Metastazy rozkoszy Sześć esejów o kobietach i przyczynowości

Czy można mówić o ludziach i wytwarzanej przez nich kulturze, nie mówiąc jednocześnie o ludzkim ciele? Zebrane w tomie „(Nad)użycia ciała w kulturze" artykuły udowadniają, że dyskusja nad współczesną sztuką, literaturą czy kulturą popularną nie może pominąć kategorii cielesności i że to ciało właśnie stwarza miejsce na pisanie o władzy i wiedzy, przyjemności i bólu, autoekspresji i samookaleczeniu, represji i transgresji, kwestionowaniu i umacnianiu kanonów piękna i brzydoty, o „obcych", których cielesna inność umieszcza poza marginesem społeczeństwa.

Uważamy, że w dobie późnego, kognitywnego kapitalizmu wszelkie rewolucyjne hasła zostałyby przechwycone przez wolny rynek – tak przecież stało się z rewolucjami 68 roku: jej idee, przedstawiciele, slogany zostały pożarte przez system kapitalistyczny. W ugrupowaniach anarchistycznych doceniamy ich radykalizm, to że forsują państwowe prawo w celu wprowadzenia swoich praktyk, nie głosząc przy tym jednocześnie nadejścia rewolucji. Nie mówimy tutaj wyłącznie o materialnie namacalnych działaniach – za praktykę uważamy również teorię. Anarchizm łączy obie te sfery – praktykę i teorię – w celu spotęgowania swoich działań w obrębie prężnie działającego kapitalizmu (…) Nie wierzymy w rewolucję, ale wierzymy, że teoria czasami potrafi przekonać ludzi do wspólnotowych koncepcji…

Anty-Lewiatan. Doktryna polityczna i prawna Murraya Newtona Rothbarda autorstwa dr. Radosława Wojtyszyna jest świetnie zorganizowanym i kompetentnym przewodnikiem po myśli amerykańskiego filozofa, ekonomisty i publicysty i z pewnością może służyć za cenne narzędzie dla osób, które chcą pogłębić i uporządkować swoją wiedzę o libertarianizmie.



Anty-lewiatan powstał na podstawie rozprawy doktorskiej, którą Radosław Wojtyszyn obronił w 2012 roku na Wydziale, Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego (był to prawdopodobnie pierwszy doktorat w Polsce poświęcony tematyce ściśle libertariańskiej). W pierwszej części książki czytelnicy znajdą omówienie źródeł myśli Rothbarda — między innymi zwięzłe, acz wyczerpujące przedstawienie tradycji prawno-naturalnej. Druga część to rekonstrukcja podstaw systemu zbudowanego przez Rothbarda: od ekonomii, przez system prawny po relacje między jednostką a społeczeństwem. Trzecia i czwarta część książki są poświęcone krytyce instytucji państwa i najważniejszych państwowych polityk — zarówno z pozycji prawnych, jak i ekonomicznych. Ostatnia część Anty-Lewiatana dotyczy Rothbardowskiej wizji ładu bezpaństwowego.



Dr Jakub Bożydar Wiśniewski we wstępie do książki napisał:



[Rothbard] świadomie i jawnie nawiązuje […] m.in. do indywidualistycznego anarchizmu Lysandera Spoonera, do myśli socjologicznej Franza Oppenheimera i jego przeciwstawienia środków ekonomicznych środkom politycznym, czy też do propozycji Gustave’a de Molinariego, aby w duchu konsekwentnego stosowania zasad klasycznej ekonomii politycznej zlikwidować państwowe monopole prawno-obronne i zastąpić je konkurującymi ze sobą podmiotami rynkowymi. Wielką zasługą Rothbarda jest jednak kompleksowe rozwinięcie myśli powyższych autorów i nadanie im formy spójnej, całościowej filozofii społecznej, łączącej prawnonaturalny anarchizm z głęboką ekonomiczną świadomością natury i implikacji zjawiska własności prywatnej. Książka Radosława Wojtyszyna w skrupulatny sposób prezentuje czytelnikowi szeroką panoramę owych różnorodnych inspiracji Rothbarda, dobitnie podkreślając fakt, że stworzył on syntezę równie intrygującą, co erudycyjną.

