Ebook Spotkania z Petroniuszem mobi,epub

choć­by Nor­wi­do­wi, gdy usiadł w Pom­pe­jach przy gro­bow­cu ka­płan­ki Mam­mii; uwiecz­nił tę nie­zwy­kłą chwi­lę w ma­łym po­ema­cie. Nie za­mie­rzam fan­ta­zjo­wać. Choć przy­zna­ję, że wie­le bym dał, by tak zaj­mu­ją­co opo­wia­dać o kon­tak­tach z tam­tym świa­tem - na­le­ży­cie za­cho­wu­jąc pro­por­cje ta­jem­ni­czo­ści, gro­zy, re­ali­zmu, ale i hu­mo­ru - jak uczy­nił to ar­che­olog, me­die­wi­sta i bi­bli­sta an­giel­ski, Mon­ta­gne Rho­des Ja­mes, dy­rek­tor mu­zeum w Cam­brid­ge. My­ślę o uro­czym zbio­rze ,,Opo­wie­ści sta­re­go an­ty­kwa­riu­sza" (1931) - o wsze­la­kich du­chach i nie­zwy­kłych spo­tka­niach z nimi w prze­róż­nych sy­tu­acjach i miej­scach. Przy­ję­cie po­dob­nej kon­wen­cji by­ło­by na­wet uspra­wie­dli­wio­ne, sko­ro i tak tłem wie­lu rze­czy­wi­stych wy­da­rzeń, któ­re wy­pad­nie tu przed­sta­wić, będą an­ty­kwa­ria­ty, sta­re bi­blio­te­ki, za­mar­łe mia­sta; prze­wi­nie się też spo­ro po­sta­ci nie­gdyś do­brze mi zna­nych, już zmar­łych, a prze­cież jak­by obec­nych. Nie pró­bu­ję rów­nież wy­obra­zić so­bie, jak by to ar­bi­ter ele­gan­cji Ne­ro­na oce­niał oso­by lub wy­da­rze­nia na­szych cza­sów. Pew­ne re­flek­sje i tak w spo­sób na­tu­ral­ny po­ja­wią się w toku opo­wie­ści o kon­tak­tach z kimś sprzed dwu­dzie­stu wie­ków. Po­zor­nie to da­le­ko, prze­paść cza­su. Oka­że się jed­nak, ośmie­lam się twier­dzić, iż bar­dzo bli­sko. Tak czy in­a­czej, owe­go wrze­śnio­we­go wie­czo­ru w po­bli­żu Bra­my Flo­riań­skiej sta­ło się coś wręcz dra­ma­tycz­ne­go: Pe­tro­niusz po pro­stu ura­to­wał mi ży­cie. Jak­by z za­świa­tów. Był moim zbaw­cą - po­przez głup­ko­wa­te py­ta­nie i zło­śli­wy po­mysł tam­tej ulicz­nej prze­kup­ki, jak przed­sta­wił to En­kol­pios. A za­pa­mię­ta­łem tę opo­wieść głów­nie chy­ba dzię­ki pew­ne­mu gra­ma­tycz­ne­mu dro­bia­zgo­wi, do cze­go jesz­cze po­wró­cę. CO ZA POWIEŚĆ! En­kol­pios opo­wia­da o tej przy­go­dzie, jak i o wszyst­kich in­nych, z roz­bra­ja­ją­cą szcze­ro­ścią. Jest to łań­cuch awan­tur nie­praw­do­po­dob­nych, nie­kie­dy groź­nych, naj­czę­ściej tyl­ko ab­sur­dal­nie za­baw­nych, zwy­kle wy­so­ce nie­oby­czaj­nych. Ta­kiej pa­no­ra­my ży­cia Rzy­mian z po­cząt­ków ce­sar­stwa nie znaj­dzie­my w żad­nym dzie­le li­te­rac­kim tam­tej epo­ki. Naj­ob­szer­niej­szy z za­cho­wa­nych frag­men­tów to uczta w domu no­wo­bo­gac­kie­go Try­mal­chio­na, oczy­wi­ście opi­sa­na przez En­kol­pio­sa jako jej uczest­ni­ka. Lecz nie­mal każ­dy uło­mek po­wie­ści to świa­dec­two by­strej ob­ser­wa­cji oby­cza­ju i ję­zy­ka, per­ła re­ali­zmu opi­su, ale też prze­wrot­ne­go hu­mo­ru. Kpi­ny ze wszyst­kie­go i ze wszyst­kich. Tak­że z mod­nych wów­czas grec­kich ro­man­sów mi­ło­snych i przy­go­do­wych, a na­wet z wiel­kich dzieł li­te­ra­tu­ry, zwłasz­cza z po­ezji epicz­nej; ba, z sa­me­go Ho­me­ra! W grun­cie rze­czy owa po­wieść to, by użyć dzi­siej­sze­go okre­śle­nia, ro­dzaj an­ty­po­wie­ści. Czy to Pe­tro­niusz był au­to­rem po­my­słu i kon­struk­cji utwo­ru? Na kim się wzo­ro­wał, skąd czer­pał ma­te­riał? Czy z do­świad­czeń wła­snych i swo­ich bli­skich? Czy wy­stę­pu­ją­ce w niej po­sta­ci to ka­ry­ka­tu­ry współ­cze­snych mu osób, może na­wet z oto­cze­nia ce­sa­rza? Może to po­wieść z klu­czem? A może co­di­cil­li prze­sła­ne Ne­ro­no­wi tuż przed śmier­cią były ja­kąś cząst­ką ,,Sa­ty­ri­ko­nu" - wraz z ob­ja­śnie­nia­mi? Py­ta­nia waż­ne, lecz w ni­czym nie mogą wpły­nąć na wy­so­ką oce­nę ta­len­tu Pe­tro­niu­sza. Gdy­by rzecz za­cho­wa­ła się w ca­ło­ści, jej au­to­ra za­li­czo­no by z pew­no­ścią do naj­wy­bit­niej­szych pi­sa­rzy nie tyl­ko li­te­ra­tu­ry rzym­skiej, lecz i eu­ro­pej­skiej. To­też mia­ła wiel­bi­cie­li przez wie­ki. SYDONIUSZ APOLLINARIS Ten ary­sto­kra­ta rzym­ski z po­ło­wy wie­ku V, a więc z cza­sów, gdy ce­sar­stwo chy­li­ło się ku ru­inie, po­cho­dził z Lug­du­num w Ga­lii, obec­ne­go Lyonu. Ale jako zięć ce­sa­rza Awi­tu­sa (455-456) dzia­łał też w pew­nym okre­sie w sa­mym Rzy­mie; był pre­fek­tem mia­sta. Przy­jął chrze­ści­jań­stwo i zo­stał bi­sku­pem dzi­siej­sze­go mia­sta Cler­mont-Fer­rand. U nas poza wą­skim gro­nem fi­lo­lo­gów ni­ko­mu nie jest zna­ny. Do­pie­ro w roku 2004 uka­zał się peł­ny prze­kład jego utwo­rów na ję­zyk pol