Siła podporządkowanych

1 ocena

Format:

epub, mobi, pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

17,52  29,20

Format: epub, mobi, pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 29,20 zł (-40%)

Najniższa cena z 30 dni: 17,52 zł  


17,52

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Książka jest antropologiczną analizą buntów chłopskich w czasach pańszczyźnianych (XVI-XIX wiek). Autor omawia przejawy chłopskiego oporu, wykorzystując do tego badania tzw. historii oddolnej (history from below), tradycje badań subaltern studies oraz koncepcję „broni podporządkowanych”. Wychodzi z założenia, że żaden bunt nie wybucha w próżni, zawsze jest poprzedzony tworzeniem się swoistej subkultury oporu, ma także własną logikę i cele oparte na tej subkulturze. Autor analizuje również sposoby i taktyki oporu ukrytego, anonimowego oraz strategie maskowania oporu.


Książka Michała Rauszera podejmuje temat, który rzeczywiście, jak zaznacza to na wstępie sam Autor, przeżywa ostatnio pewien renesans, jest ona bowiem badaniem wpisującym się w coś na kształt „ludowej historii Polski”, a więc dociekań, które za przedmiot biorą sobie nie tyle znane, „wielkie” i „oficjalne” fakty z historii naszego państwa – a więc powstania, wojny, sojusze, dynastie itp. – co raczej kondycje i losy grup podporządkowanych – czy też klas niższych – polskiego społeczeństwa. (…) Michał Rauszer poddał namysłowi nie tylko praktyczno-instytucjonalny, ale też społeczno-kulturowy aspekt szlacheckiej dominacji, a analiza owa może służyć za miarodajny przykład intelektualnego kunsztu Autora, odróżnia bowiem trzy formy owej dominacji – materialną, statusu i ideologiczną – każdej poświęcając osobno należytą jej uwagę. Główny temat książki, a więc opór stawiany przez podporządkowanych szlacheckiej władzy, opisano i przeanalizowano drobiazgowo, ale jednocześnie zachowując syntetyczny obraz całości. Autor omawia więc najróżniejsze taktyki oporu, tak indywidualnego, jak i zbiorowego, wskazując na ich zakorzenienie w systemie moralnej ekonomii chłopstwa.
Z recenzji dr hab. Jana Sowy


******


The Power of Subjugated


The books is an anthropological analysis of peasant rebellions in the times of serfdom between the 16th and 19th centuries. The author discusses the manifestations of serf rebellions, using the so called history from below research, subaltern studies and the idea of “subjugated arms”.


Rok wydania2021
Liczba stron416
KategoriaNowożytność
WydawcaUniwersytet Warszawski
ISBN-13978-83-235-4791-4
Numer wydania1
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wstęp 11
  
  1. Punkty odniesienia    16
  2. Bunt, opór i „dysydenckie subkultury”    18
  3. Badania nad chłopskimi buntami w kontekście polskim    21
  4. Paradygmaty badań nad chłopskimi buntami    24
  5. Chłopi jako lud?    25
  6. Lud i klasa    27
  7. Systemowa przemoc    30
  8. Antropologia oporu    31
  9. Struktura pracy    35
  
  CZĘŚĆ I
  Rozdział 1. Formy oporu podporządkowanych 41
  1.1. Bunty chłopskie jako reakcja    44
  1.2. Podstawy chłopskiego działania    45
  1.3. Formy kolektywnego oporu    47
  1.4. Anonimowość oporu    50
  1.5. Chłopskie oddziały zbrojne    52
  1.6. Chłopski lojalizm i naiwny monarchizm    53
  1.7. Legalność oporu    56
  1.8. Metodologia badań oporu    58
  
