Lexicon of Law Terms ebook

Trzecie wydanie leksykonu jest adresowane do studentów prawa i ekonomii, pracowników kancelarii prawniczych, tłumaczy przysięgłych, przedsiębiorców, nauczycieli specjalistycznego języka angielskiego oraz wszystkich zainteresowanych pogłębianiem swej wiedzy z zakresu tekstów prawnych i prawniczych.

Niniejsza praca nie pretenduje do roli „wszechwiedzącego" podręcznika. Można w niej jednak znaleźć gotowe ekwiwalenty, również w formie przykładowych zdań, których poszukiwanie stanowi zazwyczaj żmudne i czasochłonne zajęcie dla tłumacza, a zwłaszcza początkującego adepta sztuki przekładu. Autorka ufa, iż leksykon stanowić będzie praktyczną pozycję dydaktyczną na zajęcia z ESP oraz tłumaczenia prawnego prowadzone dla grup tłumaczeniowych, jak również dodatkowe źródło informacji dla tłumaczy i wszystkich zainteresowanych pogłębianiem swej wiedzy z zakresu tłumaczenia tekstów prawnych.

Leksykon składa się z dziesięciu rozdziałów oraz glosariusza. Tematyczny układ haseł obejmuje słownictwo z zakresu prawa cywilnego, spółek handlowych, rynków kapitałowych, rachunkowości, podatków, ceł i pracy. W nowym wydaniu dodano dwa rozdziały poświęcone prawu rodzinnemu i procedurze cywilnej.

Tłumaczenie tekstów prawnych i prawniczych ma bezpośredni wpływ na wiele dziedzin życia, związanych m.in. z prowadzeniem działalności gospodarczej, a zwłaszcza handlowej (korespondencja handlowa). Opinii na temat reguł rządzących tłumaczeniem takich właśnie tekstów specjalistycznych jest bardzo wiele. Jedna z nich głosi, iż wystarczy zidentyfikować odpowiedni metajęzyk prawny dla usprawnienia procesu tłumaczenia. To z kolei wymagałoby unifikacji całego dyskursu prawnego, co wydaje się rzeczą wręcz niewykonalną ze względu na samą trudność zdefiniowania pojęcia języka prawnego, który jest złożony, arbitralny i wieloznaczny.

Jedną z głównych trudności, z którą musi się borykać tłumacz tekstów prawnych i prawniczych, jest oddanie funkcji komunikacyjnej tekstu docelowego i elementów sytuacji społeczno-kulturowej tekstu wyjściowego. W przypadku tłumaczenia tekstów podstawowa zasada przyjęta dla potrzeb niniejszego leksykonu, a dotycząca tłumaczenia, to zasada ekwiwalentności reakcji odbiorcy wtórnego z intencją twórcy tekstu. Mamy tu więc do czynienia z ekwiwalencją tekstowo-normatywną, która odnosi się do stosowania norm językowych i tekstowych właściwych dla tekstów prawnych, które pozwalają odbiorcy tekstu docelowego na bezbłędne rozpoznanie charakteru tekstu i jego właściwą interpretację, a które są ustalone przez konwencję języka tekstów prawnych, który ukształtował się historycznie. Obecnie toczy się dyskusja na temat przeprowadzenia koniecznych reform w celu uproszczenia i ujednolicenia tegoż języka (plain English movement), co również zostało uwzględnione przy wyborze materiałów do leksykonu.

Ze względu na brak ekwiwalencji terminologicznej, w wielu przypadkach umieszczono dodatkowo wyczerpujące definicje, które powinny wyjaśnić znaczenie ważniejszych haseł. Nazwy własne przetłumaczone zostały dosłownie w celu ich łatwiejszej identyfikacji. Starano się jednak nie nadużywać techniki tłumaczenia dosłownego, ponieważ przyczynia się ona w dużym stopniu do zmniejszenia zrozumiałości i jasności tekstu docelowego, którego komunikatywność przyjęto za podstawowe kryterium adekwatności tłumaczenia.

Książka ta nie wyczerpuje bynajmniej całego zasobu leksykalnego z zakresu prawa. Jednakże powinna okazać się przydatna w przekładzie bądź tworzeniu własnych tekstów prawniczych oraz porozumiewaniu się na płaszczyźnie prawnej. Leksykon może również służyć jako podręcznik do samodzielnej nauki lub na zajęciach z języka prawa.

Dr Ewa Myrczek-Kadłubicka

Jaworze, wrzesień 2012

This bilingual LEXICON aims to give practical and detailed guidance to students of law, lawyers, legal secretaries, paralegals, legal executives, ESP teachers and professional people who need English for their present or future day-to-day work in the legal field. It is to be hoped that the book will prove helpful to any practitioner, who is at a loss to express legal terms in English, so that s/he can find the relevant set of terms and their usage.

As the language of law tends to be formulaic, this LEXICON also offers a number of lexi-co-grammatical patterns in the form of ready-to-use equivalents for translators to make use of in their work. Therefore, this book may cater for the needs of students who are taking their first steps in the translation of English and Polish legal texts as well as full-range translators who wish to broaden their knowledge of the subject.

As regards the layout of this book, the contents are grouped into ten chapters to be followed by a glossary. Arranged thematically in alphabetical format, the LEXICON is devoted to Civil law, commercial partnerships and companies, capital markets, accounting, Bankruptcy and Reorganisation law, Customs and Fiscal law as well as Labour law. This edition includes two new chapters: Civil Procedure and Family law.

According to mainstream jurists, an exact translation of legal texts is possible on the assumption that legal texts have the capacity for exact reflection of human normative intention. This logic implies one shared legal discourse. Thus it is only a matter of identifying a legal metalanguage, which would definitely facilitate the translation process. Consequently, it is assumed that law can be improved on by being reduced to one language form, which would eventually lead to unification of the legal discourse and would make it possible to define the equivalence at every level of the discourse. It is however to be doubted whether such a process would be possible as the very concept of legal language is controversial with all its complexity, ambiguity and arbitrariness.

In this book the extreme position defended by legal practitioners that the target version should reproduce exactly the words of the source text has been abandoned in favour of cultural and linguistic tradition which is, in turn, immediately familiar to practising lawyers and other target language receivers. It has been assumed that for the sake of clarity, drafters ought to endeavour to use unambiguous words and phrases so that all readers understand provisions in the same way as intended by legislature. The same applies to translators of legislative texts who should attempt to be as accurate as possible but must follow target language textual and language norms. In other words, legal translators must produce target versions that are at least as readable and natural as their source predecessors. Bearing that in mind, the author endeavoured to follow original construction to a certain extent but it is hoped that the technique of 'parroting' the source text word for word was not over-applied. The author sought to select natural equivalents of source-language expressions, thus jettisoning where necessary inappropriate and dubious lawyerisms and observing target language norms of intelligibility and clarity in terms of communication.

In order to compensate for terminological incongruency, the author included exhaustive definitions which were meant to spell out the intended meaning in neutral language that can be understood by English-speaking lawyers. Proper names of institutions were translated literally to facilitate their identification.

