POLECAMY
-20%
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Wstęp: W latach 1996-2006 w wielu krajach Europy Środkowo-Wschodniej miały miejsce przeobrażenia systemowe, jednak ich szczególna gwałtowność w Polsce sprawiła, że społeczeństwo polskie postawione zostało w obliczu nieuniknionego, ale i unikatowego eksperymentu zarówno ekonomicznego, społecznego, jak i w pewnym sensie biologicznego. Badania zmian cech biologicznych i funkcjonalnych człowieka w gwałtownie zmieniających się warunkach środowiska, dają okazję do wnioskowania, w jaki sposób zmiany zachodzące w środowisku społecznym przekładają się na stan biologiczny poszczególnych grup społecznych oraz jakie czynniki i w jakim natężeniu odpowiadają za nie-równości społeczne.
Cele: Głównym celem niniejszego opracowania była ocena zmian cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w dwudziestoleciu 1986-2006 w aspekcie zmian społecznych i stylu życia. Celami pracy były również: 1. analizy kierunków zmian wybranych elementów stylu życia oraz dobrostanu psychicznego kobiet w analizowanym okresie, 2. analizy występowania trendów sekularnych wybranych wskaźników biomedycznych, 3. wyznaczenie grup społecznych, których kondycja biologiczna i stan funkcjonalny zmieniły się w największym stopniu w badanym okresie, 4. ocena siły i kierunku zależności wybranych czynników społecznoekonomicznych i stylu życia z kondycją biologiczną i sprawnością fizyczną kobiet w latach 1986-2006, 5. ocena ryzyka wystąpienia głównych cywilizacyjnych zagrożeń zdrowotnych kobiet w latach 1986-2006.
Materiał i metody: Materiał stanowiły dane antropometryczne, mierniki kondycji biologicznej, in-formacje o sprawności fizycznej i stylu życia oraz dane społeczne 5042 kobiet w wieku 40-50 lat, zdrowych, aktywnych zawodowo mieszkanek Wrocławia. W okresie dwudziestolecia 1986-2006 r. w latach 1986 r., 1991 r., 1996 r. i 2006 r. zbadano cztery kohorty urodzeniowe kobiet. Szerokie spektrum analizowanych cech biomedycznych pozwoliło ocenić budowę somatyczną ciała, sprawność fizyczną, stan układu oddechowego, krwionośnego, gospodarkę lipidową, węglowodanową i parametry hematologiczne krwi. Badanie ankietowe dostarczyło informacji społecznoekonomicznych, o wybranych elementach stylu życia i kondycji psychofizycznej badanych kobiet. W pracy zastosowano zarówno podstawowe, jak i jedno- i wieloczynnikowe analizy statystyczne.
Wyniki: W badanym okresie stwierdzono korzystne zdrowotnie trendy w zmianach budowy ciała. Poprawie uległ stan układu krwionośnego i oddechowego. Korzystne zmiany stwierdzono w parametrach biochemicznych i hematologicznych krwi oraz w sprawności fizycznej kobiet. Pomimo pozytywnych trendów sekularnych niemal wszystkich mierników biomedycznych, w 1991 r. nastąpiło wy-raźnie ich załamanie. Stwierdzono istnienie regularnych gradientów społecznych niemal wszystkich miar kondycji biologicznej i stanu funkcjonalnego. W zakresie niektórych miar stanu biologicznego dystanse społeczne w badanym okresie zmniejszyły się, co było efektem korzystniejszych zdrowotnie trendów sekularnych u kobiet z niższym wykształceniem. Głównym czynnikiem społecznoekonomicznym różnicującym stan badanych kobiet był poziom ich wykształcenia, a spośród elementów stylu życia, palenie papierosów oraz bierność fizyczna.
Wnioski: W okresie intensywnych zmian politycznych, ekonomicznych i społecznych dwudziestolecia 1986-2006, kierunki trendów analizowanych cech zawodowo czynnych kobiet w piątej dekadzie życia wskazują na polepszenie ich kondycji biologicznej i stanu funkcjonalnego. Otrzymane informacje o uwarunkowaniach stanu biologicznego kobiet, oprócz znaczenia jednostkowego, winny przede wszystkim mieć istotny wpływ na politykę zdrowotną kraju i właściwe konstruowanie modeli eduka-cyjnych promujących prozdrowotny styl życia. Nowo skonstruowane programy profilaktyczne powinny bowiem uwzględniać zarówno sensytywność jak i zróżnicowane zdolności adaptacyjne poszczególnych grup społecznych do zmieniających się warunków środowiska, co w środowisku rozszerzającej się Europy, może mieć istotne znaczenie zarówno poznawcze jak i praktyczne.