  Rozdział 2. Dominacja i broń podporządkowanych 60
  2.1. Infrapolityka i broń podporządkowanych    61
  2.2. Dwa rodzaje stosunków podporządkowania    62
  2.3. Charakter paternalizmu    64
  2.4. Kultura ludowa jako odwrotność paternalizmu    65
  2.5. Nieoznaczoność w hegemonii i przemoc    67
  2.6. Publiczny protokół–ukryty protokół    68
  2.7. Ukryty protokół jako podstawa oporu    71
  2.8. Kultury ukrytego protokołu    73
  2.9. Ukryty protokół jako sfera wartości    75
  2.10. Ukryty protokół i zachowanie    77
  
  Rozdział 3. Taktyki oporu 79
  3.1. Kolektywizm pragmatyczny    83
  3.2. Sieci, plotka i koordynacja    85
  3.3. Moralna ekonomia chłopskich buntów    87
  3.4. Tłum i moralna ekonomia    90
  3.5. Moralna podstawa oporu    94
  3.6. Plotka–komunikacja–wartości    96
  3.7. Logika tłumu    99
  3.8. Głupota i walka klas    102
  
  Rozdział 4. Pańszczyzna i wewnętrzna kolonizacja 107
  4.1. Kolonizacja jako nierównowaga    107
  4.2. Teoria kolonizacji wewnętrznej    109
  4.3 Precedensy    111
  4.4. Kolonizacja wewnętrzna jako pojęcie antropologiczne    113
  4.5. Od kryzysu XIV wieku do rewolucji cen    114
  4.6. W stronę wewnętrznej kolonizacji    117
  4.7. Kolonizacja wewnętrzna i „wtórne poddaństwo”    119
  4.8. Ekonomia wewnętrznej kolonizacji    123
  4.9. Folwark jako przedsiębiorstwo?    124
  4.10. Monopole    126
  4.11. Kolonizacja wewnętrzna i pańszczyzna    128
  4.12. Na czym polegała pańszczyzna?    130
  
  Rozdział 5. Kultury wewnętrznej kolonizacji 136
  5.1. Niewolnictwo, poddaństwo, pańszczyzna    138
  5.2. Chłopi i niewolnicy    140
  5.3. Nie czyń się, Chamie, Jafetem    142
  5.4. Ideologia sarmatyzmu    146
  5.5. Dystynkcje protorasowe i sarmatyzm    147
  5.6. Dystynkcje estetyczne    149
  5.7. Naród szlachecki    152
  
  CZĘŚĆ II
  Rozdział 1. Kulturowe praktyki kontrhegemoniczne 161
  1.1. Kultura folkloru    162
  1.2. Folklor i hegemonia    165
  1.3. Zażyłość kulturowa i ukryty protokół    167
  1.4. Dialektyka drwiny    169
  1.5. Sowizdrzał i sprytny chłop    173
  1.6. Klasowa mądrość i głupota    176
  1.7. Spryt chłopa    178
  1.8. Nadprzyrodzona broń w walce z dworem    179
  1.9. Czary jako walka klas    180
  1.10. Pieśni antypańszczyźniane    185
  1.11. Obrzędy i rebelie    192
  1.12. Świat na opak jako forma wyobraźni politycznej    196
  
  Rozdział 2. Codzienne formy chłopskiego oporu 200
  2.1. Zbiegostwo chłopów    201
  2.2. Zbiegostwo jako forma oporu    202
  2.3. Przyczyny zbiegostwa    204
  2.4. Struktura ucieczek    204
  2.5. Polityka zbiegostwa    206
  2.6. Łańcuch intymnych skierowań    207
  2.7. Zbiegostwo i kolektywizm pragmatyczny    208
  2.8. Moralna ekonomia sporów metrycznych    209
  2.9. Opór metryczny    211
  2.10. Spory o wymiar pracy i działki osadników    212
  2.11. Pierwszy polski terrorysta mierniczy    213
  2.12. Performatyka oporu    214
  2.13. Nigdy nie widziałem chłopa biegnącego    216
  2.14. Dodatek: opór i kapitalizm    221
  