This book does not make any claims to deal exhaustively with the aforesaid subject matter. However, as a predictive dictionary, it sets out to help the prospective user translate legal documents, prepare texts in both languages and communicate with others in the legal field. The LEXICON may be also used in advanced English classes or for self-study.

Dr Ewa Myrczek-Kadłubicka

Jaworze, September 2012

AORFT

Act on Rules for Taxation

BARL

Bankruptcy and Reorganisation Law

BCP

Blackstone’s Civil Practice 2005

BFAA

The Complete Book of Business Forms and Agreements

BLD

Black’s Law Dictionary

CCC

Community Customs Code

CCC1

Code of Commercial Companies

CCMS

Child Custody Made Simple: Understanding the Laws of Child Custody and Child Support

CDL

Dictionary of Law (Curzon)

CDOL

Collins Dictionary of Law

CLT

Civil Law Tradition. An Introduction to the Legal Systems of Europe and Latin America

CLTNS

Comparative Legal Traditions

CP

Civil Practice

CPR

Civil Procedure Rules

DLT

Dictionary of Law Terms

E & W

England and Wales

ELT

English Legal Terminology

EPL

English Private Law

EPBG

English-Polish Business Glossary

FLCL

Foreign Law in Civil Litigation. A Comparative and Functional Analysis

FSAMA

Financial Services and Markets Act 2000

GEEL

Gale Encyclopedia of Everyday Law

ICP

International Civil Procedure

ITELS

Introduction to the English Legal System

ITFL

Introduction to Family Law

ITPL

Introduction to Polish Law (Frankowski)

ITPL-W

Introduction to Polish Law (Wyrozumska)

KC

Kodeks cywilny

KD

Kelly’s Draftsman

KP

Kodeks pracy

KSH

Kodeks spółek handlowych

LAWIU

Living and Working in the UK

LELC

Lawyer’s English Language Coursebook

LIUS

Law in the United States

LP

Law Pack

LWAQA

Legal Writing Advice: Questions and Answers

MIOELS

The Main Institutions of the English Legal System

MLU

A Dictionary of Modern Legal Usage

MVPLF

The Most Valuable Personal Legal Forms You’ll Ever Need

NEB

New English Business

NLOLR

New Law of Land Registration

OrdPodU

Ordynacja podatkowa

PACP

Practical Approach to Civil Procedure

PAWEWDOS

Podstawowe Akty Wspólnot Europejskich w dziedzinie ochrony społecznej

PBL

Polish Business Law

PrBank

Prawo bankowe

PrBud

Prawo budowlane

PCC

Polish Civil Code

PCC1

Polish Customs Code

PCC2

Polish Commercial Code

PCCC

Polish Commercial Companies Code

PCOCPAC

The Polish Code of Commercial Partnerships and Companies

PLC

Polish Labour Code

PrPapW

Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi

PrSpółdz

Prawo spółdzielcze

PrUpN

Prawo upadłościowe i naprawcze

R

Rachunkowość

RZ

Szósta dyrektywa Rady z 17.5.1977 r. w sprawie harmonizacji podatków obrotowych

SG-A

Słownik giełdowy (wersja angielska)

SG-P

Słownik giełdowy (wersja polska)

SKEL

Smith & Keenan’s English Law

TLR

Angielsko-polski tematyczny leksykon rachunkowości

UK

United Kingdom (brytyjski angielski)

UKC

Unijny Kodeks Celny

USL

Understanding Scots Law. An Introduction to Scots Law, Procedure and Legal Skills

FundInwU

Ustawa o funduszach inwestycyjnych

NBPU

Ustawa o Narodowym Banku Polskim

ObligU

Ustawa o obligacjach

RachunkU

Ustawa o rachunkowości

ZastRejU

Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów

ZIPOWB

Życie i praca w Wielkiej Brytanii

ZwZawU

Ustawa o związkach zawodowych

USA

United States of America (amerykański angielski)

WEAL

West’s Encyclopedia of American Law

WDP

Wprowadzenie do prawa. Introduction to law

WZP PR

Prawo rodzinne. Warszawski Zbiór Pism

WUIP

Wzory Umów i Pism

C. Ashton, (et al.) Understanding Scots Law. An Introduction to Scots Law, Procedure and Legal Skills, Edinburgh 2007 – (USL). 

R. Bem, E. Kucharska, J. Marynowicz, A. Mączka, Code of Commercial Companies. Kraków 2002 – (CCC1).

M. Bińkowska, W. Jacyno, K. Romaniec, The Bankruptcy and Reorganisation Law. Warszawa 2000 – (BARL).

P. Birks, (red.) English Private Law, Oxford  2000 –  (EPL).

G. Block, Legal Writing Advice: Questions and Answers, 2004 – (LWAQA).

J. Bogudziński, K. Buczkowski, A. Kaznowski, Wzory umów i pism. Compendium of Legal Templates. Warszawa 2004 – (WUIP).

Z. Brodecki, (ed.) Polish Business Law. The Hague​/​London​/​New York 2003 – (PBL).

P. H. Collin, K. Bartnicki, Słownik prawa. Warszawa 2001.

E.Cooke, The New Law of Land Registration. Oxford and Portland 2003 – (NLOLR).

L. B. Curzon, Dictionary of Law. London 2002 – (CDL).

G. Douglas, An Introduction to Family Law. Oxford 2004 – (ITFL).

A. M. Ferris, K. Świderska, Rachunkowość. An Accounting Handbook. Warszawa 1994 – (R).

S. Frankowski, (red.) Introduction to Polish Law. The Hague 2005 – (ITPL).

B. A. Garner, (ed.) Black’s Law Dictionary. USA: Thomson West 2004 – (BLD).

B. A.Garner, A Dictionary of Modern Legal Usage. Oxford1995 – (MLU).

S. Geeroms, Foreign Law in Civil Litigation. A Comparative and Functional Analysis. Oxford 2004 – (FLCL).

M. Glendon, (et al.) Comparative Legal Traditions. St. Paul 1982 – (CLTNS).

S. R. Grubbs, International Civil Procedure. The Hague​/​London​/​New York 2003 – (ICP).

H.Gubby, English Legal Terminology. Legal concepts in language. Den Haag 2004 (ELT).

H. Haak, Prawo rodzinne. Warszawski Zbiór Pism, t. 3, Warszawa 1998 – (WZP PR). 

R. Hara, J. T. Murphy, T. Wardyński, English-Polish Business Glossary. Angielsko-polski encyklopedyczny słownik biznesu. Warszawa 1996 – (EPBG).

J. Jabłońska-Bonca, Wprowadzenie do prawa. Introduction to law. Warszawa – (WDP).

J. Jaślan, Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej angielsko-polski. Warszawa 1991.

J. Justyńska, J. Justyński, The Main Institutions of the English Legal System. Toruń 1998 – (MIOELS).

D.Keenan, Smith & Keenan’s English Law. London 2004 – (SKEL).

