Rechts und links

Rechts und links Ers­ter Teil I Ich er­in­ne­re mich noch an die Zeit, in der Paul Bern­heim ver­sprach, ein Ge­nie zu wer­den. Er war der En­kel ei­nes Pfer­de­händ­lers, der ein klei­nes Ver­mö­gen er­spart hat­te, und der Sohn ei­nes Ban­kiers, der nicht mehr zu spa­ren ver­stand, aber vom Glück be­güns­tigt wur­de. Pauls Va­ter, Herr Fe­lix Bern­heim, trug ein sorg­lo­ses und hoch­mü­ti­ges An­ge­sicht durch die Welt und hat­te vie­le Fein­de, ob­gleich ihn ein nor­ma­ler Grad von Tor­heit be­fä­higt hät­te, von sei­nen Mit­bür­gern ge­schätzt zu wer­den. Sein un­ge­wöhn­li­ches Glück er­weck­te ih­ren Neid. [...]

Ur. 2 września 1894 w Brodach pod Lwowem Zm. 27 maja 1939 r. w Paryżu Najważniejsze dzieła: Hotel Savoy, Hiob, Marsz Radetzky'ego, Legenda o świętym pijaku Niemieckojęzyczny pisarz i dziennikarz wiedeńskich i berlińskich czasopism. Urodzony w rodzinie żydowskiej, był wychowywany w rodzinie matki, bez ojca. Studiował we Lwowie i w Wiedniu. Z tego czasu datuje się jego przyjaźń z Józefem Wittlinem, polskim poetą żydowskiego pochodzenia. Brał udział w pierwszej wojnie światowej jako ochotnik w wojsku austriackim na froncie wschodnim, prawdopodobnie w funkcji korespondenta wojennego lub cenzora. Przeżycia wojenne i rozpad monarchii austro-węgierskiej wywarły na nim bardzo silne wrażenie. W latach 20. Roth zyskał wielkie uznanie jako powieściopisarz oraz dziennikarz. Interesował się żywo problematyką społeczną. Jako korespondent podróżował po Europie, był m.in. w Związku Radzieckim, na Bałkanach, a także w Polsce. W 1922 r. ożenił się, małżeństwo jednak nie było szczęśliwe. Po kilku latach Friederike zaczęła zdradzać oznaki choroby psychicznej. Józef nie mógł się z tym pogodzić i popadł w alkoholizm. Po umieszczeniu żony w zakładzie, bezskutecznie próbował ułożyć sobie życie kolejno z kilkoma innymi kobietami. W 1933 r., w dniu dojścia Hitlera do władzy, Roth opuścił Niemcy; w liście do przyjaciela, Stefana Zweiga, wyraził proroczą obawę przed nadchodzącą wojną i barbarzyństwami. Udał się do Paryża, a w następnych latach był m.in. w Holandii, Austrii i Polsce, gdzie wygłosił odczyty w PEN-klubie i odwiedził krewnych we Lwowie. Nadal dużo pisał, jego utwory ukazywały się w Holandii i we Francji. Tymczasem w Niemczech jego książki były publicznie palone. Zmarł w Paryżu na zapalenie płuc, pośrednią przyczyną jego śmierci było jednak wyniszczenie organizmu alkoholem. Jego ostatnim dziełem było opowiadanie Legenda o świętym pijaku.

Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.