Kościół – wspólnota i dynamizm ebook

Ta książ­ka jest ta­nia.

KU­PUJ LE­GAL­NIE.

NIE KO­PIUJ!

o. Pa­weł Ko­wal­ski SJ

KO­ŚCIÓŁ

wspól­no­ta

i dy­na­mizm

Syn­te­za te­ma­tycz­na

Ni­hil ob­stat: L.dz. 2015/01/NO/P

Za po­zwo­le­niem

Prze­ło­żo­ne­go Pro­win­cji Wiel­ko­pol­sko-Ma­zo­wiec­kiej

To­wa­rzy­stwa Je­zu­so­we­go – o. To­ma­sza Kota SJ

War­sza­wa, 23 stycz­nia 2015 r.

Książ­ka nie za­wie­ra błę­dów teo­lo­gicz­nych.

Re­dak­cja

Jo­an­na Sztau­dyn­ger

Ko­rek­ta

Anna La­soń-Zy­ga­dle­wicz

Gra­fi­ka i skład

Bo­gu­mi­ła Dzie­dzic

© by Moc­ni w Du­chu

Łódź 2015

Wszel­kie pra­wa za­strze­żo­ne

ISBN 978-83-61803-81-2

MOCNI W DU­CHU – Cen­trum

90-058 Łódź, ul. Sien­kie­wi­cza 60

tel. 42 288 11 53

moc­ni.cen­trum@je­zu­ici.pl

www.od­no­wa.je­zu­ici.pl

Za­mó­wie­nia

tel. 42 288 11 57, 797 907 257

moc­ni.wy­daw­nic­two@je­zu­ici.pl

www.od­no­wa.je­zu­ici.pl/sklep

Wy­da­nie pierw­sze

WPRO­WA­DZE­NIE

Ko­ściół jako syn­te­za

Na koń­cu Ćwi­czeń Du­cho­wych św. Igna­ce­go Lo­y­oli znaj­dzie­my Re­gu­ły o czu­ciu z Ko­ścio­łem. Moż­na by więc są­dzić, że Ko­ściół jest ostat­nim te­ma­tem, jaki Igna­cy zo­sta­wia nam do mo­dli­twy. Wy­da­je się też nie pa­so­wać do ca­łej resz­ty Ćwi­czeń. Jest jed­nak do­kład­nie od­wrot­nie. W isto­cie bo­wiem całe re­ko­lek­cje zmie­rza­ją w kie­run­ku wspól­no­ty i bu­do­wa­nia Ko­ścio­ła.

Re­ko­lek­cje to wpa­try­wa­nie się w ser­ce Je­zu­sa, przez któ­re pły­nie mi­łość do Ko­ścio­ła, czy­li do Uko­cha­nej Chry­stu­sa. Dla­te­go punk­tem wyj­ścia dla na­szych re­ko­lek­cji bę­dzie Je­zus Chry­stus, a proś­ba na pierw­sze dwa dni me­dy­ta­cji to: „Abym le­piej na­śla­do­wał Je­zu­sa, abym po­znał i po­ko­chał Ko­ściół”.

Nie cho­dzi więc o to, żeby prze­ko­nać ko­go­kol­wiek do tego, że Ko­ściół jest waż­ny, na­wet je­że­li jest grzesz­ny. Cho­dzi ra­czej o wnik­nię­cie w ser­ce Je­zu­sa i spoj­rze­nie Jego ocza­mi na czło­wie­ka we wspól­no­cie.

Kil­ka za­sad re­ko­lek­cyj­nych

Mil­cze­nie na re­ko­lek­cjach może być roz­wa­ża­ne w dwóch ob­sza­rach.