I. Kienzler, New English Business. Gdynia 1991 – (NEB).

D. Kierzkowska, A. Wiśniewski, (ed.) The Polish Commercial Code. Warszawa 1998 – (PCC2).

D. Kierzkowska, (ed.) The Polish Civil Code. Warszawa 1997 – (PCC).

D. Kierzkowska, (ed.) Podstawowe akty Wspólnot Europejskich w dziedzinie ochrony społecznej. Warszawa 1998 – (PAWEWDOS).

D. Kierzkowska, (ed.) The Polish Code of Commercial Partnerships and Companies. Warszawa 2001 – (PCOCPAC).

D. Kierzkowska, (ed.) The Polish Labour Code. Warszawa 2001 – (PLC Tepis).

Law Pack, 301 Legal Forms, Letters & Agreements. London 2002 – (LP).

J. Lehman & S. Phelps, (eds.) West’s Encyclopedia of American Law. USA 2005 – (WEAL). 

C. Mason & R. Atkins, The Lawyer’s English Language Coursebook. Stamford 2007 – (LELC).

J.H. Merryman & R. Perez-Perdomo. The Civil Law Tradition. An Introduction to the Legal Systems of Europe and Latin America. Stanford 2007 – (CLT).

K. Michałowska, Polish Commercial Companies Code. Warszawa 2001 – (PCCC).

K. Michałowska, Polish Labour Code. Warszawa 2003 – (PLC Beck).

K. Miller, J. Yrkoski, Ordynacja Podatkowa. Act on Rules for Taxation. Warszawa 2002 – (AORFT).

E. Myrczek, Dictionary of Law Terms. Warszawa 2006 – (DLT).

M. Partington, Introduction to the English Legal System. Oxford 2000 – (ITELS).

J. Pieńkos, Euroleksykon terminologiczny międzynarodowych stosunków gospodarczych, prawnych i politycznych. Warszawa–Poznań 2002.

J. Pieńkos, Polsko-angielski słownik prawniczy. Kraków 2002.

E. Puławska, R. Kozierkiewicz, (2005) Ustawa o rachunkowości. The Accounting Act. Warszawa: C.H. Beck (UOR).

E. Puławska, R. Kozierkiewicz, (2005) Ustawa o podatku od towarów i usług. The Act on the Goods and Services Tax. Warszawa: C.H. Beck (UOPOTU).

R. W. Ramage, Kelly’s Draftsman. Butterworths 2003 – (KD).

C. R. Robertson, The Complete Book of Business Forms and Agreements. New York 1994 – (BFAA).

W. Rose, (ed.) Blackstone’s Civil Practice 2005. Oxford 2005 – (BCP).

M. Sikorska, Angielsko-polski tematyczny leksykon rachunkowości. Gdańsk 2002 – (TLR).

S. Sime, A Practical Approach to Civil Procedure. Oxford 2005 – (PACP).

W. J. Steward, Collins Dictionary of Law. Glasgow 2006 – (CDOL).

R. Tokarczyk, Prawo amerykańskie, Kraków 2006 – (PA).

A.T. Von Mehren & P. L. Murray,  Law in the United States. Cambridge 2007 – (LIUS).

M. Warda, The Most Valuable Personal Legal Forms You’ll Ever Need. Naperville 2003 – (MVPLF).

W. Watnik, Child Custody Made Simple: Understanding the Laws of Child Custody and Child Support. Single Parent Press 2003 – (CCMS).

J. Wilson, (ed.) Gale Encyclopedia of Everyday Law. USA 2006 – (GEEL).

A. Wyrozumska, (ed.) Introduction to Polish Law. Łódź 2005: Łódź – (ITPL-W).

A. Zieliński, M. Szczepański, (red.) Postępowanie cywilne. Warszawski Zbiór Pism, t. 2a, Warszawa: C. H. Beck 2000 (WZP PC).

R. Zubek, Polish Customs Code. Warszawa 1998 – (PCC1).

Citizens Advice Bureau (2005) Divorce & Separation. Your rights if your marriage breaks down. (CLS DS.).

Citizens Advice Bureau (2005) Birth certificates retrieved on 8th July 2005 www.adviceguide.org.uk​/​index​/​family_parent​/​family​/​birth_certificates.htm (AG BC).

Home Office (2004) Życie i praca w Wielkiej Brytanii. Prawa i obowiązki obywateli nowych Państw Członkowskich od 1.5.2004 r. www.ind.homeoffice.gov.uk (ZIPOWB).

Home Office (2004) Living and Working in the UK – Rights and Responsibilities of Nationals from the New Member States from 1.5.2004 r. WRS 27/04/04 www.ind.homeoffice.gov.uk (LAWIU).

Szósta dyrektywa Rady z 17.5.1977 r. w sprawie harmonizacji podatków obrotowych www.rzeczpospolita.pl​/​print​/​prawo​/​doc​/​UE​/​77_388.EEC.html – (RZ).

Unijny Kodeks Celny, Rzeczpospolita  2004 – (UKC).

www.gpw.com.pl​/​gpw_e.asp?cel=e_ogieldzie&k=8&i=/slownik​/​posi.slownik – (SG-A).

www.gpw.com.pl​/​gpw.asp?cel=edukacja&k=9&i=/slownik​/​opis.slownik – (SG-P).

doręczanie dokumentów Polska (w języku polskim) http://ec.europa.eu​/​civiljustice​/​serv _doc​/​serv_doc_pol_pl.htm (DP).

doręczanie dokumentów Polska (w języku angielskim) (DP1) http://ec.europa.eu​/​civiljustice​/​serv_doc​/​serv_doc_pol_en.htm

być pod kuratelą to be under guardianship

ustanowić nad kimś kuratelę to place someone under guardianship

kurator(prawo cywilne) guardian, curator, custodian, (prawo karne) probation officer

kurator procesowy guardian ad litem

kurator z wyboru guardian by election

ustanowić kuratora w osobie to appoint someone as guardian

małoletni, niepełnoletni infant, minor, under age

niepełnoletniość minority, infancy

opiekun guardian, warder, warden

być czyimś opiekunem to be a guardian of somebody

osoba person

osoba fizyczna natural person, human being, natural being

osoba owdowiała widowed person

osoba rozwiedziona divorced person, divorcee

osoba stanu wolnego unmarried person, single person

osoba w separacji separated person

osoba zamężna married person

osoba znajdująca się pod opieką (kuratelą) ward, charge

osobowość prawna legal personality, juridical personality, status of artificial person, status of legal entity 

jednostka bez osobowości prawnej  unincorporated association (UK)

pełnoletni adult, of age

pełnoletni domownik adult member of the household

być pełnoletnim to be of age, to be of full age

nie być pełnoletnim to be under age

stać się pełnoletnim to come of age, to become major, to attain one’s majority

pełnoletność full age, full legal age, majority, age of majority

pełnoletność prawna legal majority

osiągnąć pełnoletność to attain the age of majority, to reach one’s majority

pobyt stay

długość pobytu duration of stay

miejsce pobytu place of stay

podopieczny ward, charge

prawa publiczne civil rights

korzystać z praw publicznych to enjoy civil rights 

ubezwłasnowolnić  to incapacitate, to place under the care of a trustee / guardian, to interdict, to certify (UK)

