychowania fizycznego i sportu szkolnego oraz ewentualnego problemu zdrowotnego. Przeprowadzane jest poradnictwo w zakresie prozdrowotnego stylu życia.

• VII klasa szkoły podstawowej, I klasa szkoły ponadpodstawowej – profilaktyczne badanie lekarskie (bilans zdrowia) obejmuje badanie podmiotowe składające się z wywiadu od przedstawicieli ustawowych albo opiekunów prawnych lub faktycznych i dziecka, z uwzględnieniem czynników ryzyka dla zdrowia oraz zachowań zdrowotnych, analizy informacji zawartej w karcie badania profilaktycznego od pielęgniarki lub higienistki szkolnej, ze szczególnym uwzględnieniem wyników testów przesiewowych, oraz od wychowawcy klasy oraz analizy innej dostępnej indywidualnej dokumentacji medycznej. Badanie przedmiotowe obejmuje ocenę rozwoju fizycznego, psychospołecznego, układu ruchu, tarczycy, dojrzewania płciowego, układu moczowo-płciowego (dotyczy tylko uczniów w klasie VII szkoły podstawowej), jamy ustnej, skóry. Przeprowadzane jest badanie w kierunku wykrywania zaburzeń układu ruchu (w tym bocznego skrzywienia kręgosłupa i nadmiernej kifozy piersiowej), zaburzeń ostrości wzroku, zaburzeń słuchu – badanie orientacyjne szeptem (tylko w klasie VII szkoły podstawowej). Wykonywane są pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz badania specjalistyczne lekarskie i diagnostyczne w razie potrzeby. W podsumowaniu badania określa się poziom i tempo wzrastania oraz dojrzewania płciowego, rozwój psychospołeczny (ocena orientacyjna), przystosowanie szkolne oraz kwalifikacja do grupy na zajęciach wychowania fizycznego i sportu szkolnego oraz ewentualnego problemu zdrowotnego. Przeprowadzane jest poradnictwo w zakresie prozdrowotnego stylu życia.

• Ostatnia klasa szkoły ponadpodstawowej do ukończenia 19. roku życia – profilaktyczne badanie lekarskie (bilans zdrowia) obejmuje badanie podmiotowe składające się z wywiadu od ucznia, z uwzględnieniem czynników ryzyka dla zdrowia oraz zachowań zdrowotnych, analizę informacji zawartej w karcie badania profilaktycznego od pielęg-niarki lub higienistki szkolnej, ze szczególnym uwzględnieniem wyników testów przesiewowych, oraz od wychowawcy klasy, a także analizę innej dostępnej indywidualnej dokumentacji medycznej. Badanie przedmiotowe uwzględnia ocenę rozwoju fizycznego, psychospołecznego, układu moczowo-płciowego i dojrzałości płciowej, układu ruchu, tarczycy, jamy ustnej, skóry. Obejmuje także wykrywanie zaburzeń ostrości wzroku, pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz badania specjalistyczne lekarskie i diagnostyczne w razie potrzeby. W podsumowaniu wyników badania określa się ewentualny problem zdrowotny oraz sugestie i rady dotyczące dalszego kształcenia i wyboru zawodu, przyszłego rodzicielstwa, prozdrowotnego stylu życia, w tym aktywności fizycznej.

Świadczenia medycznej diagnostyki laboratoryjnej lub diagnostyki obrazowej i nieobrazowej, związane z realizacją świadczeń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1255).

Zakres badań obejmuje badania hematologiczne, biochemiczne i immunochemiczne, układu krzepnięcia, moczu, mikrobiologiczne, elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku, diagnostykę ultrasonograficzną, spirometrię, zdjęcia radiologiczne. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej może wystawiać skierowanie na badania endoskopowe: gastroskopię, kolonoskopię.

Świadczenia gwarantowane pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej:

• wizyta realizowana w domu świadczeniobiorcy, w przypadkach uzasadnionych medycznie,

• wizyta realizowana w warunkach ambulatoryjnych,

• wizyta patronażowa (tab. 1.1),

• testy przesiewowe mające na celu monitorowanie rozwoju dziecka oraz wykrywanie odchyleń od normy rozwojowej (tab. 1.1),

• świadczenia w ramach profilaktyki gruźlicy (patrz rozdz. 27.3).