Biographia literaria (1817) Samuela Taylora Coleridge’a to zbiór szkiców o tematyce filozoficznej i krytycznoliterackiej, ujętych w ramy autobiografii intelektualnej. Dzieło powstało z połączenia dwóch tekstów, pierwotnie planowanych jako osobne książki.
Pierwsza z nich miała być esejem filozoficznym – krytyką anglosaskiej, asocjacjonistycznej filozofii umysłu (Locke’a, Hume’a, Hartleya) z pozycji idealizmu transcendentalnego (Kanta i Schellinga), z którym Coleridge zapoznał się w Niemczech; druga – obszernym podsumowaniem stosunku Coleridge’a do twórczości i programu literackiego jego wielkiego przyjaciela i poety, Williama Wordswortha, wskazaniem jego mocnych i słabych punktów. Z tego połączenia filozofii i krytyki literackiej zrodziły się oryginalne pomysły, takie jak rozróżnienie wyobraźni i fantazji jako dwóch różnych władz umysłu oraz idea „zawieszenia niewiary” jako zasady tworzenia fikcji literackiej.
Całość wzbogacają erudycyjne dygresje oraz barwne anegdoty ukazujące panoramę społeczeństwa brytyjskiego w okresie wojen z rewolucyjną, a następnie napoleońską Francją.

Inspiracją do powstania„Błędów w myśleniu” - drugiej części wydanej w 2015 roku „Sztuki myślenia - było głębokie przeświadczenie autorki, że dopiero świadoma wiedza o błędach, do których mają skłonność wszyscy ludzie, może uchronić przed ich popełnianiem.
W obecnym świecie błędy myślenia wykorzystywane są bezwzględnie w wielu sferach życia – w handlu, biznesie, życiu społecznym i polityce. Mamy przy tym do czynienia z dynamicznym rozwojem wiedzy psychologicznej, socjologicznej i marketingowej umożliwiającej wykorzystywanie błędów myślenia w reklamie, mediach, propagandzie i innych formach wywierania wpływu na ludzi .
Z drugiej zaś strony, zarówno stworzona już w starożytności logika – nauka o poprawnym myśleniu, jak też erystyka – sztuka wygrywania sporów za pomocą chwytów wykorzystujących błędy logiczne i manipulacje – nie są uwzględniane we współczesnej, powszechnej edukacji.
Osoby, przeciwko którym wykorzystuje się chwyty, często nie posiadają wiedzy na ich temat. Celem Marii Łojewskiej-Krawczyk jest przyczynić się do zmiany tego stanu rzeczy – tak powstała książka, która z naukową precyzją opisuje błędy myślenia, ich źródła oraz sposoby dostrzegania i eliminowania.
Gorąco zachęcam do zapoznania się z tą książką i rozwijania świadomego podejścia do własnego myślenia. Jest ono niezbędne do tego, aby odnajdywać ciągle na nowo właściwe drogi i poszukując prawdy eliminować fałsz. Aby tak się mogło jednak dziać, niezbędna jest świadoma wiedza o błędach, do których ma skłonność nasz własny umysł.

Eliza Anna Hanisch
Fundacja CerLiK
Centrum Rozwoju Logicznego i Kreatywnego Myślenia

W połowie wieku XX Andre Malraux powiedział, a wielu później po nim to powtarzało, że „wiek XXI będzie wiekiem mistyki, albo go w ogóle nie będzie”. Żyjemy w połowie drugiej dekady XXI wieku i mistyków w istocie przybywa, ale nie wydaje się, by ich obecność zmieniała nasz świat na lepszy. Pewnie dlatego pojawia się coraz więcej głosów, które przekonująco dowodzą, że zarówno bez mistyków, jak i bez ich Boga nie tylko da się żyć, ale żyje się pełniej i szczęśliwiej.
Takich głosów przybywa również w „katolickiej Polsce”. Książka Janusza Majcherka Bóg bez znaczenia to jeden z dowodów, że nie wolno przejść obok nich obojętnie. Autor przekonująco wyjaśnia, iż takie „bezbożne” życie może być dobre, spełnione i szczęśliwe. Książka w sposób zwięzły i przystępny rozbija religijne iluzje, ukazując możliwość dojrzałej i odpowiedzialnej obecności w świecie bez konieczności odwoływania się do pozaziemskich autorytetów.
Lektura obowiązkowa dla wierzących i ateistów.