Nowy regionalizm w badaniach literackich. Badawczy rekonesans i zarys perspektyw - ebook

Seria prezentuje prace podejmujące nowatorskie interdyscyplinarne badania nad regionalizmem literackim. Jej celem jest ukazanie tradycji literackich badań regionalnych, rozpoznanie sytuacji literatury regionalnej w Polsce i rekonceptualizacja obszaru literaturoznawstwa regionalistycznego w perspektywie nowych orientacji pojawiających się w światowej humanistyce.

Od pewnego czasu obserwujemy wzrastające znaczenie lokalności i peryferyjności w badaniach literaturoznawczych, któremu towarzyszy wzmożone zainteresowanie regionalnymi  aspektami literatury. Jednocześnie znajdujemy się w momencie, w którym wyczerpały się dotychczasowe sposoby badania lokalnej twórczości, a kulturowa reorientacja literaturoznawstwa zachęca, by na nowo sproblematyzować przedmiot badań. Nowy regionalizm w badaniach literackich jest próbą wysondowania sytuacji zastanej i rozpoznania możliwości literaturoznawczej eksploracji regionu. Zawarte tu wypowiedzi badaczy reprezentujących różne akademickie ośrodki ukazują, jak i w jaki sposób (za pomocą jakich metod, gatunków, języków) pisano dotąd o regionie; jakie kwestie znajdowały się w centrum narracji o lokalnej literaturze i w jaki sposób ewoluowały – w relacji do historii, kultury oraz polityki. Pokazują też, co łączy różne ujęcia lokalnej literatury, a co określa regionalne differentia specifica – zwłaszcza w odniesieniu do regionów polsko-niemieckiego pogranicza. Badawczy rekonesans wiąże się z otwarciem perspektywy projektującej możliwy ciąg dalszy, peryferyjna historia literatury domaga się bowiem nowego spojrzenia – w optyce orientacji postzależnościowej i komparatystycznej, polityki miejsca, pamięci oraz postpamięci.

Elżbieta Rybicka

Wprowadzenie. Region – rzeczywistość wyobrażona

CZĘŚĆ I POJĘCIA, POETYKI, PERSPEKTYWY

Zbigniew Chojnowski

Literaturoznawstwo regionów

(w poszukiwaniu skutecznych  perspektyw badawczych)

Małgorzata Mikołajczak

Dyskurs regionalistyczny we współczesnym (polskim)

literaturoznawstwie −  pytania o status, poetykę i sposób istnienia

Elżbieta Dąbrowicz

„Ziemia przechodów”. Migracje i kultury lokalne w

piśmiennictwie polskim  XIXWXXI w. Ekskurs

CZĘŚĆ II  LITERATUROZNAWSTWO REGIONÓW

Krystyna Kossakowska-Jarosz

Historia rodzimego piśmiennictwa na Górnym Śląsku w

perspektywie kulturowej

Wojciech Browarny

Między „odzyskiwaniem” a „ślązaczeniem”. Literacki obraz

Śląska i polski dyskurs nowoczesności

Katarzyna Sawicka-Mierzyńska

Przemiany zakresu pojęć: „prowincja” i „centrum” w

piśmiennictwie podlaskim przed i po 1989 roku

Daniel Kalinowski

Kaszuby a badania postkolonialne

Elżbieta Dutka

Doświadczenie regionu  (na przykładzie literatury o Śląsku)

Elżbieta Konończuk

Podlaska lokalność w narracjach socjologicznych, magicznych i satyrycznych

Ewa Kraskowska

Nafta i węgiel. O wyobraźni geopoetyckiej Mariana Jachimowicza

Marek Mikołajec

O pschylopolitycznym potencjale literatury Śląskiej

CZĘŚĆ III  REGION, PAMIĘĆ, POGRANICZE

Elżbieta Rybicka

Czy  możliwa  jest  „polifonia  pamięci”  w  literackich

badaniach  regionalnych?  Na  przykładzie  pogranicza polsko-niemieckiego

Arkadiusz Kalin

Polsko-niemieckie pogranicza literackie: geopolityczne

reorientacje  w polskiej literaturze powojennej  W rekonesans

Kamila Gieba

Od antygermańskiego przedmurza do pomostu ku Europie.

O przemianach postaw wobec niemieckiego dziedzictwa

kulturowego w dyskursie regionów pogranicza  (na wybranych przykładach)

Renata Makarska  (Tybinga)

Polsko-czeskie pogranicza kulturowe po 1989 roku

Danuta Zawadzka

Rafa regionu. O przemianach pamięci  w literaturze pogranicza polsko-białoruskiego

Katarzyna Taborska

Literatura miejsca. Landsberski przypadek Gottfrieda Benna

Noty o autorach

Indeks nazwisk