Polska terminologia unijna i brukselizmy

Próba systematyzacji

1 opinia

Format:

epub, mobi, pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

18,00  22,50

Format: epub, mobi, pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 22,50 zł (-20%)

Najniższa cena z 30 dni: 18,00 zł  


18,00

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Książka zawiera oryginalną próbę systematyzacji terminologii używanej w oficjalnych dokumentach wydawanych w języku polskim przez instytucje Unii Europejskiej oraz tworzących się równolegle do tej terminologii "brukselizmów" – odpowiedników terminów unijnych powstających w polszczyźnie ogólnej.


Zebrany przez Autorkę korpus terminów unijnych posłużył do analizy relacji strukturalno-semantycznych między pierwowzorami tworzonymi najczęściej w językach angielskim i/lub francuskim a neologizmami ukutymi w języku polskim jako języku biorcy.


Gromadzony do 2017 roku zbiór "brukselizmów" zaczerpniętych z wypowiedzi publicznych, prasy, radia, telewizji i internetu jest świadectwem pewnej epoki, jednostki te stanowią bowiem wyrażony w różnych rejestrach językowych nieformalny komentarz dotyczący działań podejmowanych przez Unię Europejską.


Autorka dokonuje także analizy wzajemnego oddziaływania terminów i "brukselizmów" – despecjalizacji pierwszych i terminologizacji drugich.


******


Polish EU Terminology and “Brusselisms”. An Attempt at Systematization


An original attempt at systematizing the terminology used in official documents published in the Polish language by European Union institutions and the “brusselisms” forming in parallel – the equivalents of EU terms that appear in standard Polish. A corpus of EU terms has been used for the analysis of structural and semantic relations between the original words usually created in English and/or French and the neologisms coined in the Polish language as a receiver language.


Rok wydania2019
Liczba stron392
KategoriaJęzykoznawstwo
WydawcaUniwersytet Warszawski
ISBN-13978-83-235-3718-2
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wstęp    11
  
  ROZDZIAŁ I
  Unia Europejska – kształtowanie się słownictwa jej
  dokumentów na tle uwarunkowań historyczno-prawnych    15
  
  1. Etapy integracji europejskiej od Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali do Unii Europejskiej i ich słownictwo    15
   1.1. Etapy akcesji Rzeczypospolitej Polskiej do Unii
   Europejskiej    23
   1.2. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej a
   transpozycja acquis communautaire    25
  
  2. Wpływ autonomicznego prawa wspólnotowego na terminologię Unii Europejskiej    26
  
  3. Wpływ wielojęzyczności Unii Europejskiej na terminologię    29
   3.1. Języki w Unii Europejskiej    31
   3.2. Założenia wielojęzyczności a rzeczywistość:
   krytyka wybranych elementów    35
   3.3. Wielojęzyczność a tekst prawny – problemy
   terminologiczne    39
   3.4. Terminologia jako instrument wielojęzyczności    40
  
  4. Tłumaczenie i służby tłumaczeniowe Unii Europejskiej    41
   4.1. Tłumaczenia w Komisji Europejskiej    43
   4.2. Tłumaczenie w Parlamencie Europejskim    46
   4.3. Tłumaczenia w Trybunale Sprawiedliwości Unii
   Europejskiej i jego instancjach (w Sądzie oraz w
   Sądzie ds. Służby Publicznej)    48
   4.4. Międzyinstytucjonalny aspekt tłumaczeń w Unii
   Europejskiej    49
  
  ROZDZIAŁ II
  Terminologia    54
  Wstęp    54
  
  1. Co to jest terminologia – definicje słownikowe    55
   1.1. Współczesne szkoły terminologiczne i tendencje
       56
   1.2. Teorie terminologiczne    58
   1.2.1. Co to jest termin – definicje i aspekty    61
   1.2.2. Specjalizacja wyrazów/terminologizacja    63
   1.2.3. Termin a monosemia    63
   1.2.4. Eurotermin – definicja    66
   1.2.5. Terminotwórstwo    67
   1.2.6. Instytucje treminotwórcze    69
   1.2.7. Terminy a języki specjalistyczne    72
   1.2.8. Terminologizacja vs determinologizacja    74
  