Po pierw­sze, każ­dy mil­czy ze­wnętrz­nie. To zna­czy, że nie ko­mu­ni­ku­je się w ża­den spo­sób z kim­kol­wiek. Nie daje zna­ków, nie słu­cha mu­zy­ki, nie pi­sze li­ści­ków..., ale rów­nież nie czy­ta ni­cze­go, co nie zo­sta­ło usta­lo­ne z kie­row­ni­kiem. To bar­dzo istot­ne, po­nie­waż każ­de zła­ma­nie ci­szy rani nie tyl­ko mó­wią­ce­go – do roz­mo­wy po­trze­ba za­wsze przy­naj­mniej dwóch osób – ale i roz­bi­ja gru­pę. Nie ko­rzy­sta­my po­nad­to z te­le­fo­nów. Obo­wią­zu­je rów­nież re­gu­ła, że o każ­dym zła­ma­niu ci­szy za­wia­da­mia­my swo­je­go kie­row­ni­ka du­cho­we­go.

Klu­czo­we jest jed­nak mil­cze­nie we­wnętrz­ne. Po­le­ga ono na ukie­run­ko­wa­niu swo­ich my­śli je­dy­nie na to, co dzie­je się na re­ko­lek­cjach. Nie roz­my­śla­my więc o tym, w co ubie­rze­my się na Mszę świę­tą, albo jak za­re­agu­ją inni, kie­dy w oku za­krę­ci nam się łza. Igna­cy mówi o za­sa­dzie „tu i te­raz”, czy­li o tym, żeby na­sze my­śli skon­cen­tro­wa­ły się tyl­ko na tym, co dzie­je się te­raz i w tym miej­scu. In­ny­mi sło­wy, nie roz­my­śla­my o tym, co dzia­ło się przed na­szym przy­jaz­dem, albo co bę­dzie po po­wro­cie. Je­ste­śmy obec­ni na re­ko­lek­cjach tu i te­raz¸ bo tyl­ko tu i te­raz jest nam da­wa­na ła­ska Boża. Je­że­li więc bę­dzie­my ucie­ka­li my­śla­mi w prze­szłość lub przy­szłość, wów­czas coś stra­ci­my.

Wie­rzy­my, że wszyst­kich nas za­pro­sił na re­ko­lek­cje Pan Bóg. Sko­ro tak, to na­sze za­da­nie po­le­ga na za­an­ga­żo­wa­niu się na 100%. Dla­te­go też od­sta­wia­my na bok nadobo­wiąz­ko­we mo­dli­twy, do któ­rych się zo­bo­wią­za­li­śmy. Wszel­ką siłę in­we­stu­je­my wy­łącz­nie w to, co jest pro­gra­mem re­ko­lek­cji. Je­że­li ktoś pra­gnie pod­jąć ja­kąś do­dat­ko­wą mo­dli­twę, niech usta­li to z kie­row­ni­kiem du­cho­wym. To samo ty­czy się po­stów. Poza na­ka­za­ną wstrze­mięź­li­wo­ścią od mię­sa w pią­tek, nie po­ści­my.

Mo­dli­twa

For­mą mo­dli­twy na tych re­ko­lek­cjach jest kon­tem­pla­cja. Sta­ra­my się co­raz mniej an­ga­żo­wać in­te­lekt, a co­raz bar­dziej ser­ce.

Cała mo­dli­twa, po­mię­dzy roz­po­czy­na­ją­cym ją i koń­czą­cym zna­kiem krzy­ża, trwa 45 min.

Do każ­dej kon­tem­pla­cji na­le­ży się przy­go­to­wać po­przez uczest­ni­cze­nie we wpro­wa­dze­niach i sa­mo­dziel­ną pra­cę. Pod­czas wpro­wa­dzeń nie trze­ba pi­sać wszyst­kie­go, co zo­sta­nie po­wie­dzia­ne. Mo­że­my być pew­ni, że Pan Bóg bę­dzie dzia­łał przez to, co usły­szy­my i co zdą­ży­my so­bie za­no­to­wać. Po wspól­nym wpro­wa­dze­niu sami czy­ta­my dany frag­ment Pi­sma, po­wta­rza­my to, co zo­sta­ło za­no­to­wa­ne, i za­zna­cza­my, nad ja­ki­mi my­śla­mi i ob­ra­za­mi bę­dzie­my chcie­li się za­trzy­mać. Skąd mamy to wie­dzieć? Otóż już pod­czas wpro­wa­dze­nia Pan Bóg bę­dzie wska­zy­wał, na czym po­win­ni­śmy się sku­pić. War­to pa­trzeć na swo­je ser­ce, w któ­rą stro­nę po­dą­ża, ja­kie uczu­cia się w nas ro­dzą – zna­czy to, że nad tymi my­śla­mi bę­dzie­my mu­sie­li się za­trzy­mać.