Rok wydania | 2018 |
---|---|
Liczba stron | 113 |
Kategoria | Zdrowie publiczne |
Wydawca | AWF Warszawa |
ISBN-13 | 978-83-61830-70-2 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
STRESZCZENIE, | 7 |
SUMMARY, | 8 |
1.WSTĘP, | 9 |
1.1.Kondycja biologiczna jako barometr stresu psychospołecznego, | 9 |
1.2.Charakterystyka sytuacji politycznej, ekonomicznej i społecznej Polski w latach 1986-2006, | 12 |
1.2.1.Transformacja ustrojowa lat 80. i 90., | 12 |
1.2.2 Polska członkiem Unii Europejskiej, | 16 |
1.3.Cel pracy i pytania badawcze, | 20 |
2.MATERIAŁ I METODY, | 21 |
2.1.Materiał badań, | 21 |
2.2.Metody badań, | 21 |
2.2.1.Badania ankietowe, | 21 |
2.2.2 Metodyka biologiczna, | 22 |
A/Pomiary antropometryczne, | 23 |
B/Metodyka oceny sprawności fizycznej, | 23 |
C/Metodyka oceny sprawności układu oddechowego, | 23 |
D/Metodyka oceny sprawności układu krwionośnego, | 24 |
E/Metodyka oceny przemian lipidów i węglowodanów, | 24 |
F/Metodyka oceny wyników hematologicznych, | 24 |
G/Kryteria oceny wyników odbiegających od normy i występowania łącznego ryzyka chorób krążeniowo-sercowych, | 24 |
2.2.3.Metody statystyczne, | 25 |
3.WYNIKI, | 26 |
3.1.Stan biologiczny, społeczny i psychiczny kobiet w latach 1986-2006, | 26 |
3.1.1.Charakterystyka społeczno-demograficzna kobiet, | 26 |
3.1.2.Aktywność fizyczna i pozostałe elementy stylu życia kobiet, | 27 |
3.1.3.Kondycja psychiczna kobiet, | 28 |
3.1.4.Charakterystyka kobiet pod względem statusu menopauzalnego, | 29 |
3.2.Zmiany sekularne wybranych cech kondycji biologicznej i funkcjonalnej kobiet w latach 1986-2006, | 30 |
3.2.1.Zmiany sekularne w budowie somatycznej, | 31 |
3.2.2.Zmiany sekularne sprawności fizycznej, | 36 |
3.2.3.Zmiany sekularne sprawności układu oddechowego, | 39 |
3.2.4.Zmiany sekularne sprawności układu krwionośnego, | 41 |
3.2.5.Zmiany sekularne wskaźników biochemicznych krwi, | 45 |
3.2.6.Zmiany sekularne parametrów hematologicznych, | 50 |
3.3.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z kondycją biologiczną i sprawnością fizyczną kobiet w latach 1986-2006, | 52 |
3.3.1.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z budową ciała w kolejnych kohortach, | 52 |
3.3.2.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z miernikami sprawności fizycznej w kolejnych kohortach, | 55 |
3.3.3.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z układem oddechowym w kolejnych kohortach, | 56 |
3.3.4.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z układem krwionośnym w kolejnych kohortach, | 58 |
3.3.5.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z poziomem parametrów biochemicznych krwi w kolejnych kohortach, | 60 |
3.3.6.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z poziomem parametrów hematologicznych w kolejnych kohortach, | 62 |
3.3.7.Zestawienie związków czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z kondycją biologiczną i sprawnością fizyczną kobiet w latach 1986-2006, | 63 |
3.4.Cywilizacyjne zagrożenia zdrowotne u kobiet w latach 1986-2006, | 65 |
3.4.1.Otyłość i schorzenia pokrewne, | 65 |
3.4.2.Ryzyko chorób sercowo-naczyniowych mierzone skalą Framingham Risk Score, | 77 |
4.DYSKUSJA, | 81 |
4.1.Kondycja biologiczna kobiet, | 81 |
4.2.Styl życia Polek, | 88 |
4.3.Społeczna sytuacja kobiet i jej biologiczne następstwa, | 92 |
4.4.Nierówności społeczne, | 97 |
5.PODSUMOWANIE I WNIOSKI, | 100 |
6.PIŚMIENNICTWO, | 102 |