ubezwłasnowolnienie incapacitation, deprivation of legal capacity, debility

postępowanie o ubezwłasnowolnienie proceedings for guardianship / receivership

wniosek o ubezwłasnowolnienie application for guardianship, petition in lunacy

ubezwłasnowolniony person legally deprived of his / her civic rights, incapacitated person

umysłowo chory mentally ill

niezrównoważony umysłowo of unsound mind

władza rodzicielska parental authority, parental responsibility (UK)

sprawować władzę rodzicielską to exercise parental authority

zamieszkały resident, domiciled, residing

zamieszkanie residence, domicile, abode, billet 

miejsce zamieszkania place of residence, legal domicile

przeniesienie miejsca zamieszkania transfer of residence

zdolność do czynności prawnych capacity for acts in law, capacity to transact legal business, capacity to effect acts in law, ability to act

brak zdolności do czynności prawnych lack of capacity to perform acts in law

nabycie zdolności do czynności prawnych attainment of capacity to perform acts in law

ograniczona zdolność do czynności prawnych limited capacity to perform acts in law

pełna zdolność do czynności prawnych full capacity to perform / to effect acts in law

zdolność prawna legal capacity (POL), legal status (UK)

brak zdolności prawnej non-ability, incompetence, lack of legal capacity, want of capacity

posiadać zdolność prawną to have a legal capacity / legal status

zdolność procesowa capacity to act in court proceedings

zdolny do czynności prawnych capable of transacting legal business

być zdolnym do czynności prawnych to be capable of transacting legal business

DEFINICJE

DEFINITIONS

■

Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną (KC art. 8 § 1).

Every human being has legal capacity from the moment of birth (PCC 1997, p. 1).

■

Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie (KC art. 12).

Persons who have not attained thirteen years of age and persons completely incapacitated do not have the capacity to perform acts in law (PCC 1997, p. 2).

■

Termin „osoba fizyczna” oznacza każdego człowieka, który może być podmiotem stosunków cywilnoprawnych (TLR 2002, s. 11).

The term “individual” means each and every person that can be the subject of legal and civil relations (TLR 2002, p. 11).

■

Termin „zdolność prawna” oznacza zdolność do występowania w charakterze podmiotu (strony) w stosunkach cywilnoprawnych, tj. możliwość posiadania praw i obowiązków (TLR 2002, s. 12).

The term “legal capacity” refers to the capacity to be the subject of legal and civil relations, i.e. the ability of possessing rights and duties (TLR 2002, p. 12).

■

Zdolność prawna każdego człowieka zaczyna się w chwili urodzenia, a kończy w chwili śmierci.

The legal status of a human person starts at birth and ends at death (GCSLE Law 1993, p. 97).

■

Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo (KC art. 15).

Minors who have attained thirteen years of age and persons partially legally incapacitated have a limited capacity to perform acts in law (PCC 1997, p. 3).

■

Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności (KC art. 11).

Full capacity to perform acts in law is acquired at the moment of becoming an adult (PCC 1997, p. 1).

■

Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście (KC art. 10 § 1). 

An adult is a person who has attained eighteen years of age (PCC 1997, p. 2).

■

Pełnoletność osiąga się w chwili ukończenia osiemnastego roku życia.

The age of majority is attained on the first moment of the eighteenth birthday (GSCE Law 1993, p. 136).

■

Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę (KC art. 16 § 2).

Guardianship shall be established for a person who is partially incapacitated.

■

Kurator (opiekun prawny) sprawuje opiekę i pieczę nad osobą i jej majątkiem, w przypadku gdy osoba taka (np. niepełnoletni lub umysłowo chory) nie jest w stanie prowadzić własnych spraw.

The guardian has the charge or custody of both the property and the person of one who is unable to manage their own affairs, such as a minor or mentally-disabled person.

■

Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem (KC art. 13 § 1).

A person who has attained thirteen years of age may be completely incapacitated where, due to mental illness, mental retardation or mental disturbances of any other kind, in particular alcoholism or drug addiction, s/he is incapable of controlling his/her behaviour (PCC 1997, p. 2).

■

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu (KC art. 25).

The place of residence of a natural person is that place where that person stays with the intention of remaining permanently (PCC 1997, p. 5).

■

Domicyl oznacza miejsce stałego zamieszkania osoby, do którego zamierza ona wrócić, pomimo tymczasowej nieobecności. W prawie oznacza to, że można mieć różne miejsca zamieszkania, ale tylko jeden domicyl.

“Domicile” is the permanent residence of a person; a place to which, even if he or she were temporary absent, they intend to return. In law, it is said that a person may have many residences but only one domicile.

założyć fundację to establish a foundation, to set up a foundation

fundusz fund

fundusz inwestycyjny investment fund

towarzystwo funduszy inwestycyjnych investment fund corporation

jednostka organizacyjna organisational entity

organizacja pozarządowa non-governmental organisation

organizacja rządowa governmental organisation

osoba prawna legal person, legal entity, artificial person, juridical person, juristic person, corporation, body corporate, corporate personality, conventional person, fictious person

osoba prawna podzielona divided legal entity

osoba prawna prawa prywatnego private corporation

osoba prawna prawa publicznego public corporation

osoba prawna zbiorowa corporation aggregate

państwowa osoba prawna state legal person

ustanowić osobę prawną to establish a legal entity, to form a legal entity

Skarb Państwa State Treasury

spółdzielnia cooperative, society, association, union, alliance

spółdzielnia budowlana building society (UK), building and loan association (USA)

spółdzielnia kredytowa cooperative credit association, credit union

spółdzielnia lokatorska housing association

spółdzielnia produkcyjna producers’ cooperative, cooperative productive society

spółdzielnia rolnicza farmers’ cooperative, farm cooperative, agricultural cooperative

spółdzielnia spożywców cooperative retail society, consumers’ cooperative

spółdzielnia zbytu marketing cooperative

założyć spółdzielnię to form a cooperative

zakład publiczny institution incorporated under public law

■

Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną (KC art. 33).

Legal persons are the State Treasury and those organisational entities upon which specific provisions of law confer legal personality (PCC 1997, p. 6).

■

Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych publicznie lub niepublicznie, [...] w papiery wartościowe i inne prawa majątkowe (FundInwU art. 2 § 1).

An investment fund is a legal person whose exclusive object is to invest pecuniary means accumulated publicly and non-publicly, ... in securities and other property rights.

■

Spółdzielnia to dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swych członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą (PrSpółdz art. 1 § 1).

A cooperative is a voluntary association of an unlimited number of persons, of variable composition and variable share fund, which carries on joint economic activity in the interests of its members. 

■

Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych (KC art. 34).

The State Treasury is, in civil law relationships, the subject of the rights and duties which pertain to the State property that does not belong to other State legal persons (PCC 1997, p. 6). 

■

Według Ustawy z 1985 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, „spółdzielnia mieszkaniowa” oznacza stowarzyszenie bądź inne towarzystwo nieprowadzące działalności zarobkowej, założone w celu budowy, remontu lub zarządzania budynkiem mieszkalnym.