  Rozdział 3. Od codziennego oporu do strajku chłopskiego 224
  3.1. Fomentatorzy i „Mojżesze ludu”    225
  3.2. Przywódcy i struktura buntu    226
  3.3. Burzyciele pokoju z Poręby    228
  3.4. Spory sądowe    231
  3.5. Procesy    232
  3.6. Strajk chłopów w starostwie libuskim    237
  3.7. Organizacja oporu    239
  3.8. Bunt i pacyfikacja    240
  
  Rozdział 4. Figura społecznego bandyty 244
  4.1. Zbójnictwo na ziemiach polskich    245
  4.2. Zbójnicy społeczni a państwo    247
  4.3. Zbójnictwo i pańszczyzna    248
  4.4. Zbójnictwo a społeczność    249
  4.5. Tradycje chłopskiego oporu i zbójnictwo    250
  4.6. Reakcje na zbójnictwo    253
  4.7. Znaczenie mitu zbójnika    255
  4.8. Nadprzyrodzone moce zbójników    257
  4.9. Zbójnik jako ludowy wzorzec bohatera    259
  4.10. Mit zbójnika i ukryty protokół    260
  4.11. Moralna ekonomia zbójnictwa    261
  4.12. Polityka pamięci chłopów i utopia    263
  
  Rozdział 5. Chłopskie bunty: dwa modele 266
  5.1. Rola uniwersalistycznych ideologii w buntach chłopskich    267
  5.2. Model lokalnego powstania: pierwsza bitwa pod Nowym Targiem    270
  5.3. Druga bitwa pod Nowym Targiem    276
  5.4. Klasa i ur-nacjonalizm    278
  5.5. Stabilizacja systemów politycznych w XVII wieku    280
  5.6. Konfl ikt kolonialny?    283
  5.7. Proces kolonizacji    284
  5.8. Kozacy    286
  5.9. Drugi model: uniwersalistyczne podstawy buntu chłopskiego i ur-nacjonalizm    287
  5.10. Powstanie ludowe i powstanie Chmielnickiego    289
  5.11. Ustrój autonomii Chmielnickiego i sprawa chłopska    294
  5.12. Polityka chłopskich buntów    295
  
  Rozdział 6. Kapłan ludowej rewolucji 298
  6.1. Wikary z Wilkołazu    299
  6.2. Organizacja i rewolucja    301
  6.3. Pańszczyzna w Kongresówce    304
  6.4. Polska ludowa Ściegiennego    306
  6.5. Przekroczenie paradygmatu klasowego    308
  6.6. W stronę rewolucji ludowej    310
  6.7. Listy z nieba    312
  6.8. Ludowa propaganda    315
  6.9. Chrystus rewolucjonistą?    316
  6.10. Edukacja do solidarności    318
  6.11. Chrześcijanin z karabinem?    319
  
  Rozdział 7. Rewolucja, czyli zapusty chłopskie 323
  7.1. W stronę nowoczesnej monarchii    324
  7.2. Struktura relacji    328
  7.3. Polak w surducie, chłop w siermiędze    329
  7.4. Pańszczyzna jako akt wiary    331
  7.5. Religia, rewolucja    335
  7.6. Manifest Goslara i widmo komunizmu    339
  7.7. Chłopskie zawołania    342
  7.8. Rewolucyjna plotka    343
  7.9. Polityka chłopów w czasie rabacji    346
  7.10. Organizacja rabacji    349
  7.11. Żywioł i organizacja    354
  7.12. Rabacja jako wydarzenie    355
  7.13. Realpolitik króla chłopów    358
  7.14. Chłopska polityka wewnętrzna    361
  7.15. Rządy Szeli    363
  7.16. Pacyfikacja i przejście do ukrytego oporu    365
  
  Zakończenie    371
  Dodatek: inne pieśni ludowe o Ściegiennym    380
  Bibliografia    382
  Indeks osób    404
  Summary    414
RozwińZwiń