Sche­mat kon­tem­pla­cji jest bar­dzo po­dob­ny do me­dy­ta­cji. Róż­ni­cą są ak­cen­ty. Tu­taj naj­istot­niej­sze bę­dzie za­an­ga­żo­wa­nie wy­obraź­ni, uczest­ni­cze­nie w da­nej sce­nie. Na mo­dli­twie nie ana­li­zu­je­my za­tem tre­ści, za­trzy­mu­je­my się nad jed­nym albo dru­gim ob­ra­zem i po­zwa­la­my, aby on nas wy­peł­nił. Je­że­li czu­je­my więc, że po­ja­wia się w nas ja­kieś uczu­cie, po­zwa­la­my, aby trwa­ło. Je­że­li jest ono zwią­za­ne z ja­kąś my­ślą, wów­czas za­trzy­mu­je­my się na niej. Je­że­li jest to ob­raz, wów­czas po­zwa­la­my, aby on trwał. Nie ro­bi­my ko­lej­ne­go kro­ku, póki nie wy­czer­pie się dane uczu­cie, wy­raź­na myśl lub ry­su­ją­cy się ob­raz. Nie po­dej­mu­je­my więc wie­lu tre­ści, gdyż roz­wa­ża­nie ma po­le­gać na peł­nym za­an­ga­żo­wa­niu w sce­nę i ob­ser­wo­wa­niu jej ser­cem.

Cza­sa­mi moż­na spró­bo­wać za­an­ga­żo­wać się głę­biej, tzn. po­przez wszyst­kie zmy­sły. Cho­dzi mia­no­wi­cie o to, że kon­tem­pla­cja to nie oglą­da­nie fil­mu, ale uczest­nic­two w hi­sto­rii.

Po mo­dli­twie po­świę­ca­my 15 min. na re­flek­sję i za­pi­su­je­my waż­niej­sze uczu­cia i my­śli, któ­re w nas się po­ja­wi­ły.

Trze­ba pa­mię­tać, że o re­flek­sji my­śli­my po mo­dli­twie, a nie w jej trak­cie. Szcze­gól­nie war­to zwró­cić wte­dy uwa­gę na bieg my­śli, żeby zo­ba­czyć, czy gdzieś nie po­błą­dzi­li­śmy.

Re­ko­lek­cje to nie tyl­ko na­stę­pu­ją­ce po so­bie mo­dli­twy, ale rów­nież czas po­mię­dzy nimi. Dla­te­go bar­dzo waż­ne jest punk­tu­al­ne wy­peł­nia­nie wszyst­kich ele­men­tów pla­nu dnia i by­cie uważ­nym – Pan Bóg bę­dzie dzia­łał.

Sche­mat kon­tem­pla­cji

PRZY­GO­TO­WA­NIE DO KON­TEM­PLA­CJI – do 15 min.

– Prze­czy­taj dany frag­ment Pi­sma św.

– Prze­czy­taj wpro­wa­dze­nie do kon­tem­pla­cji, wy­bierz tre­ści i ob­ra­zy waż­ne dla cie­bie.

– Po­proś o kon­kret­ny owoc mo­dli­twy.

-----------------------------------

† KON­TEM­PLA­CJA – 45 min.

– Mo­dli­twa przy­go­to­waw­cza

– Wpro­wa­dze­nie do kon­tem­pla­cji

– Ob­raz do kon­tem­pla­cji

– Proś­ba o owoc kon­tem­pla­cji

Roz­wa­ża­nie tre­ści:

– Trwaj w sce­nach, któ­re wy­wo­łu­ją w to­bie po­ru­sze­nie i an­ga­żuj w to zmy­sły.