Tabela 1.1. Warunki realizacji wizyt patronażowych oraz testów przesiewowych wykonywanych przez pielęgniarkę

------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wiek Wizyta patronażowa i testy przesiewowe*

0–6. miesiąc życia (w terminach odpowiadających szczepieniom ochronnym) 1) wykrywanie zaburzeń rozwoju fizycznego – pomiary: masy i długości ciała, obwodu głowy i klatki piersiowej,

2) podstawowa ocena rozwoju psychomotorycznego,

3) orientacyjne badanie wzroku

3.–4. miesiąc życia Cel wizyty patronażowej pielęgniarki POZ:

1) przeprowadzenie instruktażu w zakresie pielęgnacji niemowlęcia, w tym karmienia piersią, pielęgnacji jamy ustnej,

2) w razie stwierdzenia nieprawidłowości – rozpoznanie problemów zdrowotnych i społecznych rodziny

9. miesiąc życia 1) wykrywanie zaburzeń rozwoju fizycznego – pomiary: masy i długości ciała, obwodu głowy i klatki piersiowej,

2) orientacyjna ocena rozwoju psychomotorycznego,

3) orientacyjne badanie wzroku i słuchu,

4) wizyta patronażowa pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej w przypadku, gdy w czasie poprzedniej wizyty stwierdzono zaburzenia stanu zdrowia dziecka

12. miesiąc życia 1) wykrywanie zaburzeń rozwoju fizycznego – pomiary: masy i długości ciała, obwodu głowy i klatki piersiowej, w tym określenie współczynnika masy ciała (Body Mass Index, BMI),

2) orientacyjna ocena rozwoju psychomotorycznego,

3) orientacyjne badanie wzroku i słuchu,

4) pomiar ciśnienia tętniczego krwi

2. rok życia 1) wykrywanie zaburzeń rozwoju fizycznego – pomiary: masy i długości ciała, w tym określenie współczynnika masy ciała (BMI),

2) orientacyjna ocena rozwoju psychomotorycznego,

3) orientacyjne badanie słuchu,

4) test Hirschberga w kierunku wykrywania zeza,

5) pomiar ciśnienia tętniczego krwi

4. rok życia 1) wykrywanie zaburzeń rozwoju fizycznego – pomiary wzrostu i masy ciała, w tym określenie współczynnika masy ciała (BMI),

2) orientacyjna ocena rozwoju psychomotorycznego,

3) orientacyjne wykrywanie zaburzeń ostrości wzroku i uszkodzeń słuchu,

4) orientacyjne wykrywanie zaburzeń statyki ciała,

5) pomiar ciśnienia tętniczego krwi

5. rok życia 1) wykrywanie zaburzeń rozwoju fizycznego – pomiary wzrostu i masy ciała, w tym określenie współczynnika masy ciała (BMI),

2) orientacyjna ocena rozwoju psychomotorycznego,

3) orientacyjne wykrywanie zaburzeń ostrości wzroku i uszkodzeń słuchu,

4) orientacyjne wykrywanie zaburzeń statyki ciała,

5) orientacyjne wykrywanie wad wymowy,

6) pomiar ciśnienia tętniczego krwi
------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*Badania wykonywane w obecności opiekunów prawnych lub faktycznych.

Źródło: wg .

Świadczenia są realizowane na podstawie zlecenia lekarskiego lub skierowania oraz udzielane zgodnie z terminami określonymi w treści zlecenia lub skierowania.

Świadczenia gwarantowane położnej podstawowej opieki zdrowotnej:

• wizyta realizowana w warunkach ambulatoryjnych,

• wizyta realizowana w domu świadczeniobiorcy w przypadkach uzasadnionych medycznie,

• wizyta patronażowa (tab. 1.2),

• wizyta profilaktyczna.

Tabela 1.2. Warunki realizacji wizyt patronażowych wykonywanych przez położną

--------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wiek Wizyty patronażowe*

0–4. doba życia** 1) w przypadku porodu fizjologicznego prowadzonego samodzielnie przez położną – badanie przedmiotowe dziecka, z uwzględnieniem oceny stanu ogólnego bezpośrednio po urodzeniu według skali Apgar,

2) wprowadzenie postępowania umożliwiającego tworzenie więzi matki z dzieckiem i prawidłowe rozpoczęcie karmienia piersią,

3) wykonanie pomiarów masy i długości ciała, obwodu głowy i klatki piersiowej,

4) profilaktyka zakażeń przedniego odcinka oka

1.–6. tydzień życia 1. Co najmniej 4 wizyty patronażowe położnej mające na celu:

a) opiekę nad noworodkiem lub niemowlęciem, w tym:

