Ameryka Barańczaka - ebook

O twórczości Stanisława Barańczaka – poetyckiej, eseistycznej, translatorskiej, historyczno- i krytycznoliterackiej, a także translatologicznej, w tym krytycznoprzekładowej – wiele już zostało powiedziane i napisane. Istnieje jednak jeszcze jeden jej aspekt, przez ponad trzy dekady stanowiący jej niezbywalny kontekst, a niejednokrotnie i temat, w dodatku bardzo niejednoznaczny: Ameryka.

W biografię Barańczaka wpisana jest bowiem wyraźna cezura, niezwykle istotna dla podejmowanych w tej książce rozważań. Poznańskie życie stanowi etap pierwszy. W Poznaniu Barańczak urodził się w 1946 roku, tutaj chodził do szkoły, założył rodzinę, podjął pracę, zajął się krytyką literacką, translacją i jej teorią, wreszcie, last but not least, pisał wiersze. W roku 1981 zaczyna się natomiast etap drugi – harvardzki, bostoński, amerykański. Okres ten, obejmujący niemal połowę życia poety, trwać będzie do roku 2014 – do jego śmierci.

Ze Wstępu

Niniejsza książka jest znakomitym wprowadzeniem do istotnego problemu twórczości jednego z najwybitniejszych twórców polskiej literatury nowoczesnej. Znajdziemy w niej teksty poświęcone poezji, przekładom, krytyce literackiej i listopisarstwu, a także odniesienia do pracy dydaktycznej Stanisława Barańczaka, kontynuującego wielką tradycję poetów-nauczycieli literatury i kultury polskiej za granicami kraju. Ten właśnie aspekt – ujęcie różnorodności jego amerykańskich „dni i prac” – wydaje mi się w tej konstelacji szkiców o Barańczaku bardzo ważny.

dr hab. Jarosław Fazan

dr hab. Ewa Rajewska – literaturoznawczyni, translatolożka i tłumaczka literacka. Opublikowała m.in. książki Dwie wiktoriańskie chwile w Troi, trzy strategie translatorskie. „Alice’s Adventures in Wonderland” i „Through the Looking Glass” Lewisa Carrolla w przekładach Macieja Słomczyńskiego, Roberta Stillera i Jolanty Kozak (2004), Stanisław Barańczak – poeta i tłumacz (2007) oraz Domysł portretu. O twórczości oryginalnej i przekładowej Ludmiły Marjańskiej (2016).

dr Sylwia Karolak – literaturoznawczyni. Autorka książki Doświadczenie Zagłady w literaturze polskiej 1947–1991. Kanon, który nie powstał (2014). Współredagowała Ślady II wojny światowej i Zagłady w najnowszej literaturze polskiej (2016) oraz Stulecie poznańskiej polonistyki (1919–2019) (2018). Publikowała w „Czasie Kultury”, „Poznańskich Studiach Polonistycznych”, „Slavii Occidentalis”, „Politei” i tomach zbiorowych.

SPIS TREŚCI

SYLWIA KAROLAK, EWA RAJEWSKA, Słowo wstępne. Odkrywanie Ameryki, odkrywanie Barańczaka

SEBASTIAN WALCZAK, Pierwszy dzwonek. Szkolne spotkania Staszka Barańczaka z Ameryką

MAGDA HEYDEL, „Wybacz, że znowu zawracam Ci głowę”. Rzut oka na wybrane listy Stanisława Barańczaka do Czesława Miłosza

JERZY JARNIEWICZ, Wolność, przekład, sprawiedliwość. Ameryka w antologii Barańczaka

DARIUSZ PAWELEC, Boston Barańczaka

KRYSTYNA PIETRYCH, Amerykańska „Podróż zimowa”

JOANNA DEMBIŃSKA-PAWELEC, Wyspa wśród morza. Na marginesie wiersza Stanisława Barańczaka „Płynąc na Sutton Island”

BEATA PRZYMUSZAŁA, Usuwanie się ziemi – Ameryka Barańczaka

ADAM POPRAWA, Przymiar jardowy. Stanisław Barańczak o późnych powieściach Milana Kundery

ANNA BARAŃCZAK, JERZY ILLG, JOANNA NIŻYŃSKA i WOJCIECH WOŁYŃSKI, Ameryka Barańczaka widziana stamtąd. Zapis spotkania na Scenie Nowej Centrum Kultury Zamek w Poznaniu 22 listopada 2017 roku. Rozmowę prowadzi MARCIN JAWORSKI

INDEKS