Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki - ebook

Czasy, w których żyjemy, przyjęło się określać przedrostkiem „post-”, który oznacza: „już nie i jeszcze nie”. A zatem nasza postchrześcijańska epoka nie jest już chrześcijańska, ale wciąż jeszcze nie stworzyła własnej, całkowicie niezależnej od chrześcijaństwa tradycji. Dlatego choć dzisiejsze społeczeństwa Zachodu deklarują się jako laickie i wolne od religijnego bagażu przeszłości, wciąż do szpiku kości przeniknięte są chrześcijańskimi ideami, wartościami, nazwami etc. I w tym momencie pojawia się pytanie, które stanowi punkt wyjścia niniejszej książki: czy w świecie postchrześcijańskim etyka chrześcijańska ma jeszcze coś do powiedzenia?
Autor odpowiada na nie pozytywnie, dodając, że będzie to możliwe tylko wówczas, gdy zaakceptuje się pewne reguły gry, obowiązujące we współczesnej Europie. Projekt nazwany „etyką chrześcijańską dla postchrześcijańskiej epoki” próbuje na nowo scalić rozbity w nowożytności model etyki łączącej obiektywność prawa naturalnego, subiektywność sumienia oraz wspólnotowy charakter cnót. Nie chodzi tu jednak o rekonstrukcję świata, do którego nie ma już powrotu. Celem jest takie przeformułowanie idei i zasad etyki chrześcijańskiej, by były one zrozumiałe dla kultury postchrześcijańskiej, stając się ważnym i poważnym głosem we współczesnych debatach.

Sebastian Gałecki (ur. 1982) – doktor filozofii, absolwent Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Papieskiego w Krakowie, stypendysta The National Institute for Newman Studies w Pittsburghu (USA) oraz The Nanovic Institute for European Studies Uniwersytetu Notre Dame (USA). Obszary zainteresowań: etyka, bioetyka, historia idei, filozofia polityki. Autor książki Spór o sumienie (Universitas 2012) oraz licznych artykułów naukowych i popularnonaukowych. Wieloletni członek redakcji krakowskich „Pressji” oraz rady wydawniczej amerykańskiego „Newman Studies Journal”. Obecnie pracuje na Uniwersytecie im. Jana Długosza w Częstochowie.

Wykaz skrótów

Uwagi wstępne

Rozdział I. ETYKA I (POST)CHRZEŚCIJAŃSTWO

1. Wieża Babel

2. Czasy i obyczaje

2.1. Etyka chrześcijańska

2.2. Postchrześcijaństwo

3. Trzej reformatorzy

3.1. John Henry Newman

3.2. Alasdair MacIntyre

3.3. John Finnis

Rozdział II. KIM JESTEM?

1. Zwierzęciem opowiadającym historie

1.1. Lokalna wspólnota polityczna

1.2. Ucieleśniony umysł

2. Samym sobą i niczym innym

2.1. Twórca własnej samowystarczalności

2.2. Barbaria versus cywilizacja

3. Dwoistością bez dualizmu

3.1. Pierwszeństwo osób

3.2. Wspólnota w działaniu

Rozdział III. SKĄD WIEM, CO JEST DOBRE?

1. Rozumowanie implikatywne

1.1. Uzurpacje rozumu

1.2. Pojęcie i rzecz

1.3. Ex umbris et imaginibus in vertitatem

2. Rozumność praktyczna

2.1. Prawo naturalne bez natury

2.2. Dobro doświadczone i zrozumiane

2.3. Od zasad do norm

3. Racjonalność tradycji

3.1. Niepowodzenie oświeceniowego projektu

3.2. Dociekania konstytuowane przez tradycję

3.3. Tradycja cnót

Rozdział IV. JAK MAM POSTĘPOWAĆ?

1. Obiektywność prawa naturalnego

1.1. Etyka jako wiedza praktyczna

1.2. Prawo naturalne

1.3. Akt osoby

2. Pluralizm cnót

2.1. Etyka jako rzemiosło

2.2. Cnoty

2.3. Czynność zrozumiała

3. Subiektywność sumienia

3.1. Etyka jako ryzyko

3.2. Sumienie

3.3. Czyn moralny

Rozdział V. POWRÓT DO PRZYSZŁOŚCI

1. Ja, kosmos

1.1. Różnorodność…

1.2. …pojednana

1.3. Rola wspólnoty

2. Nieznajomość dobra szkodzi

2.1. Koniec wiedzy absolutnej?

2.2. Chrześcijańska tradycja moralna

2.3. Rozumowanie moralne

3. Etyka jako konwergencja dróg

3.1. Mapa, kompas, trening

3.2. Teoria praktyki

3.3. Stare wino w nowych bukłakach

Bibliografia

Indeks nazwisk