Under the Housing Associations Act 1985, “housing association” is a society or company not trading for profit, established so as to construct, improve or manage houses (CDL).

■

W Anglii termin „Skarb państwa” odnosi się do resortu rządu, na czele którego stoi Minister Skarbu (Chancellor of the Exchequer), a które zajmuje się finansami oraz polityką gospodarczą i monetarną państwa.

In England, the term ‘Treasury’ refers to the government department, headed by the Chancellor of the Exchequer, concerned with the finances and economic and monetary policy of the nation (CDL).

grunt land

grunt rolny agricultural land

władać gruntem to occupy the land

władanie gruntem occupation of land

wchodzić we władanie gruntem to enter into occupation of land

majątek 1. assets and liabilities 2. estate, property

majątek nieruchomy real assets, real estate

majątek ruchomy movable assets / property

majątek spółki assets and liabilities of a company / partnership

nabyć majątek to acquire assets

podział majątku distribution of assets

rozporządzać majątkiem to dispose of assets and liabilities

zarządzać majątkiem to administer assets and liabilities

mienie property, assets

mienie osób trzecich assets of third parties

nabycie mienia acquisition of property

przestępstwo przeciwko mieniu crime against property

sprzedać mienie to sell assets, to dispose of assets

wydać mienie to release assets and liabilities

naruszenie praw do ziemi trespass to land 

nieruchomość real property, realty, real estate, immovables

nieruchomość posiadana na własność bez ograniczeń freehold property

nieruchomość rolnicza agricultural rural estate, agricultural real property

nieruchomość służebna servient tenement

nieruchomość ułamkowa fractional tenement

nieruchomość władnąca dominant tenement

tytuł (prawo) do nieruchomości title to real property

wartość nieruchomości value of real property

wyjawienie nieruchomości disclosure of real property

zająć nieruchomość to seize real property / estate

zajęcie nieruchomości seizure of real property

przedmiot majątkowy proprietary item

ruchomości, własność ruchoma movables, chattels, movable goods

naruszenie praw do własności ruchomej trespass to chattel 

wycena ruchomości valuations of movable tangible property

zajęcie ruchomości seizure of chattels

rzeczoznawca majątkowy property expert, property appraisal expert, property valuer 

rzeczy nieruchome immovables

rzeczy ruchome movables

umowa o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej contract to limit or exclude statutory joint marital property

własność ziemi landed property

■

Energia elektryczna, gaz, ciepło, zimno i tym podobne są uważane za dobra materialne (77 / 388 / EWG Art. 5 RZ).

Electric current, gas, heat, refrigeration, and the like are considered tangible property (77 / 388 / EEC, OJ L. 145, 13.6.1977). 

■

Majątek osobisty ruchomy dzieli się na:

1) prawa majątkowe na nieruchomości (dzierżawa ziemi) i

2) ruchomości w majątku osobistym (przedmioty roszczenia i rzeczy w faktycznym posiadaniu).

Personal property may be subdivided into:

1) chattels real (leaseholds in land) and

2) chattels personal (choses in action and choses in possession).

■

Majątek ruchomy osobisty nie obejmuje gruntu.

Personal property (personalty) refers to property other than land.

■

Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej (KC art. 46).

Agricultural rural estates (agricultural lands) are real estates which are or can be used for agricultural production, both plant and animal production, not excluding gardening, horticulture and fisheries (PCC 1997, p. 8).

■

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (KC art. 46 § 1).

Real property is part of the earth’s surface which constitutes a separate object of ownership (land) as well as buildings permanently attached to the land or parts thereof, if by special provisions they are an object of ownership separate from the land (PCC 1997, p. 8).

■

Nieruchomość („real estate”) – amerykańskie określenie nieruchomości takich jak grunty, budynki lub prawa własności do gruntów. Angielski synonim to „real property” (EPBG 1996, s. 199).

The American term ‘real estate’ means immovable property such as land and buildings and rights over or in land. ‘Real property’ is the English synonym for real estate (EPBG 1996, p. 198).

■

Od początku XVII w. w Anglii grunt powszechnie nazywano „mieniem nieruchomym”, zaś pozostały majątek – „mieniem ruchomym”, a to tylko dlatego, że grunt można było odzyskać w powództwie rzeczowym, zaś mienie ruchome tylko w powództwie o odszkodowanie (zaspokojenie roszczenia). W powództwie rzeczowym według prawa angielskiego chodzi o wydanie danej rzeczy; z kolei w powództwie o zaspokojenie roszczenia można domagać się jedynie odszkodowania.

From the early 17th century on, in England, land was commonly called ‘real property’ and chattels were called ‘personal property’ merely because land could be recovered in a real action, but chattels could be made the subject of a personal action (MLU). A real action (also known as an action in rem) in English law is an action in which a specific thing is recovered; a personal action (also known as an action in personam) gives damages only. 

przynależność rzeczy appurtenance, accessory to a thing, thing appurtenant

przynależny appurtenant, accessory, belonging to, ancillary, appertaining, connected 

rzecz główna principal thing

pożytki cywilne rzeczy civil fruits of a thing, civil profits, proceeds arising from rights

pożytki gruntu sąsiadującego profits of a neighbouring piece of land

pożytki naturalne natural emblements / fruits / proceeds

pożytki naturalne rzeczy natural fruits of a thing, natural proceeds

pożytki prawa fruits from a right, proceeds from right

pożytki prawne legal emblements

pożytki przemysłowe industrial yields

pożytki rzeczy profits of a thing

pożytki rzeczy obciążonej zastawem profits of a pledged thing

pożytki z nieruchomości interest on real property

użytkowanie z prawem pobierania pożytków usufruct, life interest

pobierać pożytki to benefit, to enjoy profits

pobieranie pożytków yield of fruits, enjoyment of profits

■

Pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy (KC art. 53 § 1).

Natural fruits of a thing are its produce and its other component parts separated from it if in accordance with the principle of proper management they are normal revenues from the thing (PCC 1997, p. 9).

■

Pożytkami prawa są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (KC art. 54).

Fruits from a right are the revenues which that right brings in accordance with its socioeconomic designation (PCC 1997, p. 9).

■

Prawo pobierania pożytków to prawo do korzystania z rzeczy (majątku) innej osoby i pobierania pożytków w sposób nie umniejszający wartości takiej rzeczy (EPBG, s. 241).