• obserwację i ocenę rozwoju fizycznego w zakresie: adaptacji do środowiska zewnętrznego, stanu skóry i błon śluzowych, pępka, wydalin, wydzielin, rozwoju psychoruchowego, funkcjonowania narządów zmysłów,

• ocenę odruchów noworodka, sposobu oraz technik karmienia,

• wykrywanie objawów patologicznych,

• ocenę relacji rodziny z noworodkiem;

b) prowadzenie edukacji zdrowotnej i udzielanie porad w zakresie: pielęgnacji noworodka, karmienia piersią, szczepień ochronnych, badań profilaktycznych, opieki medycznej, socjalnej oraz w zakresie laktacji, kontroli płodności, samoopieki;

c) promowanie zachowań prozdrowotnych rodziców;

d) identyfikowanie czynników ryzyka w rodzinie;

e) formułowanie diagnozy i ustalanie hierarchii podejmowanych działań.

2. Po zakończeniu wizyt patronażowych położna przekazuje opiekę nad niemowlęciem pielęgniarce podstawowej opieki zdrowotnej
--------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*Badania wykonywane w obecności opiekunów prawnych lub faktycznych w domu dziecka.

**Pierwsza wizyta patronażowa odbywa się nie później niż 48 godz. po opuszczeniu szpitala przez matkę i dziecko.

Źródło: wg .

Świadczenia nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej są realizowane od poniedziałku do piątku, w godz. od 18.00 do 8.00 dnia następnego oraz w soboty, niedziele i inne dni ustawowo wolne od pracy w godz. od 8.00 dnia danego do godz. 8.00 dnia następnego, w warunkach ambulatoryjnych lub w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy i obejmują:

• poradę lekarską udzielaną w warunkach ambulatoryjnych w bezpośrednim kontakcie ze świadczeniobiorcą lub telefonicznie,

• poradę lekarską udzielaną w miejscu zamieszkania lub pobytu świadczeniobiorcy w przypadkach uzasadnionych stanem zdrowia,

• świadczenia udzielane przez pielęgniarkę w warunkach ambulatoryjnych lub w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy, zlecone przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, wynikające z potrzeby zachowania ciągłości leczenia lub pielęgnacji,

• świadczenia udzielane przez pielęgniarkę doraźnie,

• w przypadku stanu nagłego odpowiednio lekarz lub pielęgniarka zapewniają opiekę świadczeniobiorcy w miejscu udzielania świadczenia do czasu przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego.

1.7. PODSUMOWANIE

W systemie ochrony zdrowia w podstawowej opiece zdrowotnej mówimy o pracy zespołowej. Ważna jest komunikacja członków zespołu oraz przepływ informacji, które dają poczucie dobrze rozumianej i prawidłowo sprawowanej opieki nad pacjentem. Dobra komunikacja zespołowa to wizytówka podstawowej opieki zdrowotnej, przełożona na satysfakcję pacjenta i jakość opieki. Pielęgniarka POZ (dawniej środowiskowa) w systemie podstawowej opieki zdrowotnej to profesjonalista, który jest blisko rodziny w zdrowiu i chorobie, w samotności i niepełnosprawności. Od niemowlęcia do późnej starości z troską pochyla się nad problemami swoich pacjentów. Planuje i realizuje opiekę pielęgniarską nad pacjentem i jego rodziną w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób, świadczeń pielęgnacyjnych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych.

W podstawowej opiece zdrowotnej chory jest pacjentem praktycznie w ramach każdej dziedziny medycyny. Nie jest ważne, jaki opuścił oddział szpitala, ważne, że wraca do domu, gdzie ma możliwość kontynuowania opieki i pobierania świadczeń zdrowotnych.

PIŚMIENNICTWO

1. Narodowy Fundusz Zdrowia: Podstawowa opieka zdrowotna. Potencjał i jego wykorzystanie (zarys analizy). Warszawa, styczeń-luty 2016 r. file:///C:/Users/hhh/Downloads/poz_-_potencjal_i_jego_wykorzystanie.pdf (dostęp: 4.09.2020).

2. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 15 lutego 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2021 r. poz. 540).

3. Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 172).

4. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1398).

5. Zarządzenie nr 177/2019/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 30 grudnia 2019 r. w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej.