Stuartowie Anglia 1603-1714

Praca składa się z czterech zasadniczych rozdziałów.
Pierwszy o charakterze wprowadzającym opisuje dzieje społeczności ukraińskiej w Polsce w latach 1918–1989. Jego zamieszczenie w zamyśle autora ma pomóc zrozumieć istotę trudnych relacji polsko-ukraińskich i wskazać podłoże zainteresowania aparatu bezpieczeństwa problematyką ukraińską. Akcent został położony na okres po II wojnie światowej tożsamy z ramami chronologicznymi pracy. W pierwszej kolejności opisałem próby przystosowania Ukraińców do nowej rzeczywistości, działalność konspiracyjną, wysiedlenia do USRR w latach 1944–1946 i akcję „Wisła” z 1947 r. Scharakteryzowałem też stosunki wyznaniowe w ramach podlegających przekształceniom Cerkwi greckokatolickiej i prawosławnej. W następnych etapach naszkicowałem sytuację Ukraińców na Ziemiach Zachodnich i Północnych oraz zmianę taktyki władz skutkującą powstaniem sieci szkolnictwa z ukraińskim językiem nauczania i Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. Kondycji UTSK oraz próbom powołania odrębnej organizacji łemkowskiej poświęciłem następne partie tegoż rozdziału. Uwypukliłem wpływ przełomowych wydarzeń politycznych, zwłaszcza tzw. karnawału „Solidarności” i roku 1989, na aktywność społeczności ukraińskiej.
Rozdział drugi, poświęcony działaniom aparatu bezpieczeństwa wobec Ukraińców w latach 1944–1954, podzielony jest na jedenaście podrozdziałów tematycznych. W pierwszej kolejności wskazałem w nich struktury Urzędu Bezpieczeństwa aktywne w działaniach „po linii” ukraińskiej i opisałem udział funkcjonariuszy „bezpieki” w postępowaniu przeciw Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii do kwietnia 1947 r. Nieco miejsca poświęciłem przy tym zaangażowaniu w operacje przeciwpartyzanckie i przesiedlenia ludności radzieckich funkcjonariuszy i żołnierzy radzieckiego aparatu bezpieczeństwa (NKGB i NKWD). Kolejnym ważnym etapem rozważań jest uczestnictwo „bezpieki” w akcji „Wisła”, zwłaszcza w działaniach mających na celu rozpoznanie i likwidację podziemia, oraz późniejszych operacjach „doczyszczających” w Lubelskiem, Rzeszowskiem i Krakowskiem. Ich następstwem były działania operacyjno-śledcze w Centralnym Obozie Pracy (COP) w Jaworznie i zakrojone na dużą skalę poszukiwania ukraińskich konspiratorów w województwach zachodnich. Osobny podrozdział dotyczy operacji Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego skierowanych przeciw ukraińskim organizacjom emigracyjnym: Zagranicznym Formacjom Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (ZCz OUN, frakcja banderowska, OUN-B), Kierownictwu Ukraińskich Nacjonalistów (PUN, melnykowski odłam OUN, w skrócie OUN-M) i Ukraińskiej Gwardii Narodowej (UNH, zwolennicy Tarasa (Maksyma) Borowca „Tarasa Bulby”). W dalszej kolejności skoncentrowałem się na zagadnieniu rozpracowania środowisk dawnych żołnierzy SS „Galizien” i policjantów oraz członków ukraińskich organizacji społecznych działających za aprobatą niemieckich władz okupacyjnych. Podrozdział dziesiąty poświęciłem inwigilacji i represjom wymierzonym w duchowieństwo greckokatolickie i prawosławne. Ostatnie opisane zagadnienie stanowi
współpraca „po zagadnieniu” ukraińskim polskiego Urzędu Bezpieczeństwa z organami bezpieczeństwa ZSRR i Czechosłowacji. Ze względu na większy zasób materiałów archiwalnych szerzej opisana jest współpraca z czechosłowackim StB.
W rozdziale trzecim przedstawiłem aktywność „po zagadnieniu” ukraińskim Urzędu Bezpieczeństwa i jego następczyni – Służby Bezpieczeństwa w latach 1954–1989. W pierwszym podrozdziale wskazałem ogniwa organizacyjne policji politycznej, do których kompetencji należała problematyka ukraińska. Nieodzowne było przedstawienie struktur wspomagających działania operacyjne w obrębie Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Podałem też przykłady kooperacji z pionem kryminalnym MO, wojskowymi służbami specjalnymi i Wojskami Ochrony Pogranicza. W kolejnym etapie rozważań scharakteryzowałem wpływ destalinizacji porządku politycznego na zmianę taktyki działań „bezpieki”, która umiejętnie dopasowała się do „nowej” rzeczywistości. Efektywnie wykorzystała liberalizację przepisów paszportowych i ustawę amnestyjną. Kolejnym poruszonym wątkiem tematycznym o kluczowym znaczeniu jest współpraca UB/SB ze służbami specjalnymi Związku Radzieckiego i Czechosłowacji. W tym przypadku dysponujemy stosunkowo dobrą bazą źródłową obrazującą kooperację z KGB i znacznie słabszą ilustrującą kooperację z StB. Konsekwencją współdziałania były gry operacyjne wobec trzech odłamów OUN, UNH, ZP UHWR, organizacji łemkowskich i URDP, które dzięki systematycznemu rozwojowi kontaktów transgranicznych zyskały nową dynamikę. W zakres współpracy wchodziło też, omówione w następnym podrozdziale,
ostateczne rozliczenie tzw. zaszłości wojennych, czyli poszukiwanie i represjonowanie dawnych kolaborantów i partyzantów obciążonych przestępstwami wobec ludności cywilnej i przedstawicieli komunistycznych sił rządowych. Kolejne fragmenty pracy poświęciłem inwigilacji Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, zalążków organizacji łemkowskiej i wspólnot wyznaniowych. W osobnych podrozdziałach opisałem działania UB/SB wobec placówek szkolnictwa z ukraińskim językiem nauczania i ukraińskiego środowiska akademickiego w Polsce. Ostatni wątek tematyczny poruszony w niniejszym rozdziale dotyczy operacyjnego rozpoznania kontaktów Ukraińców z polską opozycją demokratyczną.
Czwarty rozdział jest próbą opisu i analizy wykorzystanych przez „bezpiekę” wobec ludności ukraińskiej środków, metod i form pracy operacyjnej. W pierwszej kolejności zarysowałem rolę odegraną przez osobowe źródła informacji i uzupełniające efekty ich pracy rzeczowe środki pracy operacyjnej. W następnych podrozdziałach omówiłem rewizje domowe i tajne przeszukania, rozmowy operacyjne, działania propagandowe i ingerencję w politykę kadrową przedsiębiorstw i instytucji. Szerszego zaprezentowania wymagał udział aparatu bezpieczeństwa operacjach przesiedleńczych z lat 1944–1947 oraz wpływu na migracje krajowe i zagraniczne polskich Ukraińców. Osobny podrozdział poświęciłem współpracy z władzami partyjnymi i administracyjnymi. Kolejne partie niniejszej pracy opisują najbardziej znane metody działań policji politycznej: zatrzymania, kombinacje, gry, dezintegracje i rozpracowania operacyjne.
Czwarty rozdział zamyka omówienie form pracy operacyjnej, w którym zamieściłem i zilustrowałem przykładami kategorie spraw operacyjnych zakładanych przez UB/SB w latach 1944–1989. (Fragment Wstępu)