Usufruct refers to the right to use another person’s property and to benefit therefrom without diminishing value (EPBG, p. 240).

czynność nagła urgent action, urgent task

czynność prawna act in law, legal transaction, legal act

czynność prawna bezskuteczna ineffective legal act, ineffective legal transaction

czynność prawna bezwzględnie nieważna null and void legal act / transaction

czynność prawna dokonana poza sądem extrajudicial act, out-of-court legal act

czynność prawna dwustronna bilateral transaction

czynność prawna dwustronnie obowiązująca bilaterally binding legal transaction

czynność prawna fikcyjna fictitious legal act, fictitious legal transaction

czynność prawna jednostronna unilateral transaction

czynność prawna nieodpłatna gratuitous legal transaction

czynność prawna niezupełna incomplete legal transaction

czynność prawna odpłatna legal act for consideration

czynność prawna pod tytułem darmym gratuitous act in law

czynność prawna powiernicza fiduciary transaction

czynność prawna pozorna apparent legal transaction, feigned legal transaction

czynność prawna procesowa act in connection with legal proceedings, act of legal procedure

czynność prawna przygotowawcza preparatory measure, overt act

czynność prawna ukryta disguised legal act, disguised legal transaction

czynność prawna upadłego legal act of the bankrupt

czynność prawna wielostronna multilateral legal transaction, multilateral legal act

bezskuteczność czynności prawnej ineffectiveness of a legal act

unieważnienie czynności prawnej annulment of a legal transaction, invalidation of a legal act

ważność czynności prawnej validity of a legal transaction / legal act

wykonywać czynność to perform an activity, to conduct an activity, to carry out activity, to engage in the activity

zaskarżalność czynności prawnej suability of a legal act

sporządzić akt notarialny to draw up a notarial deed, to draft a deed, to make out a deed

data pewna authenticated date, certified date 

data stempla pocztowego date of the postal mark, postmark date, mailing date

doręczać pisma to serve documents, to deliver documents

doręczać pisma za pokwitowaniem to serve documents with confirmation of receipt

doręczanie service, delivery

doręczanie zastępcze alternative service

doręczenie service, delivery

adres do doręczeń address for service of notices

data doręczenia service date

miejsce doręczenia place of service, place of delivery

potwierdzenie doręczenia acknowledgement of service

jurat jurat

odbiór receipt, reception

potwierdzić odbiór listu to acknowledge receipt of a letter

podpis  signature

podpis urzędowo poświadczony officially certified signature

podpis własnoręczny one’s autograph signature

poświadczenie podpisu authentication of a signature

uwierzytelnić podpis to authenticate a signature

wzór podpisu specimen signature, sample signature 

złożenie wzoru podpisu putting a specimen signature

złożyć wzór podpisu to put a specimen signature, to append a specimen signature

poświadczenie authentication, certification, attestation

poświadczenie daty authentication of the date

poświadczenie podpisu authentication of signature

poświadczony authenticated

poświadczyć to authenticate, to certify

potwierdzenie poświadczone authenticated confirmation

uwierzytelnić, stwierdzić zgodność (tekstu) to certify, to authenticate, to verify, to attest

uwierzytelnienie authentication, certification, accreditation

uwierzytelniony authenticated, certified, accredited, attested, legalised 

uwierzytelniona kopia certified copy, authenticated copy

uwierzytelniony notarialnie certified by a notary

uwierzytelniony urzędowo officially certified

■

Akt notarialny jest dokumentem prawniczym podpisanym, przypieczętowanym i doręczonym przez osobę, która go sporządza.

“Deed” is a legal document which has been signed, sealed and delivered by the person making it.

■

Według Ustawy z 1989 r. o prawie własności akt notarialny powinien zostać podpisany przez stronę lub strony nim zobowiązane i poświadczony przez dwóch świadków. Akt notarialny nabiera mocy po doręczeniu go drugiej stronie.

Under the Law of Property Act 1989, a deed must be signed by the party or parties bound by it, and attested by two witnesses. A deed takes effect on delivery, i.e. handing it to the other party.

■

Uwierzytelnienie (atestacja) polega na złożeniu przez osobę imienia i nazwiska na akcie, testamencie lub innym dokumencie sporządzonym przez inną osobę dla celów potwierdzenia ich prawdziwości.

Attestation is the subscription by a person of his / her name to a deed, will, or other document executed by another, for the purpose of testifying to its genuineness.

■

Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli (KC art. 78).

For the observance of the written form of an act in law it is sufficient to append one’s autograph signature to the document containing the declaration of intent (PCC 1997, p. 15).

■

Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności (KC art. 73 § 1).

If the statutory law stipulates that an act in law be in writing, that act performed without observance of the stipulated form shall be invalid if statutory law provides for the pain of nullity (PCC 1997, p. 14).

■

Oficjalne poświadczenie daty ma na celu stwierdzenie, w jakim momencie została dokonana określona czynność (data pewna).

The purpose of an official authentication of the date is to determine the time at which a given act in law was performed (authenticated date).

oświadczenie declaration, statement, representation, testimony presentation, proclamation, profession, pronouncement

bezwarunkowe oświadczenie unconditional declaration, unconditional statement

oświadczenie o wszczęciu postępowania naprawczego  statement on opening reorganisation proceedings

oświadczenie woli declaration of one’s intention, declaration of intent, declaration of will 

nieważność oświadczenia woli invalidity of a declaration of intent

cofać / odwoływać oświadczenie to retract / to withdraw a statement

cytować / przytaczać oświadczenie to quote a statement

dostarczać dowodów na poparcie oświadczenia to support a statement

korygować oświadczenie to amend a statement

kwestionować prawdziwość oświadczenia to contest a statement

oczekiwać oświadczenia to await / to expect a statement

odczytać oświadczenie to read out a statement

opublikować oświadczenie to publish a statement

otrzymać oświadczenie to receive a statement

podpisać oświadczenie to sign a statement

potępiać oświadczenie to deplore a statement

potwierdzać oświadczenie to bear out / to corroborate a statement

potwierdzać prawdziwość oświadczenia to substantiate a statement

powtarzać oświadczenie to repeat a statement

przedłożyć oświadczenie to lodge / to submit a statement

przedstawić oświadczenie to give / to volunteer a statement

przygotować oświadczenie to prepare a statement

przyjmować / uznawać oświadczenie to acknowledge a statement

przyjmować z zadowoleniem oświadczenie to welcome a statement

składać / złożyć oświadczenie to make / to report a statement

uzupełniać oświadczenie to supplement a statement

wycofać oświadczenie to withdraw a statement

wydać oświadczenie to release / to issue / to put out / to deliver a statement, to issue a declaration

wypierać się oświadczenia to disavow a statement

wystąpić z oświadczeniem to come out with a statement

odwołać oświadczenie woli to revoke a declaration of intent 

złożyć oświadczenie  to make a statement, to make a declaration, to make representations 

złożyć oświadczenie woli to make a declaration of intent

■

Oświadczenie pod przysięgą oznacza pisemne oświadczenie złożone przed osobą uprawnioną do odebrania takiego oświadczenia (np. notariuszem) (EPBG 1996, s. 223).

A statutory declaration means a statement made before a solicitor or other person empowered to take oaths in which the declarant confirms the truth of the statement (EPBG 1996, p. 222).

■

Wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny (oświadczenie woli) (KC art. 60).