  2. Korpus badawczy    76
   2.1. Materiał    76
   2.2. Metoda    77
  
  3. Terminy jako związki wyrazowe    78
   3.1. Podział strukturalny euroterminów (związków
   wyrazowych)    78
   3.2. Typy euroterminów    80
   3.2.1. TYP I – Zawężenia    81
   3.2.2. TYP II – Neologizmy    82
  
  ROZDZIAŁ III
  Analiza formalna i semantyczna terminów    85
  
  1. Struktura i znaczenie związków TYPU I – zawężenie znaczenia głównych komponentów do dziedziny unijnej    85
   1.1. Typologia – struktura terminów złożonych    85
   1.1.1. Struktura I i jej odmiany    86
   1.1.2. Struktura II i jej odmiany    91
  
  2. Struktura i znaczenie związków TYPU II – neologizmów    114
  Wstęp    114
   2.1. Od neologizmu do eurosemantyzmu    115
   2.2. Co to jest neologizm – podejście polskie i
   francuskie    116
   2.2.1. Neologia (néologie)    117
   2.2.2. Neonimia (néonymie) – szczególny rodzaj
   neologii    119
   2.2.3. Neologizm – definicje francuskie    121
   2.2.4. Francuskie typologie neologizmów    122
   2.2.5. Neologizm – definicje polskie    125
   2.3. Badanie i nadzorowanie neologizmów    128
   2.3.1. Badanie i nadzorowanie neologizmów w Polsce
       128
   2.3.2. Badanie i nadzorowanie neologizmów we
   Francji    129
   2.4. Wybór neologizmów z polskiej terminologii Unii
   Europejskiej    130
   2.4.1. O polskich neologizmach unijnych    130
   2.4.2. Typologia neologizmów w zebranym korpusie
   euroterminów    132
   2.5 Terminy z pogranicza kategorii (TYP I/TYP II)    134
   2.5.1. Analiza kategorii neologicznych w
   terminologii Unii Europejskiej    141
   2.6. Neologizmy formalne: derywacja    142
   2.6.1. Nowe formacje morfologiczne powstałe w
   drodze derywacji sufiksalnej    142
   2.6.2. Nowe formacje morfologiczne powstałe w
   drodze derywacji prefiksalno-sufiksalnej    157
   2.6.3. Derywaty prefiksalne z de-, re-, co- w
   językach źródłowych (ang. i fr.)    159
   2.7. Neologizmy właściwe: kompozycja    165
   2.7.1. Złożenia przyimkowe, będące kalkami złożeń
   utworzonych w językach wyjściowych z m.in.
   (kolejno ang., fr.): inter-/inter-, intra-,
   post-/post-, pre-/pré- lub derywatów co-/co-,
   które w polszczyźnie przybrały odpowiednio formę:
   między-, wewnątrz-, po-, przed- współ-    165
   2.7.2. Złożenia z zachowanym greckim lub łacińskim
   „elementem uczonym”: tele-, trans-, makro-, sub-
       171
   2.7.3 Złożenia ze zredukowaną formą członu
   określającego typu euro-, eko-, cyber-    176
   2.7.4. Nowe złożenia z końcowym członem określanym
   –pak    182
   2.7.5. Inne złożenia. Nowe formacje powstałe w
   formie zbitek słownych    184
   2.8. Nowe związki wyrazowe    186
   2.9. Zapożyczenia    195
   2.9.1. Zapożyczenia całkowite    196
   2.9.2. Inne zapożyczenia/kalki tłumaczeniowe    198
   2.10. Kalki strukturalne    201
   2.11. Skróty i skrótowce    204
   2.11.1. Skróty, skrótowce jako neologizmy    204
   2.11.2. Definicja i tworzenie skrótów i skrótowców
       205
   2.11.3. Pochodzenie skrótów i skrótowców unijnych
       205
   2.11.4. Skróty i skrótowce unijne w polskiej
   wersji    206
   2.11.5. Nazwy programów zawierających skróty i
   skrótowce    208
   2.11.6. Produktywność skrótowców    209
   2.11.7. Skrótowce jako zapożyczenia    210
   Podsumowanie    212
  