Since the initial arrival of Spanish, French and English explorers, North America has stirred controversies, discussions and conflicting interpretations. A source of fascination for explorers, settlers and those in the Old World, the continent has, not surprisingly, generated many myths, fictions and stereotypes. The United States of America, the first independent country established on the continent, in particular and virtually from its inception engendered various interpretations and misinterpretations, readings and misreadings, as expressed in scientific, scholarly and artistic endeavors. The United States meant different things to residents, who had to deal with the country’s sometimes painful realities, and to prospective immigrants, for whom America was primarily a noble idea or a dream. Even today, extreme variations in perspective predominate: America and Americans are portrayed from radically different and often mutually exclusive viewpoints. The present volume offers essays which detail the various ways in which the United States, its people, its history and its culture have been depicted, understood and misunderstood throughout centuries. The authors explore this vast subject with reference to literature, film, music, painting and politics. They write about the past, the present and the potential future using different methodologies which reflect the polyvocal nature of their subject. The image of America and its people that emerges is far from smooth and consistent, but that is entirely in keeping with the inexhaustible complexity and the infinite variety of the nation under consideration in this volume.

Całość pracy dotyczyć będzie przede wszystkim historii 300 Dywizjonu, który istniał w latach 1940-1947. Pierwszy rozdział ma charakter ogólny i wprowadzi Czytelnika w organizację i strukturę dywizjonu oraz opisze służbę w brytyjskim lotnictwie bombowym tego okresu. Historia jednostki rozpocznie się d drugiego rozdziału, który traktować będzie o jej początkach i pierwszych akcjach bojowych. Działania dywizjonu były ściśle powiązane z kampaniami prowadzonymi przez brytyjskie lotnictwo bombowe, stąd dalsze rozdziały podzielone są według najważniejszych okresów w dziejach ofensywy bombowej RAF.

„Dadzą mi manierkę z gorzałczyną…” śpiewali ongiś żołnierze, opowiadając o swoim niełatwym losie.

Niniejszy tom stanowi pokłosie panelu poświęconego dziejom Polaków na Syberii w XVIII-XIX w., stanowiącego część IV Kongresu Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie, który obradował w dniach 4-7 września 2014 r. w Krakowie. Na tom składa się jedenaście artykułów, spośród których najliczniejszą grupę stanowią te dotyczące dziejów polskiej zsyłki na Syberię w XIX w. – zarówno w okresie międzypowstaniowym, jak i po powstaniu styczniowym.

Przedstawiana książka to wyjątkowo rzetelna i ciekawa próba syntetycznego ujęcia historii Latynoameryki, która z całą pewnością spotka się z zainteresowaniem szerokiego kręgu odbiorców. Niewątpliwe naukowo-dydaktyczne zalety monografii idą w parze z jeszcze jedną cechą, która jest szczególnie godna podkreślenia, wartką, wciągającą narracja, zwłaszcza w partiach książki traktujących o podboju Ameryki przez Hiszpanów.