The intention of a person performing an act in law may be expressed by any behaviour of that person which manifests that intention sufficiently (declaration of intent) (PCC 1997, p. 11).

popełniać / popełnić błąd to make an error, to commit an error

poprawiać / poprawić błąd to correct an error, to rectify an error

błędny erroneous, containing error, wrong

brak świadomości lub swobody lack of awareness or freedom

choroba psychiczna mental disease

fałszywy false, devoid of truth, fictitious, groundless

groźba bezprawna illegal / unlawful threat, illegal duress

niedorozwój umysłowy mental retardation

podstęp deceit

pomyłka mistake

popełniać / popełnić pomyłkę to make a mistake

poprawiać / poprawić pomyłkę to correct a mistake, to rectify a mistake

pozory appearance, guise, outward look, pretence

wada defect, disqualification, drawback, fault, flaw, handicap

usunąć wadę to correct / to remedy a defect

wadliwy faulty, defective

zaburzenie czynności psychicznych disturbance of mental functions

■

Nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru (KC art. 83 § 1).

A declaration of intent made to another party with its approval for the sake of appearance is invalid.

■

W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli (KC art. 84 § 1).

In the event of an error as to the contents of an act in law, one may evade the legal consequences of one’s declaration of intent (on the basis of PCC 1997, p. 17).

■

Jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić... (KC art. 86 § 1).

If an error was caused by the other party deceitfully, the avoidance of the legal consequences of the declaration of intent made under the influence of the error may also take place... (on the basis of PCC 1997, p. 17).

■

Kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten też może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe (KC art. 87).

Every person who made a declaration of intent under the influence of an unlawful threat posed by the other party or a third party may evade the legal consequences of his / her declaration if it follows from the circumstances that s/he had reason to fear that s/he or another person was in a serious danger with respect to their persons or property (on the basis of PCC 1997, p. 17).

działać w charakterze pełnomocnika to act as attorney

działać w imieniu... to act in the name of...

mocodawca udzielający pełnomocnictwa mandator, constituent, principal

następca prawny legal assignee, legal successor

następstwo prawne legal succession, legal assignment

pełnomocnictwo power of attorney, proxy, representation

pełnomocnictwo bierne passive power of attorney 

pełnomocnictwo dla agencji celnej power of attorney for a customs agency

pełnomocnictwo do dokonania czynności proxy granted in order to act

pełnomocnictwo do doręczeń power of attorney for delivery

pełnomocnictwo do działania w sprawach celnych power of attorney to act in customs affairs

pełnomocnictwo do przeniesienia własności nieruchomości power of attorney to transfer ownership to real estate

pełnomocnictwo do reprezentowania na walnym zgromadzeniu power of attorney to represent a shareholder at a general meeting

pełnomocnictwo do wykonywania czynności prawnych power of attorney to perform legal acts

pełnomocnictwo do zawiązania spółki z o.o. power of attorney to establish a limited liability company

pełnomocnictwo dorozumiane / domniemane implied power of attorney, agency of necessity

pełnomocnictwo generalne plenary power, general power of attorney

pełnomocnictwo jawne open power of attorney

pełnomocnictwo łączne joint power of attorney

pełnomocnictwo na piśmie letter of authority

pełnomocnictwo nieodwołalne irrevocable power of attorney

pełnomocnictwo nieograniczone unlimited power of attorney

pełnomocnictwo notarialne notarial power of attorney

pełnomocnictwo ogólne general power of attorney

pełnomocnictwo procesowe power of attorney ad litem, warrant of attorney

pełnomocnictwo prywatne power of attorney by private instrument

pełnomocnictwo rodzajowe specific power of attorney

pełnomocnictwo stałe permanent power of attorney

pełnomocnictwo trwałe durable power of attorney (USA)

pełnomocnictwo ustne oral power of attorney

pełnomocnictwo zbiorowe collective power of attorney

pełnomocnictwo zlecone mandatory powers 

cofnąć pełnomocnictwo to revoke power of attorney

cofnięcie pełnomocnictwa revocation of power of attorney

odwołać pełnomocnictwo to revoke power of attorney

odwołanie pełnomocnictwa revocation of power of attorney

sporządzić pełnomocnictwo to make a power of attorney

udzielać / udzielić pełnomocnictwa to grant a power of attorney

wygaśnięcie pełnomocnictwa expiration of power of attorney

zrzec się pełnomocnictwa to renounce a power of attorney

zrzeczenie się pełnomocnictwa renunciation of a power of attorney

pełnomocnik attorney-in-fact, proxy holder, agent, plenipotentiary, representative

pełnomocnik do doręczeń agent for delivery, attorney-in-fact for delivery

pełnomocnik handlowy commercial representative

pełnomocnik pozasądowy private attorney

pełnomocnik prawny attorney

pełnomocnik procesowy legal representative for the purpose of litigation

pełnomocnik wierzycieli attorney of creditors

podpis signature, subscription

podpis notarialnie poświadczony signature certified by a notary public

prawo podpisu power to sign

prawo reprezentowania power to represent

prowadzenie cudzych spraw bez zlecenianegotiorum gestio, conducting other persons’ affairs without mandate

przedstawiciel representative, agent, proxy

przedstawiciel prywatny private attorney (USA)

przedstawiciel rządu attorney for government (USA)

przedstawiciel umocowany pisemnie attorney of record (USA)

przedstawiciel w sprawie attorney in casus (USA)

przedstawiciel we wszystkich sprawach attorney at large (USA)

przedstawiciel z urzędu public attorney (USA)

przedstawicielstwo representation, agency

przedstawicielstwo bierne passive representation

przedstawicielstwo czynne active representation

przedstawicielstwo handlowe commercial representation / agency

przedstawicielstwo dyplomatyczne diplomatic mission

przedstawicielstwo handlowe commercial agency

przedstawicielstwo konsularne consular agency

przedstawicielstwo sądowe representation in law courts

przedstawicielstwo sprzedaży sale agency

przedstawicielstwo ustawowe statutory representation

przedstawicielstwo wyłączne exclusive agency, sole agency

przekazać pełnomocnictwo to delegate authority

umocować to empower, to entitle

umocowanie empowerment, authority, power

upoważniać to authorise, to give authority, to give power, to entitle

upoważnienie authorisation 

odwołać / cofnąć upoważnienie to revoke an authorisation

otrzymać upoważnienie to get authorisation, to obtain authorisation

udzielać / udzielić komuś upoważnienia to grant someone authorisation, to give someone authorisation

uprawnienie powers, right, entitlement

uprawnienie majątkowe property rights

uprawnienie niemajątkowe non-property rights

rozszerzyć uprawnienia to extend powers

wykonać uprawnienie to exercise one’s rights, to execute one’s rights 

zawiniona utrata uprawnień (pracownika) loss of the qualifications through the employee’s own faults

Ustawa z 1971 r. o pełnomocnictwach Powers of Attorney Act 1971(UK)

zastępstwo 1. representation, 2. substitution

zastępstwo ustawowe legal representation

■

Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu (KC art. 98).

The general power of attorney confers authorisation to acts of ordinary management board.

■

Pełnomocnik prawny (attorney) to prawnik (adwokat) lub doradca prawny; osoba uprawniona do reprezentowania mocodawcy w zakresie udzielonego przez niego pełnomocnictwa (EPBG 1996, s. 29).