– Wy­cią­gnij po­ży­tek du­cho­wy.

Roz­mo­wa koń­co­wa †

-----------------------------------

RE­FLEK­SJA PO KON­TEM­PLA­CJI – 15 min.

– Za­wsze ją no­tuj.

– Za­pisz po­ży­tek du­cho­wy, czy­li co po­zna­łeś w Je­zu­sie, w czym Go bar­dziej po­ko­cha­łeś i jak chcesz Go na­śla­do­wać.

– Na­pisz też o uczu­ciach, któ­re ci to­wa­rzy­szy­ły.

Dzień I

KON­FE­REN­CJA

Dy­na­mi­ka mo­dli­twy

Ro­zu­mie­nie Ko­ścio­ła jako dy­na­mi­zmu musi się za­cząć od naj­waż­niej­sze­go wy­da­rze­nia na­szej wia­ry, ja­kim jest spo­tka­nie Boga na mo­dli­twie. Opi­sze­my je na przy­kła­dzie wspi­nacz­ki Moj­że­sza na górę. Wy­od­ręb­ni­my trzy eta­py tej dro­gi.

ETAP 1. CZU­JĘ

De­fi­ni­cja

Pierw­szy etap jest bar­dzo waż­ny, po­nie­waż dzię­ki nie­mu na­sza mo­dli­twa na­bie­ra kon­kret­ne­go sma­ku. Jest to sy­tu­acja, kie­dy pod­czas mo­dli­twy ro­dzą się w nas ja­kieś uczu­cia i cze­goś do­świad­cza­my. Mo­że­my mó­wić za­tem o po­ru­sze­niach du­cho­wych i we­wnętrz­nych prze­ży­ciach. Za­czy­na­my też do­świad­czać w so­bie dzia­łań cha­ry­zma­tycz­nych.

Kon­se­kwen­cje po­zy­tyw­ne

Je­że­li coś czu­je­my na mo­dli­twie, to zna­czy, że wia­ra ma już dla nas swój kon­kret­ny smak. Dzię­ki temu, ile­kroć w przy­szło­ści bę­dzie­my mieć wąt­pli­wo­ści co do wia­ry, ta chwi­la bę­dzie dla nas ka­mie­niem mi­lo­wym, mo­men­tem od­wo­ła­nia, do któ­re­go bę­dzie­my mo­gli się­gnąć w my­ślach, aby do­świad­czyć po­cie­sze­nia.

W po­wra­ca­niu do po­cie­sze­nia nie cho­dzi o po­pra­wie­nie so­bie na­stro­ju i wy­snu­cie wnio­sku, że sko­ro kie­dyś było le­piej, to praw­do­po­dob­nie bę­dzie tak rów­nież w przy­szło­ści. Je­ste­śmy isto­ta­mi hi­sto­rycz­ny­mi, na­sze ist­nie­nie za­ko­rze­nio­ne jest w prze­szło­ści i wy­kra­cza w przy­szłość. Pan Bóg dzia­ła w kon­kre­cie ży­cia ludz­kie­go. Dla­te­go ile­kroć przy­po­mi­na­my so­bie do­świad­cze­nie, ty­le­kroć nasz duch się kar­mi.

Kon­se­kwen­cje ne­ga­tyw­ne

Każ­da rze­czy­wi­stość we­wnętrz­na może mieć i swo­je ne­ga­tyw­ne kon­se­kwen­cje. Je­że­li je­ste­śmy skon­cen­tro­wa­ni tyl­ko na eta­pie od­czu­wa­nia, wów­czas np. oce­nia­jąc swo­ją wspól­no­tę, li­de­ra, księ­dza, bę­dzie­my pa­trzy­li wy­łącz­nie przez pry­zmat wła­snych do­świad­czeń. Czło­wiek jest prze­ko­na­ny, że jest ja­kieś pro­ste prze­ło­że­nie mię­dzy jego wła­sny­mi prze­ży­cia­mi a służ­bą Bożą. In­ny­mi sło­wy, je­że­li nie mamy po­ru­szeń, wów­czas wina leży po stro­nie na­szej wspól­no­ty, li­de­ra czy też mo­de­ra­to­ra. We wspól­no­cie szu­ka się przede wszyst­kim in­dy­wi­du­al­ne­go do­świad­cze­nia. Czło­wiek nie za­sta­na­wia się za bar­dzo nad swo­imi prze­ży­cia­mi, grunt że „spo­tka­nie było moc­ne”.

