Ebook Istota człowieczeństwa mobi,epub

rych dostarczają nam zmysły. W kolejnych rozdziałach dowiemy się, że niektóre z tych umiejętności są u ludzi dużo bardziej zaawansowane niż u małp człekokształtnych, a część występuje wyłącznie u przedstawicieli naszego gatunku. Thomasa Schoenemanna i jego współpracowników z Uniwersytetu Stanu Pensylwania interesowała względna ilość substancji białej w korze przedczołowej[45]. Substancja biała znajduje się pod warstwą kory i jest zbudowana z wypustek nerwowych łączących tę ostatnią z resztą układu nerwowego. Badacze ci wykazali, że ludzie mają nieproporcjonalnie więcej przedczołowej substancji białej niż inne naczelne, i doszli do wniosku, że wskazuje to na większą liczbę połączeń nerwowych w tej części mózgu. Liczba połączeń ma istotne znaczenie. Wyobraź sobie, że Twoim zadaniem jest stworzenie ogólnokrajowej organizacji, która ma zlokalizować zbiegłego przestępcę. Jakiego czynnika nie mogłoby zabraknąć między zaangażowanymi w to przedsięwzięcie organami ścigania? Komunikacji. Akcja zakończyłaby się niepowodzeniem, gdyby policja w stanie Luizjana wiedziała, że podejrzany jedzie niebieską toyotą, ale nie poinformowała o tym fakcie nikogo innego, albo gdyby policjant patrolujący autostradę zauważył w El Paso podejrzany samochód zmierzający na zachód, ale nie powiadomił o tym patrolu w stanie Nowy Meksyk. Przy wielkiej liczbie napływających informacji im lepsza komunikacja między śledczymi, tym większe szanse na pomyślne zakończenie poszukiwań. To samo można powiedzieć o korze przedczołowej - im lepsza komunikacja między jej częściami, tym szybsze jej działanie i tym bardziej jest ona elastyczna. Oznacza to, że informacje wykorzystywane do realizacji jednego zadania mogą mieć również inne zastosowania. Im więcej wiesz, tym szybciej działa Twój mózg. Choć nasz mózg jest zbudowany podobnie jak mózg szympansa, jednak to my czerpiemy z niego większe korzyści, a jedną z przyczyn tego stanu rzeczy może być większa liczba połączeń w korze przedczołowej. Kora przedczołowa jest interesująca z jeszcze innego powodu. U ssaków nienależących do rzędu naczelnych wyróżniamy dwa podstawowe obszary kory przedczołowej, a u naczelnych - trzy. Dwa pierwotne obszary, które wyewoluowały wcześniej i występują u wszystkich ssaków, to kora oczodołowa, która reaguje na potencjalnie nagradzające bodźce zewnętrzne, oraz oczodołowa kora przedczołowa, która przetwarza informacje dotyczące wewnętrznego stanu organizmu. Te dwa obszary wspólnie kształtują emocjonalne aspekty procesów podejmowania decyzji[46]. Nowy obszar, dobudowany do dwóch pierwszych, nosi nazwę bocznej lub ziarnistej kory przedczołowej. Właśnie tam znajduje się wspomniane wcześniej pole 10. Ten nowy obszar występuje wyłącznie u naczelnych i odpowiada przede wszystkim za racjonalne aspekty procesów decyzyjnych, czyli za nasze świadome wysiłki zmierzające do podjęcia decyzji. Stwierdzono gęstą sieć wzajemnych połączeń między tą okolicą a innymi obszarami korowymi, które są u ludzi większe niż u pozostałych naczelnych - takimi jak tylna kora ciemieniowa i kora płatów skroniowych. Ziarnista kora przedczołowa okazała się również połączona ze strukturami położonymi poza korą nową - z kilkoma grupami komórek we wzgórzu grzbietowym, które także są nieproporcjonalnie powiększone, z jądrem brzuszno-przyśrodkowym i z poduszką (największym z jąder wzgórza). Według Georgea Striedtera tym, co uległo powiększeniu, nie jest przypadkowy zbiór pól i jąder, ale cały obwód. Jego zdaniem dzięki temu obwodowi ludzie stali się bardziej elastyczni i zdolni do znajdowania nowych rozwiązań. Jednym z zadań tego obwodu jest hamowanie reakcji automatycznych, bez którego nie moglibyśmy przejawiać zachowań innowacyjnych, nieschematycznych[47]. Ponieważ większość badaczy skupiała się dotąd na płacie czołowym, nie możemy powiedzieć zbyt wiele o płatach skroniowym i ciemieniowym. Wiemy tylko, że u człowieka są one nieco większe, niż można się spodziewać, i że stanowią niezwykle wdzięczny temat prac doktorskich. Co można powiedzieć o pozostałych częściach ludzkiego mózgu? Czy któraś z nich wydaje się powiększona? No cóż, nadspodziewanie duży okazuje się móżdżek. Struktura ta znajduje się w tylnej części mózgu, u jego podstawy, i odpowiada za koordynację mięśniową. Jeden z elementów móżdżku, jądro zębate, okazał się większy, niż oczekiwano. Jądro to odbiera impulsy z bocznej kory móżdżku i wysyła je za pośrednictwem neuronów wyjściowych do kory mózgowej (poprzez wzgórze, które porządkuje i ukierunkowuje informacje sensoryczne napływające z innych części układu nerwowego). To interesujące, ponieważ dysponujemy coraz większą liczbą dowodów na to, że móżdżek odpowiada nie tylko za motorykę, ale t