An attorney is a lawyer or a legal adviser; a person appointed under the provisions of a power of attorney to act as a representative of the appointor (EPBG 1996, p. 28). 

■

Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo) (KC art. 96).

The empowerment to act on behalf of another person may be based on statutory law (statutory representation) or on the declaration by the person represented (power of attorney) (PCC 1997, p. 19).

■

Przedstawicielstwo może być: bezpośrednie, w tym przypadku przedstawiciel działa w imieniu i na rzecz innej osoby, lub pośrednie, w tym przypadku przedstawiciel działa we własnym imieniu, lecz na rzecz innej osoby (UKC art. 5).

Such representation may be: direct, in which case the representative shall act in the name of and on behalf of another person, or indirect, in which case the representative shall act in his own name but on behalf of another person (CCC art. 5).

WZORY ZDAŃ

USEFUL SENTENCES

■

Niniejsze pełnomocnictwo sporządzone dnia [data] upoważnia [nazwisko i imię] w pełni do reprezentowania naszej firmy we wszystkich procesach sądowych w Wielkiej Brytanii.

This power of attorney is made on [date] and gives full authority to [full name] to represent our company / partnership during all lawsuits on the territory of the United Kingdom.

■

Ja, niżej podpisany(a) [nazwisko i imię], zamieszkały(a) w [miejscowość], przy [ulicy], legitymujący(a) się dowodem osobistym nr: [x], wydanym przez... oświadczam, że prowadzę działalność gospodarczą w formie przedsiębiorstwa pod nazwą [nazwa], adres: [pełny adres], zwanego dalej Przedsiębiorstwem, i udzielam niniejszym [nazwisko i imię], zamieszkałemu(ej) w [miejscowość], pełnomocnictwa, które obejmuje:

I, the undersigned [full name] residing in [place], at [street], ID No. [x], issued by..., declare that I am conducting economic activity in the form of an enterprise with the business name [name], address: [full address], hereinafter referred to as the Enterprise, and hereby grant [full name], residing in [place], a power of attorney, which covers (BFAA 1994, p. 3):

■

Ja, [nazwisko i imię], zamieszkały w [miejscowość], niniejszym ustanawiam pełnomocnika w osobie [nazwisko i imię pełnomocnika], zamieszkałego w [miejscowość], do wykonywania następujących czynności: 

I [full name], of [place], hereby appoint [full name of person to whom the power is given] of [place] as my true and lawful attorney-in-fact for me and in my name, place and stead for my use and benefit:

■

Ustanawiam pełnomocnika w osobie [nazwisko i imię] zgodnie z sekcją 10 Ustawy z 1971 r. o pełnomocnictwach (Powers of Attorney Act 1971).

I appoint [full name] to be my attorney in accordance with section 10 of the Powers of Attorney Act 1971.

■

Ja, [nazwisko i imię] zamieszkały w [miejscowość], niniejszym udzielam pełnomocnictwa [nazwisko i imię pełnomocnika] zamieszkałemu w [miejscowość] do podejmowania następujących działań w moim imieniu:– odbiór korespondencji i dokumentów prawnych związanych ze sprawą spadkową po zmarłym w dniu [data] [nazwisko i imię];– składanie i przyjmowanie oświadczeń woli;– występowanie w moim imieniu przed wszystkimi organami, instytucjami oraz urzędami;– reprezentowanie mnie w sądzie;– dysponowanie rachunkiem bankowym nr;– badanie towarów i pobieranie ich próbek;– wykonywanie prawa głosu;– przygotowywanie, podpisywanie i składanie dokumentów koniecznych do odprawy celnej i zgłoszenia celnego;– podejmowanie wszelkich odpowiednich lub nieodzownych czynności w celu uzyskania odszkodowań, wynagrodzeń, należności ubezpieczeniowych i korzyści, przysługujących na skutek śmierci [nazwisko zmarłego], w jakikolwiek sposób spowodowanej;– żądanie i pobieranie czynszów, zysków i dochodów z nieruchomości lub z nich udziałów mnie przypadających.

I [full name], of [place], hereby appoint [full name of person to whom the power is given] of [place] as my true and lawful attorney-in-fact for me and in my name to act in my capacity to do any and all of the following:– to receive and collect letters and legal documents connected with the estate of [full name] died on [date];– to submit and accept each and every declaration of intent;– to appear on my behalf before all authorities, institutions and offices;– to represent me in court;– to manage bank account No.;– to inspect goods and take samples of them;– to prepare, sign and submit documents necessary for customs clearance and customs declaration;– to exercise the right to vote;– to do any and all things whatsoever or necessary for the purpose of collecting damages, awards, insurances and benefits arising by reason of the death of [name of the deceased], however caused;– to demand and collect rents, profits or income from such real estate or interest therein which may belong to me.

■

Pełnomocnik nie jest upoważniony do ustanawiania dalszych pełnomocników. 

The attorney-in-fact is not authorised to grant further powers of attorney.

■

Niniejsze pełnomocnictwo może być odwołane w każdym czasie.

This power of attorney may be revoked at any time.

■

Pełnomocnictwo udzielone mojemu pełnomocnikowi w tym dokumencie staje się skuteczne w dniu jego podpisania i doręczenia pełnomocnikowi.

The rights, powers and authority granted to my attorney-in-fact shall be effective on the date this document is signed and delivered to the attorney-in-fact.

■

Wszelkie prawa udzielone mojemu pełnomocnikowi stają się ważne w dniu podpisania niniejszego dokumentu i zachowują swą ważność aż do jego odwołania przeze mnie.

The rights, powers and authority granted to my attorney-in-fact shall be effective on the date this document is signed and shall remain in effect unless sooner cancelled by me.

■

Pełnomocnictwo pozostaje w mocy aż do odwołania przeze mnie.

The power of attorney shall remain in effect unless cancelled by me.

przedawnienie prawa limitation of a right

bieg przedawnienia period of prescription, flow of time limitation

zawieszenie biegu przedawnienia suspension of running of period of limitation

nieulegający przedawnieniu imprescriptible

okres przedawnienia period / time of limitation 

przerwanie okresu przedawnienia interruption in the course of limitation

podlegający przedawnieniu subject to prescription

podleganie przedawnieniu prescription under the statute of limitation

przerwa przedawnienia suspension of prescription

termin przedawnienia period of limitation / prescription, lapse period

bieg terminu running, course of a period of time

zawieszać termin przedawnienia to suspend a lapse period

zawieszenie przedawnienia suspension of the course of limitation

przedawniony time-barred, prescribed, barred by limitation

■

Termin przedawnienia wynosi dziesięć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe – trzy lata (KC).

The period of limitation is ten years on the whole, but the period of limitation for claims of periodical performances is three years.

■

Termin przedawnienia oznacza okres czasu, kiedy osoba mająca prawo do wystąpienia z roszczeniem wobec innej osoby musi wszcząć postępowanie sądowe w celu ustanowienia tego prawa.

Limitation period is the period within which a person who has a right to claim against another person must start court proceedings to establish that right.

■

Bieg przedawnienia rozpoczyna się