Jest to rów­nież sy­tu­acja, kie­dy czło­wiek ma wew­nę­trz­ny przy­mus, żeby być na „Bo­żym haju”. Nie po­zwa­la so­bie, aby po pro­stu nie czuć się do­brze. A prze­cież w mo­men­tach ży­cio­wych za­ła­mań, cier­pie­nia czy też po pro­stu, kie­dy czu­je­my się ospa­li – nie­ko­niecz­nie wia­rę trze­ba prze­ży­wać z uśmie­chem. Taki czło­wiek wów­czas spi­na się, aby wy­zwo­lić w so­bie po­kła­dy do­bre­go sa­mo­po­czu­cia. Pro­blem jed­nak w tym, że ta­kie do­bre sa­mo­po­czu­cie, kie­dy skoń­czy się spo­tka­nie, zo­sta­wia go we­wnętrz­nie wy­pa­lo­nym.

Zna­my wiecz­nie nie­za­spo­ko­jo­nych po­dróż­ni­ków, któ­rzy wę­dru­ją od wspól­no­ty do wspól­no­ty, ni­gdzie nie mogą za­grzać miej­sca, bo na­wet je­że­li coś po­czu­ją, to jest to krót­ko­trwa­łe. Taki czło­wiek żyje bez kon­kret­ne­go du­cho­we­go kur­su, mio­ta­ny fa­la­mi emo­cji.

Czę­sto też wie­rzy, że po­ru­sze­nia są jego oso­bi­stą za­słu­gą. Bo prze­cież sko­ro jest po­boż­ny czy też mo­ral­nie bez za­rzu­tu, to Bóg na­gra­dza go po­cie­sze­niem. My­śli też, że jego prze­ży­cia we­wnętrz­ne pre­dys­po­nu­ją go do za­ję­cia funk­cji li­de­ra wspól­no­ty, a przy­naj­mniej do de­cy­do­wa­nia o waż­nych spra­wach.

Istot­ne jest, by za­uwa­żyć, że ten pierw­szy po­ziom mo­dli­twy, to po­ziom sek­ciar­ski. Wpi­su­ją się tu wszyst­kie gru­py, któ­re obie­cu­ją lu­dziom wiel­kie prze­ży­cia, je­że­li tyl­ko do nich przyj­dą. Je­śli na­to­miast będą chcie­li odejść, wów­czas kon­se­kwen­cją ma być stra­pie­nie. W ich nar­ra­cji ist­nie­je pro­ste prze­ło­że­nie: je­steś z nami – masz prze­ży­cia (spo­czy­nek w Du­chu Świę­tym, dar śmie­chu/pła­czu, wi­zje, pro­roc­twa itp.). Chcesz odejść, masz kry­tycz­ne zda­nie o li­de­rze – cze­ka cię du­cho­wa kara.

Przy­kład 1.

Moi zna­jo­mi po wie­lu la­tach zde­cy­do­wa­li się odejść z Od­no­wy i wejść do wspól­no­ty Neo­ka­te­chu­me­na­tu. Ewe­li­na tłu­ma­czy­ła mi, że po przej­ściu po raz pierw­szy czu­ła się wol­na. W koń­cu może sta­nąć przed Bo­giem taka, jaka jest, z ca­łym ba­ga­żem swo­ich ne­ga­tyw­nych prze­żyć i emo­cji. Nie musi się spi­nać, żeby wy­kre­ować w so­bie po­zy­tyw­ne uczu­cie.

Przy­kład 2.