  3. Neosemantyzmy, neosemantyzacja 212
   3.1. Eurosemantyzmy – definicja    214
   3.2. Eurosemantyzmy nominalne    214
   3.3. Metaforyczne euroseantyzmy nominalne    224
   3.4. Metaforyczne eurosemantyzmy przymiotnikowe
   motywowane kolorem    236
   3.5. Inne metaforyczne eurosemantyzmy przymiotnikowe
       239
  Podsumowanie    240
  
  ROZDZIAŁ IV
  Brukselizmy    242
  Wstęp    242
  
  1. Typologia brukselizmów    245
  
  2. Definicja brukselizmu    245
   2.1. Inne użycia określenia nazwy brukselizm    246
   2.2. Źródła brukselizmów    247
   2.3. Relacje termin – brukselizm    248
  
  3. Analiza zbioru brukselizmów    248
   3.1. Brukselizmy będące odpowiednikami terminów Unii
   Europejskiej    248
   3.1.1. Brukselizmy ogólnie odnoszące się do Unii
   Europejskiej jako organizacji realizowane w
   połączeniach z przymiotnikami europejski, unijny
       249
   3.1.2. Brukselizmy odnoszące się do funkcjonowania
   państw w ramach Unii Europejskiej    253
   3.1.3. Brukselizmy określające liczbę państw
   członkowskich: od Szóstki do EU 28    256
   3.1.4. Brukselizmy określające funkcjonowanie
   państw członkowskich w ramach grup    257
   3.1.5. Brukselizmy określające funkcjonowanie w
   ramach strefy euro    260
   3.1.6. Inne określenia Unii Europejskiej    261
   3.1.7. Brukselizmy określające funkcjonowanie
   państw członkowskich a budżet Unii Europejskiej
       261
   3.1.8. Brukselizmy dotyczące systemu głosowań
   w instytucjach Unii Europejskiej    263
   3.1.9. Brukselizmy będące odpowiednikami nazw
   instytucji, funkcji i rządów    265
   3.2. Brukselizmy obecne w żargonie
   urzędniczym/eurokratycznym    270
   3.2.1. Brukselizmy dotyczące współpracy przywódców
   unijnych    270
   3.2.2. Brukselizmy dotyczące pracy urzędników
   w instytucjach unijnych    275
   3.2.3. Brukselizmy dotyczące pracy posłów w
   Parlamencie Europejskim    276
   3.2.4. Brukselizmy dotyczące pracy tłumaczy w
   Parlamencie Europejskim    278
   3.2.5. Brukselizmy dotyczące dziedzin współpracy i
   metod działania    279
   3.2.6. Brukselizmy dotyczące nazw dokumentów    281
   3.2.7. Eurożargon w polskich instytucjach    284
   3.3. Od żargonu eurokratów do quasi-terminów    286
   3.3.1. Wyrażenie metatekstowe „tak zwany” (tzw.) i
   cudzysłów    286
   3.3.2. Brukselizmy, które przechodzą proces
   terminologizacji    288
   3.3.3. Potoczne nazwy dyrektyw zawarte w
   dokumentach    293
   3.4. Brukselizmy obecne w języku ogólnym, zwłaszcza
   w dyskursie publicznym, nacechowane ekspresywnie    303
   3.4.1. Okazjonalizmy    303
   3.4.2. Brukselizmy powstałe wokół Brexitu    304
   3.4.3. Brukselizmy powstałe wokół kryzysu
   imigracyjnego    309
   3.5. Potocyzmy/kolokwializmy    313
   3.5.1. Potocyzmy/kolokwializmy realizowane ze
   zredukowanym członem określającym euro-    313
   3.5.2. Inne potocyzmy/kolokwializmy dotyczące UE
       313
   3.6. Slogany – dodatkowa kategoria brukselizmów
       316
  
  Podsumowanie    318
  Wnioski końcowe    319
  Bibliografia    326
  Streszczenie    347
  Résumé    349
  Załącznik 1 – wykaz terminów unijnych    351
  Załącznik 2 – wykaz brukselizmów    381
  Spis ilustracji    388
  Spis tabel    389
RozwińZwiń