Ebook Placebo mobi,epub

rozdział 1 Placebo - historia słowa i historia korzeni zjawiska Placebo Domine in regione vivorum - brzmi dziewiąty werset Psalmu 116, śpiewanego od XIV wieku w czasie wieczornego nabożeństwa za umarłych w świątyniach chrześcijańskich. Termin ,,placebo" w swym pierwotnym znaczeniu to ,,spodobam się". W znaczeniu zbliżonym do obecnego pojawia się stosunkowo późno. W literaturze pisanej spotykamy go dopiero w roku 1785 w Mothers New Dictionary,gdzie oznacza banalną metodę leczenia lub medykament, które miały raczej przekonać pacjenta, że jest leczony, niż rzeczywiście go leczyć. Od końca XVIII wieku zaczęto sporadycznie wykorzystywać placebo w eksperymentach, stosując je w warunkach kontrolnych. Skuteczność medykamentu opierano zatem na porównaniu funkcjonowania tych osób badanych, którym podawano placebo. Już wtedy dbano o to, by osoby badane nie zdawały sobie sprawy, jaki środek (placebo czy lek) dostają. Z dzisiejszej perspektywy można powiedzieć, że realizowano badania oparte na paradygmacie pojedynczej ślepej próby. Wprowadzenie takiej procedury badań świadczy o tym, że już wówczas zauważono, iż pacjenci przyjmujący placebo reagują inaczej niż ci, którzy nie są poddawani żadnemu oddziaływaniu (Brody, 1985). Tabela Kluczowe daty w historii badań nad placebo 1785 Termin ,,placebo" pojawia się po raz pierwszy w literaturze medycznej (Mothers New Dictionary) na oznaczenie banalnej metody leczenia lub medykamentu. 1810 Placebo zaczyna być definiowane w literaturze jako środek, który może pomóc pacjentowi, gdy wzbudzi się w nim nadzieję, że ma on leczniczą moc. 1931 Po raz pierwszy używa się placebo jako warunków kontrolnych dla oszacowania rzeczywistej skuteczności terapii w klasycznych testach klinicznych (w leczeniu gruźlicy). 1955 Henry Beecher publikuje artykuł The powerful placebo, w którym przedstawia sensacyjne dane wskazujące na siłę efektu placebo. 1970 Amerykańskie prawodawstwo określa, że do wykazania skuteczności leków niezbędne jest przeprowadzenie badań z użyciem placebo. 1978 John Levine, Newton Gordon i Howard Fields publikują artykuł, z którego wynika, że nalokson (antagonista opioidów) wyraźnie redukuje efekt placebo w analgezji. To odkrycie pokazuje, że efekt placebo jest czymś więcej niż tylko subiektywnym odczuciem pacjenta, i zarazem stanowi milowy krok w badaniach nad neurobiologicznymi mechanizmami placebo. 1998 Irwing Kirsch i Guy Sapirstein kwestionują działanie prozacu - leku, który miał zrewolucjonizować leczenie depresji - wykazując, że równie dobre efekty uzyskuje się dzięki placebo. 2001 Asbjirn Hrobjartsson i Peter Gitzsche publikują w ,,New England Journal of Medicine"artykuł, w którym dowodzą, że efekt placebo jest tylko mitem. Szybko pojawiają się jednak metaanalizy pokazujące, że duńscy badacze nie mają racji. W latach 1810-1860 definiowano już placebo jako środek, który może pomóc pacjentowi, gdy wzbudzi się w nim nadzieję, że ma on leczniczą moc (Shapiro, 1968). Mimo że od tego czasu placebo coraz częściej wykorzystuje się w badaniach z zakresu medycyny, a sam termin regularnie pojawia się w słownikach i w innych opracowaniach medycznych, do 1945 roku nie doczekało się żadnego kompleksowego opracowania. Co więcej, termin ten nie pojawił się w tytule żadnej pracy z zakresu medycyny, psychologii czy innej dziedziny wiedzy (Pepper, 1945). Rok zakończenia II wojny światowej to jednak czas, od którego można liczyć wzrost zainteresowania tematyką placebo. Może o tym świadczyć konsekwentnie rosnąca liczba prac badawczych poświęconych temu zagadnieniu, a także coraz większa częstość pojawiania się terminu ,,placebo" w tytułach artykułów i książek (por. Horvath, 1988). Przyczyny tego przełomu mają związek przede wszystkim z ogromnym postępem metodologii badań medycznych. Po II wojnie światowej zastosowanie placebo do celów porównawczych staje się powoli standardem badań skoncentrowanych na szacowaniu skuteczności terapii i medykamentów. Zdaniem Shapiro (1968) przełomowy jest tu rok 1953. Po tym czasie trudno już spotkać badania skuteczności leków, w których nie ma warunków placebo. Dodatkowy powód wzrostu zainteresowania placebo wiąże się z wynikami wspomnianych badań, które ujawniły, że samo placebo rzeczywiście może poprawiać funkcjonowanie pacjentów (przynajmniej niektórych). Wzbudziło to zainteresowanie mechanizmami psychicznymi i psychofizjologicznymi, które mogłyby tkwić u podłoża tego fenomenu (Brody, 1980). Sama wiedza o tym, że wiara w cudowną moc określonych oddziaływań medycznych czy paramedycznych może mieć działanie uzdrawiające, jest jednak zdecydowanie starsza niż współczesna nauka. W starożytnym Egipcie wierzono w leczniczą moc wielu amuletów. W średniowiecznej Italii w celach terapeutycznych tańczono tarantelę. Do dziś w w