Roz­ma­wia­łem kie­dyś z pew­nym pa­nem, któ­ry mó­wił, że po­rzu­cił Ko­ściół dzie­sięć lat wcze­śniej, na­wet mimo tego, że przez kil­ka lat na­le­żał do Od­no­wy w Du­chu Świę­tym. Wspo­mi­nał, że uczest­ni­czył w wie­lu spo­tka­niach cha­ry­zma­tycz­nych. „Na­uczył się” rów­nież spo­czyn­ku w Du­chu Świę­tym. Za­uwa­żył, że wy­star­czy wejść na pe­wien po­ziom emo­cji, żeby się prze­wró­cić. Pro­blem tyl­ko w tym, że to do­świad­cze­nie, na­wet je­że­li było przy­jem­ne, nie owo­co­wa­ło w nim na­wró­ce­niem.

ETAP 2. RO­ZU­MIEM

De­fi­ni­cja

Jest to etap ro­zu­mie­nia do­świad­cze­nia du­cho­we­go. W tym mo­men­cie we­wnętrz­ne­go roz­wo­ju czło­wiek za­czy­na opo­wia­dać o swo­jej wie­rze, od­kry­wa siłę świa­dec­twa, spe­cja­li­zu­je się na­wet w tech­ni­kach ke­rygma­tycz­nych. Cha­ry­zma­tyk już nie tyl­ko od­kry­wa dary Du­cha Świę­te­go, ale i umie je do­brze na­zy­wać.

Kon­se­kwen­cje po­zy­tyw­ne

Czło­wiek ro­zu­mie­ją­cy swo­je do­świad­cze­nie za­czy­na na nie pa­trzeć kry­tycz­nie. Jest w sta­nie za­ob­ser­wo­wać pew­ne wła­ści­wo­ści, któ­ry­mi rzą­dzi się ży­cie we­wnętrz­ne. Zna kie­ru­nek swo­je­go roz­wo­ju. Wie, skąd przy­cho­dzi i do­kąd zmie­rza. Do­świad­cze­nie jest dla nie­go skarb­ni­cą mą­dro­ści, z któ­rej umie czer­pać. W na­tu­ral­ny spo­sób sta­je się więc li­de­rem, a cza­sem na­wet men­to­rem.

Kon­se­kwen­cje ne­ga­tyw­ne

Po­nie­waż w do­świad­cze­niu du­cho­wym co­raz więk­szą rolę za­czy­na od­gry­wać in­te­lekt, cza­sem ła­two za­pę­tlić się i utoż­sa­mić do­świad­cze­nie we­wnętrz­ne z ra­cjo­nal­ny­mi dy­wa­ga­cja­mi. Ta­kie po­dej­ście daje złud­ne wra­że­nie, że czło­wiek pa­nu­je nad sy­tu­acją. Zaj­mu­je się roz­pra­wia­niem nad ży­ciem we­wnętrz­nym, kie­dy jego do­świad­cze­nie już w isto­cie daw­no wy­ga­sło, on jed­nak utoż­sa­mił re­la­cję z Bo­giem z teo­re­ty­zo­wa­niem o niej.

In­nym ra­zem taki czło­wiek bu­du­je swój au­to­ry­tet na ilo­ści od­by­tych re­ko­lek­cji, kur­sów dla ani­ma­to­rów, li­de­rów, fo­rów cha­ry­zma­tycz­nych itp. Na re­ko­lek­cjach na­to­miast nie może so­bie po­zwo­lić, aby utra­cić cho­ciaż jed­no sło­wo z tego, co jest po­wie­dzia­ne pod­czas kon­fe­ren­cji, wpro­wa­dzeń czy ka­zań. Wszę­dzie robi no­tat­ki, tak jak­by od tego za­le­ża­ło, czy Bóg bę­dzie mu bar­dziej przy­chyl­ny.

