INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Format:
pdf, ibuk
Zwyczaj, czyli praktykowane w danej społeczności wzory zachowań, stanowi po dziś dzień źródło prawa, czyli jest jednym z uznanych sposobów tworzenia norm prawnych w społeczeństwie. W odróżnieniu od ustawy, która jest współcześnie w przeważającej większości państw podstawowym źródłem prawa i powstaje z woli ich organów władzy, zwyczaj rodzi się w łonie praktykującej go wspólnoty, na podstawie z reguły milczącej zgody jej członków. W dzisiejszym systemie prawnym, w porównaniu z ustawami, zwyczaje pełnią w ogólności funkcję uzupełniającą i pomocniczą. Ich rola, choć raczej drugorzędna, jest na tyle istotna, aby podjąć badania nad istotą, genezą i funkcją zwyczaju jako źródła prawa. W tym zakresie duże znaczenie ma refleksja historyczno-prawna, która pozwala lepiej niż inne podejścia badawcze przedstawić podstawowe jego cechy i rolę sprawowaną w systemie wymiaru sprawiedliwości. Główną tezą autora jest stwierdzenie, że zwyczaj był podstawowym źródłem prawa miejskiego w Polsce od XVI do XVIII wieku, podczas gdy rola innych źródeł, w szczególności pisanych, schodziła na drugi plan. Z recenzji prof. dr. hab. Wacława Uruszczaka
Rok wydania | 2013 |
---|---|
Liczba stron | 202 |
Kategoria | Historia i nauka prawa |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
ISBN-13 | 978-83-233-3626-6 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wykaz skrótów | 9 |
Wstęp | 11 |
1. Uzasadnienie. Terminologia. Obszar badawczy | 11 |
2. Struktura opracowania | 17 |
3. Źródła i literatura | 25 |
Rozdział I. Zwyczaj i prawo zwyczajowe – problematyka ogólna | 33 |
1. Pojęcie zwyczaju | 33 |
2. Prawo zwyczajowe – jego defi nicja i cechy | 38 |
2.1. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w średniowiecznej doktrynie chrześcijańskiej | 41 |
2.2. Prawo zwyczajowe w teorii szkoły historycznej i pozytywizmu prawniczego | 45 |
2.3. Defi nicje prawa zwyczajowego w doktrynie polskiej | 50 |
2.4. Sztywność czy elastyczność prawa zwyczajowego | 55 |
3. Zagadnienie nadania normom zwyczajowym mocy prawnej w perspektywie | |
historycznej | 57 |
4. Wnioski | 66 |
Rozdział II. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w pomnikach polskiego prawa | |
miejskiego | 69 |
1. Pojęcia obyczaju i zwyczaju. Atrybuty zwyczajów | 69 |
1.1. Obyczaj i zwyczaj – porównanie terminów | 70 |
1.2. Rodzaje i cechy zwyczajów | 72 |
1.2.1. Czas trwania | 72 |
1.2.2. Zasięg terytorialny | 73 |
1.2.3. Właściwości zwyczajów | 75 |
2. Prawo zwyczajowe w pracach Pawła Szczerbica i Bartłomieja Groickiego | 76 |
2.1. Przesłanki przekształcenia zwyczaju w prawo | 77 |
2.2. Prawo zwyczajowe a prawo pisane | 87 |
3. Przykłady zwyczajów stosowanych w poszczególnych dziedzinach sądowego | |
prawa miejskiego | 91 |
3.1. Postępowanie sądowe | 92 |
3.1.1. Gajenie sądu. Ferie sądowe. Rozpoczęcie postępowania i rozprawa | 92 |
3.1.2. Zastępcy procesowi stron | 94 |
3.1.3. Środki dowodowe | 95 |
3.1.3.1. „Sądy Boże” | 95 |
3.1.3.2. Męka (tortury, questie) | 96 |
3.1.3.3. Świadkowie. Przysięga | 97 |
3.1.4. Środki odwoławcze | 98 |
3.1.5. Egzekucja wyroków | 101 |
3.1.6. Opłaty sądowe i inne koszty postępowania | 101 |
3.2. Prawo prywatne | 102 |
3.3. Prawo karne materialne i wykonawcze | 104 |
3.4. Rola zwyczajów miejscowych | 107 |
4. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w innych pracach z dziedziny prawa miejskiego | 111 |
5. Wnioski. Defi nicja zwyczaju jako źródła polskiego prawa miejskiego | 117 |
Rozdział III. Rola zwyczaju oraz publikowanych źródeł prawa miejskiego w praktyce miejskich sądów karnych. Kraków (1554–1625), Muszyna (1647–1765), Nowy Wiśnicz (1629–1785), Sanok (1554–1638) | 121 |
1. Wprowadzenie | 121 |
2. Prawo jako podstawa orzeczeń sądów karnych | 123 |
2.1. Prawo Boże | 123 |
2.2. Prawo pospolite (pisane, opisane, magdeburskie) | 124 |
2.3. Pozostałe kategorie prawa | 127 |
3. Rola zwyczaju oraz pisanych źródeł prawa miejskiego podczas postępowania sądowego ze szczególnym uwzględnieniem środków dowodowych | 127 |
3.1. Zagadnienie jasnego dowodu | 128 |
3.2. Przyznanie się oskarżonego | 130 |
3.3. Męka | 131 |
3.4. Świadkowie. Przysięga | 135 |
3.5. Rękojemstwo (rękojmia, wyręczenie) | 139 |
4. Rola zwyczaju oraz pisanych źródeł prawa miejskiego w orzecznictwie sądowym ze szczególnym uwzględnieniem wymierzanych kar | 140 |
4.1. Zabójstwo | 143 |
4.1.1. Przykład wykorzystania przed sądem w sprawie o zabójstwo publikowanych źródeł prawa miejskiego | 145 |
4.2. Dzieciobójstwo | 151 |
4.3. Rozbój. Kradzież | 154 |
4.4. Pożoga (podpalenie) | 157 |
4.6. Czary (gusła, zabobony) | 157 |
4.7. Przestępstwa przeciw obyczajności | 159 |
4.8. Intercesja (instancyja), czyli wstawiennictwo za skazanym jako zwyczajowy środek łagodzenia wyroków sądowych | 161 |
5. Wnioski | 163 |
Zakończenie | 167 |
1. Wnioski | 167 |
2. Prawo miejskie jako system prawa? | 173 |
3. Prawo zwyczajowe współcześnie | 175 |
3.1. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w polskim systemie prawa | 175 |
3.2. Prawo zwyczajowe w innych systemach normatywnych | 184 |
Bibliografia | 189 |
Źródła | 189 |
Literatura | 192 |
Skorowidz osobowy | 199 |