Cza­sa­mi moż­na spo­tkać lu­dzi, któ­rzy ro­ze­zna­li u sie­bie ja­kiś cha­ry­zmat albo też usły­sze­li, że ktoś u nich go roz­po­znał, i te­raz ko­lek­cjo­nu­ją je ni­czym spraw­no­ści har­cer­skie. Czę­sto wręcz sta­ją się ich za­kład­ni­ka­mi. Tak jak­by my­śle­li, że je­że­li nie po­wie­dzą ja­kie­goś bu­du­ją­ce­go sło­wa, je­że­li nie będą mie­li ob­ra­zu, to Pan Bóg nie po­ra­dzi so­bie z na­wró­ce­niem in­nych osób. A prze­cież cha­ry­zma­ty są od­po­wie­dzią czło­wie­ka na za­pro­sze­nie do uczest­nic­twa w dzie­le zba­wie­nia, któ­re wy­sto­so­wał Bóg.

Czę­sto jest też tak, że lu­dzie, uczest­ni­cząc w kur­sach dla ewan­ge­li­za­to­rów, na­by­wa­ją ja­kiejś okrop­nej ma­nie­ry i chę­ci „ewan­ge­li­zo­wa­nia” świa­ta, tak jak­by byli jego zba­wi­cie­la­mi. Utoż­sa­mia­ją przy tym ewan­ge­li­za­cję z kil­ko­ma praw­da­mi, o któ­rych ko­niecz­nie trze­ba po­wie­dzieć czło­wie­ko­wi. Ucie­ka im gdzieś wy­da­rze­nie spo­tka­nia z dru­gim czło­wie­kiem, za­stę­pu­ją je po pro­stu spraw­nie dzia­ła­ją­cym me­cha­ni­zmem, któ­re­go efek­tem ma być wy­po­wie­dze­nie przez ano­ni­mo­we­go czło­wie­ka for­mu­ły: „Je­zus jest moim Pa­nem”.

Ro­zu­mie­nie rze­czy­wi­sto­ści du­cho­wej cza­sa­mi przy­bie­ra po­stać ka­ry­ka­tu­ry du­cho­wo­ści, kie­dy to czło­wiek w spo­sób ma­gicz­ny za­czy­na przy­pi­sy­wać rze­czom ma­te­rial­nym war­tość i siłę du­cho­wą. Jego świat sta­je się skom­pli­ko­wa­ny.

Tro­pi ukry­tą sym­bo­li­kę wszyst­kie­go, co go ota­cza, bo­jąc się, że może ona ja­koś wpły­nąć na ży­cie jego lub jego ro­dzi­ny. In­we­stu­je więc w roz­bu­do­wa­ną sym­bo­li­kę po­zy­tyw­ną. A tak na­praw­dę ob­wie­sza się amu­le­ta­mi, któ­re mają go bro­nić przed czy­ha­ją­cym na nie­go złem.

Przy­kład

Kie­dyś spo­tka­łem wspól­no­tę, w któ­rej na jed­nej mo­dli­twie ktoś otrzy­mał skom­pli­ko­wa­ny i nie­zro­zu­mia­ły ob­raz. Bar­dzo się tym wszy­scy za­fra­so­wa­li i za­czę­li szu­kać jego sen­su. Zgłę­bia­li hi­sto­rię mia­sta, ana­li­zo­wa­li prze­mysł... nie­ste­ty nie uda­ło im się od­na­leźć ro­zu­mie­nia, któ­re by­ło­by sa­tys­fak­cjo­nu­ją­ce.

Pro­blem jed­nak w tym, że klu­czo­we nie jest zro­zu­mie­nie ob­ra­zu, ale kie­run­ku, w któ­rym on pro­wa­dzi czło­wie­ka. In­ny­mi sło­wy, dużo bar­dziej li­czy się to, czy dana wi­zja wzmac­nia wia­rę, na­dzie­ję i mi­łość, niż to, że ktoś umie wy­tłu­ma­czyć jej naj­drob­niej­szy de­tal.

Naj­więk­szy pro­blem pierw­sze­go i dru­gie­go eta­pu to skon­cen­tro­wa­nie na so­bie i prze­ko­na­nie czło­wie­ka o tym, że to dzię­ki nie­mu do­ko­nu­ją się pew­ne rze­czy.

ETAP 3. TA­JEM­NI­CA